آنهایی که فضای سینمای حرفهای ایران را رصد میکنند، قطعا به این موضوع تاکید دارند که انجمن سینمای جوان جایگاهی ویژه در کشف استعداد و آموزش فیلمسازان در 40 سال گذشته داشته است. برخی میگویند که سینمای جوان، فقط باید محملی برای پرورش فیلمسازان سینمای کوتاه باشد و در نگاهی دیگر این انجمن را پلکانی برای پرورش فیلمسازان سینمای مستند و فیلم بلند تعریف میکنند. فارغ از این دو نگاه و جنس سیاستگذاری، وقتی در نگاهی کلان کیفیت و کمیت نیروهای مستعدی که در دل انجمن سینمای جوان پرورش یافتهاند را رصد میکنیم، متوجه میشویم که انجمن سینمای جوان نقش موثری در پرورش نیرو در بدنه سینما داشته است.
جشنواره فیلمکوتاه تهران که برآمده از انجمن سینمای جوانان است هم بهعنوان یکی از نقاط مهم و اثرگذار در معرفی فیلمسازان به بدنه سینمای ایران داشته است. کافی است به لیست کارگردانهایی نگاه کنید که فارغالتحصیل انجمن یا برگزیده جشنواره فیلمکوتاه هستند. لیستی که نشان میدهد، سرمایهگذاری و برنامهریزی در انجمن سینمای جوان و جشنواره فیلمکوتاه تهران، چه تاثیری در فرآیند تولید سینمای ایران خواهد گذاشت.
تاکنون ۳۸ دوره جشنواره فیلمکوتاه تهران برگزار شده است و طبق برنامهریزی انجام گرفته سیونهمین دوره جشنواره بینالمللی فیلمکوتاه تهران هم قرار است از تاریخ ۲۷مهر تا ۲آبان ۱۴۰۱ برگزار شود. فیلمهای کوتاه با زمان کمتر از ۳۰ دقیقه در بخشهای سینمای ایران و بینالملل در گونههای داستانی، مستند، پویانمایی و تجربی به رقابت خواهند پرداخت.
این دوره از جشنواره از این جهت اهمیت دارد که ماحصل یک سال برنامهریزی تیم جدیدی از مدیران در سینمای جوان است. مهدی آذرپندار، مدیرعامل انجمن سینمای جوانان ایران طی یک برنامه تحولی پنجساله بهدنبال برنامهریزی برای کاردسازی در سینمای ایران است. آذرپندار چندی پیش در این باره به «فرهیختگان» گفته بود: «این بحث مهمی است که ما فکر کردیم باید برای سینمای ایران کادرسازی کنیم و به تبع آن، سیاستهای بعدی ما در آن برنامه پنجساله تحولی برمبنای این رویکرد اعلام شد.» بهطور طبیعی فعالیت در این عرصه نیازمند به کار بستن نگاه حرفهای در ریلگذاری حوزهای است که سالهای آینده سینمای ایران را طراحی میکند. آذرپندار در همان گفتوگو با «فرهیختگان» به سیاست حمایت از تنوع ژانرهای در تولید فیلمکوتاه اشاره کرد و گفت: «سیاست انجمن در دوره جدید ضریبدادن به ژانرها و حمایت از آنهاست. ترجمان سینمایی آنچه عرض کردم، تنوع ژانرهاست. ما مشخصا هفت ژانر را اعلام کردیم و گفتیم انجمن در این هفت ژانر که شدنیتر است، حتما راحتتر حمایت میکند و حتما پول بیشتری میدهد.» فارغ از اینکه چگونه این برنامه اجرا و آماده میشود، نفس این کار ارزشمند است که بالاخره مدیران سینمایی به اهمیت و ویژگیهای تولید در سینمای فیلمکوتاه پیبردهاند و برای آینده سینمای ایران از همین نقطه کادرسازی میکنند.
تاریخچهای از جشنواره فیلمکوتاه تهران
در اوایل دهه50 هجری شمسی «جشنواره بینالمللی فیلم تهران» بهعنوان اولین جشنواره فیلمهای کوتاه و بلند آغاز به کار کرد و در شهرستانها رقابت فیلمهای آماتور ۸ و ۱۶میلیمتری با عنوان جشنواره سینمای جوان استانی شکل گرفت. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، بخش رقابتی فیلمهای آماتور در جشنواره فیلم فجر در سال۱۳۶۱ پذیرای فیلمهای کوتاه شد. در سال ۱۳۶۴، انجمن سینمای جوان با حمایت معاونت امور سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، فعالیت خود را از سر گرفت و با هدف تشویق نوجوانان و جوانان ایرانی به هنر عکاسی و فیلمسازی و با گشایش تدریجی بیش از ۵۰ نمایندگی و دفتر در سراسر کشور، اقدام به جذب علاقهمندان به فراگیری رشتههای کارگردانی، فیلمنامهنویسی، عکاسی، تصویربرداری، تدوین و برگزاری آزمون سراسری و دورههای یکساله فیلمسازی کرد. جشنواره فیلمکوتاه تهران هم عناوین «جشنواره سینمای جوانان» و «جشنواره بینالمللی سینمای جوانان» را بر خود نهاد که پذیرای آثار جوانان در سه بخش فیلم، عکس و فیلمنامه بود.
با تخصصیشدن جشنواره در سال ۱۳۸۲، عنوان «جشنواره بینالمللی فیلمکوتاه تهران» به این رویداد اختصاص یافت که تاکنون ادامه داشته و بهصورت انحصاری پذیرای آثار فیلمکوتاه از ایران و سراسر جهان است. این جشنواره با قوت یافتن جوانهای فیلمکوتاهساز در انجمن سینمای جوان قوت و اعتبار بیشتری گرفت و به نقطهای صعود جوانهای فیلمساز بدل شد. بهگونهای که تا سال ۱۳۸۵ حدود ۹۶ هزار فارغالتحصیل در انجمن سینمای جوانان حضور یافتند که این عده ضمن آموزش، به تولید فیلمهای کوتاه پرداختند و برخی از آنها بهتدریج، به تولید حرفهای روی آوردهاند.
امروزه جشنواره فیلمکوتاه تهران با هزاران متقاضی شرکت در ایران و سراسر جهان بهعنوان مهمترین رویداد بینالمللی سینمای کوتاه در غربآسیا مطرح است که از سال ۱۴۰۰ توانسته در جایگاه یکی از رویدادهای ۱۲۷گانه معتبر سینمایی در جهان بهعنوان دروازه ورود مستقیم فیلمهای کوتاه به فهرست سالانه جشنواره اسکار قرار گیرد.