«فرهیختگان» از حضور واحدهای دانشگاه آزاد در نمایشگاه هفته پژوهش گزارش می‌دهد
سارا طاهری – راضیه فلاح، گروه دانش: نمایشگاه بین‌المللی تهران این روزها شاهد برگزاری بیست‌وسومین نمایشگاه دستاوردهای پژوهش، فناوری و فن‌‌بازار همزمان با هفته پژوهش و فناوری است. دانشگاه آزاد در این نمایشگاه با 300 محصول پژوهشی و فناوری حاضر شده و غرفه دستاوردهای واحد علوموتحقیقات در نمایشگاه هفته پژوهش و فناوری ازجمله غرفه‌های فعال در این نمایشگاه است که 9محصول و دستگاه را ارائه می‌دهد. از این تعداد پنج‌محصول دانش‌بنیان وابسته به مرکز رشد هستند که از 4چهارمحصول برای اولین‌بار رونمایی شده است و چهاردستگاه نیز در نمایشگاه حضور دارند. کیت تشخیص همزمان سوء مصرف دارو و مواد مخدر به روش TLC، دستگاه کنترل شش‌محور، تولید روغن Peravia H100 plus(روغن سیال هیدرولیکی جهت استفاده در ابزار دقیق ماشین‌آلات حفاری نفت و گاز) و روغن Peravia Jet m3 (روغن موتور توربین جت برای موتورهای مورد استفاده در خطوط انتقال نفت و گاز) در این نمایشگاه از محصولات دانش‌بنیانی هستند که در معرض دید عموم قرار گرفته‌اند. بد نیست بدانید 96 برنامه شامل کارگاه، نشست، سمینار و سخنرانی نیز در هفته پژوهش در دانشکده‌های واحد علوموتحقیقات برگزار و رویداد تالار دیدار ایده‌ها در همه دانشکده‌ها به کمک استادان و دانشجویان اجرا میشوند. در این گزارش به جزئیات محصولات ارائه‌شده واحد علوموتحقیقات در نمایشگاه هفته پژوهش پرداخته‌ایم.
تولید کیت تشخیص همزمان سوءمصرف دارو و مواد مخدر
شرکت «راد ژن پارس‌آزما» از شرکت‌های فناور مستقر در مرکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوموتحقیقات، موفق به اخذ پروانه تولید کیت تشخیص همزمان سوءمصرف دارو و مواد مخدر به روش TLC شد. این کیت برای تشخیص آمفتامین، مت‌آمفتامین، اکستازی، مرفین، کدئین، متادون، ترامادول، بوپرنورفین و کوکائین به روش TLC توسط شرکت‌های محدودی در کشور تولید می‌شود. این شرکت فناور موفق به تولید این کیت در مرکز رشد واحدهای فناور دانشگاه آزاد واحد علوموتحقیقات شده و تیم تولید این فناوری از تیم‌های استارتاپی بسیار جوان در واحد علوموتحقیقات است.
رضا کاظم‌پور، سرپرست مرکز رشد واحد علوموتحقیقات ضمن ابراز خرسندی از اخذ مجوز تولید این محصول از اداره‌کل تجهیزات پزشکی، گفت: «ظرفیت مراکز رشد برای تامین زنجیره تجهیزات پزشکی در کشور بسیار بالا است و سعی بر این است در پذیرش هسته‌ها و شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان در واحد علوموتحقیقات، پذیرای کلیه طرح‌ها، ایده‌های نوآورانه و خلاق باشیم.»
تولید کودهای زیستی به شکل قرص و با فرمولاسیون جدید
محققان واحد علوموتحقیقات دست به تولید نوع جدیدی از کودهای زیستی به شکل قرص و با فرمولاسیون جدید زدند. وحید زرین‌نیا، عضو هیات‌علمی گروه گیاه‌پزشکی و رئیس کارگروه تحقیق و توسعه فارمر مستقر در مرکز رشد واحد علوموتحقیقات نیز درباره این محصول به «فرهیختگان» گفت: «محصول ما شامل فرمولاسیون‌های جدید از کودهای کشاورزی، شیمیایی و زیستی است. مهم‌ترین تفاوت این محصولات با محصولات بازار در نوع فرمولاسیون آن است. درباره کودهای زیست شیمیایی فرمولاسیون آن تغییر کرده است و آهسته رهش هستند و برای زمان طولانی‌تری مواد غذایی را در خودشان نگه می‌دارند و خاک به‌صورت ناگهانی مواد غذایی خود را از دست نمی‌دهد.» او اضافه کرد: «کودهای زیستی نیز برای اولین بار به شکل قرص درآمدند و برای کاربردهای خانگی، نهالستان‌ها و گلخانه‌ها قابل‌استفاده است. آنها شامل قارچ‌ها و باکتری‌هایی هستند که ارتقا‌دهنده رشد گیاه هستند. در مورد کودهای زیستی نیز این امکان را دارند. زمانی که وارد خاک میشوند، خاک اسفنجی شود و رطوبت در مدت زمان طولانی‌تر در خاک می‌ماند. ریشه‌های گیاه را کلونیزه میکنند و نمی‌گذارند آفت‌ها به خاک حمله کنند. مواد غذایی نامحلول را به‌صورت محلول در می‌آورند و در اختیار گیاه قرار می‌دهند.»
زرین‌نیا درباره کاربرد این کودها بیان کرد: «برای کسانی که کاربری خانگی دارند، کودهای شیمیایی که آماده شده کاربرد راحت‌تری دارد و می‌توانند از آن به‌سادگی استفاده کنند. از همه مهم‌تر این کودها به شکلی هستند که مواد غذایی را به‌صورت طولانی‌مدت در اختیار خاک قرار می‌دهند و به‌سرعت از خاک شسته نمی‌شوند. پس لازم نیست که کاربر خانگی همواره از کودهای شیمیایی در خاک استفاده کند. چون مقدار آن مشخص است لازم نیست هربار کود را بخرد بلکه با دوباره خریدن آن تا مدت زمان طولانی مقدار مشخصی از مواد غذایی را در اختیار گیاه قرار می‌دهد.»
او با تاکید بر اینکه در نمایشگاه از شرکت‌های بسیاری سفارش گرفته؛ درباره این نمایشگاه گفت: «شرکت‌های مختلفی آمدند و حتی از ما خواستند که در این نمایشگاه محصولات را بفروشیم، فعلا قراردادی نبسته‌ایم اما سعی داریم این محصولات را برای گلفروشی‌های سطح استان تهران آماده کنیم تا از این طریق به فروش برسیم. نمایشگاه‌هایی از این دست بسیار خوب است به این خاطر که ما مستقیما با مصرف‌کنندگان ارتباط می‌گیریم و مستقیما سفارش‌ها را دریافت می‌کنیم. به نظر من بسیار اثرگذار است و شرکتهایی که دور هم جمع میشوند، با یکدیگر آشنا میشوند و حتی در آینده با هم همکاری خواهند داشت.»
دستگاهی برای پایش جنگل‌ها و نقاط مرزی
شرکت تاتماکو در این نمایشگاه دو محصول ارائه داده که یکی از آنها دستگاه کنترل شش‌محور است اما این شرکت چند دستگاه دیگر نیز در این نمایشگاه دارد. آتنا اصلیان، مدیرعامل شرکت تکوین و تحقق محصول (تاتماکو) در این باره گفت: «ما در زمینه نصب و راه‌اندازی سیستم‌های خورشیدی فعالیت می‌کنیم. در نمایشگاه چند محصول جدید در معرض دید عموم قرار دادیم که یکی از این محصولات دستگاه پایش و مراقبت است که در نقاط مرزی، جنگل‌ها، ساحل‌ها و نیروگاه‌ها و جاهایی که قرار است پایش خوبی انجام شود این محصول استفاده می‌شود که هم از خورشید و هم از باد انرژی دریافت می‌کند.» او اضافه کرد: «این محصول باند کوادکوپتر دارد؛ کوادکوپتر مکان‌ها را پایش می‌کند و برمی‌گردد و شارژ می‌شود، همچنین رادار نقطه‌به‌نقطه و دوربین دارد و برای جاهایی که مهم است پایش و مراقبت شود این محصول کاربرد دارد. همچنین دستگاه سیستم خورشیدی متمرکز را به نمایشگاه آورده‌ایم که نور خورشید را گرفته و متمرکز می‌کند و به‌صورت چهارآیینه کنار هم قرار می‌گیرد و یک سیستم دو در دو ایجاد می‌کند. گرمایی که دارد 300 درجه است که می‌توانیم در آب‌شیرین‌کن و جاهای دیگر از آن استفاده کنیم. دستگاه مدیریت هوشمند یکی دیگر از محصولات‌مان است؛ زمانی که شما از چندین منبع مختلف برای انرژی استفاده می‌کنید، این دستگاه کاربرد دارد، به‌طور مثال وقتی از سیستم خورشیدی و برق شهری به‌صورت همزمان استفاده می‌کنید، این دستگاه کار را مدیریت می‌کند، زیرا اگر این چند منبع با یکدیگر کار کنند، فاجعه‌آفرین می‌شود. این دستگاه مدیریت می‌کند که اتفاق خاصی نیفتد. ما شرکتهایی هستیم که در مرکز رشد واحد علوموتحقیقات مستقر هستیم که از اساتید و دانشجویان تشکیل شده است. دوره‌های آموزشی را برای دانشجویان گذاشتیم که مدرک آن از سوی واحد علوموتحقیقات به دانشجویان داده می‌شود و کسی که در این دوره‌ها شرکت کرده می‌تواند یک سیستم خورشیدی را طراحی، نصب و اجرا کند. این دوره‌ها برای ما و دانشجویان که همیشه با کتاب و کامپیوتر سروکار دارند یک فرصت عملی ایجاد کرده است.»
دستگاهی برای کنترل موتورهای سرووموتور و استپ‌موتور
دستگاه کنترل شش محور یکی دیگر از محصولاتی است که در نمایشگاه هفته پژوهش رونمایی شد. دستگاه کنترل شش محور که توسط شرکت دانش‌بنیان تاتماکو طراحی و ساخته شده است، می‌تواند انواع موتورهای سرووموتور (servo motor) و استپ‌موتور را کنترل کند. این دستگاه دارای 8 گیگ حافظه داخلی و ال‌سی‌دی 9 اینچ رنگی است. همچنین قابلیت اتصال USB را دارا بوده و با استفاده از درگاه Lan می‌تواند G کد را از روی کامپیوتر بخواند. پایداری بالا، قابلیت اطمینان و مقاومت در برابر نویز از دیگر خصوصیات این دستگاه است. این دستگاه کاربردهای متنوعی در کنترل ماشین ابزار و ربات‌های صنعتی دارد.
سعید دولت‌خواه، برنامه‌نویس و طراح مدار و عضو شرکت تاتماکو درباره محصول ساخته‌شده از سوی این شرکت به «فرهیختگان» گفت: «برای اولین بار مغزکنترل‌کننده دستگاه‌های سی‌آن‌سی را بدون نیاز به کامپیوتر در ایران تولید کردیم.»
او توضیح داد: «در ابتدا باید بگویم که تا امروز همه دستگاه‌هایی که برای کنترل دستگاه سی‌آن‌سی ساخته شده، دارای سیستم‌عامل بوده و به همین دلیل ویروس‌پذیر هستند، همچنین نویز هم بر عملکرد آنها اثرگذار می‌شود. از طرفی هم تا امروز هیچ میکروکنترل سخت‌افزاری در ایران برای دستگاه‌های سی‌آن‌سی ساخته نشده بود؛ حتی در خاورمیانه هم ساخت چنین قطعه‌ای را نداشته‌ایم و کشورهایی مانند ترکیه که از لحاظ فنی پیشرفت کرده هم دارای این تکنولوژی نیستند.»
او به کاربرد محصول ساخته‌شده توسط این شرکت اشاره و تصریح کرد: «این محصول در صنعت ماشین‌کاری، فلزکاری و به‌صورت کلی برای کنترل دستگاه‌های سی‌آن‌سی فعال در بخش‌های مختلف صنعت کاربرد دارد. دستگاه‌های سی‌آن‌سی دستگاه‌هایی هستند که فلزات و چوب را تراش می‌دهند. به‌طور مثال سی‌آن‌سی چوب امروز در ساخت مبلمان کاربرد دارد یا تراش قطعات خودرو و دیگر فلزات. نحوه کاربرد آنها هم به این صورت است که این دستگاه‌ها دارای مغزکنترل‌کننده هستند که روی دستگاه تراش سی‌آن‌سی نصب می‌شود و دیگر نیاز نیست تا اپراتور به‌صورت موردبه‌مورد اقدام به تراش قطعات کند.»
عضو شرکت تاتماکو با بیان اینکه مغزکنترل‌کننده با قدرت بالا تمام جزئیات و ریزه‌کاری‌های مورد نیاز را روی قطعه مورد نظر انجام می‌دهد، بیان داشت: «حتی قطعات طلا هم به وسیله دستگاه سی‌آن‌سی کار می‌کند و امروز در 100 صنعت مختلف این دستگاه‌ها کاربرد دارد که یکی از آنها بخش دندانسازی است.»
دولت‌خواه بیان کرد: «محصول ساخته‌شده توسط ما در مرحله تجاری‌سازی قرار داشته و امروز رونمایی رسمی از آن صورت می‌گیرد. البته یکی و دو نمونه داخلی از این محصول داریم که آنها هم روی کامپیوتر برنامه‌نویسی شده و برای کار کردن نیاز به یک رایانه دارند، نکته اینجاست که کامپیوتر هم نویزپذیر بوده و دچار ویروس می‌شود و به همین دلیل هر چند وقت یک‌بار، نیاز به تعویض ویندوز است اما قطعه ساخته‌شده توسط ما سیستم افزار ندارد و روی خود سخت‌افزار برنامه‌ریزی شده و تمام قطعات آن از برد و دیگر قطعات الکترونیکی‌اش از بحث طراحی تا ساخت را خودمان انجام داده‌ایم.»
او با بیان اینکه در این نمایشگاه افراد زیادی با ما ارتباط گرفتند اما هنوز به قرارداد نرسیده‌ایم، گفت: «پیش‌تر هم نمونه کامل‌نشده این محصول را روی چند دستگاه سی‌آن‌سی نصب کرده بودیم که یکی از آنها مربوط به دستگاه حکاکی روی لیوان‌های مسی بود، اما نمونه فعلی روی دستگاهی نصب شده و خوشبختانه این نمایشگاه به معرفی دستگاه کمک زیادی کرده است.»
عضو شرکت تاتماکو درباره نقش شرکت‌های دانش‌بنیان در توسعه فناوری کشور خاطرنشان کرد: «قطعا اثرات قابل‌توجهی دارند، یکی از مزایای این شرکت‌ها مباحث مربوط به معافیت مالیاتی است. نباید فراموش کرد که چنین مسائلی برای فردی که در ابتدای مسیر قرار دارد، باعث ایجاد مشکل می‌شود. شرکت‌های دانش‌بنیان نه‌تنها گرفتاری‌های مالیاتی ندارند بلکه به آنها کمک هم می‌شود و اگر این حمایت‌ها بیشر شود می‌توانیم از آلمان و دیگر کشورهای صنعتی جلو بزنیم.»
تولید روانکار با کاهش قیمت 60 درصدی
یکی دیگر از محصولاتی که در این نمایشگاه ارائه‌شده درخصوص روغن‌های دیزلی است. محمدجواد خواجه، مدیر محصولات پراویا درباره این محصول به «فرهیختگان» گفت: «ما روغن‌موتور خودرویی و صنعتی دیزلی تولید می‌کنیم اما در کشور روغن‌موتور هواپیمایی نداشتیم، بنابراین به این فکر افتادیم که این محصول نیز در کشور تولیدشده تا این روغن از خارج وارد نشود. ما جزء پنجمین شرکت در دنیا هستیم که می‌توانیم این محصول را تولید کنیم.»
او بیان کرد: «روغن‌های اچ‌اف 510 و اس‌ای 500 و چند مورد روغن دیگر در این شرکت تولید می‌شود که مخصوص روغن هواپیماست. در موتور خودرو یا هواپیما باید روانکاری وجود داشته باشد که این قطعات حرکت کنند و اگر این روغن وجود نداشته باشد، این قطعات با یکدیگر اصطکاک پیدا میکنند و باعث آسیب‌دیدگی و ضربه به موتور میشوند. این روغن لابه‌لای قطعات می‌رود و موتور را به حرکت درمی‌آورد.»
خواجه توضیح داد: «هواپیمایی بابلسر و رامسر از محصول ما خریداری و از آن استفاده میکنند. با روسیه هم رایزنی شده تا واحد صادرات داشته باشیم.»
او بیان کرد: «شرکت ما در اصل به‌صورت تخصصی روانکارهای هوایی را تولید می‌کند؛ روغن‌موتور هواپیمای پیستونی، روغن‌موتور هواپیمای جت، روغن‌های سیستم‌های هیدرولیکی و روغن‌های گیربکس هلی‌کوپتر را داریم. درکنار بحث هوایی روی روانکار های‌تک صنایع دیگر نیز کار می‌کنیم. روغن‌های صنایع حفاری، روغن صنایع نیروگاهی و خودرویی و تمام روانکارهای مورد نیاز را که تا امروز در ایران تولید نشده‌اند و به‌صورت وارداتی تامین شده‌اند، تولید می‌کنیم. ما بخش زیادی را بومی‌سازی کرده‌ایم و درحال‌حاضر نیز روی محصولات جدید کار می‌کنیم. در بخش دیگر محصولاتی را در بازار داریم که سطوح کیفی بالاتری دارند. منظور از سطوح کیفی درجه کیفیت نیست و منظور سطوح کیفی است که وجود دارند و در هر زمینه استاندارد خاص دارد و ما سعی کرده‌ایم بالاترین‌ها را انتخاب کنیم.»
مدیر محصولات پراویا در ادامه درمورد محصولات صنعت حفاری و هوایی بیان کرد: «در صنعت حفاری روغن جدیدی داریم که برای ماشین‌های حفاری استفاده می‌شود و برای اولین‌بار در ایران آن را تولید کرده‌ایم و در دو شرکت پدکس و حفاری‌شمال استفاده می‌شود. در صنایع خطوط انتقال نفت و گاز هم روغن GEM3 را داریم که در موتورهای جت استفاده می‌شود و بیشتر روی زمین کاربرد دارند. در صنعت هوایی 17 محصول داریم. تمام محصولات ما تجاری‌سازی شده‌اند و بخش زیادی از آنها استفاده میشوند و بخش دیگر درحال گذراندن تست‌های میدانی هستند. بخشی از محصولات‌مان حتی سه یا چهارسال است که در کشور استفاده میشوند.»
این فعال حوزه دانش‌بنیان با تاکید بر اینکه شرکت‌های دانش‌بنیان علاوه‌بر فروش نیاز به دیده شدن دارند، توضیح داد: «قطعا شرکتهایی مثل ما جدا از اینکه نیاز به فروش دارند به دیده شدن نیز نیاز دارند. مخصوصا نمایشگاه‌هایی که فناوری بالایی دارند و شرکت‌های مختلف می‌آیند و بازدیدکنندگان با تخصص بیشتری به موضوع نگاه میکنند، بازار هدف را به‌سمت نخبگان می‌برد و این مورد برای ما ارزشمند است. درهرصورت دیده شدن جذاب است.»
او درباره ویژگی‌های منحصربه‌فرد تولیدات این شرکت افزود: «بخش زیادی از محصولات ما و محصولات اصلی شرکت ما، در اصل مشابه ایرانی ندارند و مهم‌ترین ویژگی‌شان این است که ساخت ایران هستند. تامین آنها راحت است و با هر میزانی می‌توان تامین کرد. قیمت‌ها به‌نسبت قیمت محصولاتی که وارد میشوند، پایین‌تر است و ما محصولاتی داریم که 60 درصد ارزان‌تر از محصولات خارجی هستند، حتی در برخی روغن‌های کیفیت‌مان بالاتر از کیفیت مشابه خارجی است. درکنار بحث قیمت، کیفیت را داریم، برای مثال این محصول H100+ که برای حفاری است، زیست‌تخریب‌پذیر است و روغن‌ها عنصر فلزی ندارند. به‌لحاظ فنی هیچ‌گونه خوردگی در هیچ‌کدام از ماشین‌آلات ایجاد نمی‌کند. در روانکارهای هوایی نیز کیفیت بالاست.»
مدیر محصولات پراویا در ادامه گفت: «ما در این شرکت سعی می‌کنیم ایرانی‌سازی کنیم و با آب‌وهوای ایران فرموله می‌کنیم، برای مثال روغن 10W40 که برای موتورهای پیستونی است؛ در مشابه خارجی عیبش این است که در ایران و در فواصل زمانی بهار تا تابستان به‌دلیل هوای گرم، فشار روغن می‌افتد و تقریبا هواپیماهایی که این نوع موتور را دارند، روزها نمی‌توانند پرواز کنند. اما ما آن را ارتقا داده‌ایم و در گرم‌ترین آب‌وهوا نیز قابل‌استفاده است. در حوزه هوانوردی عمومی جز دو آموزشگاه، تمامی شرکت‌ها با ما کار میکنند. در حوزه تجاری شرکتهایی با ما کار میکنند که از لحاظ امنیتی اجازه نام‌بردن آنان را نداریم، همین‌طور بخشی از شرکت‌های خصوصی و ایرلاین‌ها درحال تست هستند که امیدواریم تست‌ها نتایج مثبت داشته باشند.»
مطالب پیشنهادی
