پروانه حسین زاده، پژوهشگر: بیش از 20 سال از ظهور موج کرهای یا هالیو (Hallyu) میگذرد و در این مدت بسیاری از جوانان و نوجوان سراسر دنیا با این موج همراه شدهاند. توسعه فرهنگ پاپ کرهای در سطح جهانی با ارائه محصولات فرهنگی مانند موسیقی و سریال آغاز شد. اگرچه سینما و ادبیات کرهجنوبی نیز در این سالها رشد چشمگیری داشتهاند ولی بهنظر میرسد که مسیر متفاوتی را در این موج طی میکند. از آنجایی که موسیقی یکی از بهترین روشهای یادگیری زبانهای خارجی است، کرهایها برای جذب مخاطبان خارجی به فکر توسعه این صنعت با هدف شناخت کشور خود افتادند. همزمان با مدرن شدن صنعت موسیقی کرهای در دهه ۱۹۹۰ میلادی، شرکتهای استعدادیابی تاسیس شدند و کمکم آهنگهای پاپ کرهای که با استراتژی جهانی شدن ساخته شده بودند، در خارج از مرزهای این کشور نیز به محبوبیت رسیدند. در سالهای اخیر تعداد طرفداران کیپاپ در ایران افزایش قابل توجهی یافته و میانگین سنی آنها هم درحال کاهش است. کودکان و نوجوانانی که در حال یادگیری زبان انگلیسی هستند بهراحتی با آهنگهای کرهای ارتباط برقرار میکنند، چون معمولا بخشهایی از این آهنگها به زبان انگلیسی است. از طرفی، شبکههای اجتماعی نقش تاثیرگذاری در شناخت گروههای موسیقی کرهای داشتهاند و علاقهمندان این گروهها از این طریق بهراحتی با یکدیگر آشنا میشوند. بهطور مثال براساس نظرسنجی سازمان جوانان اندونزی، طرفداران این گروههای موسیقی نقش تاثیرگذاری در تولید و توزیع محتوای مرتبط با کیپاپ را در توییتر و یوتیوب برعهده دارند. گفته میشود اندونزی بیشترین هواداران کیپاپ را در خارج از کرهجنوبی دارد، اما این موضوع را نمیتوان به قطعیت باور کرد. بسیاری از کسانی که طرفدار موسیقی پاپ کرهای هستند، علاقه خود را بروز نمیدهند و همواره مخاطبان خاموشی در سراسر جهان وجود دارند که در خلوت خود از شنیدن موسیقیهای مورد علاقهشان لذت میبرند.
چرا کیپاپ؟
در هر دوره از تاریخ فرهنگی ایران، سلیقه موسیقایی مردم متفاوت بوده است، از موسیقی سنتی ایرانی گرفته تا موسیقی پاپ، جاز یا متال غربی و حالا موسیقی پاپ شرقی. کیپاپ یا موسیقی پاپ کرهای به دلیل تنوع در سبکهای موسیقی توانسته طرفداران زیادی را در بین جوانان و نوجوانان ایرانی جذب کند. ریتم آهنگهایی که توسط خوانندههای کیپاپ خوانده میشوند غالبا تند و شاد بوده و در آنها میتوان موسیقی ملل مختلف را جستوجو کرد. خوانش گروهی آهنگها و شنیدن آواهای گوناگون در یک ترانه واحد از دیگر دلایل محبوبیت گروههای کیپاپ است، چون گوش خواننده به یک صدا عادت نمیکند و همزمان میتواند چند سبک موسیقی را با چند زبان مختلف بشنود.
هواداری از گروههای کیپاپ؛ آری یا خیر؟
بحثهای زیادی درباره خوب یا بد بودن طرفداری از گروههای کیپاپ مانند BTS، بلکپینک، اکسو، دریمکچر، گات۷ یا دیگر گروهها میشود و درنهایت نتیجهای حاصل نمیشود. واقعیت این است که نمیتوان جوانان و نوجوان را از تماشای موزیکهای محبوبشان منع کرد، ولی میتوان به آگاهسازی آنها درخصوص طرفداریهای افراطی پرداخت. افراط و تفریط در هر کاری میتواند خطراتی را به همراه داشته باشد، طرفداریهای چشمبسته و متعصب گروههای کیپاپ هم از این قاعده مستثنی نیستند. نوجوانانی را دیدهام که خوانندههای کرهای را الگوهای زندگی خود معرفی میکنند، ولی حتی برای یک بار هم شده به تواناییهای آن خواننده مثل صحبت به چند زبان خارجی اشاره نمیکنند و تنها چیزی که از دید آنها جذاب است، طراحی لباس یا مدل موی اوست. از سوی دیگر جوانانی را میبینیم که با آهنگهای کرهای توانستهاند زبان کرهای و انگلیسی خود را قوی کنند یا به دنبال چرایی و چگونگی شهرت جهانی این آهنگها هستند. چیزی که درباره کیپاپ خطرناک به نظر میرسد، اعتیاد به این موسیقیها در نوجوانان است، چون دانشآموزان بهجای تحصیل ترجیح میدهند وقتشان را صرف تحلیل موزیک ویدئوهای محبوبشان کرده و با دوستانشان درباره خواننده مورد علاقه خود گفتوگو کنند. جراحیهای پلاستیک در بین ستارههای کرهای عادی است و طرفداران پروپاقرص خوانندههای کرهای که به دنبال شبیهسازی خود با آنها هستند، ممکن است به فکر جراحی زیبایی بیفتند. همچنین رژیمهای سفت و سختی که بعضی از هواداران گروههای کیپاپ میگیرند تا خود را مانند آیدل محبوب خود کنند، به طرفداران متعصب این گروهها آسیب میزند بهخصوص اگر آن فرد در سن رشد باشد. صنعت موسیقی پاپ کرهای راهی برای ارتباط میان فرهنگی است که بدون سواد رسانهای نمیتوان با آن مواجه شد. کودکان و نوجوانانی که از وقتی چشم باز کردهاند خود را رها شده در دنیای رسانهها دیدهاند، ممکن است غرق هرمحصول فرهنگیای شوند که ظاهری زیبا دارد. محصولات فرهنگی کرهای هم به دلیل تنوع و رنگارنگ بودنشان توانستهاند مخاطبان زیادی را از نسلهای مختلف بهویژه نسل z و آلفا جذب کنند. ردپای طرفداران قدیمی موسیقی پاپ کرهای را میتوان در نسل Y یا متولدین دهه شصت و هفتاد جست. در پاسخ به این سوال که آیا طرفداری از گروههای کیپاپ مضر است؟ میتوان اینطور گفت که هیچ مانعی برای علاقهمندی به موسیقیهای شرقی نیست، ولی اعتیاد به آنها و دور شدن از زندگی نرمال خطرناک است.