گردش مالی اینستاگرام ماهیانه 2 تا 3 هزار میلیارد تومان است

قاسمعلی محتشم، خبرنگار: خسارت به کسب و کارهای اینترنتی در طول چند ماه به دلیل اعمال فیلترینگ در فضای مجازی موضوعی است که از سوی مسئولین مختلف گوشزد شده است. کسب و کارهایی که با حضور در بستر فضای مجازی طی  سال های اخیر توانسته بودند بازار مالی قابل توجهی را شکل دهند. هر چند که نمی توان عنوان کرد کسب و کارهای این حوزه صرفا به یک حوزه شغلی خاص محدود می شود که صنف خاص به خود را دارد، چرا که با نگاهی به فعالین این حوزه می توان به قشر وسیعی از شاغلین رسید که هر کدام تلاش کرده اند تا تغییر سبک زندگی مردم و روی آوردن جامعه به خریدهای اینترنتی، خود را با شرایط جدید سازگار کنند. اما واقعیت این است که شرایط امروز خسارت های مالی قابل توجهی را متوجه این حوزه کرده است و مشخص نیست تداوم این وضعیت چه آینده ای را پیش روی شاغلین فضای اینترنتی خواهد گذاشت.

در این زمینه امین کلاهدوزان سرپرست مرکز توسعه تجارت الکترونیکی نیز با مقایسه وضعیت تجارت الکترونیک در سال گذشته به نسبت امسال به ارائه آماری پرداخت که با در نظر گرفتن آنها می توان گفت، تداوم فیلترینگ فضای مجازی به خصوص برخی از پلتفرم ها می تواند بخش قابل توجهی از شاغلین را با وضعیت نابه سامانی آن هم در شرایط فعلی اقتصادی کشور روبه رو کند. به گفته او  گردش مالی تجارت الکترونیک کشور در سال 1400 حدود 1230 همت بود. البته این عدد با مفاهیمی همانند سود یا GDP متفاوت بوده و مفهوم مستقلی دارد؛ اما حدود 75 تا 80 درصد از کسب‌وکارهای رسمی در شبکه‌های اجتماعی در راستای فعالیت هایی مانند برندینگ، تبلیغ و فروش محصولات  حضور دارند.
البته او اولین نفری نیست که نسبت به خسارت های مالی این حوزه هشدار داده است؛ چرا که به گفته خودش پیش تر گزارش نت‌بلاکس در خصوص خسارت قطعی اینترنت نیز جزو اولین ادعاها بود که خسارت روزانه هزار میلیارد تومان از قطعی اینترنت را متصور شده بود. نکته دیگر اینکه امروزه 3 درصد از حجم تجارت الکترونیکی کشور تنها در فضای اینستاگرام صورت می گیرد که رقمی معادل 35 هزار میلیارد تومان از کل هزار و 230 میلیارد تومانی است که سهم تجارت الکترونیک کل کشور است. از سوی دیگر بر اساس  گزارش‌های منتشره نظیر گروه تکراسا در سال 1400 حدود یک میلیون نفر بصورت مستقیم از طریق اینستاگرام مشغول به فعالیت بوده‌اند که هرچند این اشتغال می‌تواند در کنار فروشگاه‌های فیزیکی، شغل دوم و... باشد اما بازهم به‌عنوان فضای بازاریابی و ارائه محصولات رایگان شناخته می‌شود و از دست دادن این فضا خسارت بالایی برای کسب و کارها دارد. از سویی دیگر آنچه مشخص است فضای پیش روی اینستاگرام نه فقط به‌عنوان یک شبکه سرگرم‌کننده و تفریحی، بلکه به‌عنوان بستری برای انجام فعالیت‌های تجاری کوچک اما در سطح بین‌المللی مطرح است. به خصوص که بر اساس آمار مرکز پژوهشی بتا، ۶۴درصد این کسب‌وکارها را بانوان تشکیل داده‌اند و ۷۱درصد کالاهای مورد مبادله تولید ایران بوده، ۱۰درصد تولیدات، صنایع دستی و تولیدات بومی کشور است و تنها ۱۹درصد صفحات مجازی دارای فروش حضوری (مغازه و فروشگاه) هستند.