در نشست هم‌اندیشی تحلیل ناآرامی‌های اجتماعی اخیر کشور مطرح شد
دانشگاه‌های کشور امروز در شرایطی قرار دارند که هر روز خبر تازه‌ای از اعتراضاتی که دیگر در رادیکال‌ترین حالت ممکن قرار دارد، منتشر می‌شود. وضعیتی که حالا مهم‌تر از بیان، نیازمند تحلیل و واکاوی از منظر و ابعاد گوناگون است.دانشگاه آزاد اسلامی این هفته میزبان برگزاری نشست هم‌اندیشی تحلیل ناآرامی‌های اجتماعی اخیر کشور با حضور دکترمحمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه، سردار نجات جانشین فرمانده قرارگاه ثارالله، وحید جلال‌زاده رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس و جمعی از اساتید و مدیران واحدهای مختلف بود. «فرهیختگان» در شماره امروز بخش‌هایی از مباحث مطرح شده در این نشست را منتشر می‌کند.
جانشین فرمانده‌کل سپاه در قرارگاه ثارالله:
اساتید و معلمان با دانشجوی امروز صحبت کنند
سردار حسین نجات، جانشین فرمانده کل سپاه در قرارگاه ثارالله با بیان اینکه آمریکایی‌ها هر 10 سال یک سند راهبرد امنیت‌ملی می‌نویسند و هر دو سال یک‌بار آن را به روز می‌کنند، گفت: «بایدن رئیس‌جمهور آمریکا سند راهبرد امنیت‌ملی این کشور را که در دوران اوباما نوشته شده بود در سال 2022، به‌روزرسانی و منتشر کرد. در سند اصلی، مجموعه‌ای از مشکلات داخلی دولت آمریکا مطرح و مشکلاتی که آمریکا در حوزه بین‌الملل در مناطق مختلف با آن روبه‌رو است هم ذکر شده و خود این سند نتیجه می‌گیرد که اگر آمریکا نتوانند تا سال 2025 بر چالش‌های داخلی و بین‌المللی، فائق آید، سال 2025 آغاز فروپاشی هژمونی‌اش خواهد بود و این کشور به سرنوشت اتحاد جماهیر شوروی دچار می‌شود.»
او ادامه داد: «در سندی که مربوط به قبل از دوران بایدن است، عنوان شده که آمریکا در حوزه بین‌الملل با دو چالش جدی روبه‌رو است که چالش اول کشور چین است که داعیه تبدیل شدن به اقتصاد اول دنیا را در سر دارد. چالش دوم نیز حکومت‌هایی هستند که با روش خودشان منافع آمریکا را در مناطق مختلف مخدوش می‌کنند که در راس آنها نیز ایران قرار دارد. البته در سندی که در دوره بایدن به‌روز شده، اسم سه چالش بین‌المللی برای آمریکا ذکر شده که اولین آن چین، دوم چالش روسیه و سومین نیز کشور ایران است.»
جانشین فرمانده قرارگاه ثارالله تصریح کرد: «در سند راهبرد امنیت ملی آمریکا در دوره بایدن درباره ایران هم به صراحت اعلام شده که ایران امنیت رژیم‌صهیونیستی را به خطر انداخته است. بحث ایجاد محور مقاومت در برابر آمریکا هم از دیگر مباحث مطرح شده در این سند است، البته اگر بخواهیم از این سند هم فاصله بگیریم، باید بگوییم که به معنای واقعی ایران قدرتی را در دنیا ایجاد کرده که به گفته نخست‌وزیر سابق رژیم‌صهیونیستی، مشکل آنها با ایران این است که ما در هر منطقه‌ای که وارد می‌شویم، عقبه‌ای را از خودمان به جا می‌گذاریم که به مقوله‌ای جز نابودی اسرائیل قائل نیست.»
جانشین فرمانده قرارگاه ثارالله با بیان اینکه آمریکایی‌ها معتقدند که حضور ایران در منطقه، همه معادلات آنها مانند ایجاد خاورمیانه بزرگ را به‌هم می‌ریزد، اظهار داشت: «در نشستی که آمریکایی‌ها با انگلیسی‌ها و اسرائیلی‌ها داشتند، آمریکایی‌ها می‌گویند نباید گزینه نظامی علیه ایران را عملی کنیم و اصلا این کار امکان‌پذیر نیست، بلکه به جای آن باید به سمت کم‌هزینه‌ترین گزینه که براندازی نظام تهران از طریق مردم است را محقق کنیم. همچنین یکی از مراکز نظریه‌پردازی آمریکا نظام جمهوری اسلامی را براساس سه ساحت تقسیم‌بندی می‌کند. ساحت مردم‌سالارانه، کارآمدی و ارزشی و این مرکز می‌گوید دو ساحت اول طی سال‌های 78، 88، 96 و 98 تخریب شده و حجاب موضوعی است که تعارضات حول آن می‌تواند ساحت ارزشی نظام را هم دچار چالش کند، از طرفی حجاب وجهه دینی جمهوری اسلامی است که در شرایط موجود نه پتانسیل اجرا و نه امکان نادیده گرفتن اجرای آن وجود دارد.»
سردار نجات افزود: «دو سال دانشجویان‌مان در فضای مجازی حضور داشته و زندگی شبانه‌روزی‌شان در فضای مجازی گذشته است. جوان و دانشجوی امروز در چنین فضایی رشد کرده و امروز بعد از دو سال نسلی از این بستر، وارد دانشگاه شده است.»
جانشین فرمانده قرارگاه ثارالله افزود: «سناریوی آمریکایی برای شروع انقلاب مقابله با ارزش‌ها قرار بود از مهر امسال آغاز شود و تصورشان هم این بود، با توجه به اینکه مردم هم به‌خاطر وضعیت اقتصادی ناراضی هستند، مقابله‌ای با این افراد نمی‌کنند. البته پیش‌بینی این اتفاق را می‌کردیم.»
او افزود: «اتفاقاتی که در خیابان‌ها رخ داد را دشمنان به شکل دیگری به دانشگاه‌ها آوردند و نمونه‌های آن را در دانشگاه‌های مختلف دیدیم.»
سردار نجات با تاکید بر اینکه ماهیت این جریان، از قبل برنامه‌ریزی شده بود، اظهار داشت: «آمریکایی‌ها چندین سال است که می‌خواهند بر بستر تحریم که نارضایتی مردم است، سوار شده و شورشی را شروع کنند که در نهایت تبدیل به انقلاب شود. البته این کار را در سال‌های 96 و 98 هم انجام دادند که نتیجه نداد. ما نیز هم سال گذشته و هم پیش‌بینی این اتفاق را می‌کردیم. امسال دشمن بر بستر جوانانی که در بستر فضای مجازی تربیت شده بود، سوار شدند و صحنه دانشگاهی آن را هم در دانشگاه‌های مختلف به شکل‌های متفاوت بود.»
جانشین فرمانده قرارگاه ثارالله گفت: «ما با نسل امروز صحبت نکردهایم. به جای ما، فضای مجازی با آنها صحبت کرده است. قطعا امروز راه صحبت کردن نیز اساتید دانشگاهی و معلمان هستند. این قشر بهترین افرادی به شمار می‌روند که می‌توانند با این نسل حرف بزنند، البته اساتیدی که سن کمتری داشته شاید به دلیل تفاوت سنی، راحت‌تر بتوانند این کار را انجام دهند. همچنین باید یاد بگیریم که پرسش و ابهامات دانشجوی امروز چیست و به آنها پاسخ دهیم. متاسفانه دانشجوی ما نمی‌داند ما در پارس جنوبی چه کرده‌ایم و پیشرفت‌های جمهوری اسلامی چه بوده است. اگر دانشجو در جریان پیشرفت‌های کشور قرار گرفته و بداند دشمن چه توطئه‌هایی دارد، قطعا وضعیت تغییر می‌کند و باید دانشجوی امروز را از فضای مجازی به فضای حقیقی آورد.»
رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس:
مشکل امروز از مجموعه نظام تعلیموتربیت نشأت می‌گیرد
وحید جلال‌زاده، رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس گفت: «نزاع جمهوری اسلامی همچنان نزاع بر سر سنت و مدرنیته است. یعنی انقلاب اسلامی به تعبیر برخی، انقلاب علیه مدرنیته بود و نباید فراموش کرد که روحانیت قبل از انقلاب اسلامی به‌عنوان نماد سنت شناخته می‌شد و درمجموع انقلاب اسلامی، شروع نزاع سنت و مدرنیته بود. البته معتقدم همچنان هم مدرنیته غالب است؛ چراکه ما نتوانستیم خلق مفهوم کرده و این حوزه نظریه‌سازی داشته باشیم و در یک کلام ما با فقدان نظریه در این زمینه روبه‌رو هستیم.» او ادامه داد: «ما سالن‌های سینما و تئاتر زیادی ساخته و هر دولتی هم که بر سرکار آمد، به نوبه خود به اقتصاد پول تزریق کرده اما به دلیل اینکه ما نظریه‌ای در حوزه فرهنگ و اقتصاد نداریم، وضعیت‌مان در حوزه فرهنگ و اقتصاد را می‌بینیم. مشکل اصلی اینجاست که ما نمی‌دانیم می‌خواهیم به کدام نقطه برسیم و دلیلش هم این است که نظریه نداریم. البته برنامه و اسناد بالادستی خوبی داریم اما نقشه راه مشخصی نداریم.» رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس تصریح کرد: «امروز اگر بحث فضای مجازی و جنگ شناختی را مطرح می‌کنیم درحقیقت آنها جنگ مدرنیته علیه ما است؛ جنگ شناختی یعنی تغییر یا دستکاری در ذهنیات و ادراک انسان‌ها. امروز عنوان می‌شود که دهه هشتادی‌ها از دست رفتند در حالی که این گزاره بسیار غلطی است. نگاه کنید مگر متولدان دهه 60 همگی به جبهه رفتند؟ این‌طور نبوده است. از طرف دیگر هیات‌ها جوان‌ترین ان‌جی‌او‌های کشور هستند که همگی هم دهه 80 هستند. قطعا ما کمبودهایی داریم اما نه ایراداتی که دشمنان به ما حقنه می‌کند، یعنی حجاب و استادیوم مشکل کشور نیست بلکه مشکل ما کارآمدی است.» جلال‌زاده گفت: «دولت‌ها باید دولت‌های خدمات باشند. یعنی دولت باید آموزش، بهداشت، رفاه و سایر نیازهای مردم را فراهم کند اما ما امروز در فراهم‌سازی این خدمات مشکل داریم. قطعا پیشرفت‌های زیادی هم کردیم و دانشگاهیان می‌دانند ایران در حوزه نانو و بایو کجا قرار دارند؛ چراکه اصلا این پیشرفت‌ها از دل خود دانشگاهیان آمده است.»
او بیان داشت: «تنها سنگری که در مقابل جهان مدرن ایستاده است، جمهوری اسلامی است و باید کارآمدی لازم برای اداره کشور را داشته باشیم. در این میان هم دانشگاه، هم مجلس و هم دولت‌ها مقصر هستند. نگاه کنید کدام مجلس و دولت ما با برنامه روی کار آمده است؟ متاسفانه مجلس و دولت ما بعد از اینکه بر سر کار آمد، تازه شروع به نوشتن برنامه کرده است.»
رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس خاطرنشان کرد: «مشکل ما از نهاد آموزش‌و پرورش است و در مجموعه نظام تعلیموتربیت است و از رئیس دانشگاه آزاد اسلامی خواهش می‌کنم که این حرکت بدیع امروز را متوقف نکرده و ادامه دهد. مشکل دیگر ما اجماع نخبگان در کشور است، نگاه کنید در 43 سال گذشته یک برنامه در کشور نداشته‌ایم که اجماع نخبگان را به همراه داشته باشید و باید این مشکل را برطرف کرد.»
دکتر طهرانچی:
دانشگاه خانه گفتوگو، عقلانیت و خردورزی است
دکتر طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه ما باید به‌عنوان یک دانشگاه این گفت‌وگوها را ادامه داده و جمع‌بندی‌ها را به همه مسئولان کشوری منتقل کنیم گفت: «واقعیت این است که اگر دانشگاه خودش با خودش گفتوگو نکند و متکلم وحده هرکسی از ما بماند، از آن چیزی درنمی‌آید. خودمان با خودمان گفتوگو کنیم و این گفتوگو و گفتمان درونی ایجاد شده را بتوانیم با نهادهای کشور نیز درمیان بگذاریم.» رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه ما با پدیده‌ای مواجه هستیم که از جهاتی در اولین بار است که بروز یافته، ادامه داد: «در کف دانشگاه برای اولین بار ما با ادبیاتی مواجه هستیم که ادبیات شورش است، ادبیات فکر و دانشگاه نیست.» او با تاکید بر اینکه از درون دانشگاه احساس خطر می‌کنیم اظهار کرد: «اگر به‌عنوان یک دانشگاهی به مساله نگاه کنیم؛ دانشگاه باید بتواند شأن و چهارچوب‌های خودش را رعایت کند.» دکتر طهرانچی اضافه کرد: «می‌خواهیم با گروه‌های مختلف دانشگاه بنشینیم و بحث کنیم. در اینجا دو بحث مطرح است: با نگاه به خود دانشگاه که چه اتفاقی در حال رخ دادن است و دوم با نگاه به کشور برای مسئولان؛ تا بتوانیم نتایج این بحث‌های دانشگاه که خانه گفتوگو، عقلانیت و خردورزی است را به صحن اجتماع ببریم.» او با تاکید بر اینکه قرار نیست دیگران ذهن ما را شکل دهند افزود: «شبکه معاندی از یک عکس و صحنه بزرگ یک پازل را انتخاب می‌کند. من دانشگاهی نباید تنها به همان یک پازل نگاه کنم زیرا 99 پازل دیگر وجود دارد و باید آنها را نیز دیده و بعد صحبت کنم.»
آنچه در حال وقوع است دعوای سبک زندگی است
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی بیان کرد: «به‌عنوان یک مجموعه دانشگاهی معتقدم آن چیزی که در کف خیابان در نسل جدید در حال رخ دادن است دعوای سبک زندگی است و از نگاه من به‌عنوان یک فرد دانشگاهی که از بیرون به این ماجرا نگاه می‌کنم، یک نزاع تمدنی میان تمدن غرب و تمدنی که ما از ابتدا خودمان را وابسته به نگاه مردم‌سالاری دینی معرفی کردیم، می‌بینیم.»
این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه این دو نگاه و تمدن چه بخواهیم و چه نخواهیم یک واقعیت موجود است تصریح کرد: «از یک طرف نزاع تمدنی است و از یک طرف بچه‌ها گرفتار جنگ گزاره‌ها و جنگ باورها هستند. باورهایی که از یک فضای دیگر به آنها منتقل شده و باورهایی که در قوانین ما ورود می‌کند. این جنگ گزاره‌ها و جنگ باورها است.»
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی گفت: «پس از بازگشایی فیزیکی دانشگاه‌ها، بیانیه تعلیموتربیت اجتماعی در فرآیندی به نگارش درآمد. بیانیه‌ای خطاب به اساتید نوشته و گفتم می‌خواهم ذهن و فکر خود را در اداره دانشگاه به اشتراک بگذارم.»
دانشگاه نیازمند بازتعریف نظام تعلیموتربیت است
او با بیان اینکه دانشگاه را نیازمند بازتعریف نظام تعلیموتربیت می‌دانم گفت: «به‌هر‌حال واقعیت این است که کنش‌های شورش‌گرایانه جوانان و نوجوانان متاثر از سبک زندگی غربی است. واقعیت این است که در یک نگاه کلان نه می‌توان مهندسی بیرونی را انکار کرد و نه می‌توان به کاستی درونی تقلیل داد. به عبارت بهتر هر دو یک واقعیت مسلم است.»
عضو هیات‌امنای دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: «ما در کنار وظایف استادی‌مان وظیفه داریم تا این جلسات را به صورت مرتب برگزار کنیم تا بتوانیم راهکار ارائه دهیم. بدیهی است که راهکارها کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت هستند. راهکارها نیز شامل انجام ندادن کارهایی است که تاکنون انجام داده‌ایم و انجام دادن کارهایی است که تاکنون انجام نداده‌ایم. در این راهکارها هم امر و هم نهی وجود دارد. بسیاری از عادت‌های حکمرانی را اصلاح کنیم و برخی از عادت‌ها را نیز به آن اضافه کنیم.» دکتر طهرانچی با اشاره به لزوم ارائه راهکارها توسط دانشگاه، افزود: «مردم دانشگاه آزاد را باور کرده‌اند. سه سال پیاپی است که تعداد دانشجویان‌مان افزایش پیدا کرده است. نه اینکه جمعیت دانشجویی کشور در حال افزایش باشد، بلکه جمعیت دانشگاه آزاد در حال افزایش است. درآمد دانشگاه آزاد اسلامی نیز در حال افزایش است که این مورد نشان می‌دهد اقبال اجتماعی در دانشگاه آزاد اسلامی ظهور و بروز دارد. این اقبال اجتماعی حاصل از خردورزی و سرمایه انسانی و حرکتی است که دانشگاه انجام داده است.» او در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه راه‌حل‌هایی که مربوط به دوره پایدار است برای وضعیت بحران حتما جواب نمی‌دهد اضافه کرد: «راه‌حل‌های تعادل ناپایدار نیز مربوط به تعادل پایدار نیست. لذا در دانشگاه آزاد اسلامی کرسی آزاد‌اندیشی را برگزار کردیم، سال گذشته 12 هزار دانشجو در این کرسی‌ها شرکت کردند، سال قبل آن شش هزار دانشجو بودند، احتمالا برای اسفند ماه این مباحث را داشته باشیم اما باید اجازه دهید که از تعادل ناپایدار بگذریم. در حال حاضر شرایط دانشجویی ما شرایط تعادل پایدار نیست.»
راه ارتباطی نظام حکمرانی با دانشجویان، کلاس است
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی گفت: «در بیانیه تعلیموتربیت اجتماعی نیز اولین جمله‌ای که نوشتم این بود که تنها ارتباط این دانشجویان با نظام حکمرانی کلاس است. تنها نقطه اتصال دانشجویان ما هستیم. یعنی این یک باور و خبر است. جایگاه مرجعیت استاد دانشگاه، تا حدی افت پیدا کرده اما هنوز جایگاه آن حفظ شده است. این بچه‌ها فقط توسط ما به مجموعه کشور وصل هستند. این جمله در بیانیه تعلیموتربیت اجتماعی آمده بود که کارکرد کلاس و استاد را به‌عنوان نقش محوری و الگو در تربیت اجتماعی و ارتقای ابعاد هویتی و دینی مورد بازبینی قرار دهیم و با یک وفاق جمعی به آن توجه کنیم.»
مسئولان حرف‌های دانشگاهیان را بیشتر بشنوند
رضا اکبری‌نوری
عضو هیات‌علمی دانشگاه آزاد واحد تهران شمال
یک قسمت تحلیل دشمن و دشمن‌شناسی است. دشمن بوده و هست. نه می‌شود انکار کرد نه تمامی دارد نه بیکار می‌نشیند. فقط کشور ما هم دشمن ندارد، بلکه همه کشورهای دنیا دشمن دارند. مگر چین دشمن آمریکا نیست؟ مگر آمریکا دشمن چین نیست؟ مگر روسیه دشمن اروپا نیست؟ دنیا مشغول کار خودش است و در نظام بین‌الملل چیزی به نام دوستی و اخوت یا به قول انگلیسی‌ها ثبات وجود ندارد. اگر همیشه بگوییم دشمن هست و همه چیز را بر گردن دشمن بیندازیم و بعد بگوییم آقایان دانشگاهی چرا با جوان‌ها حرف نمی‌زنید چیزی حل نخواهد شد. من نشنیدم دوستان سوالی از نسل بکنند. نسلی که 36 میلیون نفر است. 14 میلیون نفر دهه هفتادی، 12 میلیون دهه هشتادی، 12 میلیون دهه نودی هستند و از آنها به‌عنوان زِد یا دلتا یاد می‌شود. فاصله نسلی که من با پدر و مادرم داشتم اینها بسیار زیاد با من دارند. همه فرزندان‌مان را می‌فرستیم تا زبان بخوانند. زبان خواندن یعنی چه؟ یعنی دریچه یک دنیای جدید را باز کردن. یعنی فیلم بدون سانسور دیدن. یعنی اخبار بدون واسطه گوش کردن و همه اینها را شامل می‌شود. من باید چه کار کنم؟ باید با جوان صحبت کنم. امروز به جای شهیدبهشتی و مطهری و طالقانی چه کسی برای جوان من صحبت می‌کند؟ چقدر ما عقب رفته‌ایم؟ یک‌دفعه سر بزنگاه کجا آمده‌ایم؟ کسی از نسل صحبت نمی‌کند که این نسل را چه کسانی تشکیل داده‌اند. دانشگاه حتما مسئولیت دارد. اما امروز نظامی‌ها، مدیران ما نیز هستند و همه ما باید بتوانیم با این نسل سخن بگوییم. چه کسی دارد با سیاست‌های ما سخن می‌گوید؟ سالانه این همه نخبه از کشور خارج می‌شود بعد می‌خواهید توسعه نیز پیدا کنید. آیا چنین چیزی می‌شود؟ سالانه میلیاردها میلیارد ثروت از کشور خارج می‌شود؛ بعد توقع دارید توسعه پیدا کنید. آیا چنین چیزی می‌شود؟ می‌خواهیم در تحریم توسعه پیدا کنیم؟ می‌شود؟ این واقعا حرف درستی است.
گفتمان 3 زیرساخت ذهنی، زبانی و رفتاری دارد. اگر در گفتمان بگویم که اسلام چنان است باید ذهن و زبان و رفتارم در همین مسیر باشد. همه ما ایرانی‌ها یک ویژگی داریم که هر بلایی که سرمان می‌آید یک سناریو می‌نویسیم که همه در آن نقش دارند الا خودمان! این وجه مشترک همه سناریوهای ماست. دشمن، دولت، ملت همه نقش دارند؛ پس خودمان کجای سناریو هستیم؟ یعنی من غایب همچنان در حال نقش بازی کردن است.
نکته دیگر گفتوگو است. از نظر من وظیفه دانشگاه این است که باید به‌طور مداوم و مستمر در گفتوگو با نهادهای قدرت بمانند. اگر ما با نهاد قدرت گفتوگو نکنیم؛ امکان گفتوگو با مردم را از دست خواهیم داد. یک سر تحریم نهادهای واسطه است. ما این همه نهاد واسطه مانند احزاب، انجمن‌های دانشجویی، سندیکاها، تشکل‌ها داریم. کار این نهادها چیست؟ کار این نهادها این است که بین مردم و حاکمیت سخن می‌گویند. از سال 1388 به بعد یک‌دفعه آمده‌ایم به دنبال سعید شریعتی و این و آن تا با مردم سخن بگویند. چه می‌خواهیم به مردم بگوییم؟ چه کسی اینها را می‌شناسد؟ زمانی می‌توان این افراد برای مردم سخن بگویند که از قبل سخن گفته باشند و مردم آنها را بشناسند. باید به دنبال کسی باشیم که از قبل نفوذ روی مردم داشته‌باشد. من که هیچ نفوذی روی مردم ندارم چه تاثیری بر مردم خواهم داشت؟ نتیجه همه اینها یک سخت‌پذیری دیگر می‌شود. جامعه سخت‌پذیر. می‌گویند جنبش بی‌سر. جنبش بی‌سر را از سمت دیگر بخوانیم جنبش هزارسر می‌شود. یعنی هر کسی بزند از سمت دیگر بیرون می‌آید. به ما می‌گویند این کار دشمن است. من می‌گویم قبول! شما به سوئیس برو مردم را ترغیب به انقلاب کن آیا این کار را می‌کنند؟ در همین آمریکا به مردم بگوییم انقلاب کنید؛ آیا مردم این کشور انقلاب می‌کنند؟ زمانی که تعلقات و مراتب وفاداری را از بین می‌بریم، جامعه اتمیزه می‌شود. جوان من نه در انجمن و نه در تشکل فعال است، بعد من می‌خواهم بگویم که یک نفر برود و نظر بدهد. خب چه کسی نظر بدهد. این جامعه جدا شده است. جامعه جداشده از هم که بسیار بسیار خطرناک است. از این حرف‌ها زیاد است. خواهش من این است که این حرف‌ها را ادامه دهید. حرف‌های دانشگاهیان را مسئولان بیشتر بشنوند و بعد افرادی که دغدغه نظام و این قلمرو جغرافیای را داریم حداقل بتوانیم در گوش مسئولان و آنهایی که آمده‌اند تا حرف‌ها را بشنوند بگوییم.
مسئولان حرف‌های دانشگاهیان را بیشتر بشنوند
محمود قیوم‌زاده
عضو هیات‌علمی دانشگاه آزاد واحد ساوه
جنس دشمنی ملت ایران و هویت جمهوری اسلامی با هویت جهانخواران متفاوت است و جنس تقابل نیز متفاوت است. آنها ما را راحت نمی‌گذارند و این مسئله را می توان در همین اتفاقی که امروز در کشور افتاد هم دید.
موضوع دیگری که عنوان می‌شود این است که ما اعم از دانشگاهیان و حوزویان کوتاهی کرده‌ایم، این مساله را قبول دارم و ما و حوزویان در حمایت فکری، آنطوری که وظیفه‌مان بوده برای نسل جوان عمل نکردهایم.
چون بحث اندیشه در این جلسه مطرح شد مطلب دیگر نیز این است که صحبت‌های رئیس کمیسیون امنیت مجلس در این هم‌اندیشی مبنی‌بر اینکه امروز در جمهوری اسلامی تقابل سنت و مدرنیته است، از نگاه بنده درست نیست. یعنی ممکن است از سنت موارد مختلفی برداشت شود، هرچند شاید در دوره مشروطه تقابل سنت و مدرنیته بود اما در جمهوری اسلامی تقابل مدرنیته با الگویی که امام ارائه داد، وجود داشت. یعنی الگوی جمهوری اسلامی، به هیچ عنوان الگوی سنتی نبوده و اینکه می‌گویم حوزویان کوتاهی کرده‌اند، به همین دلیل است.
مطرح شد که در تقابل سنت و مدرنیته ما سنت را برگزیده‌ایم اما الزاماتش را قبول نکردهایم، این حرف هم درست نیست. بلکه امام خودشان الگو ارائه داده و این الگو هم همان ولایت‌فقیه است که بعد به شکل جمهوری اسلامی و قانون اساسی در آمد و امام نیز به مقتضیات آن پایبند بودند و امروز هم به لحاظ تئوری نظام ولایت‌فقیه وقانون اساسی به مقتضیات این الگو پایبند است.
تحلیل‌های اجتماعی به سمت چهارچوب های تلفیقی برود
محمد آشوری
عضو هیات‌علمی دانشگاه آزاد واحد علوم‌و‌تحقیقات
همه شاید بتوانیم توصیه و تحلیل نسبت به وقایع اخیر داشته باشیم اما واقعیت این است که افرادی که در میدان هستند کار خودشان را می‌کنند. بسیاری از اوقات افرادی از قشر خاموش صحبت می‌کنند، که منظورشان افرادی هستند که ممکن است صحنه اغتشاشات را ترک کنند، اما درمقابل هم کسانی را داریم که سکوت عامدانه دارند و خودشان کنشی در این حوادث انجام نمی‌دهند. بنده شواهد متعددی از دو قشر دارم. به عبارت دیگر ما قشر خاموشی داریم که سکوت همدلانه با اغتشاشات دارد و افرادی داریم که سکوت غیرهمدلانه با این روند دارند. منظور از سکوت غیرهمدلانه دانشجویان مذهبی هستند که امروز آنها را ساکت می‌کنیم اما ممکن است آنها هم پس از مدتی دچار خشم شوند. این خشم بسیار شدیدتر خواهد بود. باید این مساله را مدنظر قرار داد که قشر خاموش به کدام سمت تمایل دارند و ترسم این است که پروژه سوریه‌سازی ایران از سمت دیگر رخ دهد و می‌بینیم که این قشر در هر دو طرف حضور دارد.
ما در اغتشاشات می‌بینیم که برخی افراد در خانه خود را باز می‌گذارند تا این اغتشاشگران به آنجا پناه ببرند. از سمت دیگر نیز بسیاری از افراد را می‌بینم که می‌گویند چرا سکوت می کنید و نیروی انتظامی با اغتشاشات برخورد نمی‌کند؟ این را بسیاری از افراد میانسال نیز انجام می‌دهند.
در این مدت من در گروه‌های مختلف تحلیل‌های مختلف اجتماعی، روانشناختی، تربیتی می‌خواندم که بسیاری از همکاران آن را منتشر می‌کردند. نیاز داریم که در این جامعه دانشگاهی، کارهایی از جنس ارائه تحلیل‌های مختلف داشته باشیم. اینکه صرفا تحلیل‌ها را بگیریم و به افراد منتقل کنیم کفایت نمی‌کند، این بحث در علوم اجتماعی نیز وجود دارد. یعنی نیاز داریم چهارچوب‌های تلفیقی داشته باشیم. بعد از آن نیز کار میدانی انجام دهیم تا فضایی که وجود دارد نیز برطرف شود. مساله دیگر این است که حرف‌های مختلفی از اینکه به نیاز نسل امروز پاسخ داده نشده، می‌زنیم اما نیاز است که کارهایی صورت بگیرد از جنس حرکت به سمت چهارچوب‌های تلفیقی و برای این کار هم باید تحلیل های متفاوت را گردآوری کنیم. اینکه صرفا تحلیل‌ها را بگیریم و به افراد مختلف منتقل کنیم، کفایت نمی‌کند. یعنی باید بحث تحلیل اجتماعی‌مان نیز به سمت چهارچوب‌های تلفیقی برود.
باید فضای بی‌اعتنایی در اعضای هیات‌علمی را از بین برد
رستمی
عضو هیات‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی
تحلیل‌ها و مبانی نظری مختلفی در این جلسه گفته شد که قابل اعتناست. باید دید در گذشته چه کوتاهی‌هایی شده و این مساله به جای خود درست است اما باید به راهکار اندیشید.
امروز اندیشه در ارتباط با جوانان کاتالیزه شده است و دانشجویان یک‌صدا را می‌شنوند. تمام اساتید که سر کلاس می‌روند، این مساله را می‌بینند و در عمل صداهای دیگر شنیده نمی‌شود؛ از این رو می‌خواهم پیشنهادهایی که جنبه عملیاتی داشته باشد را بگویم. یکی از پیشنهادهایم این است که جلسات در واحدهای دانشگاهی با مدیران گروه برگزار شد. بنده مدیرگروهی را دیده‌ام که با 40 استاد درواقع مدیریت گروه را دارد، قطعا وقتی مدیرگروهی خودش نقد دارد، قاعدتا زیرمجموعه‌هایش توجیه نمی‌شود و اگر اساتیدش به کلاس برود، قطعا روی اساتید نیز تاثیرگذار خواهد بود. باید برای مدیران گروه جلساتی گذاشته شود و فضا برای آنها تبیین شود. متاسفانه یک نوع بی‌تفاوتی در اعضای هیات‌علمی در محیط‌های دانشگاهی ایجاد شده و باید این مساله مدنظر قرار بگیرد، به‌خصوص در شرایط امروز که در وضعیتی خاصی هم قرار داریم. از سوی دیگر روسای دانشگاه‌های در محیط‌های دانشگاهی باید نمایندگانی که تاثیرگذار هستند را شناسایی کرده و با آنها جلسه بگذارند و این جلسات نیز ناظر بر عبور از شرایط امروز باشد.
موضوع دیگر این است که باید تحلیل‌های واقعی در اختیار مدیران گروه‌ها و روسا گذاشته شود تا آنها هم به دانشجویان و هم نمایندگان آنها منتقل شود و این کار تاثیرگذار خواهد بود.
ورود جدی به فضای حل مساله به نفع دانشگاه است
مرجان جعفری روشن
عضو هیات‌علمی دانشگاه آزاد تهران مرکزی
یکی از مهمترین موضوعاتی که باید به‌صورت کلی بر اساس تئوری‌های موجود مدنظر قرار بگیرد، تقویت اخلاق است.
بر اساس تجربه شخصی‌ام بر اساس آنچه در کلاس‌های درس رخ داده، می‌گویم، یکی از کارهایی که انجام می‌دهم این است که موضعی کاملا بی‌طرفانه و عادلانه در شرایط فعلی می‌‌گیرم. همچنین از دانشجویان می‌پرسم چه کسانی به آنها دستور می‌دهند که روسری را از سر بردارند؟
اول از آنها خواهش می‌کنم که منصفانه به موضوع نگاه کنند و این که کسی که داعش را ایجاد کرد اگر الان به تو دستور می‌دهد، به دنبال منافع شخصی خودش است. به دانشجویان می‌گویم اگر بسیجی‌ها، سپاهی‌ها و سردار سلیمانی نبودند، داعش امروز دستش به ما رسیده بود. به دانشجویان می‌گویم آنها بودند که جلوی داعش ایستادند تا امروز من استاد و توی دانشجو راحت زندگی کنیم. به آنها می گویم معرفت داشته باشیم و حرمت خانواده و خاک کشور را نگه داریم و حداقل روسری‌مان را الان درنیاوریم. استدلال دیگرم برای دانشجویان این است که به آنها می‌گویم قواعد دانشگاه و قواعد اجتماعی باید رعایت شود. اگر قرار باشد آزادی بدون قواعدی وجود داشته باشد مطمئن باشید که سنگ روی سنگ بند نمی‌شود.
نکته دیگری که باید درباره دانشگاه آزاد اسلامی بگویم، این است که اگر واقعا وارد حل کردن مسائل واقعی کشور برویم و فضای کارآفرینی در این دانشگاه راه بیفتد قطعا هم برای این دانشگاه سودمند خواهد بود و هم بستر را برای پیشرفت‌های خوب فراهم می کنیم.
مطالب پیشنهادی
