فهرست جدید موسسه فیلم بریتانیا از ۱۰۰ فیلم برتر تاریخ سینما حاوی نکات قابل توجهی از فیلمهای حذف شده و تازهواردهاست.
موسسه فیلم بریتانیا پس از ۱۰ سال فهرست ۱۰۰ فیلم برتر تاریخ سینما را بهروزرسانی کرد و این فهرست که در مجله «ساید اند ساوند» منتشر شد، بر اساس نظرسنجی از ۱۶۳۹ منتقد، برنامهریز، آرشیودار و استاد دانشگاه انجام پذیرفته و این درحالی است که در سال ۲۰۱۲ تنها از ۸۴۶ نفر برای این فهرست نظرسنجی شده بود.
حضور فیلم سه ساعت و ۲۱ دقیقهای «ژان دیلمان» ساخته «شانتال آکرمن» در رتبه اول این فهرست از این جهت حائز اهمیت است که این نخستینباری است که ساخته یک کارگردان زن در صدر فهرست برترین آثار تاریخ سینما قرار میگیرد.
«ژان دیلمان، شماره ۲۳ کهدو کومرس، ۱۰۸۰ بروکسل» یا به اختصار ژان دیلمان، فیلمی تجربی و محصول سال ۱۹۷۵ است. آکرمن این فیلم را در سن ۲۴ سالگی طی ۵ هفته با بودجه ۱۲۰هزاردلاری ساخت. فیلم حکایت فرازوفرودهای زندگی یک بیوهزن تنهاست و در زمان طولانی ۲۰۱دقیقهایاش بهندرت از کات استفاده شده است. هنگام اکران ژان دیلمان، نیویورک تایمز آن را نخستین شاهکار واقعی زنان در تاریخ سینما نامید.
اما از مهمترین حذفشدهها در فهرست ۱۰۰تایی موسسه فیلم بریتانیا از برترین آثار تاریخ سینما میتوان به فیلم «پدرخوانده ۲» ساخته «فرانسیس فورد کاپولا» اشاره کرد که در نظرسنجی ۱۰ سال پیش در رتبه ۳۱ قرار داشت. این فیلم که از آن بهعنوان یکی از برترین دنبالههای تاریخ سینما یاد میشود درحالی از این فهرست حذفشده که قسمت نخست «پدرخوانده» حائز رتبه ۱۲ است. فیلم «گاو خشمگین» ساخته «مارتین اسکورسیزی» هم دیگر جایی در میان آثار برتر سینما بر اساس این نظرسنجی ندارد، درحالیکه در سال ۲۰۱۲ رتبه ۵۳ را به خود اختصاص داده بود. «گرترود» ساخته «کارل تئودور درایر» (رتبه قبلی ۴۲)، «نشانی از شر» به کارگردانی «اورسن ولز» (۵۷)، «مامان و روسپی» به کارگردانی «ژان اوستاش» (۵۹)، «توتفرنگیهای وحشی» به کارگردانی «اینگمار برگمن» (۶۳)، «جیببر» ساخته «روبر برسون» (۶۳)، «ریو براوو» ساخته «هاوارد هاوکس» (۶۳)، «کسوف» ساخته «میکلآنجلو آنتونیونی» (۷۳)، «بچههای بهشت» از «مارسل کارنه» (۷۳)، «توهم بزرگ» به کارگردانی «ژان رنوار» (۷۳)، «نشویل» به کارگردانی «رابرت آلتمن»، (۷۳)، «محله چینیها» ساخته «رومن پولانسکی» (۷۳)، «امبرسونهای باشکوه» ساخته «اروسن ولز» (۸۱)، «لاورنس عربستان» به کارگردانی «دیوید لین» (۸۱)، «فانی و الکساندر» ساخته «اینگمار برگمن» (۸۱)، «رنگ انار» به کارگردانی «سرگئی پاراجانف» (۸۴) و «طمع» به کارگردانی «اریش فن اشتروهم» (۸۴) از مهمترین فیلمهایی هستند که دیگر در فهرست ۱۰۰ فیلم برتر تاریخ سینما از نگاه موسسه فیلم بریتانیا حضور ندارند.
از سوی دیگر «رفقای خوب» اسکورسیزی که در فهرست ۲۰۰۲ غایب بود حالا بهصورت مشترک در رتبه ۶۳ قرار داد و «آپارتمان» به کارگردانی «بیلی وایلدر»، «پیانو» ساخته «جین کمپیون» در کنار «مهتاب» به کارگردانی «بری جنکینز»، «پرتره بانویی روی آتش» ساخته «سلین سیاما»، «انگل» به کارگردانی «بونگ جون-هو»، «برو بیرون» از «جردن پیل» از جمله فیلمهایی هستند که تازه به فهرست ۱۰۰تاییهای تاریخ سینما راه یافتند.
فیلم «کلوزآپ» ساخته عباس کیارستمی محصول سال ۱۹۸۶ همچنان یکی از تحسینشدهترین فیلمهای سینماست و رتبه ۱۷ را به خود اختصاص داده است. این ساخته کیارستمی در سال ۲۰۰۲ در رتبه ۱۲ قرار داشت.
«کلوزآپ» بالاتر از «پرسونا» از «اینگمار برگمن»، «اینک آخرالزمان» ساخته «فرانسیس فورد کاپولا» و «هفت سامورایی» از «آکیرا کوراساوا» قرار دارد که به ترتیب جایگاههای ۱۸، ۱۹ و ۲۰ را به خود اختصاص دادهاند.
20 فیلم برتر این لیست صدتایی عبارتند از:
۱. ژان دیلمان، شماره ۲۳ کهدو کومرس، ۱۰۸۰ بروکسل (شانتال آکرمن، ۱۹۷۵)
۲. سرگیجه (آلفرد هیچکاک، ۱۹۵۸)
۳. همشهری کین (اورسن ولز، ۱۹۴۱)
۴. داستان توکیو (یاسوجیرو اوزو، ۱۹۵۴)
۵. در حال و هوای عشق (وونگ کار وای، ۲۰۰۰)
۶. ۲۰۰۱: یک ادیسه فضایی (استنلی کوبریک، ۱۹۶۸)
۷. کار خوب (کلر دنی، ۱۹۹۸)
۸. جاده مالهالند (دیوید لینچ، ۲۰۰۱)
۹. مردی با دوربین فیلمبرداری (ژیگا ورتوف، ۱۹۲۹)
۱۰. آواز در باران (جین کلی و استنلی دانن، ۱۹۵۲)
۱۱. طلوع (فردریش ویلهلم مورنائو، ۱۹۲۷)
۱۲. پدرخوانده (فرانسیس فورد کاپولا، ۱۹۷۲)
۱۳. قاعده بازی (ژان رنوار، ۱۹۳۹)
۱۴. کلئو ۵ تا ۷ (آنیس واردا، ۱۹۶۲)
۱۵. جویندگان (جان فورد، ۱۹۵۶)
۱۶. کابوسهای بعدازظهر (مایا درن و الکساندر هامید، ۱۹۴۳)
۱۷. کلوزآپ (عباس کیارستمی، ۱۹۸۹)
۱۸. پرسونا (اینگمار برگمان، ۱۹۶۶)
۱۹. اینک آخرالزمان (فرانسیس فورد کاپولا، ۱۹۷۹)
۲۰. هفت سامورایی (آکیرا کوروساوا، ۱۹۵۴)