راضیه فلاح، خبرنگار:دانشگاه آزاد دارای یک‌میلیون و ۵۰۰ هزار متر مکعب امکانات ورزشی است که با یک حساب سرانگشتی می‌توان متوجه شد که به ازای هردانشجو بیش از یک‌مترمربع سرانه ورزشی در این دانشگاه وجود دارد.  دانشگاه آزاد را می‌توان تنها مجموعه در میان موسسات آموزش عالی کشور دانست که همزمان و به شکل گسترده در زمینه ورزش همگانی، قهرمانی و حرفه‌‌ای فعالیت دارد. باشگاه‌داری در 22‌رشته ورزشی و کسب موفقیت‌های مختلف در حوزه ورزش قهرمانی بیشتر نمود رسانه‌ای پیدا کرده، اما واقعیت این است که در دو سال اخیر به‌ویژه در زمینه ورزش همگانی برنامه‌ریزی‌های متعددی انجام گرفته است. طراحی سامانه برگزاری مسابقات غیرحضوری یکی از اقدامات این زمینه است که برای دانشجویان، کارکنان و اساتید انجام داده شده است. به بیان دیگر این دانشگاه در این ایام رسیدگی به امر ورزش را نه‌تنها تعطیل نکرد، بلکه از طریق مجازی و غیر‌حضوری آن را دنبال کرد. اولین لیگ ورزش همگانی در آبان و آذر‌ماه 1400 برگزار شد که طی آن 31 هزار و 314 نفر از دانشجویان و کارمندان این دانشگاه در این لیگ حاضر شدند. دومین لیگ ورزش همگانی نیز از فروردین‌ماه سال 1401 آغاز شد که در این لیگ نیز 78 هزار و 814 نفر شرکت داشتند. اواخر مهر‌ماه یا اوایل آبان‌ماه نیز قرار است سومین دوره این لیگ به‌صورت مجازی برگزار شود. این دانشگاه تلاش دارد تا به‌نوعی ورزش همگانی را پشتوانه ورزش قهرمانی و ورزش قهرمانی را پشتوانه ورزش حرفه‌‌ای خود قرار دهد. به‌مناسبت روز تربیت‌بدنی و ورزش مروری بر عملکرد ورزشی دانشگاه در ماه‌های اخیر داشتیم. امیرعباس لشگری، رئیس مرکز تربیت‌بدنی و ورزش دانشگاه آزاد اسلامی که از اردیبهشت 99 عهده‌دار مسئولیت این مرکز شده در گفت‌وگو با «فرهیختگان» از آخرین برنامه‌های دانشگاه در حوزه ورزش سخن گفته که در ادامه می‌خوانید.

حجم مسابقات و برنامه‌های ورزشی دانشگاه آزاد در ماه‌های اخیر چشمگیر و قابل توجه بود و با برنامه‌ای فشرده اجرا شد. علت این فشردگی چه بود؟
تقویم ورزشی سالانه یا تقویم تحصیلی دانشگاه از مهرماه آغاز و تا پایان شهریور ماه سال بعد ادامه دارد. تمام کارها و برنامه‌های ورزشی در یک‌سال در تقویم مقرر و به ترتیب باید انجام شوند. برای سال تحصیلی 1401-1400 نیز برنامه‌های متنوعی در نظر گرفته شد که به علت تعطیلی دانشگاه‌ها، مسابقات برگزار نشد. به دستور دکتر طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی، کلاس‌ها از تاریخ 14 فروردین ماه دایر و مقرر شد دانشجویان دوباره به‌صورت حضوری از کلاس‌ها استفاده کنند. به بیان دیگر به علت همه‌گیری ویروس کرونا بعد از دو سال و خرده‌ای تعطیلی دانشگاه‌ها، از این تاریخ عملا کلاس‌ها به‌صورت حضوری برگزار شد. در نتیجه این اتفاق، از تاریخ چهاردهم فروردین ماه تا شهریور ماه جاری، همه برنامه‌های ورزشی که در تقویم مقرر شده بود در دو بخش کارکنان، استادان و دانشجویان انجام شد. به زبان ساده، تلاش‌مان  برگزاری همه مسابقات ورزشی یک‌ساله دانشگاه، در مدت چهار ماه است.
بخش کارکنان و استادان به دو گروه بانوان و آقایان تقسیم و تیرماه امسال مسابقات با حضور تیم‌های 10 منطقه کشور و یک تیم سازمان مرکزی دانشگاه آزاد در سطح کشوری برگزار شد. مسابقات تیم‌های ورزشی رشته‌های فوتسال، بدمینتون، تنیس روی میز و والیبال در بخش آقایان برگزار و تیم‌های ورزشی رشته‌های تنیس روی میز و بدمینتون در بخش بانوان به مصاف یکدیگر رفتند. با توجه به دو هفته تعطیلی تابستانی دانشگاه آزاد اسلامی، مسابقات کشوری بخش انفرادی دانشجویان آقا و خانم در رشته‌های کشتی‌فرنگی و آزاد، کاراته، تکواندو، تنیس روی میز و بدمینتون در مرداد ماه و رشته‌های تیمی شامل فوتسال، والیبال، بسکتبال و بسکتبال سه به سه نیز در شهریور ماه برگزار شد. یعنی همزمان با حضوری شدن کلاس درس دانشگاه‌ها برنامه‌های ورزشی نیز برگزار شد.

کدام استان‌ها حضور بیشتری داشتند؟ برگزیدگان مسابقات از کدام خطه بودند؟
هر رشته ورزشی با تعداد متغیری از افراد در مسابقات حاضر شد؛ برای مثال در رشته والیبال متشکل از 12 نفر بازیکن و کادر فنی بودند. همچنین تعداد افرادی که در رشته‌های مختلف در یک سکو ایستادند نیز متفاوت بود. به‌طور مثال در رشته تنیس روی میز در هر سکو چهار نفر به‌عنوان برگزیده و در رشته بدمینتون شش نفر به‌عنوان افراد برگزیده ایستادند. در مسابقات والیبال کارکنان مناطق 2، 9 و 7 به ترتیب در مقام‌های اول تا سوم ایستادند. در رشته ورزشی تنیس روی میز در بخش بانوان که به میزبانی واحد یزد برگزار شد نیز به ترتیب مناطق 7، 2 و 3 برروی سکو ایستادند و در رشته تنیس روی میز آقایان نیز مناطق 2، 7 و 9 کسب عنوان کردند. 
منطقه 2 (متشکل از سه استان آذربایجان شرقی، غربی و اردبیل) مقام اول، منطقه 9 (متشکل از استان‌های قزوین البرز و زنجان) مقام دوم و منطقه 7 مقام سوم را کسب کرد. همچنین بیشترین مشارکت در بخش کارکنان به مناطق 2، 3، 4 و 7 تعلق گرفت.

 برگزاری مسابقات ورزشی به شکل منطقه‌ای برای افزایش کیفیت تیم‌ها

در سال‌های گذشته مسابقات در دو بخش استانی و کشوری برگزار می‌شد، اما در معرفی برترین‌های امسال از عنوان مناطق استفاده کردید. نحوه برگزاری مسابقات سال جاری چه تفاوتی با سال‌های قبل داشت؟

همان‌طور که گفتید در سال‌های گذشته مسابقات در دو بخش استانی و کشوری برگزار می‌شد. به بیان دقیق‌تر مسابقات با تیم‌های شرکت‌کننده درون واحدی انجام و تیم منتخب واحد در مرحله استانی با دیگر تیم‌های استانی مسابقه می‌داد. درنهایت تیم برتر هر استان به سطح کشور رسیده و با 30 تیم دیگر استان‌ها به علاوه دو واحد مستقل مسابقه می‌داد. وجود 33 تیم در سطح کشور باعث می‌شد تا برخی از تیم‌های شرکت‌کننده ظرفیت‌های کیفی لازم برای یک رشته خاص در این سطح نداشته و درنتیجه با نتایج پایین در انتهای جدول حضور داشتند. همچنین حضور تعداد 33 تیم در مسابقات برای دانشگاه نیز هزینه‌بر بود. در نتیجه پس از برگزاری جلساتی با مدیران تربیت‌بدنی استان‌ها، انجام مسابقات به‌صورت منطقه‌ای در نظر گرفته شد. برمبنای منطقه‌بندی، کل کشور به 10 منطقه تقسیم و هر منطقه متشکل از چند استان در نظر گرفته می‌شود. این تقسیم‌بندی نیز بر اساس همان مناطقی تعریف شده که دیگر بخش‌های دانشگاه آزاد اسلامی برای ماموریت‌ مناطق در نظر گرفته‌ است.

با این اوصاف در هر مسابقه کشوری 10 تیم شرکت می‌کنند. 
بله، در این مسابقات به جای داشتن 33 تیم تنها 10 تیم حضور دارند.

مزیت برگزاری این نحوه مسابقات نسبت به قبل چیست؟
یکی از محاسن برگزاری این‌گونه مسابقات، شرکت همه 10 تیم در مسابقات است. به‌طور معمول در سال‌های گذشته همه 33 تیم در مسابقات به علت نبود یک تیم منسجم و قوی حاضر نمی‌شدند. برای مثال تنها حدود 20 الی 22 تیم در رشته فوتسال در مسابقات حاضر بودند. درحالی‌که این رشته بیشترین شرکت‌کننده را به نسبت دیگر رشته‌های ورزشی به خود اختصاص داده بود. بنابر تجربیات گذشته مسابقات درون‌واحدی انجام و تیم منتخب واحد مشخص می‌شود. در مرحله بعد تیم منتخب به میزبانی یکی از مناطق با سایر تیم‌هایی استان‌هایی که در منطقه هستند، مسابقه داده و تیم واحد و برتر منطقه شکل می‌گیرد. در حال حاضر 10 تیم منطقه‌ای در کل کشور وجود دارد و در مسابقات شرکت می‌کنند. این تصمیم مشارکتی را بین تیم‌های زیرمجموعه‌ای ایجاد کرده و تیم قوی از همه ظرفیت‌های موجود در چند استان شکل می‌گیرد. برای مثال تیم منطقه 8 متشکل از سه استان خراسان شمالی، خراسان‌رضوی و خراسان جنوبی است. این سه استان در مجموع یک تیم را تشکیل داده و آن تیم را به مسابقات می‌فرستند. از دیگر مزایای برگزاری مسابقات در این نوع، تقویت نقاط ضعف تیم نهایی هر منطقه به وسیله دیگر تیم‌های مناطق است. به‌طور قطع تیم راه‌یافته به مرحله کشوری کیفیت بالاتری داشته و توانایی کسب مقام بالاتری نیز در مسابقات کشوری دارد. در نهایت سطح کیفی مسابقات نیز افزایش یافته و با جذابیت بالاتری برگزار می‌شود. همچنین هزینه این نوع برگزاری مسابقات به مراتب کاهش خواهد یافت. همه تیم‌های حاضر در مسابقات اعم از تیمی و انفرادی و در بخش‌های مختلف کارکنان، استادها و دانشجویان نیز بر همین مبنا در مسابقات شرکت خواهند کرد.

 برترین‌های مسابقات کشوری از تخفیف شهریه استفاده می‌کنند
چه جوایزی به افراد برتر در این بخش تعلق گرفت؟
علاوه‌بر حکم قهرمانی و مدالی که برای نفرات برتر در نظر گرفته شده، برای جذابیت بیشتر مسابقات و منتفع شدن دانشجویان، استادان و کارکنان از جوایز مسابقه، براساس آیین‌نامه تسهیلات قهرمان ورزشی که وجود دارد جوایز نقدی (کارت هدیه‌) به افراد برتر و با توجه به احکام صادره (قهرمانی، نایب‌قهرمانی و رده‌بندی) مسابقات در هر دو بخش کارکنان، استادان و دانشجویان از طریق واحد مربوطه تعلق می‌گیرد. همچنین در بخش دانشجویان، افراد برتر مسابقات کشوری بسته به مقامی که کسب کرده‌اند، می‌توانند از تخفیف شهریه استفاده کنند. به برترین‌های دانشجویی با ارائه احکام صادره به واحد تحصیل خود، بسته به مقام کسب شده تخفیف شهریه تعلق می‌گیرد.

سامانه مسابقات ورزشی که با نام «SPRT» شناخته می‌شود، چه نقشی در جریان برگزاری مسابقات دارد؟ درباره این سامانه توضیح دهید.
همه اعضای خانواده دانشگاه آزاد اسلامی اعم از کارکنان، دانشجویان و استادها که تصمیم دارند در مسابقات کشوری این دانشگاه شرکت داشته‌ باشند باید در این سامانه ثبت‌نام کرده و کارت ورود مسابقات برایشان صادر شود. لذا در این سامانه اطلاعات آماری دقیق ثبت شده است. برای مثال ممکن است در یک رشته ورزشی مشخص در مسابقات کارکنان تنها 9 منطقه حاضر باشند. اطلاعات دقیق آن 9 منطقه اعم از تعداد شرکت‌کنندگان، برترین‌های مناطق در این سامانه موجود است.

 دانشگاه آزاد تنها دانشگاه موفق در اجرای ورزش همگانی است
بخش دیگر از فعالیت شما در حوزه ورزش معطوف به برگزاری برنامه‌ای تحت عنوان لیگ همگانی شد. درخصوص لیگ همگانی دانشگاه توضیح دهید.
علاوه‌بر مسابقات کارکنان دانشگاه، لیگ همگانی ورزش دانشگاه آزاد یکی از اقداماتی است که تنها مختص این دانشگاه بوده و به آن می‌بالیم. به بیان دیگر دانشگاه آزاد تنها دانشگاهی است که با این شکل و با این نحو توانسته ورزش همگانی را برگزار کند. این لیگ در مدت دو ماه و هر ماه برای هشت جلسه در مجموع 16 جلسه ورزش همگانی برگزار می‌شود. هر کسی که بخواهد در این مسابقات شرکت داشته باشد، می‌تواند از طریق سامانه غیرحضوری ورزش همگانی در این لیگ شرکت و از آن برخوردار شود. فیلم تمرین‌های مختلف توسط استادهای مجرب در سامانه بارگذاری می‌شود. هر جلسه چهار حرکت ورزشی مشخص آموزش داده می‌شود که هر بار با جلسه قبلی تفاوت دارد. به بیان دیگر 16 جلسه تمرین متنوع در این سامانه بارگذاری می‌شود. برای مثال برای تقویت عضلات سرشانه و کمربند شانه‌ای، حرکات مشخصی را ارائه و مشکلات اسکلتی و حرکتی افراد را به نوعی برطرف کند. دقیقا شبیه فعالیت ورزشی که از تلویزیون پخش و افراد در منزل انجام می‌دهند.

 10 درصد خانواده دانشگاه آزاد در لیگ ورزش همگانی مشارکت دارند
تفاوت اصلی این لیگ با ورزش همگانی چیست؟
تفاوت اصلی این لیگ با ورزش قهرمانی عدم‌وجود یک رشته خاصی از ورزش است. افراد بیشتری، یعنی حدود 10 درصد جامعه دانشگاه در این لیگ حاضر می‌شوند. این در حالی است که این نسبت در ورزش قهرمانی حدود 2 درصد جامعه دانشگاه است. به بیان دیگر لیگ همگانی یک ورزش ساده برای همه افراد است. هر هفته روزهای شنبه و سه‌شنبه تمرینات در سامانه بارگذاری و افرادی که عضو شده‌اند تمرینات روز را دیده و تا روز دوشنبه فرصت دارد تا تمرینات را اجرا کند و از مراحل تمرین فیلم بگیرد و روی سامانه بارگذاری کند. تاکنون دو لیگ به نام سپهبد شهید حاج‌قاسم سلیمانی برگزار شده و در مجموع دو لیگ بالغ ‌بر 110 هزار فیلم در این سامانه بارگذاری شده است. هر جلسه اجرای تمرینات داوری شده و تمرینات درست انتخاب می‌شوند. جامعه این لیگ شامل دانشجوی 18 ساله تا استاد 60 ساله است.

خانواده دانشگاه آزاد چگونه می‌توانند به جریان وزرش همگانی بپیوندند؟
دانشجویان، کارکنان و استادها بعد از مراجعه به سامانه غیرحضوری ورزش همگانی با شماره دانشجویی و کد ملی (برای کارمندان و استادها) به سامانه وارد می‌شوند. این سامانه به علت آنکه به سامانه آموزشیار و ساجد متصل است، در نتیجه هویت افراد شناسایی شده و درنهایت به عضویت ورزش همگانی درمی‌آیند.

 آغاز سومین دوره برگزاری لیگ همگانی به‌زودی
لیگ همگانی امسال چه زمانی برگزار می‌شود؟
امسال سومین دوره برگزاری لیگ همگانی در سال 1402- 1401 از اواخر مهر ماه یا اوایل آبان ماه شروع و مانند سنوات گذشته در دو ماه و 16 جلسه ادامه خواهد داشت. امسال دانش‌آموزان مدارس سما نیز می‌توانند با کد ملی در این سامانه حضور داشته و در این لیگ شرکت کنند. حرکت دانشگاه آزاد اسلامی به سمت فعال شدن ورزش همگانی از مقطع ابتدایی تا دکتری تخصصی است و تلاش دارد تا فرهنگ ورزش همگانی را که مورد تاکید مقام‌معظم‌رهبری نیز بوده، در جامعه گسترش دهد.

برای تشویق افراد به انجام لیگ همگانی چه برنامه‌ای دارید؟
به علت آنکه لیگ همگانی مسابقه نیست و همه یک حرکت مشخص مانند شکم‌پهلو را انجام می‌دهند، درنتیجه افراد برنده را نیز نمی‌توان مشخص کرد. اما برای تشویق افراد به اجرای این حرکات، جوایز نقدی برای افراد در نظر گرفته شده است. در هر هفته که لیگ برگزار می‌شود در هر استان به‌صورت قرعه‌کشی از میان افرادی که در هر دو جلسه هفته شرکت داشته‌اند و تمرینات اعلامی را درست اجرا کرده‌اند، به قید قرعه 100 هزار تومان به هر نفر جایزه تعلق می‌گیرد. جوایز به 12 نفر از هر استان شامل سه دانشجوی دختر، سه دانشجوی پسر، سه نفر از کارکنان و هیات‌علمی خانم و سه نفر از کارکنان و هیات‌علمی آقا تعلق می‌گیرد. در پایان لیگ نیز تجلیل از قهرمانان کشور برگزار می‌شود و به استان‌هایی که شرکت‌کننده بیشتری را در لیگ حاضر داشته‌اند، جوایزی تعلق می‌گیرد. همچنین افرادی که همه 16 جلسه را در طول زمان برگزاری لیگ شرکت‌ کرده‌اند یک میلیون تومان در سطح کشور تعلق می‌گیرد. افراد برتر شامل سه دانشجوی دختر، سه دانشجوی پسر، سه نفر از کارکنان و اعضای هیات‌علمی آقا و سه نفر از کارکنان و اعضای هیات‌علمی خانم است که درمجموع 12 نفر را شامل می‌شود. اگر تعداد افراد بیشتر از 12 نفر باشد نیز به قید قرعه جوایزی برای آنها در نظر گرفته شده است. شرط گرفتن جایزه، حضور در همه 16 جلسه تمرینات و اجرای درست همه حرکات در 16 جلسه است. در اختتامیه لیگ اول دکتر طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی، وزیر ورزش و جوانان، نمایندگانی از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، علوم و تحقیقات، دانشگاه پیام‌نور، علمی کاربردی حاضر بودند. در این مراسم به نوعی دانشگاه آزاد اسلامی یادآور شد که تاکنون در هیچ دانشگاه دیگری این حرکت با این کیفیت برگزار نشده است.

 استان فارس در صدر مشارکت لیگ همگانی
کدام استان‌ها بیشترین شرکت‌کننده در ورزش همگانی را دارند؟
در لیگ دوم استان‌های فارس، اردبیل و خراسان جنوبی به لحاظ شرکت‌کننده و نسبت به تعداد اعضا برگزیده شدند. همچنین بیشترین مشارکت در دومین لیگ همگانی از استان‌های فارس و تهران بوده است.

 کرونا فرصت ایجاد ورزش غیرحضوری را فراهم کرد
در ایام کرونا سامانه‌ای پیگیری فعالیت‌های ورزشی به نوعی از طریق سامانه دنبال می‌شد. توضیح دهید دقیقا چه اتفاقاتی در این سامانه رقم خورد و حالا با کمرنگ شدن کرونا، تکلیف این سامانه چه می‌شود؟
در ایام کرونا عملا مجموعه‌های ورزشی دانشگاه آزاد از حضور دانشجویان خالی بود. درنتیجه تصمیم گرفته شد سامانه‌ای طراحی شود تا افراد بتوانند در جایی خارج از دانشگاه و سالن‌های ورزشی حرکت ورزشی داشته‌ و متخصصان دانشگاه نیز این حرکات را رصد کنند. بنابراین، سامانه غیرحضوری ورزش ایجاد شد و به مرور پیشرفت کرده و به دو بخش قهرمانی و همگانی تقسیم شد. بخش همگانی به تفصیل بیان می‌شود اما در بخش قهرمانی به‌صورت مجازی مسابقاتی برگزار شد. برای مثال در رشته کاراته کاتا را مشخص کردیم و افراد در منزل کاتا را انجام و فیلمبرداری می‌کردند. سپس فیلم را در بخش قهرمانی بارگذاری و داور کاراته آن را رصد و به افراد نمره داده می‌شد. این بخش سامانه ‌تنها برای زمان شیوع ویروس کرونا در کشور در نظر گرفته شده بود، به‌خاطر آنکه دانشگاه‌ها تعطیل بود و دانشجویان حضوری در این محیط‌ها نداشتند. به‌نوعی در نظر داشتیم تا مسابقات به‌صورت غیرحضوری برگزار شود و دانشجویان نیز از ورزش قهرمانی و تخصصی فاصله نگیرند. اما به دلیل آنکه مسابقات به‌صورت غیرحضوری برگزار می‌شد رشته‌های محدودی از جمله کاتا در کاراته، تالو در ووشو و پومسه در تکواندو در نظر گرفته شده بود. در مسابقات غیرحضوری قهرمانی نیز 500 نفر شرکت داشتند. دو دوره لیگ همگانی در این سامانه برگزار شد و درمجموع برگزاری دو لیگ حدود 110 هزار نفر هر لیگ به ترتیب 31 هزار و 314 نفر و در لیگ دوم 78 هزار و 814 نفر شرکت داشتند. با کاهش کرونا در کشور و بازگشایی دانشگاه‌ها در نظر داریم تا این سامانه را حفظ کرده و به سمت لیگ همگانی سوق دهیم تا در نتیجه افرادی که به هر دلیلی توانایی شرکت در سالن‌های ورزشی را ندارند از این فرصت استفاده کنند و پویای ورزشی در آحاد جامعه دانشگاه آزاد اسلامی اتفاق بیفتد.

حوزه ورزش دانشگاه در بخش آموزش هم برنامه‌ریزی مشخصی دارد. در حال حاضر مدارس تخصصی در برخی واحدها فعال هستند. آیا آماری از تعداد مدارس تخصصی در دانشگاه آزاد دارید؟
در حال حاضر یک سری مدارس تخصصی ورزش در دانشگاه آزاد فعالیت دارند. برای مثال استان‌ها و واحدهایی که از امکانات مناسب ورزشی برخوردار هستند در تابستان کلاس‌های تخصصی ورزش برگزار می‌کنند. در این کلاس‌های تابستانه تعدادی از افراد را جذب و در رشته‌های مشخصی مانند فوتبال و والیبال آموزش می‌دهند. 
از آنجایی که بسیاری از مدارس تخصصی کشور از طریق کمیسیون ماده 5 مجوز فعالیت را از اداره ورزش و جوانان استان و شهرستان خود و فعالیت می‌کنند درنتیجه آمار دقیقی از این مدارس در دست نیست. اما فعالیت این مدارس با مدارس مهارتی متفاوت است. در نتیجه آموزش در مدارس مهارتی افراد مدرک پایان دوره را کسب کرده و از این طریق درآمد به دست‌می‌آورند. درحالی‌که آموزش مدارس تخصصی تنها محدود به یک‌سری اصول پایه است.

مدارس تخصصی ورزش چه رشته‌های ورزشی را آموزش می‌دهند؟
به‌طور معمول رشته‌های فوتبال، فوتسال، والیبال، بسکتبال و رشته‌های رزمی بسته به تجهیزات و امکانات واحدها در این مدارس آموزش داده می‌شود.

 حضور حداقل یک مدرسه تخصصی ورزش در مرکز هر استان
چند استان مدارس تخصصی ورزش را دارند؟
اکثر استان‌ها براساس امکانات موجود، مدارس تخصصی ورزش را دارند. به بیان دقیق‌تر همه استان‌ها حداقل در واحد مرکز استان، یک مدرسه تخصص ورزش را دارد.

نحوه فعالیت این مدارس چگونه است؟
 برای مثال واحدی که دارای زمین چمن فوتبال بوده، فوتبال نیز آموزش می‌دهد. واحدها با اطلاع‌رسانی در سطح شهرستان اعلام می‌کنند که مدرسه یک رشته ورزشی مانند فوتبال را برگزار می‌کنند. داوطلبان نیز با مراجعه به واحد، زیر نظر افراد متخصص آموزش دیده و واحد از این آموزش درآمد غیرشهریه‌ای کسب می‌کنند.

قرار است به سمت تاسیس مدارس مهارتی ورزش حرکت کنید. از جزئیات این تصمیم هم صحبت کنید.
دانشگاه در نظر دارد تا مدرسه‌های مهارتی خاص در یک رشته را داشته باشد تا افراد با حضور در دوره‌های آن مدرک مخصوص رشته ورزشی مورد نظر را داشته‌باشد. در این مدارس به‌جای پرداخت به تئوری رشته‌های ورزشی تاکید بیشتر به آموزش مهارتی آن است. برای مثال فردی که در مدرسه والیبال ثبت‌نام می‌کند، پس از گذراندن دوره‌های تخصصی، می‌تواند در بخش داوری، مربی‌گری و ورزشکارحرفه‌ای شرکت داشته‌ باشد. در نتیجه با مهارتی که کسب کرده درآمدزایی نیز از آن دارد. برای راه‌اندازی و فعال‌سازی مدارس مهارتی نیاز به یکسری آیین‌نامه و زیرساخت مانند چهارچوب و قوانین درسی مدون است. راه‌اندازی این مدارس یکی از اهداف مرکز تربیت‌بدنی و ورزش دانشگاه آزاد است که با همکاری حوزه معاونت مهارتی اتفاق خواهد افتاد.

 تاسیس مدارس ورزش براساس ظرفیت‌های هر استان
واحد بابل مدرسه عالی مهارتی کشتی را براساس ظرفیت‌های استان مازندران تاسیس کرده است. آیا دانشگاه آزاد برنامه‌ای برای تاسیس مدارس ورزشی براساس ظرفیت‌های منطقه‌ای دارد؟ مدرسه عالی والیبال در ارومیه می‌تواند یک نمونه در این حوزه باشد.
بله، در همین راستا محل تشکیل باشگاه‌های دانشگاه نیز بسته به ظرفیت‌های ورزشی استان‌ها انتخاب می‌شود. برای مثال به علت آنکه دانشگاه آزاد تیم کشتی آزاد دارد این تیم را متعلق به استان مازندران می‌داند. بالطبع زمانی که یک باشگاهی در این استان فعال است واحدهایی مانند جویبار، قائم شهر، ساری و آمل می‌توانند مدارس عالی مهارتی ورزشی رشته کشتی آزاد را داشته‌ باشند. این مدارس نیز زیر نظر هیات‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی از قبیل بهنام طیبی، عسکری محمدیان متخصص در این رشته ورزشی هستند. درنتیجه این افراد می‌توانند از واحد و امکاناتی که در واحدهایشان وجود دارد برای تاسیس این مدارس کمک گرفته و استفاده کنند. اقلیم این مناطق می‌طلبد و افراد زیادی خواهان آموزش آن رشته ورزشی خاص بوده و با ایجاد این فرصت می‌توان افراد بیشتری را آموزش داد و برای درجات بالای ورزشی آموزش داد.

 به دنبال تقویت ورزش ملی هستیم
تاسیس مدارس عالی مهارتی ورزشی چه تاثیری و اهمیتی برای دانشگاه آزاد دارد؟
تقویت ورزش ملی اولین اهمیت تاسیس این مدارس است. فرصتی را برای شناسایی نخبه‌های ورزشی شناخته نشده، به وجود می‌آورد. به دلیل آنکه دانشگاه آزاد در ورزش قهرمانی نیز فعالیت دارد داوطلبان می‌دانند اگر بتوانند به مدارج عالی و حرفه‌ای برسند، می‌توانند در تیم‌ باشگاهی دانشگاه آزاد اسلامی نیز با بستن قرارداد عضو شوند. به بیان دیگر استعدادها از پایه شناسایی شده و به مرور به مرحله باشگاهی و کشوری نیز می‌رسند. همچنین، این افراد به واحد‌های دانشگاه جذب می‌شوند. برای مثال اگر فردی در مدرسه عالی کشتی واحد بابل آموزش می‌بیند ممکن است برای تحصیل نیز دانشگاه آزاد اسلامی را انتخاب کند. به نوعی با نمایش توانایی‌های دانشگاه آزاد افراد را جذب آن می‌کنیم. از سوی دیگر این افراد به‌عنوان کسی که این مدارس را انتخاب کرده‌اند و احتمال تحصیل در واحدهای دانشگاه را نیز دارند، سرمایه‌گذاری مناسبی هستند.

در این خصوص چه اقداماتی انجام شده؟ آیا درخصوص سایر رشته‌ها تصمیم‌گیری صورت گرفته است؟
برخی رشته‌های ورزشی به‌نوعی آمایش شده و براساس ظرفیت هر منطقه به واحدهای مشخصی واگذار شده است. برای مثال رشته ورزشی دوچرخه‌سواری به استان آذربایجان شرقی، کشتی فرنگی به استان قم و پاورلیفتینگ به استان فارس واگذار شده است. اما نکته مهم اقدام واحدها برای ادامه این مسیر است. دانشگاه به‌عنوان سیاست‌گذار اقدامات لازم را انجام داده است. اما دید مدیر واحد برای ادامه این مسیر مهم است تا براساس علاقه جوانان منطقه چه برنامه‌های جذابی را پیاده کند.

 دانشگاه آزاد اسلامی در 22 رشته ورزشی باشگاه دارد
یکی از جذاب‌ترین و مهم‌ترین وجوه فعالیت ورزشی دانشگاه به فعالیت باشگاه‌های دانشگاه بازمی‌گردد که موفقیت ملی داشتند و اعضای آن در سطوح بین‌المللی هم درخشیدند. از وضعیت فعلی تیم‌های دانشگاه بگویید.
دانشگاه آزاد اسلامی تنها موسسه آموزش عالی در کشور است که به‌طور جدی در زمینه ورزش حرفه‌ای نیز سرمایه‌گذاری کرده است. 22 رشته ورزشی برای آقایان و بانوان در باشگاه دانشگاه آزاد وجود دارد که در حال حاضر به بالاترین سطح رشته‌ای رسیده‌اند. تیم‌های کاراته، ووشو، تکواندو، واترپولو، قایقرانی، کشتی آزاد و فرنگی، تنیس روی میز، تیر و کمان بخش آقایان و در بخش بانوان تیم‌های تنیس روی میز، دو و میدانی، تیراندازی، تیر و کمان، قایقرانی را نیز به‌صورت حرفه‌ای با ورزشکاران قراداد بسته و در سطح لیگ‌های سراسری کشور حضور خواهند دارند.

کدام تیم‌ها در لیگ‌های سال گذشته مقام کسب کرده‌اند؟
همه تیم‌های باشگاهی دانشگاه آزاد اسلامی به غیر از رشته کشتی و تکواندو، سال گذشته در لیگ کشوری مقام کسب کرده‌اند. البته رشته تکواندو در سطح نوجوانان نیز دانشگاه آزاد مقام کسب کرد.

 حضور 500 ورزشکار و مربی حرفه‌ای در باشگاه‌های دانشگاه
در حال حاضر چند ورزشکار حرفه‌ای در تیم‌های باشگاه‌های دانشگاه آزاد عضو هستند؟
با توجه به تعداد تیم‌ها و افراد مورد نیاز، این عدد متغییر است. برای مثال تیم تنیس روی میز متشکل از پنج بازیکن است که این تعداد در رشته‌ای مانند کاراته به 15 نفر می‌رسد. به‌طور معمول حدود 500 نفر ورزشکار و کادر فنی حرفه‌ای در تیم‌های باشگاهی دانشگاه آزاد حضور داشته و قرارداد دارند.

معرفی برترین‌های لیگ‌ها به کجا رسید؟
برترین‌های سال گذشته مشخص شدند ولی مراسم تجلیل از اینان هنوز برگزار نشده است. با یک حساب سرانگشتی در این مراسم باید از همه تیم‌های دانشگاه آزاد اسلامی که مقام اول، دوم و سوم را کسب کرده‌اند باید تجلیل کرد.

 اماکن ورزشی دانشگاه به باشگاه فرهنگی ورزشی تبدیل می‌شوند
در ابتدای سال تحصیلی جدید هستیم. از برنامه‌ریزی دانشگاه در حوزه ورزش برای سال تحصیلی پیش رو بگویید.
به عقیده من یکی از قسمت‌هایی که توانایی ایجاد درآمد غیرشهریه‌ای برای دانشگاه را دارد همین مراکز تربیت‌بدنی واحدها هستند. درنتیجه تصمیم داریم با اجرای طرح دانشجو و دانش‌پذیر از اماکن ورزشی دانشگاه آزاد اسلامی درآمد غیرشهریه ویژه‌ای را به نسبت این چند سال اخیر کسب شود. به بیان دقیق‌تر همه اماکن 400 واحد دانشگاه آزاد باید کمیسیون ماده 5 اداره ورزش و جوانان شهرستان خود را کسب کنند که پس از آن مجموعه ورزشی دانشگاه در آن شهرستان به باشگاه فرهنگی ورزشی واحد تبدیل می‌شود. دقیقا شبیه به یک باشگاه فرهنگی ورزشی خصوصی که در هر شهر وجود دارد.

فعالیت‌ این باشگاه‌ها تفاوتی با باشگاه‌های فعال فعلی در شهرها دارد؟
تفاوت عمده باشگاه ورزشی دانشگاه آزاد با دیگر باشگاه‌های خصوصی سطح شهر در تنوع مراجعان از بین دانشجویان و دیگر افراد جامعه خواهد بود. به عبارت دیگر دانشجویان رشته‌های تربیت‌بدنی که برای آموزش دروس عملی خود از اماکن دانشگاه استفاده می‌کنند سازوکاری تدارک دیده شده تا از این پس شهریه این افراد به حساب جداگانه باشگاه ورزشی از دانشگاه واریز شود. باشگاه دانشگاه تبدیل به یک باشگاه خصوصی شده و به‌صورت هیات‌مدیره‌ای مدیریت خواهد شد. در نتیجه دانشجو و نیز افراد متفرقه هر دو از امکانات دانشگاه استفاده کرده و تماهی درآمدها در همان حساب مجزا واریز و همه هزینه‌های سالن اعم از استادها و هزینه‌های جاری سالن‌‌ از این حساب پرداخت خواهد شد. همچنین این مجموعه‌های ورزشی می‌توانند جذب دانش‌پذیر کرده و در ازای آموزش هزینه پرداخت کنند. این تصمیم با همه همکاران دانشگاه آزاد در هفته دوم شهریور ماه مطرح و با استقبال دیگران روبه‌رو شد.

 اساتید تربیت‌بدنی در اداره باشگاه‌ها فعال می‌شوند
هیات‌مدیره باشگاه‌های ورزشی واحد دانشگاه از چه کسانی تشکلی می‌شود؟
اعضای تشکیل‌دهنده هیات‌مدیره باشگاه‌‌های ورزشی همه استادهای تربیت‌بدنی واحدها خواهند بود. به بیان ساده‌تر اعضای هیات‌علمی رشته تربیت‌بدنی عضو هیات‌مدیره باشگاه ورزشی واحد دانشگاه آزاد اسلامی نیز هستند. همچنین به علت آنکه هیات‌مدیره از درآمد حاصله نفع مالی دارد تلاش برای کسب درآمد بیشتر نیز بالاتر می‌رود.

آیا سقف مشخصی برای درآمدزایی باشگاه‌های ورزشی در نظر گرفته شده یا خیر؟
هر باشگاه ورزشی واحد دانشگاه آزاد موظف است تا پایان سال یک مقدار مشخص درآمد را که از قبل برای آن واحد در نظر گرفته شده کسب کند. مقدار در نظر گرفته شده درآمد نیز با معیارهای واقعی و قابلیت‌های یک باشگاه درنظر گرفته شده است. به بیان جزئی‌تر برای یک واحدی که زمین چمن، سالن چندمنظوره و استخر دارد یک درآمد مشخص در نظر گرفته شده که برای واحدی که تنها یک سوله دارد در نظر گرفته نشده است.
هر واحد بسته به امکانات به سه بخش سوله‌ها، سالن‌های ورزشی و استخر تقسیم شده و با توجه به این امکانات، یک حداقل درآمد درنظر گرفته شده است. برای مثال اداره ورزش و جوانان هر شهرستان یک مقدار مشخصی را به‌عنوان نرخ سال تعیین می‌کند. بر این‌ اساس شهرستان بابل که سالن ورزشی چند منظوره بسکتبال، والیبال، فوتسال را دارد برای هر نوبت استفاده مثلا 200 هزار تومان را در نظر می‌گیرد. دانشگاه آزاد اسلامی نیز بر همین مبنا یک مقدار حداقل را برای واحدهای مختلف در نظر گرفته است. لذا استان‌هایی که مانند تهران که امکانات بالاتری دارند درآمد بیشتر و واحدهای کمتر برخوردار که جمعیت کمتری نیز دارند درآمد کمتری را کسب کنند.

ممکن است واحد دانشگاه رشته تربیت‌بدنی نداشته‌ باشد و دانشجویان رشته‌های دیگر نیز بسته به امکانات دانشگاه یک رشته مشخصی را برای گذراندن واحد تربیت‌بدنی آموزش می‌بینند. این درحالی است که بیشتر افرادی که به باشگاه‌‌های خصوصی مراجعه می‌کنند به دنبال استفاده از وسایل ورزشی یا ورزش‌های هوازی هستند. این واحد‌ها چگونه خدمات ورزشی ارائه می‌دهند؟
اکثر واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی در کنار سالن‌ها یک مجموعه ورزشی مجهز به انواع دستگاه‌ها را دارند. اگر واحد این امکانات را ندارند نیز براساس ظرفیت‌هایی که دارد باید درآمد کسب کند. برای مثال واحدی که تنها یک سوله ورزشی دارد در پایان سال حداقل درآمد را باید کسب کند. یا هر واحد از صبح تا ساعت چهار بعدازظهر موظف به ارائه خدمات ورزشی تنها به دانشجویان است. بعد از ساعت چهار بعدازظهر تا ساعت 10 شب نیز می‌توانند سالن‌ها را برای استفاده عموم باز کنند. درحالی که شهریه دانشجویان نیز به‌عنوان درآمد برای باشگاه‌های فرهنگی ورزشی واحد نیز واریز می‌شود.

این طرح شبیه طرح مدرسه تخصصی ورزش که تابستان‌ها در واحدها برگزار می‌کنند، دنبال می‌شود؟
بله دقیقا با این تفاوت که مدیر تربیت‌بدنی یا هیات‌مدیره بدون هیچ‌گونه سرمایه‌گذاری و اجاره‌بها یک مکان ورزشی را دراختیار دارند و شهریه متغیر دانشجویان نیز در اختیار باشگاه ورزشی است. شراکت در سود و زیان مالی باعث می‌شود تا هیات‌مدیره باشگاه برای کسب درآمد بالاتر بیشتر تلاش کنند. برای مثال 100 نفر یک درآمد دارد و 200 نفر درآمد بیشتری دارد. در نتیجه کسب سود بالاتر از افراد بیشتر عامل موثری برای اقدامات هیات‌مدیره بوده و برای این امر با سازمان‌های مختلف نیز برای استفاده از اماکن ورزشی در اختیارش، قرارداد همکاری منعقد می‌کند.

این طرح از همین شروع سال جدید تحصیلی اجرا خواهد شد؟
این طرح در هیات‌امنا مصوب شده و اجازه ثبت سالن‌های ورزشی به‌صورت باشگاه ورزشی صادر شده است. درنتیجه به‌صورت آیین‌نامه به واحدها ابلاغ می‌شود.

 گستردگی امکانات ورزشی در 180 واحد دانشگاهی 
دانشگاه آزاد اسلامی امکانات گسترده ورزشی در سطح کشور دارد. جزئیاتی از پتانسیل‌های ورزشی دانشگاه ارائه دهید.
اماکن ورزشی دانشگاه به سه بخش اماکن سرپوشیده، روباز و استخر تقسیم می‌شود. 180 واحد دانشگاه دارای 588 هزار و 777 متر اماکن سرپوشیده هستند. اماکن سرپوشیده دانشگاه متشکل از سالن چندمنظوره (163 واحد)، بدنسازی (103 واحد)، کشتی (74 واحد)، شطرنج (34 واحد)، تیراندازی (8 واحد)، ژیمناستیک (37 واحد)، زورخانه (6 واحد)، اسکواش (5 واحد)، وزنه‌برداری (6 واحد) است.
اماکن روباز دانشگاه دارای 882 هزار و 330 متر و در 127 واحد دانشگاهی مستقر و متشکل از زمین چمن طبیعی (39 واحد)، زمین چمن مصنوعی (13 واحد)، تنیس خاکی (5 واحد)، مانژ سوارکاری (3 واحد)، پیست دو میدانی (25 واحد)، جاده سلامت (10 واحد) است و همچنین 23 استخر در واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی به متراژ 48 هزار و 413 متر مربع مستقر است که 21 واحد دارای استخر سرپوشیده و 2 واحد نیز دارای استخر رو باز هستند. درمجموع یک میلیون 519 هزار 520 متر در 31 استان و 2 واحد مستقل دانشگاه آزاد اسلامی موجود است.

واحدهای کدام استان‌ها برخوردارتر و برعکس هستند؟
استان‌های بزرگ مانند تهران، اصفهان، شیراز جزء واحدهای شاخص‌ و برتر در بین واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی هستند.