«فرهیختگان» از اجلاس روسای دانشگاه‌های کشور گزارش می‌دهد
کمتر از یک‌ماه به آغاز سال تحصیلی جدید باقی‌مانده و قرار است بعد از دوسال آموزش غیرحضوری با تصمیم وزارت علوم و شرایط بیماری کرونا، دانشجویان دوباره به کلاس‌های درس برگردند. اتفاقی که نگرانی روسای دانشگاه‌ها به‌دلیل شرایط مالی را به‌همراه داشته است. شرایط جدید پیش روی دانشگاه‌ها باعث شده اجلاس روسای دانشگاه‌ها سه‌روز و از 10 شهریورماه برگزار شود؛ اجلاسیه‌ای که هرچند در سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران برگزار می‌شود، اما افتتاحیه آن با سخنرانی رئیس‌جمهور در دانشگاه صنعتی امیرکبیر همراه بود و رئیسی در آن به اهمیت مهارت‌آموزی و حرکت دانشگاه‌ها به این سمت سخن به‌میان آورد. البته وزیر علوم و معاونانش نیز در این مراسم نکات قابل‌توجهی را پیرامون چگونگی برگزاری سال تحصیلی جدید، نحوه برخورد با دانشجو در حوزه فرهنگی و اجرایی کردن سند اسلامی شدن دانشگاه‌ها مطرح کردند.
بنگاه‌های دانش‌بنیان؛ بهترین بستر قرارگیری کار و دانش درکنار یکدیگر
رئیس‌جمهور در این مراسم با تاکید بر اینکه دولت مردمی هزینه‌های صرف‌شده در مسیر پیشرفت علمی را نه هزینه که پرثمرترین نوع سرمایه‌گذاری برای آینده کشور می‌داند، گفت: «پارک‌های علم‌وفناوری و بنگاه‌های دانش‌بنیان بهترین بستر برای کنار هم قرار گرفتن دانش و کار هستند و روسای دانشگاه‌ها و در راس آنها وزیر علوم تمام توان خود را به‌کار بگیرند تا بتوانیم فضای تربیت نیروی انسانی کارآمد را ارتقا بخشیم. همچنین در دانشگاه‌ها نظام مسائل کشور را تعریف کنید و برای مسائل مختلف از حوزه آب، برق و کشاورزی تا صنعت و معدن راهکار ارائه دهید. برقراری ارتباط میان دانشگاه و عرصه‌های مختلف کشور از دیگر موضوعات مورد تاکید رئیس‌جمهور بود که نشان می‌دهد دولت سیزدهم به استفاده از راهکارهای علمی و عملی برای برون‌رفت از وضعیت فعلی تاکید دارد.» به گفته او برقراری این ارتباط زمینه را برای رشد و شکوفایی استعدادها و تولید علم فراهم می‌کند. رئیس‌جمهور پیشرفت‌های بزرگ کشور در حوزه صنایع نظامی و هسته‌ای را مثال موفقی از برقراری این ارتباط قلمداد کرد و گفت: «در سال‌های اخیر بیشترین تحریم‌ها و محدودیت‌ها بر صنایع نظامی و هسته‌ای کشور ما تحمیل شده، اما بیشترین پیشرفت علمی کشور نیز در این دو عرصه است. این موضوع نشان می‌دهد که وقتی اراده وجود داشته باشد و ارتباط صحیحی بین بخش‌های مختلف صنعت و بازار با بخش علمی مرتبط برقرار شود، پیشرفت قابل‌دسترس است.» رئیس‌جمهور قبل از ورود به این اجلاس، از نمایشگاه دستاوردهای هوافضای دانشگاه امیرکبیر دیدن کرد و بر لزوم پیگیری مجدانه و بی‌وقفه ساخت هواپیمای مسافربری با استفاده از ظرفیت‌ها، استعدادها و توان داخلی و فناوری‌های نوین تاکید کرد.
جایگزین کردن خوابگاه‌های خودگران، چالش سال تحصیلی جدید
محمدعلی زلفی‌گل، وزیر علوم هم در این مراسم به برگزاری حضوری کلاس‌ها در سال تحصیلی جدید تاکید کرد و با خطاب قرار دادن روسای دانشگاه‌ها از آنها خواست تا استفاده حداکثری از ظرفیت صندوق تازه‌تاسیس علوم را مدنظر قرار دهند. اولویت دادن به پروژه‌های نیمه‌تمام در بخش عمرانی، عملیاتی کردن بیمه پژوهش و فناوری، پیگیری اختصاص درصد مصوب سهم پژوهش از درآمد ناخالص مالی در برنامه توسعه ششم، اجرایی کردن آیین‌نامه دانش‌بنیان مصوب دولت و... هم از دیگر مطالبات زلفی‌گل از روسا بود. به گفته این مقام مسئول، خوابگاه‌های خودگردان عمده‌ترین چالشی است که برای بازگشایی دانشگاه‌ها وجود دارد؛ چراکه این خوابگاه‌ها که قبل از شروع ویروس کرونا در اختیار آموزش عالی بودند، به‌دلیل آموزش‌های غیرحضوری تغییر کاربردی داده‌اند و حالا وزارت علوم موظف به تامین خوابگاه جایگزین است. وزیر علوم درباره اراضی مازاد دستگاه‌ها نیز اینطور گفت: «زمین‌هایی که دانشگاه‌ها و پارک‌های علم‌وفناوری در اختیار دارند باید براساس برنامه‌های زمان‌بندی و آینده خودشان مورداستفاده قرار گیرد. اگر ما امروز این زمین‌ها را به موارد دیگری اختصاص دهیم در آینده مجبوریم برای توسعه دانشگاه‌ها در جای دیگری ساختمان بسازیم و برنامه توسعه داشته باشیم که این کار هزینه ایاب‌وذهاب، رفت‌وآمد و هزینه‌های زیادی را به نسل‌های آینده تحمیل می‌کند.»
افزایش شهریه در دانشگاه دولتی: 20 تا 40 درصد
افزایش شهریه دانشگاه‌های دولتی برای دوره شبانه هم موضوع دیگری بود که وزیر به فرمول خاص محاسبه آن اشاره و تصریح کرد: «افزایش شهریه دانشجویان شبانه فرمول خاصی دارد که هیات‌امنای دانشگاه با توجه به نرخ خدمات محلی و هزینه‌های تمام‌شده تعیین می‌کنند و مبلغش خیلی‌زیاد نخواهد بود، همچنین این مبلغ برای دانشگاه‌های مختلف متفاوت است؛ حدودا بین ۲۰ تا ۴۰ درصد بسته به نوع دانشگاه و میزان خدمات رفاهی که اختصاص می‌دهند متفاوت است.»
بیش از 90 درصد بودجه دانشگاه‌ها پرسنلی است
محمد سلیمانی، قائم‌مقام وزیر علوم و رئیس مرکز هیات‌های امنا و هیات‌ممیزه نیز در این اجلاس از روسای دانشگاه‌ها خواست بندهایی از سند اسلامی شدن دانشگاه را که جامع‌ترین و کامل‌ترین سند دانشگاه‌ها به شمار می‌رود، اجرایی کنند. بودجه دانشگاه‌ها موضوع دیگری بود که وی به آن اشاره کرد و گفت: «۹۲ تا ۹۴ درصد بودجه دانشگاه‌ها پرسنلی است، ۱۵ درصد درآمد بودجه دانشگاه از درآمد اختصاصی است، باید برنامه‌ریزی کنیم و درآمدها را افزایش دهیم. البته در کشورهای غربی حدود ۵۰ درصد درآمد دانشگاه‌ها از بودجه عمومی و ۵۰ درصد از درآمد اختصاصی است و باید دانشگاه‌ها در این زمینه برنامه‌ریزی کنند.» سلیمانی ادامه داد: «باید بستر دانشگاه‌ها را برای پذیرش دانشجویان بین‌الملل فراهم و برنامه‌ریزی کنیم ۱۰ تا ۱۵ درصد دانشجویان دانشگاه‌های بزرگ دانشجوی خارجی باشند تا از مزایای درآمدی آن نیز بهره‌مند شویم.»
40 درصد داوطلبان کنکور سراغ انتخاب رشته نرفتند
در ادامه قاسم عموعابدینی، معاون آموزشی وزارت علوم با تاکید بر اینکه هیچ‌دوره و برنامه‌ای برای مجازی بودن دانشگاه‌ها نداریم، گفت: «امسال بیش از ۴۰ درصد از داوطلبان کنکور امسال انتخاب رشته نکرده‌اند. ما در طرح تحول آموزشی دنبال نظام جامع آموزشی هستیم و قطعا دانشجویان باید در شرایطی قرار گیرند که آینده شغلی آنها تضمین شود.»
معاون آموزشی وزیر علوم استادمحوری، نظام جامع آموزش، برنامه‌محوری به‌جای گروه‌محوری، توجه به رشته‌های بین‌رشته‌ای، ماموریت‌گرایی، کارشناسی ارشد و دکتری پیوسته برای نخبگان و بورس صنعت‌آور را از اقدامات اصلی وزارت علوم در این دوره دانست.
تشکل‌های دانشجویی از وضعیت دانشگاه‌ها گله دارند
غلامحسین کلانتری، معاون فرهنگی وزیر علوم در این نشست گفت: «کم‌توجهی به مجموعه دانشجویی به‌ویژه تشکل‌های دانشجویی وجود دارد که تشکل‌های دانشجویی گله دارند و می‌گویند وضعیت ما در دولت قبلی بهتر بود، اکنون از تشکل‌ها برای اجرای برنامه در سالن‌ها پول گرفته می‌شود، برای غذا بالاترین رقم از آنها اخذ می‌شود.»
وی با بیان اینکه تصدی‌گری در برنامه‌های فرهنگی به‌جای هدایت‌گری معضل است، افزود: «برخی دانشگاه‌ها خود وارد برنامه می‌شوند، در‌صورتی‌که جریان دانشجویی با هزینه کمتر می‌تواند آن برنامه را برگزار کند.» کلانتری به کاهش شدید حمایت دستگاه‌های دولتی از فعالیت‌های دانشجویی اشاره کرد و گفت: «الان این حمایت‌ها بسیار کم شده که به این بخش آسیب‌زده است.»
مطالب پیشنهادی
