سارا طاهری، خبرنگار:گذشتن از سد کنکور و رفتن به دانشگاه شاید هدف نهایی بسیاری از دانشجویان باشد تا بعد از فارغ‌التحصیلی بتوانند برای خود شغلی دست‌وپا کنند. اما در این میان دانشجویانی هستند که آرزوهای بزرگ‌‌تری دارند و می‌خواهند «دانشجوی نمونه» باشند تا بتوانند مسیر متفاوتی نسبت به سایر دانشجویان طی کنند؛ هرچند «دانشجوی نمونه» شدن چندان کار راحتی هم نیست و برای رسیدن به این عنوان باید مسیر پرپیچ‌وخمی طی شود. البته خیلی از دانشجویان نمونه‌ای که در دانشگاه‌ها مشغول تحصیلند خودشان نمی‌دانند شایستگی انتخاب شدن به‌عنوان دانشجوی نمونه کشوری را دارند و بعضی از آنها به‌خصوص در شهرستان‌ها هیچ اطلاعی از این موضوع ندارند چه برسد به آنکه بخواهند در این فراخوان ثبت‌نام کنند. 
هرساله در نیمه دوم مهرماه تعدادی از دانشجویان نمونه و برتر دانشگاه‌‌های مختلف به‌عنوان دانشجوی برگزیده انتخاب شده و از طرف نهاد‌ها و بنیاد‌های مختلف مورد تقدیر قرار می‌گیرند. دانشگاه آزاد اسلامی هم چندسالی است که بحث دانشجویان نمونه را در قالب یک جشنواره در سه سطح واحد، استان و ملی دنبال می‌کند. پیش از این، انتخاب دانشجوی نمونه در دانشگاه آزاد اسلامی داخلی بود و به همین دلیل دانشجویان این دانشگاه در فرآیند انتخاب دانشجوی نمونه کشوری وارد نمی‌شدند و از این‌رو از امتیازات دانشجویان نمونه کشوری نیز برخوردار نمی‌شدند. حالا براساس تصویب شورای معاونان دانشگاه آزاد اسلامی مصوب شده است که این اتفاق بیفتد. دانشگاه آزاد قوانین خاص خود را برای تعیین دانشجوی نمونه دارد و برای دانشجویانی که بتوانند لقب دانشجوی نمونه این دانشگاه را به خود اختصاص دهند 30درصد تخفیف شهریه در نیمسال‌های باقی‌مانده درنظر گرفته شده است. حالا قرار است بعد از تحویل مدارک توسط علاقه‌مندان، واحدها این مدارک را بررسی کرده و منتخبان در سطح واحدها تقدیر ‌شوند. درنهایت نتایج به سازمان مرکزی دانشگاه ارائه شده و پرونده‌ها در کمیته‌های داوری بررسی شده و منتخبان به وزارت علوم معرفی می‌شوند و با سایر منتخبان وزارتین رقابت خواهند کرد. 4  شاخص برای نحوه محاسبه امتیازات در نظر گرفته شده است؛ شاخص‌های آموزشی، پژوهشی، فرهنگی و فناوری 4شاخصی است که باید در آنها امتیاز لازم را به‌دست آورید. برای هر شاخص در مقاطع کارشناسی، دکتری عمومی، کارشناسی‌ارشد پیوسته، کارشناسی‌ارشد ناپیوسته و دکتری تخصصی یک امتیاز خاص در نظر گرفته شده است.

3 فاکتور برای کسب امتیاز آموزشی
امتیاز بخش آموزشی شامل سه قسمت معدل، المپیاد و آزمون زبان است. از مجموع امتیاز معدل، بخشی به معدل‌کل واحدهای گذرانده، اختصاص یافته و بخش دیگر به معدل هر نیمسال تحصیلی دانشجو تعلق می‌گیرد. درصورتی‌که دروس خود را زودتر از سنوات تعیین‌شده به اتمام برسانید، به نیمسال باقی‌مانده، «امتیاز بالاترین معدل نیمسال دانشجو» تعلق می‌گیرد.  

معدل کل واحدهای گذرانده
کارشناسی پیوسته: حداکثر 32 امتیاز
کارشناسی‌ارشد ناپیوسته: حداکثر 24 امتیاز
دکتری عمومی: حداکثر 28 امتیاز
دکتری تخصصی: حداکثر 15 امتیاز 
اگر دانشجوی مقطع دکتری تخصصی (PHD) پژوهش‌محور هستید اما هنوز موفق به دفاع از پایان‌نامه خود نشده‌اید، امتیاز معدل برای شما براساس نمره پژوهشی محاسبه می‌شود. 

المپیادهای علمی
به دارندگان مدال طلا، نقره و برنز در هریک از مراحل انفرادی و گروهی امتیاز تعلق می‌گیرد. اگر دارنده مدال طلا یعنی مقام اول در المپیاد هستید 3 امتیاز، اگر دارنده مدال نقره یا مقام دوم هستید 2 امتیاز و اگر برنده مدال برنز یا مقام سوم هستید به شما یک امتیاز تعلق می‌گیرد. البته اگر لوح تقدیر یا شایسته تقدیر داشته باشید نیز 5/0 امتیاز به شما داده می‌شود. 

آزمون زبان
آزمون زبان ملاک دیگری برای محاسبه امتیاز آموزشی است. اگر بیش از یک مدرک معتبر زبان ارائه داده باشید بالاترین امتیاز برای شما درنظر گرفته می‌شود. امتیاز آزمون فقط برای دانشجویان مقاطع تحصیلی تکمیلی الزامی است. 

از مقالات پژوهشی تا اختراع 
اگر می‌خواهید دانشجوی نمونه شوید، باید مسیرهای پژوهشی را نیز طی کرده باشید. این بخش خود زیرشاخص‌‌های متفاوتی دارد که هرکدام امتیازات خاص به خود را دارد. 

مقالات
مقالات حداکثر 40درصد کل امتیازات بخش پژوهشی را به خود اختصاص می‌دهد؛ نکته‌ای که باید درنظر داشته باشید این است که فقط مقالات و کنفرانس‌های چاپ‌شده شامل امتیاز است.
 
طرح‌های پژوهشی
در بخش طرح‌های پژوهشی نیز حداکثر 10 امتیاز به شما تعلق می‌گیرد. طرح‌های پژوهشی شامل فعالیت و همکاری در طرح‌های ملی، پژوهش‌های کاربردی و طرح‌های پژوهشی دانشگاهی است. البته توجه داشته باشید درصورت ارائه طرح پژوهشی در جشنواره‌های متعدد صرفا امتیاز یک برای شما درنظر گرفته می‌شود.
 
تالیف کتاب
تالیف کتاب فاکتور دیگری است که در بخش امتیازات پژوهشی مدنظر قرار می‌گیرد. حداکثر امتیاز تالیف کتاب نیز 10 امتیاز است. البته این امتیاز صرفا به کتب چاپ‌شده تعلق می‌گیرد. 

ترجمه و گردآوری کتاب
 به ترجمه و گردآوری کتاب نیز حداکثر 10 امتیاز تعلق می‌گیرد. 

اختراع، ابداع و نوآوری
اختراع، ابداع و نوآوری یکی دیگر از فاکتورهای امتیاز پژوهشی است که برای این فاکتور حداکثر 20 امتیاز از کل امتیازات پژوهشی درنظر گرفته شده است. 
به اختراعات موردتایید بنیاد ملی نخبگان نیز امتیاز تعلق می‌گیرد. برای اختراع سطح دو، 4 امتیاز و برای اختراع سطح یک، 7 امتیاز درنظر گرفته می‌شود. 

مسابقات و جشنواره‌های علمی
برای مسابقات و جشنواره‌های علمی نیز حداکثر 10 امتیاز از کل امتیازات بخش پژوهشی درنظر گرفته شده است. نکته مهم اینکه به اختراعات برگزیده در مسابقات و جشنواره‌های علمی بیشترین امتیاز تعلق می‌گیرد. 
به کسب عناوین در مسابقات و جشنواره‌های علمی کشوری، خوارزمی، رازی، جشنواره فرهیختگان و قلم نیز امتیازات داده می‌شود. 
یک‌نفره در مقطع کارشناسی 2 امتیاز / 2نفره و بالاتر 1 امتیاز
یک‌نفره در مقطع دکتری حرفه‌ای و کارشناسی‌ارشد پیوسته 3 امتیاز / 2نفره و بالاتر 2امتیاز
کارشناسی‌ارشد ناپیوسته 3 امتیاز / 2نفره و بالاتر 2 امتیاز
دکتری تخصصی(PHD) 5 امتیاز / 2نفره و بالاتر 3 امتیاز

در حوزه فرهنگی نیز سرآمد باشید
درنظر داشته باشید اگر می‌خواهید دانشجوی نمونه باشید باید در بخش فرهنگی نیز سرآمد باشید. در این بخش صرفا به فعالیت‌های فرهنگی که در مقطع تحصیلی فعلی شما صورت گرفته باشد امتیاز داده می‌شود. همچنین در مسابقات و جشنواره‌های دانشگاهی رقابت‌هایی دارای امتیاز هستند که مسابقات مقدماتی برای ورود به مرحله کشوری همان رقابت باشند. 

فعالیت‌های قرآنی
در بخش فرهنگی برای فعالیت‌های قرآنی حداکثر ۳۰ امتیاز درنظر گرفته شده است. 
نحوه امتیاز برای کسب مقام در مسابقات قرآنی 
مقام اول بین‌المللی 7 امتیاز / مقام دوم 6 امتیاز / مقام سوم 5 امتیاز
مقام اول ملی 5 امتیاز/ مقام دوم 4 امتیاز/ مقام سوم 3 امتیاز
مقام اول کشوری 3 امتیاز/ مقام دوم 2 امتیاز/ مقام سوم 1.5امتیاز
مقام اول دانشگاهی 1.5 امتیاز / مقام دوم 1 امتیاز/ مقام سوم 0.5 امتیاز

فعالیت در نهادهای دانشجویی
حداکثر امتیاز برای فعالیت در نهادهای دانشجویی نیز 20 امتیاز از کل امتیاز فرهنگی است که به ازای هر سال مسئولیت در نهادهای دانشجویی دانشگاه، امتیازات خاصی درنظر گرفته می‌شود. 
دبیر: 2 امتیاز
عضو شورای مرکزی: 1 امتیاز

نشریات دانشجویی
به مشارکت و همکاری در تهیه نشریات دانشجویی دارای مجوز از کمیته ناظر بر نشریات دانشگاه که موردتایید شورای مرکزی ناظر بر نشریات دانشجویی کشور باشد، امتیازاتی تعلق می‌گیرد. 
مدیرمسئول یا سردبیر: 1.5 امتیاز
عضو شورای سردبیری یا هیات تحریریه: 1 امتیاز

مسابقات و جشنواره‌های فرهنگی، هنری و ادبی
به کسب عناوین در مسابقات، جشنواره‌های فرهنگی ادبی و هنری نیز امتیازاتی تعلق می‌گیرد. 
مقام اول بین‌المللی 7 امتیاز
مقام اول ملی 5 امتیاز
مقام اول کشوری 3 امتیاز
مقام اول دانشگاهی 1.5 امتیاز

مسابقات ورزشی
برای مسابقات ورزشی حداکثر 20درصد کل امتیاز از بخش فرهنگی درنظر گرفته شده است. در مسابقات دانشگاهی رقابت‌هایی دارای امتیاز هستند که مسابقات مقدماتی برای ورود به مرحله کشوری همان رقابت باشند. 

سایر فعالیت‌های فرهنگی
برای سایر فعالیت‌های فرهنگی مانند فعالیت‌های فرهنگی درون‌دانشگاهی، مشارکت و حضور در امدادرسانی، مشارکت در اردوهای جهادی و... حداکثر 10درصد کل امتیازات بخش فرهنگی درنظر گرفته شده است. 

روی امتیاز بخش فناوری هم حساب کنید
درکنار همه بخش‌هایی که باید برای کسب امتیاز، مستند به ارائه کتاب و مقاله و... بپردازید، اگر تنها ایده فناورانه‌‌ای داشته باشید، باز هم دست‌تان به نسبت دیگر دانشجویان پر خواهد بود. این بخش برای ارتقای فعالیت و کارآفرینی شما درنظر گرفته شده است. 

ایده فناوری
اگر ایده فناوری داشته باشید که منجر به تولید، ارتقای محصول یا خدمت شود، امتیاز برای شما درنظر گرفته می‌شود. حداکثر امتیاز تعیین‌شده برای این بخش 11 امتیاز است که اگر به‌صورت مستقل این ایده را ارائه کرده باشید، ‌پنج امتیاز، ‌مشترک با دانشجوی دیگر 3.5 امتیاز و درنهایت اگر با عضو هیات‌علمی اقدام به این کار کرده باشید، می‌توانید 2.5 امتیاز را از آن خود کنید.  

واحد فناور 
البته اگر در زمره واحد فناور تلقی شوید هم هشت امتیاز خواهید داشت، منظور از واحد فناور در اینجا، واحدی است که دارای هویت مستقل (حقوقی) بوده و براساس مقررات سازمان ثبت اسناد تاسیس شده باشد.  

ارائه محصول فناورانه
ارائه محصول فناورانه نیز راهکار دیگری است که هشت امتیاز را به سبد امتیازهایتان اضافه خواهد کرد.  

آموزش
فناوری بخش دیگری هم به نام آموزش دارد، بخشی که کمترین امتیاز را به دوش می‌کشد و از دل آن تنها 6 امتیاز به دست می‌آورید که این مهم خود شامل شرکت در استارتاپ‌ها و شرکت در دوره آموزشی می‌شود. 

دانشجوی نمونه کیست؟
دانشجوی نمونه کسی است که از نظر ویژگی‌های علمی، فرهنگی و اجتماعی بتواند بالاترین امتیاز در این آیین‌نامه را از آن خود کند. دانشجوی نمونه در این جشنواره در سه سطح واحد، استانی و کشوری معرفی می‌شود. در این فرآیند ابتدا دانشجوی نمونه واحد از میان شرکت‌کنندگان محل تحصیل خود اگر بتواند بالاترین امتیاز را در زمینه‌های مختلف در گروه آموزشی و مقطع تحصیلی کسب کند، به‌عنوان دانشجوی نمونه همان واحد دانشگاهی انتخاب و معرفی می‌شود. در مرحله بعد آن‌دسته از دانشجویانی هستند که برای رقابت در سطح کشور به‌واسطه کسب بالاترین امتیاز در گروه تخصصی و مقطع تحصیلی مدارک آنها به وزارت علوم ارسال می‌شود تا به‌عنوان دانشجوی نمونه کشوری معرفی و انتخاب شوند. 
برای آنکه دانشجوی نمونه شوید باید چه شرایطی داشته باشید؟
برای دانشجوی نمونه‌شدن باید شرایطی را داشته باشید؛ داشتن معدل مناسب اولین شرط است و معدل هر نیمسال‌‌تان در هر مقطع تحصیلی می‌تواند شانس بزرگی را برای دانشجوی نمونه‌‌شدن به شما بدهد. اگر دانشجوی مقطع کارشناسی هستید باید معدل شما حداقل 16 و اگر دانشجوی کارشناسی‌ارشد هستید باید معدل‌تان حداقل 17 باشد. اگر دانشجوی کارشناسی‌ارشد پیوسته یا دکتری عمومی هستید داشتن معدل 16 کافی است اما اگر دانشجوی مقطع دکتری پیوسته یا دکتری تخصصی هستید باید معدل‌تان حداقل 17 باشد. شرط دیگر برای دانشجویان مقطع دکتری تخصصی پژوهش‌محور است. اگر جزء این دسته از دانشجویان هستید شرط ورود به جشنواره پذیرش یک مقاله ISI  در همان مقطع تحصیلی است. همچنین اگر دانشجوی مقطع تحصیلات تکمیلی هستید کسب شرط حداقل معدل در مقاطع قبلی الزامی است.  شرط دیگر این است که پس از طی چهار نیمسال در مقطع کارشناسی، دو نیمسال در مقطع کارشناسی‌ارشد، شش نیمسال در مقطع کارشناسی‌ارشد پیوسته و دکتری عمومی، چهار نیمسال در مقطع دکتری پیوسته و دکتری تخصصی بالینی و پس از گذراندن آزمون جامع در مقطع دکتری (ph.D) می‌توانید در این رقابت شرکت کنید.