فیلترینگ؛ پرهزینه و غیرقابل‌تحقق

اکبر نصراللهی، رئیس دانشکده علوم اجتماعی، ارتباطات و رسانه دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی: تامین امنیت و آرامش مردم حتی با فیلترینگ قابل‌درک و در کشورهای دیگر هم سابقه دارد؛ هیچ کشوری هم نتوانسته است رویای اینترنت بدون‌ فیلتر را محقق کند. با این وجود ادامه فیلتریگ و یا تصور کوچ اکثریت کاربران ایرانی به پلتفرم‌های داخلی به‌دلایل مختلف‌، هم نادرست و هم «پرهزینه‌، غیرممکن و رویای غیرقابل تحقق» است.
1. «برندسازی»، سرمایه‌گذاری و جذب مشتریان و کاربران، آنی اتفاق نمی‌افتد؛ زمان‌بر و پرهزینه است، به همین دلیل ادامه فیلترینگ بعد از پایان اغتشاشات‌، ظلم به همه فعالان این حوزه به‌ویژه جوانانی است که طی سال‌های گذشته اغلب ناامید از پیدا کردن شغل مورد‌علاقه به اینستاگرام روی آورده‌اند.
2. کوچ مردم به پلتفرم‌های داخلی حتی اگر ادعاهای گردانندگان این پلتفرم‌ها به‌لحاظ فنی و ظرفیت پذیرش حدود ۵۰ میلیون کاربر ایرانی صحیح باشد، به «اعتماد کاربران» نیاز است که با «دستور و تصمیم اداری» محقق نمی‌شود.
3. حکمرانی قوی‌، حرفه‌ای و مسئولانه در حوزه فضای مجازی به «صبر استراتژیک» نیاز دارد؛ آیا با فرض تامین شرایط فنی و کوچ مردم به پلتفرم‌های داخلی، می‌پذیرند که همه کنشگران فرهنگی‌، هنری و سیاسی خاص به‌ویژه رهبران ‌گروه‌ها و جناح‌های سیاسی در پلتفرم‌های داخلی آزادانه فعالیت کنند؟
4. مردم به‌ویژه کارشناسان و فعالان رسانه‌ای، دیکتاتوری‌رسانه‌ای اینستاگرام، برخوردهای دوگانه و زیان‌های فرهنگی، سیاسی‌، امنیتی و اقتصادی کشور از فعالیت در این پلتفرم را می‌دانند و مکرر آن را تجربه می‌کنند، اما به این دلیل آن را انتخاب کرده‌اند که برندهای داخلی ایران دیر به میدان آمد‌ه‌‌اند و مردم به فعالیت در اینستاگرام و واتساپ عادت و سرمایه‌گذاری کرده‌اند، جایگزین داخلی معتبر و برابر به‌لحاظ فنی را نمی‌یابند، اعتماد به برند‌های موجود داخلی ندارند و افراد حقیقی و حقوقی بین‌المللی در اپ‌های داخلی نیستند و به آنها نخواهند پیوست.
5. و کلام آخر اینکه فیلتر دائمی شبکه‌های اجتماعی خارجی که حدود ۵۰ میلیون کاربر و میلیون‌ها نفر از آن ارتباط ارتزاق می‌کنند در حرف کار سختی ‌نیست، اما بدانیم که اولا ارتباط و تکنولوژی‌های ارتباطی را نمی‌توان فیلتر کرد، ثانیا اگر هدف مدیریت نسل z است، فیلتر‌شکن‌های آنها همیشه روشن است، علل همه اغتشاشات هم شبکه‌های اجتماعی نیستند. بنابراین برای خروج از محاصره تبلیغاتی کشور، اتخاذ استراتژی کنشگری فعال و آفندی‌، اجرای راهبردهای‌ هم‌عرض و تقویت رسانه‌ها و پلتفرم‌های داخلی‌، تولید محتوای به‌موقع، غنی و اقناع‌کننده نوجوانان و جوانان در محیط رقابتی‌، استفاده حداکثری از ظرفیت‌های موجود، استفاده از سلاح رسانه‌ای دشمنان علیه خودشان همانند دفاع مقدس و تحقق راهبرد بازدارندگی رسانه‌ای در حوزه شبکه‌های اجتماعی همانند بازدارندگی در حوزهای دفاعی با عملیات معکوس، تامین‌کننده امنیت ملی است، نه ربط دادن همه کم‌کاری‌ها و غفلت و خالی‌بندی‌ها به شبکه‌های اجتماعی.