سیدامیر‌حسین جوزی، مدیرکل دفتر تحقیقات، آموزش و ترویج معاونت امور تعاون وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی:سودمندی کاربست یافته‌های مطالعاتی و پژوهشی در تصمیم‌گیری‌ها، به‌ویژه در حوزه سیاستگذاری بر کسی پوشیده نیست و عبارت معروف «بدون پژوهش تصمیم‌گیری نکنیم»، دیرزمانی است شعار ستاد بزرگداشت هفته پژوهش شده است. نتایج برآمده از پژوهش، به سیاستگذاری مسیر و آگاهی و دقت می‌بخشد. همچنین، سیاستگذاری پژوهش‌محور، از آزمون و خطاهای غیر ضروری جلوگیری نموده، و از این طریق موجب صرفه‌جویی در بودجه‌های سازمانی می‌شود.
با‌این‌حال، در عمل ملاحظه می‌شود که چنین فضیلتی، بیشتر سهلی ممتنع می‌نماید و اینکه تصمیم‌گیری‌های داده‌محور تا چه اندازه مقدور است، بستگی به شبکه وسیعی از عوامل و متغیرهای مدیریتی، مالی، راهبردی، و حتی فرهنگی دارد. با مروری بر میزان کاربست یافته‌های مطالعاتی در تصمیم‌گیری‌های سازمانی در کشور ملاحظه می‌شود که این میزان بسیار ناچیز است. میانگین هزینه تحقیق و توسعه در جهان در سال 2019 برای 89 کشور جهان معادل 1.5 درصد بوده است. مقایسه سهم کشورمان در همان سال که 0.88 درصد بوده است، خود نشان‌دهنده جایگاه نه‌چندان راضی‌کننده پژوهش در تصمیم‌گیری‌های توسعه است.
در بخش تعاون، در دولت سیزدهم تلاش بر این بوده است که رابطه بین پژوهش و سیاستگذاری حتی‌المقدور تقویت شود. یکی از ضرورت‌های اجتناب‌ناپذیر در این مسیر، قرار دادن تعاونی‌ها در یک گفتمان علمی است. سیاستگذاری تعاونی‌ها اگر می‌خواهد داده‌محور شود، لازم است به ریشه‌های نظری و تجربی خود که سابقه‌ای جهانی و 200 ساله دارد مراجعه کند. تقویت ارتباط با دانشگاه‌ها و تاکید هرچه‌بیشتر مطالعات مساله‌محور از گام‌های مهم شکل‌دهی و حفظ گفتمان علمی بخش تعاون است. همچنین، تقویت فزاینده فصلنامه علمی پژوهشی «تعاون و کشاورزی» و پیگیری راه‌اندازی «فصلنامه پژوهشی تعاون» به‌عنوان گردونه‌هایی که جریان تبادل علمی و انباشت دانش ناظر به مساله را تسهیل کنند از سایر اقداماتی است که در رشد و گسترش گفتمان علمی تعاونی‌ها انجام شده است.
برای اینکه مطالعات مساله‌محور باشد، اقدام به شکل‌دهی نظام مسائل و مشکلات بخش تعاون شده است. این نظام مسائل، براساس دو رویکرد احصا شده است؛ یکی براساس فراتحلیل بالغ بر 1200 پروژه پژوهشی اعم از پایان‌نامه ارشد و دکتری که در 10 سال گذشته حمایت و راهبری شده‌اند. و دیگری از طریق ماموریت‌های میدانی (استانی) که با رویکردی مطالعاتی و با استفاده از روش مشاهده مشارکتی
(participant observation) انجام می‌گیرد و طی آن، از جلسات گفت‌وگوی جدی مدیران استانی، کارشناسان و روسای ادارات شهرستان به‌عنوان فضایی برای شناسایی چالش‌ها و استخراج فرآیندهای اصلی بازتولید‌کننده آنها استفاده می‌شود.
استقبال از «پروژه‌های اقدام‌پژوهی» یکی دیگر از برنامه‌هایی است که در سیاستگذاری دفتر تحقیقات، آموزش و ترویج (تات) مد‌نظر قرار گرفته است. موفقیت حاصل از دو طرح اقدام‌پژوهی که منجر به تشکیل و فعالیت تعاونی‌های دانشجویی شد، دفتر تات را به این نتیجه رساند که پروژه‌های اقدام‌پژوهی می‌توانند هر دو ویژگی «مساله محور بودن» و «نتیجه بخش بودن» را تأمین نمایند.
همچنین اصلاح ساختار و تقویت گروه مدیریت دانش به‌منظور تبدیل هرچه‌بهتر داده‌ها و اطلاعات به دانش و بینش و تصمیم‌سازی برای استفاده توسط مدیریت ارشد، از دیگر اقدامات اخیر درخصوص تنظیم بهینه رابطه میان پژوهش‌ها و سیاستگذاری بوده است.
برای داده‌محورکردن سیاست‌ها به شکلی اثر بخش، هنوز راه درازی در پیش است. با‌این‌حال، این را نیز می‌دانیم که هر راهی هرچند طولانی، با اولین گام‌ها آغاز می‌شود. لذا امیدواریم که بتوانیم تلاش‌های شایسته‌ای در این مسیر انجام دهیم.
مطالب پیشنهادی
