فعالان دانشجویی در گفت‌وگو با «فرهیختگان» عملکرد دولت سیزدهم را در نخستین سال فعالیت بررسی کردند
زهرا رمضانی – فاطمه طاری‌بخش، گروه دانشگاه: شهریورماه سال گذشته با مشخص شدن ترکیب وزرای دولت سیزدهم و کارت سبز بهارستان‌نشین‌ها به آنها، عملا کار دولت آغاز شد؛ دولتی که از همان ابتدا مسیر سختی را پیش‌روی داشته است، یعنی هم باید کم‌کاری گذشته را جبران می‌کرد و هم برای چالش‌های جدید در حوزه‌های مختلف برنامه‌ریزی دقیق انجام می‌داد. انتظاری که از دولت با توجه به شرایط کشور وجود داشته و دارد، باعث شد مردم دنبال معجزه‌گری از دولت رئیسی باشند.
امروز که در یک‌سالگی دولت سیزدهم قرار داریم با نگاهی به مسیر طی‌شده می‌توان نتیجه گرفت که این دولت توانسته برخی وعده‌های خود را به اجرا درآورد یا حداقل بسترهای اولیه برای تحقق آن را ایجاد کند، اما در مقابل نقدهایی به بخشی از عملکرد وزرای این دولت وارد است.
از بی‌توجهی حل برخی موضوعات اقتصادی گرفته تا عدم تحقق شعار ساخت چهارمیلیون مسکن در سال، اما با توجه به نزدیک شدن سال تحصیلی جدید، بیشترین نقدی که به دولت رئیسی از سوی تشکل‌های دانشجویی وارد شده و می‌شود، عدم حضور وزرای مختلف و به‌ویژه وزیر علوم در میان دانشجویان است؛ وزیری که سال گذشته صحبت از برگزاری هر سه‌ماه یک‌بار دیدار دانشجویی کرده بود، حالا به‌گفته دانشجویان توجهی به نخبگان ندارد و همین موضوع هم باعث گلایه فعالان دانشجویی از زلفی‌گل شده است. بی‌توجهی وزیر علوم به دیدارهای دانشجویی زمانی پررنگ‌تر می‌شود که رئیسی در همین بازه زمانی دوبار پای صحبت دانشجویان نشسته است.
در این گزارش سراغ فعالان پنج مجموعه دانشجویی کشور رفتیم و درکنار ارزیابی عملکرد سال اول دولت سیزدهم، از اولویت‌هایی گفتند که باید در سال دوم فعالیت، بیش از پیش موردتوجه دولتمردان قرار بگیرد.
دبیر دفتر تحکیم وحدت:
وزرای دولت باید همانند شخص رئیس‌جمهور فعال شوند
امیررضا بخشی‌پور، دبیر دفتر تحکیم وحدت با بیان اینکه دولت رئیسی مجموعه‌ای از نقاط قوت و ضعف را در عملکرد خود دارد، گفت: «نکته مثبت دولت بی‌تفاوت نبودن نسبت به مسائل مردم و حضور رئیس‌جمهور در جمع‌های مردمی است. همچنین در این مدت دیدیم که گره زدن مسائل سیاست خارجی با مسائل داخلی تا حدی از بین رفته و حساسیت مردم نسبت به توافق کمتر شده است. آغاز اجرای برخی وعده‌های انتخاباتی را هم باید جزء نکات مثبت این دولت تلقی کرد.»
او به نقاط ضعف دولت سیزدهم اشاره و تصریح کرد: «برعکس شخص رئیس‌جمهور که فردی فعال است، متاسفانه دولت رئیسی هنوز آن‌طور که باید فعال نشده‌اند و دیگر اعضای دولت را در سفرها نمی‌بینیم، این مساله باعث شده رئیس‌جمهور نتواند پیگیر برخی مسائل اساسی که نیاز به استقرار رئیسی در تهران دارد، باشد. به‌طور مثال ما شورای‌عالی مسکن را داریم و رئیسی هم وعده ساخت چهار میلیون مسکن را داده و قطعا این کار شدنی نیست، مگر اینکه جلسات این شورا با ریاست خود رئیسی برگزار شود.»
صدای واحدی از دولت شنیده نمی‌شود
دبیر دفتر تحکیم وحدت با بیان اینکه صدای واحدی از دولت شنیده نمی‌شود، افزود: «گاهی این احساس ایجاد می‌شود که چندصدایی در دولت وجود دارد و حتی نگاه مسئولان در برخی موارد به تقابل هم می‌رسد. از سوی دیگر دولت رئیسی چالش‌های مختلفی را پیش‌روی خود دارد و معتقدم اصلی‌ترین آن بازگشت اعتماد عمومی مردم به مجموعه حاکمیت است که وظیفه آن بر دوش دولت سیزدهم است. متاسفانه براساس اتفاقی که بخشی از آن تقصیر دولت قبل است و اتفاقاتی مانند حوادث سال 98، اعتماد عمومی خدشه‌دار شده و این دولت باید اعتماد مردم را به عملکرد حاکمیت برگرداند.»
بخشی‌پور تصریح کرد: «ما چالش‌های دیگری هم داریم که تورم و معضل تامین مسکن را شامل می‌شود. همچنین موضوع نظم بین‌الملل که با خروج تدریجی آمریکا از منطقه پررنگ شده نشان می‌دهد دستگاه سیاست خارجی دولت حتما باید برای این مساله برنامه‌ریزی داشته باشد.»
ارتباط با مسئولان دولت سیزدهم به‌مراتب آسان‌تر از دولت قبلی است
او گفت: «قطعا سفرهای استانی سنت خوبی است اما تصور می‌کنم در یک سال گذشته رئیسی در میان اقشار مختلف مردم حضور یافته و در سال دوم باید وزرا و معاون اول دولت این کار را دنبال کنند و رئیس‌جمهور در تهران استقرار بیشتری داشته باشد. اولویت بعدی دولت هم تحقق وعده ساخت مسکن است و با توجه به اینکه درطول این سال، دولت بارها به این وعده تاکید کرده اما در عمل وقتی می‌بینیم زمین‌های دولتی اختصاص نیافته و بانک اطلاعات مسکن کامل نشده، یعنی سرعت ساخت چهار میلیون مسکن کند است و باید برای این حوزه برنامه‌ریزی دقیق‌تری وجود داشته باشد.»
رئیس‌جمهور در ارتباط با تشکل‌ها جلوتر از وزارت علوم است
دبیر دفتر تحکیم وحدت با تاکید بر اینکه ارتباط با مسئولان دولت رئیسی به‌شدت آسان‌تر از دولت قبل بوده است، گفت: «البته هنوز این ارتباط قانع‌کننده نبوده و می‌بینیم برخی مجموعه‌های دولتی یا قائل به ارتباط با دانشگاه نیستند یا خیلی تمایلی به این کار ندارند. درست است که نسبت به دولت سابق، رئیس‌جمهور در یک سال گذشته دو نشست با دانشجویان داشته اما لازم است تا بخش‌هایی مانند وزارتین علوم و بهداشت هم این رویکرد را داشته باشند. متاسفانه وزیر علوم آن‌طور که باید در جمع دانشجویان حاضر نمی‌شود. تصور می‌کنم در برخی موارد وزارت علوم سیاست‌هایش را به‌اشتباه تعریف کرده و بدون تعارف باید بگویم که رئیس‌جمهور در ارتباط‌گیری با تشکل‌ها جلوتر از وزارت علوم است.»
دبیر اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان:
ابرچالش‌های زیست‌محیطی باید اولویت آینده دولت قرار بگیرد
محمدحسین کاظمی، دبیر اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان با بیان اینکه حضور بدون واسطه رئیس‌جمهور در جمع مردم و شنیدن مشکلات آنها یکی از نقاط مثبت دولت سیزدهم است، گفت: «این کار زمانی آورده دارد که دولت صحبت‌های طرح‌شده از سوی مردم را سیاست‌های خود مدنظر قرار دهد، نه اینکه صرفا این کار به‌صورت نمایشی دنبال شود، البته با توجه به روحیه‌ای از شخص رئیسی می‌شناسیم، این کار نمایشی نیست اما برخی مسئولان چندان در این مسیر همراه نیستند. یکی دیگر از مسائل قابل‌توجه درباره عملکرد دولت طرح برخی وعده‌ها مانند حل مشکل بورس از سوی دولت بود که این وعده محقق نشد و عدم رفع مشکل مسکن و افزایش کیفیت خودرو را باید جزء نقاط ضعف دولت به‌حساب آوریم.»
او تصریح کرد: «بحث زنان و خانواده هم در دولت سیزدهم آن‌طور که باید دیده نمی‌شود و صرفا نقش نمایشی دارد. علی‌رغم اینکه وعده حضور زنان به‌عنوان وزیر و مدیر مطرح شد، اما این موضوع هم محقق نشد که می‌توان از آنها به‌عنوان نقاط ضعف دولت یاد کرد.»
اقتصاد، محیط‌زیست و مسکن ۳محور نیازمند برنامه‌ریزی
دبیر اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان به چالش‌های دولت اشاره و تصریح کرد: «مسائل اقتصادی امروز یکی از مهم‌ترین چالش‌های دولت است که باید برای آن برنامه‌ریزی داشته باشند، درکنار آن چالش‌های زیست‌محیطی هم یکی از موضوعات اصلی دولت در سال‌های آینده به‌شمار می‌رود که باید از حالا برای رفع آن برنامه‌ریزی شود. رفع کمبود مسکن هم موضوعی است که با توجه به وعده خود دولت باید اقدامات جدی برای رفع آن صورت بگیرد.»
کاظمی در همین زمینه افزود: «اگر بنا باشد برای فعالیت دولت در آینده اولویت تعیین کنیم، معتقدم مسائل زیست‌محیطی از اولویت بیشتری برخوردار است؛ چراکه اگر از لحاظ زیست‌محیطی به‌سمت خطر مطلق حرکت کنیم، عملا دیگر نمی‌توانیم برای آن کاری انجام دهیم. درکنار آن مباحث اقتصادی مانند اشتغال، بورس، ایجاد رونق اقتصادی هم باید موردتوجه قرار بگیرد. یکی دیگر از مسائل هم بحث نوع ارتباط با جهان و برجام است، البته نوع مواجهه دولت با شرق را باید جزء نقاط مثبت عملکردی دولت سیزدهم دانست.»
رئیس‌جمهور نمره قبولی ارتباط با دانشگاه را می‌گیرد اما وزرای او نه!
او به نحوه تعامل دولت با جامعه دانشگاهی اشاره کرد و گفت: «رئیسی در سال اول حضورش در پاستور دو دیدار دانشجویی داشت که نشان از نگاه دولت به دانشگاه به‌عنوان حلقه میانی است. مساله دیگر نیز حضور نخبگان استانی در سفرهای رئیس‌جمهور است و باید عنوان کرد شخص رئیس‌جمهور نمره قبولی را در این زمینه گرفته اما قطعا از وزرای بهداشت و علوم که ارتباط مستقیمی با جامعه دانشگاهی دارند، انتظار بیشتری وجود دارد و علی‌رغم اینکه فعالان دانشجویی از این دو وزیر در برنامه‌های مختلف دعوت کرده‌اند، عملا حضور چندانی از آنها ندیده‌ایم.»
دبیر اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان خاطرنشان کرد: «یکی از مطالبات جدی ما از دولت، وجود گفتمان واحد است که باعث می‌شود همه وزرا و معاونان و مدیران کل در قالب همان گفتمان کار کنند اما این موضوع را در دولت سیزدهم شاهد نیستیم. به نظر می‌رسد دولت موضع مشخصی در این زمینه ندارد، درحالی‌که باید به‌طور واضح مشخص شود که گفتمان دولت چیست و قرار است در آینده شاهد چه وضعیتی در کشور باشیم.»
دبیر شورای تبیین مواضع بسیج دانشجویی کشور:
بانک مرکزی عملکرد قابل‌قبولی در مدیریت بانک‌ها نداشته است
محسن نراقی، دبیر شورای تبیین مواضع بسیج دانشجویی کشور با بیان اینکه دولت رئیسی در یک‌سال گذشته در عرصه‌های مختلف موفقیت‌های مختلفی را داشته است، گفت: «بحث واکسن و کاهش بیماری کرونا یکی از حوزه‌هایی است که عملکرد دولت در آن قابل دفاع است. همچنین امروز در بحث پیاده‌روی اربعین هم شاهد همکاری دولت هستیم که نمود آن را در مسائلی مانند تسهیل خروج دانشجویان و سربازان می‌بینیم.»
او افزود: «درکنار اتفاقات خوب، نقاط‌ضعفی را هم در یک‌سال گذشته شاهد بودیم که یکی از آنها سرعت کم در تغییر و تحول و انتصابات دولت بود. همچنین دولت در حوزه اقتصادی باید چند اقدام را در بخش‌های مختلف انجام می‌داد که یکی از حوزه‌های اصلی، بخش مسکن است که دولت در این بخش با چالش‌های جدی روبه‌رو است. با توجه به سرعت بالای رشد نقدینگی در کشور، قطعا اگر بخواهیم باز برای ساخت مسکن به تولید نقدینگی دست بزنیم، احتمال اینکه تورم افزایش یابد، وجود دارد. موضوع دیگر در این حوزه، عدم تخصیص زمین برای ساخت مسکن است که این ضعف به وزارت مسکن برمی‌گردد و امروز نیازمند تمرکز رئیس‌جمهور برای تحقق این حوزه هستیم؛ چراکه تا امروز چنین تمرکزی را ازسوی رئیس‌جمهور شاهد نبودیم.»
دبیر شورای تبیین مواضع بسیج دانشجویی کشور ادامه داد: «چالش دیگری هم در حوزه مسکن بحث تامین مصالح است که فولاد و سیمان به‌مرز اشباع رسیده که عمده آن در کشور مصرف یا صادر می‌شود و مازادی برای استفاده از آن در حوزه مسکن نداریم و برای تولید اضافه‌تر این دو محصول مورد نیاز حوزه مسکن هم مباحثی مانند انرژی مطرح می‌شود که باز کار را برای دولت پیچیده می‌کند، یعنی وعده دولت در این حوزه به‌سادگی قابلیت اجرایی‌شدن ندارد.»
تورم و رشد اقتصادی چالش اصلی دولت محسوب می‌شود
نراقی تصریح کرد: «بحث تورم و رشد اقتصادی نیز مهم‌ترین چالش دولت است. هرچند تلاش می‌شود که تورم کنترل‌شده و دولت به‌سمت استفاده از منابع بانک مرکزی نرود، اما اینها کاری است که دولت در بودجه آن را اعمال می‌کند، یعنی در فرابودجه هنوز مشکلات وجود دارد. همچنین متاسفانه رئیس بانک مرکزی دولت رئیسی عملکرد قابل‌قبولی را در کنترل بانک‌ها نداشته است.»
او با تاکید بر اینکه برخی اقدامات دولت مانند خرید تضمینی محصولات کشاورزی کار هوشمندانه‌ای بوده، اما در بخش‌های دیگر مانند اصلاح ساختار بودجه نیز اتفاق خاصی رقم نخورده است، تصریح کرد: «ایجاد بسترهای الکترونیکی برای دریافت مالیات و افزایش درآمد دولت از این طریق هم اقدام خوبی است که نمی‌توان آن را نادیده گرفت.»
هنوز اتفاق خاصی برای مدیریت منابع آبی نیفتاده است
دبیر شورای تبیین مواضع بسیج دانشجویی کشور افزود: «یکی از چالش‌های امروز کشور بحث مدیریت منابع آبی است که در دولت سیزدهم اتفاق خاصی برای این حوزه رخ نداده است. از طرف دیگر در حوزه فرهنگ نیز ثباتی حاکم است، اما تحرک خاصی ازسوی وزارت ارشاد صورت نمی‌گیرد. از حوزه فرهنگ که بگذریم، باید عنوان کرد وزیر کار دولت نتوانست کار خاصی در راستای اصلاح وضعیت موجود انجام دهد و حتی در بحث حقوق هم مشکلاتی ایجاد شد.»
وزرای دولت ارتباطی با دانشجویان ندارند
نراقی با بیان اینکه در دولت روحانی ارتباط مسئولان با دانشجویان بسیار کم بود و حتی در سال آخر برای روز دانشجو هم جلسه‌ای با رئیس‌جمهور نداشتیم، اظهار داشت: «خوشبختانه این رویه در دولت فعلی تغییر کرده و شخص رئیس‌جمهور و معاون‌اول چندین‌بار جلسه دانشجویی داشته‌اند، اما نقدی که وارد است، اینکه دیگر وزرا ارتباطی با دانشجویان ندارند و باید در این زمینه هم شاهد تغییر رویه باشیم.» او خاطرنشان کرد: «امیدوارم با توجه به اینکه از سال تحصیلی جدید دانشجویان به‌صورت حضوری به دانشگاه‌ها می‌آیند، با همکاری دولت و تشکل‌های دانشجویی شاهد برنامه‌ریزی خوب برای جدیدالورودها باشیم تا زمینه برای برگزاری برنامه‌های فرهنگی مناسب فراهم شود.»
دبیر اتحادیه انجمن‌های علمی علوم‌سیاسی کشور:
توسعه ارتباطات با کشورهای همسایه کار ارزشمندی است
علیرضا خسروزاده، دبیر اتحادیه انجمن‌های علمی علوم‌سیاسی کشور درباره عملکرد دولت سیزدهم گفت: «اگر بخواهیم به‌صورت کلی نگاه کنیم این مورد که دولت سیزدهم، به‌سمتی حرکت کرده تا از سیاست خارجی تنش‌زدایی کند و روابط با کشورهای همجوار را به‌صورت همزمان در دستورکار قرار داده، کار ارزشمندی است. با توجه به اینکه این دولت با شعار دولت مردمی روی کار آمد، طبیعتا لازم است به نیازسنجی و افکارعمومی توجه بیشتری ازسوی دولتی‌ها وجود داشته باشد.» او درخصوص چالش‌های پیش‌روی دولت افزود: «دولت سیزدهم در زمانی شکل گرفت که اولین چالش ما جلب اعتماد عمومی بود. با توجه به مشارکت پایینی که در انتخابات1400 داشتیم، دولت باید به این سمت حرکت می‌کرد که بتواند اعتماد عمومی مردم را جلب کند. همچنین دولت رئیسی با مشکلاتی مواجه است که عمده آنها نیز در زمینه‌های اقتصادی است و ضرورت دارد که به اصناف و اقشار مختلف کارگری و فرهنگیان و بازنشستگان توجه ویژه‌ای شود. موضوعات مرتبط با جوانان هم مشکل دیگر دولت رئیسی است.»
خسروزاده در همین زمینه افزود: «دولت‌های ما همیشه با بحث مشکلات حل نشده جوانان روبه‌رو بودند و یکی از مسائلی که درمورد جوانان با آن سروکار داریم، بحث خروج نخبگان و اعضای هیات‌علمی از کشور است. این نخبگان فکر می‌کنند، خارج از کشور فضای بهتری برای رشد وجود دارد به همین خاطر لازم است که تمهیدات ویژه‌ای اندیشیده شود تا نخبگان احساس کنند حضور در ایران برای آنها دستاوردهای بهتری دارد. یکی دیگر از مشکلاتی که درمورد جوانان با آن روبه‌رو هستیم، این است که دستگاه‌های اجرایی ما درمورد جوانگرایی عملکرد موفقی نداشتند. هیچ‌کدام نتوانستند علی‌رغم شعارهایی که وجود دارد درمورد جوانگرایی اقدامی انجام دهند و امروز نبود مدیران جوان در کشور ما معضل است.» دبیر اتحادیه انجمن‌های علمی علوم‌سیاسی کشور تصریح کرد: «لازم است در برخی دستگاه‌ها مانند وزارت کشور که با فرمانداری‌ها و استانداری‌ها در ارتباط است، جوانگرایی دنبال‌شده و به جوانان این فرصت داده شود که در مرکز فعالیت قرار بگیرند.» او به نحوه تعامل دولت با جامعه دانشگاهی اشاره و خاطرنشان کرد: «پیشنهاد می‌کنم وزارت علوم در سال دوم خود روندی داشته باشد که معاونت فرهنگی دانشگاه‌ها از طریق فعالان دانشجویی انتخاب شوند. معاونت‌های فرهنگی همیشه توسط روسای دانشگاه‌ها انتخاب می‌شوند و به همین خاطر در برخی موارد ممکن است با فعالان دانشجویی همراهی نکنند و حتی مشکلاتی ایجاد کنند. پیشنهاد می‌کنم که معاون فرهنگی دانشگاه‌ها از سمت فعالان دانشجویی انتخاب شوند تا بتوانند دانشگاه را به سمت‌وسوی خوبی سوق دهند.»
مطالب پیشنهادی
