ماجرای مسمومیت دانشجویان در حال تبدیل شدن به یک خبر تکراری در دانشگاه‌ها مختلف کشور است. اتفاقی که هرچند تازگی ندارد اما تکثر آن در 4 مرکز آموزشی عالی در مدت 10 روز اخیر حساسیت دانشجویان را برانگیخته است. ماجرا از این قرار است که پس از برخی ادعا درخصوص مسمومیت غذایی در دانشگاه الزهرا، چهارشنبه نخست آذرماه تعداد زیادی از دانشجویان دانشگاه صنعتی اصفهان با علائم مشابه مانند تب و لرز، بدن درد و اسهال و استفراغ به مرکز درمانی دانشگاه مراجعه کردند. 

 آلودگی 600 دانشجوی اصفهانی به باکتری شیگلاسونئی
آن‌گونه که سیدعلی میرمحمدی میبدی، رئیس دانشگاه صنعتی اصفهان روایت کرده بیش از 600 نفر از دانشجویان این دانشگاه گرفتار مسمومیت یا آلودگی شدند. مرکز بهداشت استان اصفهان اخیرا با صدور اطلاعیه باکتری شیگلاسونئی را عامل بیماری شمار زیادی از دانشجویان این دانشگاه اعلام کرد. این مرکز در اطلاعیه خود تصریح کرده «احتمالا آلودگی غذای توزیع‌شده در سلف مرکزی در روز سه‌شنبه مورخ ۱/۹/۱۴۰۱ به باکتری شیگلاسونئی سبب بیماری تعدادی از دانشجویان مصرف‌کننده این وعده غذایی شده و در روزهای بعد و به دنبال تماس این دانشجویان با سایرین، افراد دیگری نیز دچار علائم بیماری شده‌اند. پس از انجام اقدامات ذکرشده و به دنبال آزمایش‌های بعدی، نتایج آزمایش‌های میکروبی و شیمیایی آب مطلوب بوده و نتایج نمونه‌های مواد غذایی بررسی‌شده تا این لحظه نیز براساس اعلام معاونت غذاوداروی دانشگاه علوم پزشکی مطابق استانداردهای لازم است.»

 عرضه غذاهای با ریسک آلودگی ممنوع شد
این مرکز از تشدید نظارت‌ها بر مراکز حساس دانشگاه توسط کادر نظارتی دانشگاه و مرکز بهداشت شماره ۲ اصفهان، کارشناسان بهداشت محیط جهت نظارت بر کلیه فرآیندهای تهیه و طبخ غذا و بهداشت اماکن و فضاهای دانشگاه خبر داده و گفته ضمن انجام آزمایشات مستمر و معاینات کامل سلامتی از پرسنل شاغل در رستوران‌ها، از به‌کارگیری نیروی متفرقه به غیر از نیروی کار رسمی آشپزخانه در محل پخت و توزیع غذا ممانعت می‌شود. همچنین قرار بر این شده تا اطلاع ثانوی، عرضه غذاهای با ریسک آلودگی ازجمله کباب کوبیده و جوجه‌کباب و محصولات فله‌ای (دسر، دورچین، سبزی خوردن، لبنیات و ماست‌وخیار) ممنوع شود. ضدعفونی مستمر کلیه اماکن و فضاهای دانشگاه به‌ویژه رستوران، خوابگاه، سرویس‌های بهداشتی و همچنین رعایت بهداشت فردی و عمومی توصیه اکید به‌منظور پیشگیری از این بیماری است. 

 مسمومیت این بار در خوارزمی کرج
دانشگاه خوارزمی کرج به فاصله چند روز پس از دانشگاه صنعتی اصفهان هم اتفاقی مشابه را تجربه کرد. اواخر هفته گذشته تعدادی در شبکه‌های اجتماعی از مسمومیت برخی دانشجویان خبر می‌دهند. متعاقب هم تصویری از حضور اتوبوس اورژانس در فضای دانشگاه منتشر می‌شود، آن‌گونه که دانشجویان روایت کردند بیش از 90 درصد مراجعان که عدد دقیقی از آنها ذکر نشده سرپایی درمان شدند اما تعدادی از افراد برای تداوم فعالیت‌های درمانی به بیمارستان‌های کرج اعزام شدند. روابط‌عمومی دانشگاه در خبری ادعا کرده که بررسی اتوماسیون غذای دانشجویی نشان می‌دهد تعدادی از مراجعه‌کنندگان به درمانگاه از غذای دانشگاه استفاده نکرده بودند. تیم تحقیقاتی دانشگاه علوم پزشکی البرز هم با حضور در دانشگاه ضمن نمونه‌برداری انسانی از دانشجویان بیمار برای انجام آزمایش‌های تکمیلی از مواد اولیه غذایی، مواد غذایی موجود و آب مصرفی سلف سرویس نمونه‌برداری‌های لازم را برای تحقیقات پزشکی انجام داده‌اند که قرار است تا تاریخ 13 آذرماه نتایج تحقیقات آنها اعلام شود. البته پزشک درمانگاه دانشگاه خوارزمی نیز به ایرنا گفت: «موضوع بیماری دانشجویان مربوط به یک پیک بیماری فصلی هست. اثبات مسمومیت نیازمند مراحل آزمایشگاهی و پزشکی خاص دارد و من اقدامی در این باره انجام ندادم و هنوز مسمومیت را تایید نمی‌کنم.» با این حال رئیس کل دادگستری استان البرز گفته دستورات قضایی لازم برای بررسی علت و منشأ مسمومیت دانشجویان دانشگاه خوارزمی کرج صادر شده است. این مقام مسئول تعداد دانشجویان دارای علائم را 160 نفر اعلام کرده و دانشگاه نیز در حال پیگیری موضوع است تا علت مسمومیت دانشجویان مشخص شود. 

 مقصد بعدی: صنعتی اراک!
به مانند خوارزمی، دانشگاه صنعتی اراک هم در روزهای پایانی هفته اخیر با پدیده مسمومیت تعدادی از دانشجویان مواجه می‌شود. پس از این جریان مجتبی گودرزی، رئیس دانشگاه صنعتی اراک اعلام کرده طبق هماهنگی‌های انجام‌شده با اساتید گرامی درخصوص برگزاری امتحانات میان‌ترم در روزهای شنبه و یکشنبه ١٢ و ١٣ آذرماه ۱۴۰۱، این امتحانات لغو و در هفته آینده براساس هماهنگی اساتید با دانشجویان دروس، برگزار خواهند شد.  لازم به ذکر است که مسئولان دانشگاه و نهادهای بهداشتی در حال بررسی دقیق موضوع هستند و به محض مشخص شدن نتیجه آزمایشات و بررسی‌ها، نتایج اطلاع‌رسانی خواهد شد. سلف دانشجویی این دانشگاه در هفته جاری تحت نظارت مرکز بهداشت استان مرکزی طبخ غذا خواهد کرد و طبق دستورالعمل‌های مرکز بهداشت استان، دانشگاه علوم پزشکی اراک و اداره دامپزشکی استان، تا حصول نتایج تغییراتی در برنامه غذایی سلف سرویس دانشگاه تا اطلاع ثانوی اعمال خواهد شد. تعداد دقیقی از نفرات درگیر با بیماری در این دانشگاه هم اعلام نشده است. برخی کانال‌های دانشجویی اخباری مبنی بر مسمومیت در دانشگاه علامه طباطبایی هم مطرح کردند که تا زمان نگارش این گزارش به صورت رسمی تایید یا مدارکی دال بر صحت آن یافت نشد.

 معاونت دانشجویی کجای ماجراست؟
ماجرای مسمومیت‌های دانشجویان اتفاق جدیدی نیست. خرداد امسال هم در چند دانشگاه نظیر فرهنگیان و امام صادق(ع) دیده شد. اما فضاسازی‌های صورت‌گرفته در برخی کانال‌ها و شبکه‌های مجازی با کلیدواژه‌های مسمومیت «زنجیره‌ای» یا «عمدی» مساله‌ای نیست که در فضای کنونی و در آستانه اعلام 16 آذر به‌سادگی از کنار آن عبور کرد و از بهره‌برداری‌های رسانه‌ای پیرامون آن غافل شد. این اتفاقات را باید کنار برخی خبرهای ضد‌ونقیض از برنامه‌ریزی خراب‌کاری در ماه‌های اخیر جدی‌تر هم گرفت و نباید شائبه‌های امنیتی را نادیده انگاشت. شنیده‌های «فرهیختگان» حکایت از برنامه‌ریزی برای دستکاری در غذای دانشجویی برخی دانشگاه‌ها نظیر دانشگاه صنعتی اصفهان در مهرماه دارد. خبر اثبات‌نشده مشابهی هم از یک دانشگاه بزرگ پایتخت شنیده شده است. با توجه به فراخوان‌های منتشرشده منتهی به 16 آذر و روز دانشجو، طراحی اقدامات خرابکارانه در دانشگاه‌ها که بتواند با درگیر کردن حجم بیشتری از دانشجویان زمینه اعتراضات دانشجویی را -مشابه آنچه در دانشگاه صنعتی اصفهان در هفته گذشته رقم خورد- پررنگ‌تر از قبل ایجاد کند، بعید به نظر نمی‌رسد. مسئولیت سلف‌های دانشجویی برعهده معاونت دانشجویی وزارت علوم است. سلف‌هایی که اکثرا به‌صورت پیمانکاری در اختیار شرکت‌ها و مجموعه‌ها و افراد قرار می‌گیرد و دانشگاه پس از پروسه تهیه مواد اولیه نقش ویژه‌ای در فرآنید آماده‌سازی و ارائه غذا به جز نظارت ندارد. به نظر می‌رسد منشأ آلودگی چه شیوع ویروس و بیماری جدید باشد و چه احتمالات دیگر، در طول روزهای آینده باید موضوع غذای دانشگاه‌ها را با دقت و حساسیت بیشتری دنبال کرد. حتی در دانشگاه‌های دیگر نیز با انجام اقدامات پیش‌دستانه و نظرات قوی‌تر توسط مراکز بهداشت زمینه ایجاد و بروز اتفاقات جدید سلب شود و البته امیدوار بود اتفاقات اخیر دانشگاه بهانه و نقطه آغازی برای طرح پرداخت یارانه غذا نشود!