در قاب نمی‌گنجد

کیانا تصدیق مقدم، خبرنگار گروه  فرهنگ: آدم‌ها خواه‌ناخواه پس از تجربه یک واقعه مهم به دنبال روایت آن برای دیگرانی هستند که آن تجربه را زیست نکرده‌اند. اصلا روایت‌کردن ابزار مناسبی بـرای سهیم‌کردن تجربه‌ خود با دیگران است؛ به‌گونه‌ای کـه هـم مخاطبان و هـم راوی بتوانند به فهم مشترکی از آن تجربه دست یابند. تجربه حضور در راهپیمایی اربعین و چگونگی بازنمایی این پدیده مهم اجتماعی در ساختار روایت هم‌ یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های امروز رسانه است. واقعیتش این است که رسانه‌ها هنوز نتوانسته‌اند حجم و سرعت رشد این پدیده مهم اجتماعی را هضم کنند و همچنان شیوه‌های نوین برای تصویرسازی از این پدیده بزرگ اجتماعی طراحی نشده است. در سال‌های اخیر سرعت رشد این اجتماع بزرگ به‌گونه‌ای بوده که رسانه‌ها نتوانستند خودشان را با آن منطبق کنند. بنا به آمارهای رسمی وزارت کشور عراق، در سال ۱۳۹۲شمسی، دست‌کم یک میلیون و ۳۰۰ هزار زائر خارجی در راهپیمایی اربعین شرکت کرده‌اند. طبق آمار‌های دولت عراق در سال ۱۳۹۷شمسی (۲۰۱۸) این تعداد به بیش از یک میلیون و هشتصد هزار نفر رسید. اعجاب‌آور اینکه به فاصله یک سال و در مهرماه ۱۳۹۸ اعلام شد که در مراسم پیاده‌روی اربعین، تقریبا 21 میلیون نفر طی پنجم تا بیستم ماه صفر (چهارم تا نوزدهم اکتبر ۲۰۱۹) شرکت کردند که ۱۷ میلیون نفر آنها شهروندان عراقی بودند و به این ترتیب بزرگ‌ترین، گسترده‌ترین و عظیم‌ترین تجمع بشری در تاریخ جهان و حال حاضر رقم خورد. یکی دیگر از مهم‌ترین ارزش‌های راهپیمایی اربعین، حضور زائرانی از بیش از ۲۰ کشور مختلف جهان است. در راهپیمایی اربعین سال ۱۴۰۰ اعلام شد که بیش از سه میلیون نفر از زائران ایرانی، نیم میلیون نفر پاکستانی و نیم میلیون نفر از دیگر کشور‌های جهان به‌ویژه هند، جمهوری آذربایجان، ترکیه، افغانستان، لبنان، کویت، بحرین، عربستان و دیگر کشور‌ها بودند و این به معنای بزرگ‌ترین تجمع انسانی خارجی در یک کشور طی چند روز است.
اماکن خدماتی در طول مسیر پیاده‌روی اربعین، تقریبا به ارائه 125 میلیون وعده غذایی و 150 میلیون لیتر آب آشامیدنی، پنج میلیون قوطی آب‌میوه و حدود 500 هزار تن انواع میوه و سبزیجات پرداختند؛ یعنی میانگین هفت میلیون وعده غذا در روز تا طولانی‌ترین و گسترده‌ترین سفره غذا و آب که بشریت تاکنون شناخته است، برپا شود. هنوز ابعاد این پدیده عجیب و علت فراگیری وسیع آن محل حیرت است و این سوال که چگونه می‌توان این واقعه مهم را به فراخور عظمت و هیبتی که یافته است، روایت کرد. در پرونده پیش‌رو با دو تن از کارشناسان حوزه دین و رسانه به گفت‌وگو نشستیم تا درباره اهمیت درک ظرفیت رسانه‌ای راهپیمایی اربعین گفت‌وگو کنیم.

گفت‌وگوها را در لینک‌های زیر بخوانید:

محمد لسانی، کارشناس رسانه: پیاده‌روی اربعین یک انسان جدید خلق می‌کند(لینک)

سیدمحسن میرباقری، کارشناس دینی: دشمن می‌خواهد پیاده‌روی اربعین را ضعیف نشان دهد(لینک)