پیشنهادهایی برای مظلومیت‌زدایی از دهه ۶۰

در مراسم سالگرد تاسیس موسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی(ره) که روز گذشته برگزار ‌شد سیدحسن‌خمینی یک وعده مهم در مورد انتشار اسناد تاریخی که در اختیار این نهاد است داد. تولیت موسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی با اشاره به رفتارهای دشمنان در فضای جدال فرهنگی انتشار اسناد دراختیار این موسسه را یک عنصر مبین دانست و در این باره گفت: «پرونده‌های بسته‌ای که در جمهوری اسلامی هست، بخشی از آن دراختیار ما است و باید به‌عنوان یک عنصر مبین در این فضا در معرض عموم قرار بگیرد. طبیعتا یکی از بخش‌های آن انتشار اسناد است. بخش‌های زیادی از اسناد ما بسته بوده و ان‌شاء‌الله بنا داریم در آینده اسناد را باز کنیم. این اسناد باز شده خیلی از نقدها را پاسخ می‌دهد.» همان‌طور که سیدحسن‌خمینی نیز به آن اشاره کرده است انتشار این اسناد برای جلوگیری از تحریف تاریخ امری ضروری است و این ضرورت برای حضرت‌امام که شخصیتی تعیین‌کننده در تاریخ محسوب می‌شود اهمیتی چندبرابر می‌یابد چراکه در بسیاری از اختلافات اندیشه‌ای و سیاسی این کلام امام است که تعیین‌کننده بوده و جلوگیری از انتشار روایات امام باعث می‌شود که هریک از طیف‌های فکری، متناسب با سلیقه خود نظرات امام را تفسیرکرده و بستری برای تحریف اندیشه ایشان ایجاد کنند. آنچه تولیت موسسه تنظیم و نشر آثار امام وعده آن را داده است پیش از این نیز توسط وی مطرح شده اما آنچه اهمیت دارد تحقق این وعده است. سیدحسن‌خمینی در مراسم معارفه علی کمساری به‌عنوان سرپرست موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی که سال 99 برگزار‌شد طی سخنانی گفت: «نه خودمان و نه هیچ نهادی را متولی انحصاری قرائت و تفسیر شخصیت و اندیشه امام نمی‌دانیم و هیچ‌وقت نیز جلوی نقل خاطرات از امام را نگرفته‌ایم؛ گرچه اگر جایی سندی برخلاف آن داشته باشیم، منتشر می‌کنیم.» حال 2 سال بعد از این اظهارات سیدحسن‌خمینی دوباره همین را به نحوی تکرار کرده و مجددا وعده انتشار اسنادی را داده است که مدعی است رویکرد گزینشی در بازکردن آن وجود ندارد. اگرچه سیدحسن‌خمینی مدعی است موسسه همواره سعی کرده وجه‌المصالحه هیچ گروهی قرار نگیرد اما قرار گرفتن شخصیت سیاسی وی به‌عنوان متصدی موسسه تنظیم و نشر آثار امام باعث شده است که برخی خلاف این ادعا را داشته باشند. همچنین آنچه حسن‌خمینی آن را «وجه‌المصالحه قرار نگرفتن موسسه» عنوان می‌کند برخی تاریخ‌پژوهان را نسبت به اتخاذ رویکردی محافظه‌کارانه درقبال انتشار اسناد نگران کرده است. رویکردی که شاید موسسه را از خطر برچسب سیاسی خوردن محفوظ دارد اما ممکن است هزینه‌ این رویکرد جلوگیری از انتشار اسناد و نامه‌هایی باشد که منتسب به امام بوده و مواضع صریح ایشان را شامل می‌شود. تولیت موسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی اما خلاف این ادعا را داشته و در سخنرانی روز گذشته خود با اشاره به طی‌شدن دوره‌های زمانی وعده باز کردن غیرگزینشی اسناد را داده است. در هرصورت انتشار اسنادی که در اختیار موسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی قرار دارد به‌ویژه اسنادی که مرتبط با نامه‌های امام خطاب به شخصیت‌های مختلف است می‌تواند پرونده‌‌های تاریخی بسیاری را تعیین‌تکلیف کرده و به مواجهه‌ها و اختلافات پیرامون آن پایان دهد. ماجرای سفر مک‌فارلین به ایران، دستور به برخورد با نهضت‌آزادی و ماجرای عزل منتظری تنها گوشه‌ای از اتفاقات تاریخی پرتفسیری است که انتشار مواضع و نظرات امام درمورد آنها می‌تواند فضای پیرامونی‌شان را روشن‌تر ساخته و باب تحریف و تفسیربه‌رای را ببندد. 

در این رابطه بیشتر بخوانید:

مراکز تاریخی نباید به‌سمت سیاسی‌کاری بروند(لینک)

باید برای آزادسازی اسناد کمیته‌ تشکیل شود(لینک)