گفت‌وگو با اردشیر رستمی درباره کتاب‌باز
سیدمهدی موسوی تبار، خبرنگار گروه فرهنگ:برنامه کتاب‌باز یکی از اولین و مهم‌ترین برنامه‌های حوزه کتاب در دو دهه اخیر تلویزیون بوده است. دلایل توفیق این برنامه، به نظر شما چه چیزهایی بوده است؟
جواب پرسش شما در تلویزیون نیست، در بسیاربسیار قبل از آن است. در ارتش شعاری هست که می‌گوید «ارتش چرا ندارد». در جامعه ما هم از خانواده تا مدرسه تا دانشگاه که زمان شکل‌گیری شخصیت آدمی هست چرا، نهادینه نشده است و ما تازه داریم به فرزندان‌مان پرسشگری و حق‌خواهی را می‌آموزیم.
مشکل در جمهوری اسلامی و تلویزیون نیست، تمام ارگان‌ها از گذشته تا امروز ارزش سوال و پاسخگویی را که نقش مهمی در رشد و اعتلای جامعه دارد، درک نکرده‌اند برای همین ما نه‌تنها در بسیاری از موارد به جلو حرکت نکرده بلکه عقبگرد هم کرده‌ایم.
کتاب‌باز چه تاثیراتی روی افراد کتابخوان و حتی غیرکتابخوان داشته است؟
کتاب‌باز آشتی‌دهنده مردم با هنر، ادبیات، تاریخ، فلسفه و علم و... بود و آرام‌آرام راه خود را به دل مردم باز کرد. کتاب‌باز با مردم زندگی کرد و با آنها جاودانه شد. تاثیرش بر تمام شبکه‌ها و برنامه‌های حال حاضر و آینده غیرقابل‌انکار خواهد بود.
چند وقت پیش یک موتورسوار که پیک‌موتوری کار می‌کرد در بازار تهران به من گفت حاضرم مقداری از درآمد روزانه‌ام را به حساب تلویزیون بریزم تا کتاب‌باز به‌دلیل مشکل مالی بسته نشود، این یعنی جاودانگی.
حضور سروش صحت در شکل‌گیری این کتاب‌باز چقدر مهم بوده است؟
اگر سروش صحت نبود کتاب‌باز به این اندازه از اهمیت و موفقیت دست پیدا نمی‌کرد. سروش صحت آداب شنیدن که درمیان مجریان و میکروفن به دستان ما گوهری نایاب است را نشان داد. او آموختن را هم آموخت که هنر انسان‌های بزرگ است.
یکی از نقدهایی که به کتاب‌باز می‌شود سلبریتی‌سازی به‌جای ترویج کتاب‌هاست. آیا این نقد درست است؟
نه درست نیست، هرکس در قاب تلویزیون قرار بگیرد خودبه‌خود چهره می‌شود ولی چهره‌ها بدون اندیشه‌ها و عملکردهایشان نمی‌توانند نقش خاصی را ایفا کنند، کمااینکه در زلزله ورزقان شاهد بودید برای جمع‌آوری کمک صدها بازیگر در سینما آزادی جمع شدند و مبلغ ناچیزی به دست آمد، ولی فردای آن روز چهار ورزشکار در بازار تهران ده‌ها برابر آن صدها نفر کمک جمع کردند. نمی‌خواهم جایگاه هنرپیشه‌های سینما را زیر سوال ببرم ولی کلمات معنی خود را دارند. هنرپیشه الزاما هنرمند نیست، هنرپیشه یعنی کسی که هنر او کار اوست نه تاروپود او. برای همین هنرپیشه هنرمند شدن بسیار سخت است. اعتبار آدم‌ها در عملکردهایشان است نه در دیده‌شدن‌ها یا به‌قول شما سلبریتی‌شدن‌شان. مردم به تهیه‌کننده، کارگردان، مجری و میهمان‌های کتاب‌باز اعتماد و علاقه قلبی پیدا کرده بودند.
حذف سروش صحت از کتاب‌باز چه معنا و البته اثرات منفی دارد؟
حذف سروش صحت جز به مردم و خود صداوسیما به هیچ‌کس لطمه نمی‌زند. چون ایشان به مدد توانایی و دانشی که در عرصه‌های مختلف نویسندگی، کارگردانی و بازیگری دارد بی‌نیاز از دیده‌شدن و شناخته‌شدن است.
دلیل این نوع مواجهه یا حذف چهره‌هایی مانند سروش صحت را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
من چنین چیزهایی را ارزیابی نمی‌کنم. چون نه وقتش را دارم و نه دغدغه‌اش را. صحبت‌کردن درباره هر پدیده، هر فرد و هر ارگانی مانند صداوسیما اهمیت‌دادن به آنان است. پاسخ‌های من در این گفت‌وگو به احترام روح پرسشگری و حرفه ارزشمند روزنامه‌نگاری باید قلمداد شود.
در این رابطه بیشتر بخوانیم:
بازی دوسر باخت با «کتاب‌باز»(لینک)
این بازی، صحت ندارد(لینک)
سروش صحت رشتی نیست!(لینک)
مطالب پیشنهادی
