دوقطبی خشونت و عاطفه

فاطمه جباری، منتقد:پارک چان‌ووک (Park Chan-wook) کارگردان پرآوازه‌ صنعت سینمای کره جنوبی با جدیدترین اثر خود «تصمیم جدایی» بار دیگر نظرها را به سمت خود جلب کرده است. چان‌ووک که در رزومه‌ هنری‌اش آثار مطرحی از جمله «پیرپسر»، «بانوی انتقام » و «ندیمه» را دارد با این فیلم جدید سعی دارد رزومه‌ جنایی و معمایی‌اش را تکمیل کند. 
تصمیم جدایی دومین اثر بلند چان‌ووک بعد از «ندیمه» در سال ۲۰۱۶ است که نیاز به صبوری مخاطب برای ۱۳۸ دقیقه دارد. 
جدیدترین اثر نوآر این کارگردان در قالب درامی جنایی و عاشقانه است که اغراق در نمایش اشیا، دقت به جزئیات صحنه و تاکید بر تقارن تصاویر، به نوعی نمایانگر حضور پرشور اکسپرسیونیسم در این فیلم است. مهم‌ترین عنوانی که می‌توان سرچشمه‌ اصلی آن را در آثار پرتعلیق هیچکاک هم دنبال کرد. اکسپرسیونیسم نهفته در آثار هیچکاک را نیز می‌توان در اهمیت اشیا برای روایت یک جنایت مشاهده کرد. اهمیت ساعت در قتل‌های زنجیره‌ای، یکی از نقاط بالقوه و کلیدی چان‌ووک در این فیلم برای ساخت یک فضای پرالتهاب و سیاه است که نشان از شناخت درست او از محیط نوآر دارد. حضور کاراکتر سئو ری و شخصیت‌پردازی دقیق او در پیکر زن اغواگر، توانسته بار اصلی داستان را به دوش بکشد. شخصیت زن اغواگر (فم‌فتال) نقشی حیاتی در شکل‌گیری قصه و روند رشد داستان دارد و از مولفه‌های اساسی یک فیلم نوآر شمرده می‌شود.
 زنانی که عموما زخم دیده‌اند و سعی دارند انتقام زخم‌های خود را بگیرند و نهایتا هم به‌گونه‌ای در داستان می‌میرند. این کاراکتر زن تا حدی شباهت به زنانی در داستان‌های شکسپیر دارد که عموما زخمی کاری دارند و معشوقه بودن مجال گرفتن انتقام را برایشان فراهم می‌کند. سئو ری به‌عنوان قطب اصلی شکل‌گیری جنایات، پیچیدگی‌های رایج آثار این کارگردان را خلق می‌کند. این پیچیدگی‌ها مخاطب انبوه را با چالش‌هایی روبه‌رو می‌کند که در آثار متعارف‌تر هالیوود کمتر دیده می‌شوند. فیلم، تلاش زیادی می‌کند تا ما بتوانیم در کنار فضای معماگونه‌ زندگی شخصیت‌های مثبت و منفی داستان، بعد احساسی ماجرا را هم دنبال کنیم. 
جذابیت‌های سبک نوآر، به‌خصوص شکل متمایز و خاص نمایش خشونت در این قبیل آثار، تا حدودی تحت تاثیر محدودیت‌های اخلاقی و ایدئولوژیک هم قرار دارند؛ اما با وجود این، کارگردانان این ژانر اغلب امضای مخصوص به خودشان را دارند. خشونت نهادینه‌شده در سلسله آثار چان‌ووک با قیچی به نمایش درمی‌آید و شاید بتوان گفت امضای مخصوص او شمرده می‌شود. بوطیقای خشونت چان‌ووک در رزومه‌ هنری او باعث شده تا آثارش علاوه‌بر چالش‌های داستانی، ظرافت و ابتکاری به‌مراتب بیشتر در نمایش خشونت به خرج دهند. 
کمدی ظریفی در لابه‌لای تصویرسازی درام‌محور این اثر وجود دارد که سعی دارد در کنار تیره‌ترین احساسات انسانی، کلکسیون عواطف مخاطب را تکمیل کند. نمایش تصویرسازی ذهنی بازپرس(های جون) در خانه‌ سئو ری یکی از همین ظرافت‌های چان‌ووک است که به‌صورت کنترل‌شده به خلق کمدی موقعیت می‌پردازد. سینمای چان‌ووک را می‌توان یکی از قوی‌ترین سازندگان دوقطبی خشونت و عواطف لطیف انسانی دانست. سبک ویژه‌ی او در خلق درونیات و جزئی‌ترین کنش‌های شخصیت انسانی، توانسته مخاطبان زیادی را به خود جذب کند. با اینکه او هر بار به بررسی یک کاراکتر نامتعارف و معرفی آن به بیننده می‌پردازد، اما شیوه‌ کارگردانی او کاری با مخاطب می‌کند که بتواند پذیرای این تضاد باشد و ارتباط نزدیکی با شخصیت‌ها برقرار کند. «تصمیم جدایی» را می‌توان یکی از آثار موفق سینمای نوآر چان‌ووک به حساب آورد که به پکیج جنایی این کارگردان اضافه شد.