«لوپتو» گام بلندی در صنعت انیمیشن‌سازی ایران است

انیمیشن ایران صنعتی نوپاست که پشتوانه هنری طولانی‌مدتی دارد. صنعتی که بزرگ‌ترین مشکل آن نداشتن متولی واحد و بی‌توجهی مسئولان به آن است. صنعتی که می‌خواهد درمقابل هژمونی دیزنی و پیکسار شروع به سخن گفتن کند اما بی‌توجهی‌‌ها باعث می‌شود که صدایش بازتاب زیادی نیابد. هرچند گروه‌های خصوصی مثل هنرپویا، فراسوی ابعاد، آینده‌نگار و... گام‌های بزرگی درخصوص سینمای انیمیشن ایران برداشته‌اند اما عدم حمایت کافی حاکمیت از پروژه‌های فرهنگی دانش‌محور این مجموعه‌ها مانع از این شده که بارقه‌های امید این صنعت تبدیل به شراره‌ای پرفروغ در عرصه فرهنگی کشور شود. به بهانه اکران انیمیشن سینمایی «لوپتو» با امیررضا مافی، مدیر مرکز انیمیشن سوره در این‌باره به گفت‌وگو نشسته‌ایم. 
امیررضا مافی مدیر مرکز انیمیشن سوره، همزمان با شروع اکران انیمیشن سینمایی «لوپتو»، درباره فرآیند تولید و به نتیجه رسیدن این انیمیشن می‌گوید: «چند سال قبل در زمان مدیریت سابق مرکز انیمیشن سوره، تولید انیمیشن «لوپتو»، توسط مجموعه فراسوی ابعاد در کرمان آغاز شد. وجود یک فیلمنامه‌‌ خوب و یک تیم جوان و پرانگیزه ترغیب‌مان کرد تا تولید «لوپتو» را با استودیوی فراسوی ابعاد آغاز کنیم. همکاری با یک تیم خارج از تهران اهمیت بسیاری داشت و با فراز و فرود بسیار «لوپتو» توسط استودیوی فراسوی ابعاد و مرکز انیمیشن سوره به سرانجام رسید. این اثر اولین انیمیشن سینمایی سازمان سینمایی سوره است که پیش‌تر قرار بود اکران آن در نوروز 1399 انجام شود ولی کرونا باعث شد که اکران این انیمیشن به تعویق بیفتد و خواست خدا این شد که اکنون «لوپتو» به‌روی پرده سینما برود.» 
مافی که پیش‌تر در گفت‌وگوهایش به هدف بلندمدت مرکز انیمیشن سوره برای تولید سالی یک انیمیشن سینمایی برای خانواده‌ها و مخاطبان ایرانی اشاره کرده اضافه می‌کند: «برای ما اهمیت دارد که سالی یک انیمیشن سینمایی در چرخه‌ اکران داشته باشیم و سنگ بنای آن با «لوپتو» خواهد بود و سال آینده نیز انیمیشن سینمایی «مسافری از دایتیا» را خواهیم داشت که توسط یک تیم انیمیشن‌سازی در مشهد تولید می‌شود و برآمده از رویداد رویازی اول است. تولید انیمیشن «مسافری از دایتیا»‌ رو به اتمام است و تصمیم بر این است که پس از پایان پس‌تولید آن در سال ۱۴۰۲ اکران شود. سال ۱۴۰۳ نیز انیمیشن «رویاشهر» را برای اکران آماده خواهیم کرد، این محصول توسط هنرمندان شهر کاشان در حال ساخت است و پیشرفت قابل ملاحظه‌ای دارد، لازم به ذکر است این محصول برآمده از رویازی سه است. سال ۱۴۰۴ هم انیمیشن سینمایی «یوز» را خواهیم داشت که استوری‌ریل آن تمام شده و وارد مرحله‌ تولید شده است. این روزها مشغول کار روی اثری هستیم که تصمیم داریم در سال ۱۴۰۵ آن را اکران کنیم. در رویازی چهار این فرصت مهیاست و ما چند فیلمنامه‌‌ سینمایی در دست داریم که یکی از آنها را امسال وارد پیش‌تولید کنیم.» 
او در ادامه به تشریح ویژگی‌ها و خصوصیاتی‌که انیمیشن «لوپتو» را متمایز از سایر تولیدات این سال‌های انیمیشن ایران می‌کند می‌پردازد و می‌گوید: «لوپتو» فیلم شریفی است، فیلمنامه‌‌ درستی دارد و می‌توانیم ادعا کنیم که محصول کاملا ایرانی است، از معماری ایرانی تا روابط انسانی ایرانی، همه و همه در «لوپتو» جاری است. نظام رده‌بندی سنی در این انیمیشن به درستی رعایت شده و اعوجاجی وجود ندارد. به نظرم «لوپتو» فیلم کاملی است، در قصه حفره ندارد و حتما به‌عنوان یک پدیده در سینمای انیمیشن ما قابل بررسی است. «لوپتو» در مقام یک اثر و نه صرفا یک محصول، گام بلندی در انیمیشن ایرانی است. البته حتما ضعف‌هایی هم دارد که تلاش داریم در آثار بعدی آنها را بپوشانیم.» 
مدیر مرکز انیمیشن سوره، مسیر انیمیشن ایران را این‌گونه ارزیابی می‌کند: «اکران انیمیشن سینمایی در ایران به‌واسطه‌ تولیدات بیشتر، نظام پیدا کرده و امروزه گروه‌ها و نهادهای مختلفی به تولید محصولات انیمیشنی می‌پردازند که این مایه‌ مباهات است. کودکان ما باید با انیمیشن ایرانی همراه شوند و این با تولید اثر و توجه ویژه‌ سرمایه‌گذاران به آن محقق می‌شود. به عبارتی مسئولان باید انیمیشن را جدی بگیرند و در این حوزه تا حد امکان سرمایه‌گذاری کنند. من بارها فریاد زدم که اگر اهمیت تولید انیمیشن ایرانی درک نشود، ما با نسل‌هایی مواجه خواهیم شد که جهان‌بینی‌شان متاثر از دیزنی و پیکسار است. این حرف من نیست. شما کتاب آمریکای ژان بودریار را بخوانید و نظرات او را که خود فرانسوی است درباره‌ هژمونی دیزنی جویا شوید تا مراد بنده را متوجه شوید. آیا من می‌خواهم جلوی دیزنی و پیکسار را بگیرم یا چشم کودکان را به روی آنها ببندم؟ قطعا نه. اما می‌خواهم همه دست به دست هم بدهند تا ما اثر ایرانی تولید کنیم. ما باید به خانواده‌‌ ایرانی، انیمیشن ایرانی عرضه کنیم و جهان‌بینی خودمان را بسازیم. انیمیشن یکی از مهم‌ترین ورودی‌ها برای ایجاد جهان‌بینی بچه‌هاست. ما باید برای بچه‌ها اثری مبتنی‌بر تاریخ و جغرافیای خودمان داشته باشیم.» 
مافی با اشاره به این موضوع که کودکان ایرانی در این سال‌ها از محصول مفید و سالم و باکیفیت مخصوص به خود محروم بودند، می‌گوید: «تمام تلاش ما تولید محصول باکیفیت و تاثیرگذار است و اگر در این مسیر قدم برنداریم قافیه را مثل خیلی از عرصه‌ها‌ی دیگر فرهنگی خواهیم باخت. کودکان حق دارند که انیمیشن ایرانی ببینند، خانواده‌ها این مطالبه را باید داشته باشند که اثر ایرانی برای بچه‌هایشان داشته باشند. شما ببینید استقبال از پسر دلفینی چگونه است؟ جدا از کیفیت این اثر سینمایی، استقبال از این فیلم نشان می‌دهد که ما چه اندازه به تولید انیمیشنی که ساخت داخل و هم‌راستا با فرهنگ ایرانی اسلامی باشد نیاز داریم. به‌نسبت تفریح‌هایی که برای کودکان وجود دارد سینما تفریح ارزان‌تر و فرهنگ‌سازتری است. تجربه‌ پسر دلفینی و تشنگی مخاطب کودک برای اثر مختص به خودش برای من خیلی آموزنده بود، مسئولان فرهنگی باید این استقبال را ببینند و با خود بیندیشند که چه اندازه در این عرصه کم‌کاری شده است. ما تمام تلاش خودمان را می‌کنیم تا به قدر بضاعت‌مان آثار سینمایی و بعدتر سریال‌های تلویزیونی برای بچه‌ها تولید کنیم، اما به‌تنهایی قطعا قادر به حمل کردن تمام این بار نیستیم. باید همه دست به دست هم بدهیم تا اقتصاد، ساختار و محتوای انیمیشن را حرفه‌ای و نظام‌مند کنیم.» 
او در انتها با گلایه از بی‌توجهی مسئولان به نیازهای کودکان در ساخت انیمیشن داخلی، اکران انیمیشن «پسر دلفینی» را یک اتفاق رو به جلو می‌داند و می‌گوید: «پسر دلفینی» یک تلنگر جدی است تا متوجه شویم که مخاطب کودک و نوجوان از ما چه می‌خواهید. مسئولان باید به کودکان، نیازهایشان و اثرگذاری فرهنگی که یک محصول ایرانی می‌تواند روی آنها داشته باشد، اهمیت بدهند. اکران انیمیشن «پسر دلفینی» باعث داغ شدن تنور گیشه شد که این به نفع تمام سینما، خصوصا انیمیشن بود. امیدوارم گیشه‌ انیمیشن همچنان داغ بماند؛ چراکه این موضوع باعث می‌شود سرمایه‌گذاران مختلف وارد عرصه انیمیشن شوند. تصور کنید اگر ما سالی سه انیمیشن سینمایی ایرانی به سالن‌های سینما بیاوریم چه اتفاق بزرگی رقم خواهد خورد. از نظر من مخاطب به دلیل تجربه‌ خوبی که با «پسر دلفینی» داشته است، «لوپتو» را نیز خواهد دید، خصوصا آنکه ژانر و فضای «لوپتو» متفاوت است و بچه‌ها با قصه‌ جدیدی مواجه خواهند شد.»