راضیه فلاح، خبرنگار:استفاده از شبکههای مجازی شکل جهان را تغییر داده و اثری ماندگار در جهش علمی انسان داشته است. شاید تاثیر این شبکهها در تغییر راه زندگی بشر کمتر از تاثیر آتش و چرخ نبوده باشد. روزهای شیوع کرونا در جهان اهمیت اثرگذاری شبکههای مجازی را بیش از پیش نشان داد و درنهایت نیاز جهان امروز به استفاده از آن، ثابت شد. دانشگاهها بهعنوان یک محیط پویا و نیازمند به رشد، شاید یکی از اولین مکانهایی بودند که توانستند از قابلیتهای مجازی استفاده کنند. دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی بهعنوان یکی از بهترین نمونههای استفاده از این فرصت توانسته در مدت تعطیلی دانشگاه نشستهای تخصصی «دوشنبههای سوهانک» را برگزار و پل ارتباطی بین استادهای دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز با دیگر دانشگاهها و مسئولان کشور ایجاد کند. «دوشنبههای سوهانک» از پاییز سال گذشته فعالیتش را آغاز کرد و امروز در آستانه شروع فصل سوم این نشستهاست. به بهانه شروع فصل سوم گفتوگویی با مدیر دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی و رسانه و مدیرگروه رشته علوم ارتباطات این دانشکده داشتهایم که در ادامه میخوانید.
با تلاش هوشمندانه و بهموقع همه مراکز علمی جهاد تبیین محقق میشود
اکبر نصراللهی، رئیس دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی و رسانه درخصوص فعالیت دوباره «دوشنبههای سوهانک» عنوان کرد: «دور جدید یا فصل سوم نشستهای دوشنبههای سوهانک از 4 مهر ماه آغاز خواهد شد و تا پایان سال حدود 20 نشست تخصصی با حضور استادهای دانشگاه آزاد واحد تهران مرکزی، استادهای دانشگاههای دیگر و مسئولان برگزار خواهد شد. همچنین در فصل اول این نشستها که از تاریخ آبانماه 1400 تا 23 اسفندماه همان سال ادامه داشت؛ 20 نشست با موضوعات مختلف روز و راهبردی، با حضور تعداد 60 سخنران برگزار شد. ادامه نشستها از 22 فروردین ماه سال جاری تا تیر ماه نیز 6 نشست برگزار شده است.»
ایجاد نشاط علمی؛ هدف اصلی برگزاری«دوشنبههای سوهانک»
او درباره هدف برگزاری این نشستها، توضیح داد: «برگزاری نشستهای دوشنبههای سوهانک، یک تصمیم درست و بهموقع در زمان شیوع کرونا بود. ایجاد پویایی و نشاط علمی در دانشگاه هدف اصلی از برگزاری نشستهای دوشنبههای سوهانک است. تلاش داریم استادهای دانشگاه به کلاس درس محبوس نشوند و به موازات مباحث درسی، موضوعات راهبردی روز را نیز امتداد دهند. با بحث پیرامون این موضوعات به شناخت مسائل مهم کشور کمک کرده و برای حل مشکلات، راهکار ارائه دهند. به بیان دیگر خروج استادهای دانشگاه از چهارچوب کلاس درس و پرداختن به مسائل راهبردی روز، هدف اصلی است.»
نصراللهی در ادامه افزود: «در نظر داریم تا ارتباط بین مسئولان و کارشناسان را تقویت کرده و برای حل مسائل کشور به شناخت مشکلات کمک شود. همچنین راهکارهایی برای برونرفت از مشکلات کشور نیز بیان شود. این امر تنها با قرار گرفتن و بحث مسئولان کشور و استادهای دانشگاه در یک فضای علمی میسر خواهد شد.»
سرفصلهای درسی قدیمی هستند
عضو هیاتعلمی دانشگاه آزاد واحد تهران مرکز با بیان اینکه بسیاری از سرفصلهای کلاس درس قدیمی و غیر کاربردی هستند؛ ادامه داد: «نشستهای دوشنبههای سوهانک با ایجاد نشاط علمی و پویایی شاید باعث ایجاد پیگیری مسائل مهم در کلاس درس توسط استادها و دانشجویان شده و مانع غفلت از نپرداختن به مسائل روز شود. همچنین، مسئولان و کارشناسان را مجبور به ارائه راهکار برای برونرفت از مشکلات میکند.» رئیس دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی و رسانه واحد تهران مرکز درباره چگونگی اجرای جهاد تبیین، اظهار کرد: «برمبنای باور و اعتقاد ما تحقق جهاد تبیین، تنها با فعالیت دانشگاهها و رسانهها امکانپذیر است. خروج از محاصره تبلیغاتی نیز تنها با روایتهای سریع و بهموقع از موضوعات مهم کشور توسط استادهای دانشگاه، مسئولان و اصحاب رسانه ممکن خواهد بود. اینان باید روایت اول را داشتهباشند تا بتوانند در زمینه تعارضات تبلیغاتی رسانههای بیگانه بازدارندگی لازم را ایجاد کنند. همچنین، موضوعات و مسائل کشور را به مردم بیان کنند. به عقیده من نباید این اقدامات نباید تنها به واکنشی و پدافندی خلاصه شود. بلکه باید اقدامات آفندی و تهاجمی نیز داشته باشیم. اگر به اقدامات واکنشی بسنده کنیم؛ یعنی باید به شبهاتی که دیگران وارد میکنند پاسخ داد که این کافی نیست. در این نوع اقدامات، آرایش جدید رسانهای بهگونهای است که فرصت انجام اقدامات پسینهای را از شما خواهد گرفت؛ بلکه اقدامات باید فعال، بهموقع و روایت اول باشد. با اقدامات پسینه و انفعالی، جلوی تعارضات رسانههای بیگانه را نمیتوان گرفت و از محاصره تبلیغاتی خارج شد؛ در نتیجه جهاد تبیین نیز ممکن نمیشود.»
شروع پویایی در دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی
او درخصوص اقدامات دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی و رسانه برای سال تحصیلی جدید، گفت: «تلاش داریم تا با فعالیتهای شبیه رونمایی از 23 عنوان کتاب فرصتهای دانشکده را نشان دهیم. دیگر دانشکدهها را نیز به عرضه منابع و آثارشان تشویق کنیم. درنتیجه قانونمندتر برای رفع دغدغه مقاممعظمرهبری درخصوص رفع ضعفهای علوم انسانی، بومیسازی علوم در کشور و راهبرد جهاد تبیین در کشور شود. اگر همه مراکز دانشگاهی و پژوهشی هوشمندانه، هدفمند و مسئول تلاش کنند، میتوانیم راهبرد جهان تبیین را محقق کنیم.»
«دوشنبههای سوهانک» تلاش برای ایجاد یک گَپ عمیق میان دانشگاه و واقعیت جامعه
بیتا شاهمنصوری، مدیرگروه علوم ارتباطات دانشگاه آزاد تهران مرکزی درخصوص هدف برگزاری نشستهای دوشنبههای سوهانک، بیان کرد: «این اقدام یک حرکت سازمانیافته است که با هدف افزایش سطح آگاهیهای عمومی در زمینه مباحث روز آغاز شد. شاید در ابتدا اندکی نامنسجم بود و برنامهریزی دقیقی نداشت؛ اما بهمرور زمان شکل درست خود را به دست آورد. برای اجرای هر نشست یک نفر از اعضای هیاتعلمی مدیریت پنل را به همراه یک مدیر اجرایی و یک استاد در اختیار داشت. زمانی که این نشستها قوام پیدا کرد و مسائل روز در آن مطرح شد؛ با کمک میهمانان برنامه، سعی بر کنارهم قرار دادن جبهه و عرصه علم و عمل نیز انجام شد. به بیان دیگر برای از بین بردن فاصله بین دانشگاهیان و سیستم آموزشی و واقعیت جامعه یک گَپ عمیق به وجود آمد. همه تلاش مجموعه برای ایجاد این گپ و از بین بردن فاصلهای بود که به وجود آمده بود.» او درباره اقداماتی که برای فصل جدید این نشستها انجام شده، عنوان کرد: «این نشستها در تابستان به علت نبود دانشجویان تعطیل شد و در حال حاضر برای فصل آینده برنامهریزیها انجام و به لطف خدا از مهرماه فصل جدید آن دوباره برگزار خواهد شد.» عضو هیاتعلمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز درباره تحقق اهداف برگزاری این نشستها، گفت: «طرح مباحث، پیرامون موضوعات مختلف روز و در کنار هم قرار گرفتن تئوریسنها و مدیران اجرایی شکل گرفت. چالشهای علمی و اجرایی فرصتهای جذابی را میساخت که در نتیجه مباحث جذابی نیز از دل آنها شکل گرفت.» رئیس گروه علوم ارتباطات دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز در ادامه گفت: «بسیاری از مواقع مخاطب مباحث بسیار زیاد بودند ولی هیچ زمان نمیشود گفت به همه آنچه که در اهداف مدنظر بوده؛ دست پیدا کردهایم. فاصله تا هدف بهعنوان یک ایدهآل ذهنی هنوز خیلی زیاد است؛ اما همین تلاشها برای کم شدن فاصله تا رسیدن به اهداف بالاتر، در این مدت زمان کم، برای بیان علمی مشکلات بسیار خوب بوده است.»
دانشجویان دوشادوش استادها
او در ادامه افزود: «همه بار اجرایی این نشستها بر دوش دانشجویان دانشکده بود و آنها در انجام این مسئولیت موفق عمل کردند. برای مثال اگر مناسبت خاص تقویمی مانند چهارشنبهسوری پیش رو بود؛ گروه مردمشناسی فعال بود و اگر مسائل مربوط به ارتباطات دانشجویان این گروه فعال بودند.» شاهمنصوری درباره بازخوردهای برگزاری این نشستها، اظهار کرد: «بازخوردها از طرف همه مخاطبان نشستها چه دانشگاهیان اعم از استادها و دانشجویان و چه اصحاب رسانهها بسیار عالی بود.» رئیس گروه علوم ارتباطات دانشگاه آزاد واحد تهران مرکزی درخصوص چگونگی تعیین موضوعات هر نشست «دوشنبههای سوهانک»، عنوان کرد: «برای انتخاب هر موضع تلاش و توجه بر انتخاب موضوعات روز، مناسبتی و چالشهای پیش روی جامعه بود. از قبل یک برنامه برای طول سال یا هر دوره به مدت ششماه تنظیم میشود؛ اما در این مدت اگر اتفاقاتی در جامعه رخ میداد؛ موضوعات جابهجا میشدند.» عضو هیاتعلمی دانشگاه آزاد اسلامی در پاسخ به مدت زمان ادامه این نشستها، گفت: «نشستهای دوشنبههای سوهانک تا زمانی که مورد استقبال مخاطبان باشد و فضا برای انجام کار وجود داشتهباشد؛ ادامه خواهد داشت.»