شب سرمربی تیم ملی و پرسپولیس شدم و صبح ورق برگشت

نسیم شیرازی، خبرنگار: فوتبال ایران هر روز عجیب و غریب‌تر از قبل می‌شود. هر بار فکر می‌کنی دیگر از این اتفاق عجیب‌تر نخواهد بود؛ ولی دوباره سورپرایز می‌شوی. سورپرایزهای ورزش به‌خصوص فوتبال انگار تمامی ندارد، مانند مجمعی که بعد از آن‌همه اتفاق‌ها و حاشیه‌های منحصربه‌فردش چندساعت مانده به برگزاری لغو می‌شود و دوباره همان‌قدر عجیب و غیرقابل پیش‌بینی برگزار می‌شود و همانی که کلی پرونده سنگین روی دست فوتبال ایران گذاشت و زمینش زد، دوباره می‌شود رئیس! همه‌چیز به‌قدری عجیب است که وقتی از مجید جلالی هم می‌خواهیم به چندسوال درباره مجمع پاسخ دهد فقط به احترام مخاطبان پاسخ می‌دهد و می‌گوید: «صحبت درباره اتفاق‌هایی که حتی فردایش هم معلوم نیست، چیزی نیست که بخواهم انجام دهم.» نظر کارشناس فوتبال ایران منطقی است، از این فوتبالی که اتفاق‌های ناگهانی‌اش عادی‌سازی شده است دیگر نمی‌توان انتظار ثبات داشت و هر لحظه باید برای شوک‌های بعدی آماده شد. درباره مجمعی که همه‌چیزش عجیب بود، با مجید جلالی گفت‌وگو کردیم که او پاسخگوی سوالات «فرهیختگان» شد.

همه‌چیز برای این انتخابات، عجیب پیش رفت؛ از تایید صلاحیت نامزدها تا لغو شبانه و برگزاری دوباره‌اش! از این اتفاق‌ها بگویید.
این وضعیتی که پیش آمده، برای ما که صرفا نظاره‌گر این تحولاتیم و از پشت‌پرده آن هیچ اطلاعاتی نداریم فقط یک علامت تعجب خیلی بزرگ است و دلایلش را نمی‌دانیم که چه می‌شود ساعت یک بامداد اعلام انجام نشدن انتخابات را می‌زنند ولی یکباره 4 صبح می‌گویند انجام می‌شود. در این شب چه اتفاقاتی افتاده، من نمی‌دانم. البته برای من این تغییرات شبانه بیگانه نیست، یادم هست مثلا سال 84 یا 85 بود که شب به من گفتند به‌عنوان سرمربی تیم ملی انتخاب شدم ولی صبح خروجی چیز دیگری شد. در این شب اتفاقات زیادی می‌افتاد، مثلا شب کار ما با پرسپولیس تمام شد، صبح اتفاق دیگری افتاد پس نمی‌دانم در این شب‌ها چه اتفاقاتی می‌افتد ولی این قضیه فدراسیون فوتبال هم ظاهرا از همین ‌دست است که شب تا صبح وقتی ما خوابیم مثل اینکه خیلی‌ها بیدارند و کارهای زیادی انجام می‌دهند.

مهدی تاج بعد از فاجعه ویلموتس رئیس فدراسیون شد، شرایط بعد از این فوتبال‌مان را چطور پیش‌بینی می‌کنید؟
یک‌بار با او صحبت کردم و حتی گفتم شما فلسفه دوباره برگشتنت چیست؟ با وجود همه موضوعاتی که مطرح شده و حرف‌هایی که می‌زنند، چرا برگشتی؟ او گفت من به‌خاطر اینکه می‌دانم می‌توانم خیلی از مشکلات الان فوتبال را رفع کنم، برمی‌گردم. به‌هرحال نظرش این بود. حالا ما قانع می‌شویم یا نه ولی نظر او این بود که چون شناخت دارد و کامل به صحنه احاطه دارد می‌تواند خیلی از مشکلات را رفع کند تا ببینیم چه کاری می‌تواند انجام دهد.

خیلی‌ها معتقدند این انتخابات در هر صورت برنده نمی‌داشت و فوتبال روزهای خوبی نخواهد داشت، نظر شما در این‌باره چیست؟
موضوعی که الان هست هر فردی هم رئیس فدراسیون می‌شد چند موضوع حل نشده وجود دارد که باید تکلیف آنها روشن شود و شاید بزرگ‌ترین چالشی که رئیس فدراسیون دارد همین‌ها باشد. اولی‌اش اساسنامه فدراسیون است که این اساسنامه باعث لابیگری، ارتباطات و فساد است، اصلا باید این اساسنامه تغییر کند. از تمام این مملکت 33 رئیس هیات فوتبال استان‌ها حق رای دارند و 16 مدیر باشگاه لیگ برتر که وقتی نگاه می‌کنی اغلب انتصابی‌اند، شاید از یک فرآیند انتخابات بیرون بیایند ولی همه می‌دانیم که آن انتخابات هم مانند همین انتخابات فوتبال صوری است. ببینید حتی یک رای از جانب مربیان این مملکت که بیشترین سنگینی فوتبال در کشور روی دوش مربیان است، شما از آنها نمی‌بینید و اگر هم فردی آنجاست آنها هم صوری‌اند. اگر به‌عنوان نماینده مربیان فردی به مجمع رفته است از او سوال دارم که آیا تو واقعا نماینده مربیان بودی که آنجا هستی؟ دیدم آقای شمسایی بعد از انتخابات استعفا کرده است، حتما ایده و عقیده‌اش بوده ولی از نظر من بهتر بود اصلا او مجمع نمی‌رفت یا به مجمع می‌رفت ولی می‌گفت اگر من را به اینجا می‌آورید به‌عنوان نماینده مربیان این کشور به مجمع آمدم، درحالی‌که من نماینده مربیان این کشور نیستم. اینها همه فرآیند ساختگی است. یا مثلا احسان حاج‌صفی که به مجمع می‌آید، آیا او نماینده تمام بازیکنان این کشور است؟ حتی نماینده داوران هم همین است که همه نقص‌های اساسنامه است و یک روزی باید این مشکلات حل شود.

و چالش بعدی؟
موضوع بعدی که رئیس فدراسیون بعد از اساسنامه با آن روبه‌رو است تولید ثروت برای فوتبال است که این هم یک چالش بزرگ است. ما باشگاه‌ها را می‌بینیم که بالای400 میلیارد تومان در سال هزینه می‌کنند، آیا فوتبال آن باشگاه می‌تواند آن را دربیاورد؟ همه ما می‌دانیم که یک‌صدمش را هم نمی‌تواند دربیاورد. پس این فوتبال همچنان روی پایه دولت خواهد بود. اگر بخواهد وضعیت تغییر کند فوتبال باید بتواند تولید ثروت کند، باید یک باشگاه بتواند در پایان سال سود و زیانش را اعلام و حتما سود کند، این میسر نمی‌شود مگر اینکه راه‌های مشروع تولید ثروت برای فوتبال را روی فوتبال باز کنند، درحالی‌که الان قوانین آن راه‌ها را بسته است. موضوع بعدی ارتباط بین فدراسیون ایران و جوامع بین‌المللی است، مثلا الان باشگاه‌های ما محرومند و باید این مشکلات حل شود که اینها چالش‌های پیش‌رو است و کار رئیس فدراسیون در درجه اول اینها باید باشد. موضوع آخر هم موضوع آموزش در فوتبال کشور است که این در کشور ما کاملا فراموش‌شده ‌است، درحالی‌که مهم‌ترین بخش کار رئیس فدراسیون است.

پای هواداران خانم هم بالاخره به ورزشگاه‌ها باز شد، در این‌باره هم بگویید.
اتفاقا چالش سوم همین ورود خانم‌ها به استادیوم‌ها در رده‌های مختلف است که البته الان کمی بارقه‌های امیدی ایجاد شده و امیدواریم این روند ادامه داشته باشد.

تغییر سرمربی تیم ملی هم یکی از اتفاق‌هایی است که مورد بحث است، کی‌روش مورد حمایت تاج است.
درمورد کی‌روش نظر خاصی ندارم، اول باید ببینیم فدراسیون یا آقای تاج واقعا اصرار بر تغییر دارد؟ اگر این‌طور بود بعدا درباره‌اش می‌توانیم صحبت کنیم.

لیگ برتر را می‌بینید؟
بازی‌های لیگ برتر را کاملا رصد می‌کنم و موضوعات فنی ریز، متعدد و البته خیلی مهمی وجود دارد که باید کلا در یک بخش کاملا جداگانه و اختصاصی خیلی مفصل درباره‌اش صحبت کرد که در آینده این کار را خواهیم کرد.

اگر بخواهید در چند جمله وصف حال این چند هفته به‌خصوص هفته آخر را بیان کنید به چه چیزهایی می‌توان اشاره کرد؟
تا اینجا که بازی‌ها انجام شده، هیچ تیمی را در کیفیت خوب ندیدیم، به‌طور مثال تیم‌هایی مانند سپاهان که هفته اول نتیجه خوبی گرفت، یا حتی وقتی به قالب بازی فولاد نگاه می‌کنیم بیشتر در جنبه‌های دفاعی تیم‌های بهتری نسبت به قبل شدند. شما این جنبه‌های دفاعی را در تمام تیم‌ها می‌توانید ببینید. ما به نوعی می‌توانیم بگوییم که اصلا رفتار دفاعی در تیم‌های ما تبدیل به یک عادت و یک اولویت شده است که این را به‌وضوح در شکل بازی تقریبا تمام تیم‌ها می‌بینیم. به همین دلیل است که می‌بینیم ۱۶ تیم بازی کردند ولی فقط در این هفته ۹ گل زده شده و این یک آمار خیلی پایین است؛ ۸ بازی و ۹ گل موضوع نگران‌کننده‌ای برای آینده است و باید فوتبال‌مان در جنبه‌های مختلف پیشرفت کند، باید تمهیدات و مشوق‌هایی داشته باشیم برای تیم‌هایی که از نظر کیفی بهتر بازی می‌کنند و یک شیوه ارزشیابی عملکرد باید در کیفیت‌ها داشته باشیم که هر هفته بهترین تیم‌ها را در حوزه کیفیت معرفی کنیم. این‌که ملاک صرفا نتیجه است و عملکرد کادرفنی و بازیکنان و باشگاه را صرفا در نتیجه می‌بینیم این منجر به این اتفاق شده است، حتی به لیگ پارسال هم که نگاه می‌کنیم تیم‌هایی که دفاعی بودند نتیجه‌های خوبی گرفتند و این الان یک رویه شده و نگران‌کننده است.

در این‌باره چه باید کرد؟
باید در این خصوص برنامه‌های متعددی از طرف رسانه‌ها ساخته شود تا افکار عمومی را به‌سمت کیفیت ببرد. افکار عمومی باید مطالبات خود را از کیفیت‌ها بالا ببرد، هواداران صرفا به نتیجه گرفتن تیم راضی نشوند. داریم تیم‌هایی مثل نساجی که نتیجه نگرفته‌اند ولی از نظر کیفیت بازی بد نیستند. من معتقدم باید دیدگاه افکار عمومی را نسبت به کیفیت‌های بازی افزایش دهیم و آنها مطالبات‌شان را نسبت به کیفیت بازی بالا ببرند؛ این چیزی که ما شاهدش هستیم اگر به جلو برویم و همواره همین باشد، برای آینده فوتبال نمی‌تواند چیز خوبی باشد، چون شما می‌دانید که اگر بخواهید به کیفیت‌های دفاعی برسید یعنی تیمی داشته باشید که خوب دفاع کند این در حوزه مربیگری و علم تمرین چندان کار سختی نیست. نمی‌گویم کار راحتی است ولی چندان کار سختی نیست. الان ایده‌های دفاعی در دنیا تقریبا محدودتر نسبت به ایده‌های تهاجمی است یعنی شاید چند ایده دفاعی است که مربیان می‌توانند از آن ایده‌ها استفاده کنند. شما در هر سطحی که می‌بینید حتی بالاترین سطح می‌بینید و این چیزی است که مربیان ما الان به‌شدت به آن گرایش پیدا کرده‌اند؛ چراکه کار خودشان را در ثبات و امنیت نمی‌بینند و فشارهایی که باشگاه‌ها، هواداران حتی خود رسانه‌ها روی نتیجه دارند مربیان ما را به این سمت برده است. برای رسیدن به کیفیت‌های تهاجمی واقعا مربیان باید خیلی کار کنند، به نظر من هنر مربیگری در برآورده کردن ایده‌های تهاجمی است وگرنه در بخش تدافعی شما با سه هفته تا دو ماه می‌توانی تیم خوبی برای دفاع کردن درست کنی ولی وقتی بخواهی تیمی بسازی که در بخش تهاجمی حرفی برای گفتن داشته باشد نیاز به چندین ماه یا چندین سال زمان است ولی همان باعث پیشرفت فوتبال می‌شود. به همین خاطر فوتبال ما کم‌گل است. تیم‌هایی که کیفیت‌های دفاعی را بالا برده‌اند در مقابل تیم‌هایی که کیفیت تهاجمی ندارند و تقریبا الان همه تیم‌های ما این‌گونه‌اند، وقتی تقابل این دو تیم می‌شود معلوم است بازی گل ندارد. شما ببینید چند بازی همین هفته به تساوی بدون گل رسید! ۱۶ تیم بازی کرده‌اند و ۹ گل حاصلش بوده که حتی آن ۹ گل را هم که نگاه کنی ۵۰درصدش ضربه ایستگاهی است یعنی همه‌چیز بیانگر افت شدید کیفیت‌ها در زمانی است که تیم‌ها توپ دارند.