فعالان اسبق دانشجویی در گفت‌وگو با «فرهیختگان» مطرح کردند
زهرا رمضانی، خبرنگار:تصویرسازی وضعیت امروز دانشگاه‌های کشور دیگر نیاز به توضیح و تفصیل ندارد، در طول هفته‌های گذشته به حدی فیلم و خبر از تجمعات اعتراضی دانشجویی منتشر شده که تقریبا همه حداقل یک بار آن را دیده‌اند، فیلم‌هایی که نشان می‌دهد بخشی از دانشجویان معترض نه‌تنها تمایلی به گفت‌وگو ندارند، بلکه برنامه‌هایی که در آن بستر برای گفت‌وگو میان دیدگاه‌های مختلف دانشجویی ایجاد می‌شود را هم تحمل نمی‌کنند، اتفاقی که آخرین نمونه آن را می‌توان حضور بهادری جهرمی، سخنگوی دولت در دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی دانست. با این حال واقعیت این است که به همان اندازه که نمی‌توان از کنار اقدامات ساختارشکنانه جمعی از دانشجویان به راحتی گذشت، نباید مقوله تفاوت دانشجوی امروز با دهه‌های گذشته، لزوم شکل‌گیری بستر مناسب برای تبادل دیدگاه‌ها در فضای دانشگاهی، حضور پررنگ‌تر تشکل‌های دانشجویی در شرایط امروز و... را هم کمرنگ جلوه داد. در این گزارش به سراغ فعالان اسبق تشکل‌های دانشجویی رفتیم تا ضمن نیم‌نگاهی به وضعیت امروز دانشگاهها، از راهکارهایی بگویند که تشکل‌های دانشجویی باید با به‌کارگیری آنها، بستر را برای شنیدن حرف‌های جناح‌های مختلف دانشجویی فراهم کنند.
دبیر اسبق اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان مستقل:
تشکل‌های دانشجویی باید با ایجاد فضای گفت‌وگو حد مطالبات را مشخص کنند
محمدرضا گلرومفرد، دبیر اسبق اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان مستقل با بیان اینکه نارضایتی امروز جامعه به چند بخش تقسیم شده است، گفت: «بخشی از آن که عمده نارضایتی‌ها را هم شامل می‌شود، به دلیل مشکلات اقتصادی و وضعیت معیشتی مردم بوده و در کنار آن، چشم‌اندازی از بهبود شرایط در دیدگاه بسیاری از مردم وجود ندارد. از طرفی هم بخشی از نارضایتی‌ها هم از احساس نبود عدالت در کشور نشات می‌گیرد. یعنی ممکن است برخی از کارمندان دولت و یا گروهی از حقوق‌بگیران بخش خصوصی حقوق‌های 12 تا 15 میلیون تومان بگیرند، اما باز هم نسبت به وضعیت درآمدی خودشان ناراضی هستند و این مساله به دلیل وجود برخی رانت‌هایی است که در ارائه تسهیلات وجود دارد.» او افزود: «بخش دیگری از اعتراضات به دلیل مقوله‌ای است که از آن تحت عنوان نبود آزادی یاد می‌شود. معتقدم عمده کسانی که در شرایط فعلی شعار آزادی را سر می‌دهند، مفهوم‌شان از آزادی، ولنگاری و آزادی‌هایی است که در حوزه فرهنگ و سبک زندگی خلاصه می‌شود. اما موضوع قابل توجه این است که وقتی اعتراضات اخیر را دنبال می‌کنیم، می‌بینیم اعتراضات در فضای دانشگاهها عمومی‌تر، دنباله‌دارتر و گسترده‌تر از فضای شهر است، درحالیکه در آبان 98 و دی 96 چنین موضوعی را شاهد نبودیم.» دبیر سابق اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان مستقل تصریح کرد: «دلیل اینکه دانشجویان در اتفاقات اخیر دور هم جمع شده و اعتراض‌شان را تحت عنوان مقوله آزادی دنبال می‌کنند را می‌توان شبکه‌های اجتماعی دانست. درحقیقت نسلی که امروز در دانشگاه معترض است و عمدتا نیز دانشجویان کارشناسی هستند، اواخر دهه 70 و اوایل دهه 80 هستند و بسیار زودتر با فضای مجازی آشنا شده و تبلیغات گسترده‌ای که در حوزه سبک زندگی برایشان تبلیغ شده، باعث شده آنها به دنبال ایده‌آل‌هایی در سبک زندگی و وضعیت پوشش باشند و تصور کنند ما در این حوزه وضعیت عقب‌افتاده‌ای داریم و باعث ایجاد احساس نارضایتی شده است.» گلرومفرد اظهار داشت: «البته این بدان معنی نیست که صرفا بحث آزادی دلیل اعتراض دانشجویان باشد و مسائل اقتصادی هیچ نقشی نداشته باشند، اما مباحث اقتصادی سهم کمتری از نارضایتی نسبت به آزادی‌هایی که از آن به ولنگاری تعبیر می‌کنم، دارد. با این حال مساله جالب در اعتراضات اخیر این است با وجود پمپاژ رسانه‌های ضدانقلاب این ذهنیت را ایجاد می‌کند که دانشگاه‌های کشور به پا خاسته و به دنبال اهدافی مانند تغییر نظام و یا لغو قانون حجاب هستند، اما آنچه در کف میدان وجود دارد، این است که درصد کمتری از دانشجویان، فضای دانشگاه را به هم ریخته و شعارهای هتاکانه و جنسی رکیک می‌دهند.» او گفت: «در این شرایط وظایف مسئولان دانشگاهی این است که با افرادی که امنیت دانشگاه را به مخاطره انداخته، مماشات نکرده و رفتارهای انضباطی با آنها داشته باشند. متاسفانه می‌بینیم حراست و کمیته‌های انضباطی و روسای دانشگاهها در وضعیت منفعلی قرار دارند. همچنین در این فضا وظیفه تشکل‌های دانشجویی نیز این است که صریحا و بدون تقیه به میدان آمده و از انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی دفاع کنند. اقدامات آنها باید به گونه‌ای باشد که این امر به جامعه بیرونی منتقل شود که خواسته افرادی که به اسم آزادی به دنبال ولنگاری هستند به مطالبه عموم دانشجویان تبدیل نشده است.»
گلرومفرد خاطرنشان کرد: «تشکل‌ها باید با بحث و گفت‌وگو این مساله را روشن کنند که مفهوم آزادی از نظر آنها چیست و حد این آزادی بر چه اساسی مشخص می‌شود؟ باید روشنگری در این زمینه صورت بگیرد و البته بحث درباره نیت و اهداف دیگری که دانشجویان به دلایل مسائل اقتصادی وجود دارد هم باید مشخص شود. اینکه روی آزادی تاکید می‌کنم برای آن است که تصور می‌کنم انگیزه غالب روی دانشجویان همین است.»
دبیر اسبق اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان:
اپوزیسیون به دنبال از بین بردن بسترهای گفت‌وگو میان جریانات دانشجویی است
محمد زادمهر، دبیر اسبق اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان با بیان اینکه زمینه ورود مسئولان به دانشگاهها، همیشه تشکل‌های دانشجویی بوده‌اند، گفت: «این کار با برگزاری میزگردهای مختلف، کرسی‌های آزاداندیشی، برنامه‌های مناظره‌ای دنبال می‌‌شد تا از این طریق زمینه گفت‌وگو فراهم شود و هم مسئولان از آنچه در سطح دانشگاهها وجود دارد، آگاه شوند و هم دانشجویان مطالبات‌شان را مطرح کنند اما در شرایطی که امروز در کشور ایجاد شد، این خلا به چشم می‌آید که علتش را می‌توان تعطیلی دوساله دانشگاهها و عدم بستر برقراری ارتباط دانست.» او با تاکید بر اینکه باید شاهد حضور مسئولان بیش از گذشته در فضای دانشگاهی باشیم، افزود: «مسیر قانونی طرح مطالبات قطعا به نتیجه می‌رسد و تشکل‌های مختلف دانشجویی در دانشگاه‌های کشور می‌توانند این زمینه را فراهم کنند. البته اتفاقاتی که در سطح دانشگاهها تا امروز رخ داده، بسیار ناخوشایند بوده و قشر دانشجو انتظار استفاده و شنیدن کلمات رکیک و توهین را ندارد. درست است که باید گفت‌وگو شکل بگیرد، اما این گفت‌وگو باید با هدف اقناع طرف مقابل صورت بگیرد، درحالیکه امروز می‌بینیم که هیچ‌کدام از طرفین نمی‌توانند یکدیگر را قانع کنند.»
زادمهر افزود: «اینکه یک سمت از جریان دانشجویی، سعی کند تا مراسم‌ها را بر هم زده و با استفاده از کلمات رکیک فضا را ملتهب کند، نتیجه‌ای جز از بین رفتن فضای گفت‌وگویی در دانشگاهها نخواهد داشت؛ تنها دستاورد چنین اقداماتی خلق صحنه‌هایی است که خوراک رسانه‌های خارجی تلقی شده و وضعیت را بدتر خواهد کرد. نباید این مساله را فراموش کرد که نزدیک به دو سالی است که این تخلیه انرژی از سوی دانشجویان صورت نگرفته و تصور می‌کنم مسئولان نباید خیلی در مقابل برخی رفتارها، مقاومت کنند. البته منظور این نیست که فضای توهین را ببینیم اما سکوت کنیم، اما باید نگاه مسئولان دانشگاهی پدرانه باشند.»
او افزود: «اگر انرژی دانشجو از طریق فعالیت‌های درون‌دانشگاهی و تشکل‌های دانشجویی تخلیه نشود، قطعا در مسیرهای دیگر می‌رود، در این میان نباید دانشجویانی که اهداف دیگر در سر دارند را نادیده گرفت، یعنی گاهی دانشجویان در یک موضوعی دچار ابهام می‌شوند که باید آن ابهام را برطرف کرد اما درمقابل برخی دانشجویان نه سوال و نه ابهام دارند، بلکه دنبال اهداف دیگری هستند یا با خارج از کشور و اپوزیسیون در ارتباط هستندو در چنین شرایطی باید صف آنها را از دیگر دانشجویان جدا کرد.»
زادمهر تصریح کرد: «یکی از اهداف اپوزیسیون این است که اصلا فضای گفت‌وگو شکل نگیرد و شرایط برای رفع ابهامات دانشجویان فراهم نشود، در چنین شرایطی استفاده از هر وسیله برای قطع این ارتباط توجیه می شود. طبیعتا توهین کردن به معنی نقطه پایان گفت‌وگوست و در چنین شرایطی اصلا باب گفت‌وگو ایجاد نمی‌شود، با این حال تشکل‌های دانشجویی باید تلاش کنند تا با برگزاری مراسم‌هایی مانند کرسی‌های آزاداندیشی، تریبون آزاد و... مجال طرح ابهامات را فراهم کنند»
دبیر سابق شورای هماهنگی بسیج دانشجویی دانشگاه‌های آزاد:
تشکل‌های دانشجویی باید ابتکار عمل را برای ایجاد فضای گفت‌وگو در دست بگیرند
وحید شورابی، دبیر سابق شورای هماهنگی بسیج دانشجویی دانشگاه‌های آزاد درباره فضای این روزهای اخیر دانشگاهها گفت: «وضعیت فعلی دانشگاهها ناشی از هیجان‌زدگی تعدادی از دانشجویان دانشگاهها است که البته نسبت به جامعه بزرگ دانشگاهی عده محدودی محسوب می‌شوند، اما به‌دلیل عملیات روانی گسترده‌ای که در شبکه‌های اجتماعی از سمت دشمن اتفاق افتاده، این دانشجویان دست به تحرکاتی می‌زنند که فضای دانشگاهها را دچار التهاب کرده است.» او ادامه داد: «متاسفانه این عده معدود حاضر به گفت‌وگو و شنیدن حرف متفاوتی از آنچه در رسانه‌ها می‌بینند نیستند و با دیکتاتوری محض خواسته‌ها و مطالباتی که بعضا غیر‌منطقی و غیر‌قانونی است را دنبال می‌کنند. فضا در برخی از دانشگاهها نیز آلوده به بی‌اخلاقی و فحاشی و بی‌احترامی به اساتید و مقدسات شده است؛ در چنین شرایطی تشکل‌های دانشجویی باید فضا را برای آرام شدن دانشگاه، فراهم آورند.» دبیر سابق شورای هماهنگی بسیج دانشجویی دانشگاه‌های آزاد اسلامی در همین زمینه افزود: «مهم‌ترین اقدام تشکل‌ها دعوت دانشجویان به گفت‌وگو و فراهم‌کردن بستر گفت‌وگو برای عموم دانشجویان است. این عده معدود ممکن است به هر دلیل حاضر به شنیدن صدای مخالف نباشند، اما عموم دانشجویان که در دانشگاه رفت و آمد دارند و تا به الان مرزبندی با دانشجو نماها داشتند، ممکن است سوالات و شبهات و انتقاداتی داشته باشند و در‌صورتی‌که تشکل‌های دانشجویی ابتکار عمل را به‌دست بگیرند می‌توانند با فراهم کردن فضای تبادل افکار و اندیشه فضای جدیدی را بر دانشگاه حاکم کنند.» شورابی با تاکید بر اینکه مهم‌ترین نیاز دانشگاه در‌حال‌حاضر آرامشی است که از طریق بستر عقلانیت اتفاق می‌افتد، افزود: «تشکل‌های دانشجویی در ر وزهای آینده به این سمت حرکت کنند. یکی دیگر از کارهایی که تشکل‌های دانشجویی باید در دستور‌کار قرار دهند، پرهیز از دوقطبی‌سازی و بازی کردن در زمین معارض است. طبیعتا جریان مقابل به‌دنبال بهانه بوده تا با رادیکال کردن فضا و عصبانی کردن تشکل‌های انقلابی، ضریب خطای این تشکل‌ها را بالا برده و درصورت خطا، با غوغاسازی و فضاسازی بتوانند خوراک تبلیغاتی آماده کنند تا از این مسیر فضای دانشگاه را ناآرام نشان دهند.» او گفت: «در وضعیت امروز دانشگاهها، هوشمندی بسیار مهم بوده و باید از هر اقدامی که باعث تشدید دو قطبی می‌شود، جلوگیری کرد. مسئولان دانشگاهی هم باید براساس قانون رفتار کنند، متاسفانه می‌بینیم در برخی از دانشگاهها، مسئولان در‌حال نشان دادن تسامح بیش از حد هستند و همین مقوله باعث شده تا برخی دانشجویان تصور کنند فضای دانشگاه قانون نداشته و می‌توانند هر‌کاری که می‌خواهند در محیط دانشگاه انجام دهند. در عمل مسئولان با این کار به‌نوعی پیام خلأ مدیریت به دانشجویان هنجارشکن مخابره می‌کنند که باید این فضا تغییر کند.» او خاطرنشان کرد: «قطعا دانشگاه ابزارها و قوانینی دارد که برای مدیریت محیط دانشگاه، می‌توان براساس همین قوانین با دانشجویان هنجارشکن برخورد کرد و تصور می‌کنم نیاز به برخوردهای بیرون دانشگاه هم نخواهد بود، مگر اینکه دانشجویی وابسته به سرویس‌های بیگانه باشد، اما دانشجویانی که براساس هیجانات فضای مجازی در‌حال هنجارشکنی هستند باید تنبیه شده و دانشگاه نیز ابزار آن را دارد و باید تا حدودی مسئولان، تسامح را کنار گذاشته و به وظایف خودشان عمل کنند.»
دبیر سابق دفتر تحکیم وحدت:
باید جایگاه تریبون آزاد و کرسی‌های آزاداندیشی را در دانشگاه احیا کرد
علی بزرگخو، دبیر سابق دفتر تحکیم وحدت گفت: «بعد از اینکه مردم صف‌شان را از اغتشاشات جدا کردند برای اینکه جریان ضدانقلاب بتواند آتش ضداغتشاش را روشن نگه دارد، نیازمند تنفس مصنوعی بود و بهترین محل برای شعله‌ور ماندن این آتش هم دانشگاه‌های کشور است. موضوع دیگر اینکه در هر دانشگاهی جریان ضدانقلاب، بدنه هرچند محدود اما در حد دو تا سه دانشجو را دارد و همین بدنه باعث شد اعتراضات در جامعه دانشگاهی همچنان ادامه داشته باشد.»
او ادامه داد: «بدنه دانشجویان وابسته به جریان ضدانقلاب در برخی دانشگاهها با سازماندهی برخی مطالبات صنفی و آمیختن آنها با خواسته‌های سیاسی، توانستند جمعی از دانشجویان را با خودشان همراه کرده و وارد صحنه کنند تا از این طریق از نظام سیاسی کشور و دانشگاهها امتیاز بگیرند. واقعیت هم این است که در این میان بخشی از دانشجویان با آنها همراه شده‌‌اند.»
دبیر سابق دفتر تحکیم وحدت با اشاره به واکنش مسئولان دانشگاهی به این اتفاق اظهار داشت: «اتفاق بدتری که رخ می‌دهد این است که دانشگاهها و کمیته‌های انضباطی با دانشجویان هنجارشکن مماشات کرده و هیچ‌گونه ورود جدی و بازدارنده‌ای نسبت به اتفاقات ساختارشکنانه‌ای که در هر کشوری رخ دهد، با شدت با آنها برخورد می شود، نداشته و ندارند؛ از این رو معتقدم نیازمند یک ورود جدی‌تر در این حوزه هستیم تا کمیته‌های انضباطی و دانشگاهها بتوانند جلوی این مسیر را بگیرند.»
بزرگخو تصریح کرد: «تشکل‌های دانشجویی نیز با توجه به اینکه نیاز به ورود آنها در شرایط امروز دانشگاهها احساس می‌شود، تا حدی این کار را انجام داده‌اند اما مشکل اینجاست که با ایجاد دیکتاتوری رسانه‌ای که در فضای مجازی ایجاد کرده و با تحت فشار قرار دادن تشکل‌های انقلابی، فضای دانشگاهها برای حضور مستمر فعالان دانشجویی با سختی‌هایی همراه شده است، با این حال شاهد نقش‌آفرینی جدی انها هستیم.»
او گفت: «متاسفانه تشکل‌های دانشجویی در برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی و تریبون آزاد کم‌کاری کرده‌اند و با توجه به شرایط امروز حاکم بر فضای دانشگاهی، می‌طلبد که تریبون‌های آزاد و کرسی‌های آزاداندیشی جایگاه خود را بار دیگر پیدا کنند. با این حال نمی‌توان این مهم را هم نادیده گرفت که اگر بخواهیم صرفا با حضور تشکل‌ها فضا را مدیریت کرد، اتفاق خاصی رخ نمی‌دهد و معتقدم نیاز به حضور جدی دانشگاهها و استفاده از ابزار قانونی هستیم.»
دبیر سابق دفتر تحکیم وحدت خاطرنشان کرد: «در طرف دیگر ماجرا هم می‌بینیم که در سطح دانشگاهها، کانال‌ها و افراد ناشناس فراخوان اعتراضی می‌دهند؛ یعنی این‌طور نیست که بگوییم دانشجویان معترض در قالب یک تشکل شناخته‌شده درخواست تجمع می‌کنند، بلکه آنها هیچ درخواست رسمی برای برپایی مناظره و یا تجمع نمی‌دهند.»
مطالب پیشنهادی
