ندا اظهری، مترجم: وضعیت مالی و درآمدهای دانشگاه‌ها از جمله نقاط قوت این مراکز آموزشی در دنیا به شمار می‌روند که کم و زیاد شدن آن، می‌تواند کیفیت آموزشی و حتی میزان جذب دانشجو را هم تحت تأثیر قرار دهد. نمونه آن را به خوبی در دوران همه‌گیری کرونا لمس کردیم به طوری که برخی دانشگاه‌ها تا مرز ورشکستگی هم پیش رفتند. در سلسه گزارش‌هایی که دنبال می‌کنیم، این‌بار به دانشگاه MIT (ماساچوست) رسیده‌ایم که به عنوان یک مرکز آموزشی مؤثر در پیشرفت علوم و فناوری‌های مدرن از زمان افتتاح در سال 1861 توانسته اسم و رسم بسیار خوبی برای خود در دنیا کسب کند. این دانشگاه با توجه به این که روی علم و فناوری تمرکز بالایی دارد، تاکنون بسیاری از محققان و دانشمندان به نام را تحویل دنیا داده و توانسته نام خود را در میان دانشگاه‌های دانشمندپرور به ثبت برساند. با توجه به گزارش مالی سالانه‌ای که این موسسه فناوری منتشر می‌کند، گواه شفافیت مالی این دانشگاه است که به خوبی تمام درآمدها و هزینه‌های این مرکز را ارائه کرده است.

 رشد 35 درصدی دارایی‌های خالص دانشگاه

موسسه فناوری ماساچوست (MIT) یک دانشگاه پژوهشی خصوصی در کمبریج، ماساچوست یکی از تأثیرگذارترین دانشگاه‌ها و موسسات دنیا در زمینه توسعه علوم و فناوری‌های مدرن و جزء برترین موسسات آموزشی دنیا به شمار می‌رود. این موسسه آموزشی با هدف توسعه صنعتی‌سازی در آمریکا راه‌اندازی شده است. عملکرد مالی این موسسه در سال مالی 2022 بیانگر مدیریت دقیق منابع پس از پشت سر گذاشتن همه‌گیری کروناست. بررسی‌ها نشان می‌دهد که سود خالص حاصل از درآمدها و هزینه‌های این دانشگاه در سال جاری قریب 272 میلیون دلار برآورد شده است. شرایط اقتصادی در دوران کرونا که بسیار چالش‌برانگیز شده بود بر عملکرد سرمایه‌گذاری‌ها تأثیر بسزایی داشته به طوری که منجر به بازدهی منفی 5.3 درصدی شده که با استفاده از ارزش‌گذاری‌های دریافتی طی یک ماه از پایان سال مالی برآورد شده است. 
با وجود این، دارایی‌های خالص دانشگاه MIT در پایان سال مالی 2022 چیزی حدود 33 میلیارد و 230 میلیون دلار تخمین زده شده که بیش از 35 درصد بالاتر از دو سال قبل شده است. حتی به رغم همه‌گیری کرونا و تأثیر آن بر عملیات‌های دانشگاهی در سال مالی 2022، دانشگاه MIT توانست فعالیت‌های درون‌دانشگاهی را از سر بگیرد. این موسسه با حمایت از سیاست واکسیناسیون و اجرای آن برای محافظت از سلامت جامعه بازگشایی شد و اقامتگاه‌ها و کلاس‌های حضوری از سر گرفته شد. با بازگشایی کلاس‌های دانشگاهی، تمرکز روی تأمین نیازهای دانشجویان ادامه پیدا کرد. مقامات MIT کمک‌های مالی را برای مقطع کارشناسی افزایش دادند تا دانشجویانی که خانواده‌های آنها درآمدی کمتر از 140 هزار دلار در سال دارند، بتوانند برای سال تحصیلی 2023- 2022 در کلاس‌های رایگان MIT شرکت کنند. این دانشگاه در حال حاضر اجرای یک طرح گسترده را برای بازسازی و گسترش اقامتگاه‌های دانشگاهی است تا بتواند محل اقامت ارزان‌تر و مقرون به صرفه‌تری را در اختیار دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد قرار دهد. قرار است مرکز دانشجویی نیز در تابستان سال آینده احیا شود. 

 افزایش 181 میلیون دلاری دارایی‌های خیریه‌ای

دانشگاه MIT شیوه‌ای متعادل را برای به‌کارگیری از دستاوردهای موقوفه‌ای سال مالی 2021 برای افزایش تأثیر این موسسه درپیش گرفته‌اند. تلاش‌ها برای دستیابی به این تأثیرات همچنان با قدرت و با حمایت از فارغ‌التحصیلان پیش می‌رود. در سال مالی 2022، دانشگاه MIT کمپینی را برای دستیابی به دنیای بهتر دنبال کرد به طوری که بودجه‌ای معادل 6 میلیارد و 200 میلیون دلار را برای رسیدن به این هدف درنظر گرفت. سهم کل امور خیریه از سال مالی 2022 که در قالب بیانیه‌های مالی خود را نشان می‌دهد چیزی حدود 686 میلیون و 700 هزار دلار تخمین زده شده که حدود 181 میلیون و 500 هزار دلار بیشتر از سال مالی 2021 اعلام شده است.  صورت‌های تلفیقی وضعیت مالی، صورت‌های تلفیقی فعالیت‌های دانشگاهی و صورت‌های تلفیقی گردش پولی جزء بخش‌هایی هستند که جزئیات بیشتری از آنها در گزارش مالی 2022 دانشگاه MIT عنوان شده است. سود خالص که به عنوان صورت‌های تلفیقی فعالیت‌های دانشگاهی بیان شده، به این اشاره می‌کند که این موسسه بودجه سالانه خود را براساس آن مدیریت کرده و با گزارش مالی ارائه شده برای برتری این موسسه استفاده می‌کند. صورت تلفیقی فعالیت‌ها همچنین سود عملیاتی را نیز نشان می‌دهد که به‌نوعی معیاری از ارزیابی فعالیت‌های در حال اجراست که اثرات بخش‌های خالص هزینه‌های دوره بازنشستگی غیر از هزینه‌های خدمات و سود عملیات‌ها پیش از استهلاک و بهره را حذف می‌کند که معیار ارزشمندی برای این موسسه به عنوان تأثیرات تأمین مالی و هزینه‌های توسعه سرمایه به شمار می‌رود که در سود خالص هم گنجانده شده است. 

 دارایی‌های خالص به 19 میلیارد دلار رسید

طبق آخرین گزارش مالی دانشگاه MIT، کل دارایی‌های خالص این موسسه نسبت به سال 2021 با کاهش 8.8 درصدی به 33 میلیارد و 230 میلیون و 500 هزار دلار رسید. این دارایی‌های خالص در دو دسته مجزا ارائه می‌شوند تا روش‌های مهمی را شناسایی کنند که دانشگاه‌ها از طریق آنها از سازمان‌های انتفاعی متفاوتند. این دو دسته منعکس کننده ماهیت محدودیت‌های اعمال شده بر هدایای اهداکنندگان هستند. در این گزارش به این موضوع اشاره شده است که در سال مالی 2022، دارایی‌های خالص با توجه به محدودیت‌هایی که اهداکنندگان با آن روبه‌رو بودند، با حدود 8.6 درصد معادل یک میلیارد و 785 میلیون و 700 هزار دلار کاهش به 18 میلیارد و 935 میلیون دلار رسید. این کاهش عمدتا به دلیل زیان خالص در کل سرمایه‌گذاری‌های انفاق شده و توزیع سودهای تلفیقی برای حمایت از اقدامات سال جاری اتفاق افتاده که تا حدی با هدایای ارائه شده جبران شده است. 
دارایی‌های خالص بدون وجود محدودیت‌ها با کاهش 9.1 درصدی معادل یک میلیارد و 430 میلیون دلار به 14 میلیارد و 296 میلیون و 600 هزار دلار رسیده است. مهم‌ترین دلیل این کاهش به دلیل زیان خالص کل سرمایه‌گذاری‌های شبه‌وقفی و غیروقفی، توزیع سود ادغام شده برای حمایت از فعالیت‌های دانشگاهی در سال جاری و کاهش دارایی‌های خالص طرح‌های بازنشستگی بوده که همگی تا حدی خنثی شدند. به عبارتی، با توجه به این که کل دارایی‌های خالص MIT حدود 33 میلیارد و 231 میلیون و 500 هزار دلار تعیین شده، چیزی حدود 18 میلیارد و 935 میلیون دلار آن به دارایی‌های محدود شده از سوی اهداکنندگان و 14 میلیارد و 300 میلیون دلار آن نیز به دارایی اختصاص پیدا کرده است که از سوی اهداکنندگان با محدودیتی مواجه نشده‌اند. از این تقسیم‌بندی می‌توان دریافت که اغلب اهداکنندگان دارایی‌ها، ترجیح می‌دهند محدودیتی را برای مصرف آن بخش از دارایی قائل شوند تا این مبلغ صرف بخش‌های تعیین شده شوند. 

 افت 6.5 درصدی سرمایه‌گذاری MIT 

سرمایه‌گذاری‌ها به ارزش منصفانه در پایان سال 2022 به طور رسمی حدود 32 میلیارد و 549 میلیون دلار تخمین زده شده است که کاهش 6.5 درصدی معادل 2 میلیارد و 245 میلیون دلاری را نشان می‌دهد. صورت‌های مالی تلفیقی شامل سود و زیان تحقق یافته و تحقق نیافته سرمایه‌گذاری‌ها و نیز سود سهام و درآمد بهره‌ای است که به طور کامل خالص هزینه‌های سرمایه‌گذاری را دربر می‌گیرند. این مبالغ، زیان خالص سرمایه‌گذاری 2 میلیارد و 56 میلیون دلاری و سود خالص 10 میلیارد و 890 میلیون دلاری را در سال مالی 2022 دربرداشته است. کاهش ارزش سرمایه‌گذاری‌ها در سال جاری عمدتا ناشی از زیان خالص سرمایه‌گذاری‌های تلفیقی بوده است. 

 کاهش 10 درصدی درآمدهای حاصل از وقف

سیاست سرمایه‌گذاری MIT به هدف اولیه ایجاد نرخ بالای بازده واقعی بدون بروز نوسان بستگی دارد. برای کاهش نوسانات، مقامات دانشگاهی اقدامات گسترده‌ای را انجام داده‌اند. طبق سیاست سرمایه‌گذاری MIT، برای ایجاد نرخ‌های بازده واقعی بالا، سرمایه‌گذاری در سهام نسبت به ابزارهایی با درآمد ثابت در اولویت قرار دارد و به شدت به سمت بازارهایی با کارآمدی پایین‌تر حرکت می‌کند. درآمد سرمایه‌گذاری‌های تلفیقی و بخشی از سود آن برای حمایت از عملیات‌ها به روشی هزینه می‌شود که قدرت خرید بلندمدت موقوفه و سایر سرمایه‌گذاری‌های ادغام شده را حفظ کند. دارایی‌های موقوفه‌ای بزرگ‌ترین بخش از کل سرمایه‌گذاری‌ها و سرمایه‌گذاری‌های تلفیقی به شمار می‌رود. 
ارزش بازار سرمایه‌گذاری‌ها در وجوه موقوفه‌ای بدون احتساب تعهدات برای مقاصد وقفی، تا پایان سال 2022 به 24 میلیارد و 600 میلیون و 800 هزار دلار رسید که نسبت به مجموع 27 میلیارد و 40 میلیون دلار در سال گذشته حدود 10.2 درصد کاهش یافته است. البته با نگاهی به میزان موقوفه‌های این دانشگاه در سال‌های گذشته باید به جرأت گفت که حجم موقوفه‌ها در سال‌های 2021 و 2022 با رشد چشمگیری روبرو بوده‌اند به‌طوری‌که میزان موقوفه‌ها در سال 2020 حدود 18 میلیارد و 400 میلیون دلار گزارش شده که یک سال بعد یعنی در سال 2021، این مقدار به بیش از 27 میلیارد دلار رسیده است. 

 امسال کمک‌های مالی 36 درصد رشد کردند

کمک‌های مالی به دانشگاه MIT به منظور تأمین هزینه‌های لازم در بخش بورسیه‌ها، کمک هزینه‌های تحصیلی، استادان، پژوهش‌ها، برنامه‌ریزی‌های آموزشی، فعالیت‌های زندگی دانشجویی و ساخت‌وساز و نوسازی ساختمان‌ها حمایت می‌کنند. این کمک‌های مالی مواردی را چون استفاده از سود جاری، هدایا و تعهدات وقفی دربر می‌گیرد که برای سال مالی 2022 مبلغی بالغ بر 686 میلیون و 700 هزار دلار را شامل می‌شود که نسبت به سال مالی 2021 که در مجموع 505 میلیون و 200 هزار دلار بوده، رشد 35.9 درصدی داشته است. از میان هدایا و تعهدات جدید در سال مالی 2022، مشارکت افراد 47.5 درصد، مشارکت بنیادها 26.8 درصد و مشارکت شرکت‌ها و سایر منابع 25.7درصد را به خود اختصاص می‌دهند. هدایا و تعهدات جدید برای تحقق و آموزش بزرگ‌ترین گروه از کمک‌ها را برای سال مالی 2022 به خود اختصاص داده است.

 رشد 8 درصدی درآمدها و 7 درصدی هزینه‌ها

طبق گزارش مالی سال 2022 ارائه شده توسط موسسه MIT، این دانشگاه سال جاری را با سود خالصی معادل 272 میلیون دلار به پایان خواهد رساند که طبق برآوردهای صورت گرفته 55 میلیون و 500 هزار دلار یعنی 25.6درصد بیشتر از سود خالص حاصل شده در سال 2021 بوده است. طبق این گزارش، درآمدهای عملیاتی با افزایش 8.1 درصدی یعنی معادل 320 میلیون دلاری به 4 میلیارد و 265 میلیون و 200 هزار دلار رسیده درحالی‌که هزینه‌های عملیاتی با 7.1 درصد یعنی معادل 264 میلیون و 600 هزار دلار افزایش به رقمی بالغ بر 3 میلیارد و 993 میلیون و 300 هزار دلار رسیده است. به طورکلی، درآمدهای عملیاتی موسسه MIT مواردی را چون شهریه‌ها، حمایت‌های مالی، مشارکت‌ها (هدایای مصرفی و پرداخت تعهدات)، سایر درآمدها، حمایت از سرمایه‌گذاری‌ها و درآمد کمکی را دربر می‌گیرد.   درآمدهای شهریه‌ای برای دوره‌های کارشناسی و فارغ‌التحصیلی در مجموع با افزایش 20.6 درصدی معادل 70 میلیون و 900 هزار دلار به 415 میلیون و 300 هزار دلار رسیده است.  شهریه خالص مقطع کارشناسی 27 درصد یا 23 میلیون و 600 هزار دلار و شهریه خالص دوره فارغ‌التحصیلی نیز 15.4 درصد معادل 29 میلیون و 600 هزار دلار رشد داشته است. این افزایش نرخ خالص شهریه به دنبال بالا رفتن نرخ شهریه منتشر شده و ثبت نام برای دوره‌های آموزشی و نیز حذف تدریجی دوره‌های یک‌ بار مصرف در دوران کرونا اتفاق افتاده است. درآمد دوره‌های بدون مدرک نیز 27.4 درصد یعنی 17 میلیون و 700 هزار دلار افزایش یافته که به دنبال بازگشت و ارائه دوره‌های جدید و افزایش نرخ ثبت نام دانشجویان بعد از همه‌گیری کرونا عنوان شده است. حمایت‌های مالی MIT با رشد 1.6 درصدی معادل 30 میلیون و 700 هزار دلار به مرز یک میلیارد و 987 میلیون و 800 هزار دلار در سال مالی 2022 رسیده است.  در این بین، درآمدهای مستقیم حمایتی تا 8 میلیارد و 500 میلیون دلار رشد داشته که طبق این گزارش، درآمد مستقیم حمایتی این دانشگاه با توجه به افزایش فعالیت‌ها و هزینه‌های پژوهشی با کاهش محدودیت‌های کرونایی حدود 29 میلیارد و 900 میلیون دلار یا 5.2 درصد افزایش نشان می‌دهد. افزایش 8 میلیون و 500 هزار دلاری هزینه‌های غیرمستقیم به دنبال رشد هزینه‌های قابل بازیابی مانند افزایش حقوق، استهلاک حاصل از پروژه‌های سرمایه‌ای اخیر و هزینه‌های مرتبط با بازگشت دانشجویان به دانشگاه رخ داده است. 

 53 درصد هزینه‌ها به حقوق اختصاص دارد

هزینه‌های عملیاتی MIT با افزایش 7.1 درصدی معادل 264 میلیون دلار و 600 هزار دلاری در سال مالی 2022 مواجه بوده است. این هزینه‌ها شامل حقوق و دستمزدها، مزایای کارمندان، منابع و خدمات، تجهیزات، اجاره‌بها و تعمیرات، استهلاک و سود می‌شود. هزینه‌های کلی حقوق و دستمزد این موسسه 5.2 درصد افزایش یافته است. حقوق‌ها به طور متوسط 6.2 درصد افزایش داشته و به طور متوسط حقوق و دستمزدهای سالانه به دنبال احیای افزایش شایستگی‌ها به دنبال ثابت ماندن اولیه نرخ دستمزدها در دوران کرونا 5.3 درصد رشد داشته است. در سال مالی 2022، هزینه‌های صرف شده برای منابع و تجهیزات با 16.7 درصد یا 160 میلیون و 900 هزار افزایش به یک میلیارد و 125 میلیون و 300 هزار دلار رسیده است. در این بین، هزینه‌های تجهیزات، اجاره‌بها و تعمیرات نیز با 5.1درصد حدود 11 میلیون و 500 هزار دلار کاهش یافته است. 
هزینه‌های استهلاکی 6.7 درصد یا 14 میلیون دلار و هزینه بهره در این دانشگاه معادل 30 میلیون و 300 هزار دلار یا 24 درصد رشد داشته است. 

درآمد های عملیاتی

سایر درآمدها، سودها و زیان‌ها باعث کاهش 3 میلیارد و 487 میلیون و 700 هزار دلاری در سال مالی 2022 در دارایی‌های خالص 3 میلیارد و 215 میلیون و 800 هزار دلاری شده است. سایر درآمدها، سودها و زیان‌ها در سال جاری شامل زیان خالص کل سرمایه‌گذاری‌ها، توزیع مخارج سرمایه‌گذاری برای عملیات پشتیبانی و... است که با کمک‌ها و سایر تغییرات خنثی می‌شود. در سال مالی 2022، زیان خالص سرمایه‌گذاری‌ها و توزیع مخارج برای حمایت از عملیات‌های دانشگاهی، خالص دارایی‌ها را تا 3 میلیارد و 78 میلیون و 400 هزار دلار کاهش داد. اعمال تغییر در طرح‌های بازنشستگی، دارایی‌های خالص را به میزان 706 میلیون دلار کاهش داده است. درآمد مشارکت در سایر درآمدها، سودها و زیان‌ها که شامل درآمد خالص تعهدات سال جاری و هدایای موقوفه‌ای و وصیت شده می‌شود، دارایی خالص را تا 231 میلیون دلار افزایش داده است. صورت‌های تلفیقی گردش مالی، گردش‌های مالی ورودی و خروجی را به سه گروه عملیات های دانشگاهی، سرمایه‌گذاری و تأمین مالی تقسیم می‌کند. هنگام بررسی صورت گردش مالی یک سازمان غیرانتفاعی مانند MIT باید درنظر گرفت که فعالیت‌های سرمایه‌گذاری که در بودجه گردش پولی ارائه می‌شود، قابل توجه هستند. بخشی از فعالیت‌های عملیاتی از طریق توزیع حاصل از سرمایه‌گذاری‌های تلفیقی صورت می‌گیرند. در سال مالی 2022، حمایت از سرمایه‌گذاری‌ها 32.2درصد از کل درآمد عملیاتی دانشگاه‌ها را تشکیل داده است. 

 سرمایه‌گذاری روی کاهش گازهای گلخانه‌ای

دانشگاه MIT علاوه بر توسعه پژوهش و نوآوری برای اثربخشی مثبت در دنیا، بودجه اختصاص یافته به روش‌های ابتکاری چالش‌های بزرگ اقلیمی را نیز افزایش داده تا از این طریق بتوانند پروژه‌های تحقیقاتی برتری را برای ایجاد تحول در بخش کشاورزی و تولید محصولات کشاورزی با انتشار گازهای گلخانه‌ای کم و ایجاد مرکز نوآوری برای برقی شدن و کربن‌زدایی از صنعت در دستور کار خود قرار دهند. به‌رغم دنبال کردن راهکارهایی برای تغییرات اقلیمی، این دانشگاه حذف گازهای گلخانه‌ای تا سال 2050 را در این دانشگاه نقطه‌عطفی برای دستیابی به انتشار خالص صفر تا سال 2026 درنظر گرفته است. به‌رغم رشد قابل توجه این دانشگاه و با توجه به سرمایه‌گذاری روی تأمین  تجهیزات و زیرساخت‌ها برای بهبود بازدهی انرژی، انتشار گازهای گلخانه‌ای بیش از 20 درصد در مقایسه با سال 2014 کاهش یافته است.