شفافیت قراردادها فقط برای سرخابی‌ها!

نیلوفر مژدهی، خبرنگار: شاید از وقتی بحث انتشار قراردادهای دو باشگاه استقلال و پرسپولیس در سامانه کدال منتشر شد برایتان جالب باشد بدانید کدال چیست و چرا باید قراردادها در این سامانه منتشر شود. به‌واقع این امر به جهت آن است که سهامداران از میزان هزینه و درآمد مطلع شوند. حال این مهم چه ربطی به قرارداد باشگاه‌های فوتبال دارد و چرا باید باشگاه‌های فوتبال قراردادهای خود را در این سامانه منتشر کنند؟
بهتر است بدانید قراردادها قوانین اساسی روابط کاری اشخاص، با یکدیگر هستند که برابر اصل آزادی اراده طرفین قرارداد و منطبق با قوانین حاکم در سطح محلی یا ملی و بین‌المللی تنظیم و منعقد می‌شوند. قراردادهای ورزشی نیز از این قاعده مستثنی نیستند. بخشی از مفاد و شرایط این قراردادها متاثر از تصمیم و اراده طرفین قرارداد است. در این بخش طرفین در حدی که مغایر با قوانین و رویه اساسی مدنی و ورزشی نباشد، می‌توانند تعهداتی را نسبت به هم بپذیرند. بخشی از قراردادهای ورزشی نیز متاثر از قواعد، عرف و رویه بین‌المللی ورزشی است. این بخش از قراردادها عموما حالت الزامی دارد و اراده طرفین در آن خیلی تاثیرگذار نیست.
به این ترتیب است که می‌توان حتی جلوی ضررهای مالی، پولشویی و بسیاری موارد را هم گرفت. احتمالا وقتی می‌پرسید چرا باید در بورس سرمایه‌گذاری کنیم، یکی از پاسخ‌هایی که می‌شنوید این است که تمامی اطلاعات در بورس، به‌صورت شفاف و با سرعت در اختیار سرمایه‌گذاران و مخاطبان قرار می‌گیرد. سامانه کدال در سال 84 براساس همین موضوع و با ضرورت قانون مصوب طراحی و به‌سرعت به چرخه اقتصاد کشور وارد شد. این سامانه جامع درواقع درگاهی محسوب می‌شود که اطلاعات مختلف شرکت‌های بورسی و غیربورسی در آن به شکل واضح و لحظه‌ای قرار می‌گیرد.
یکی از قوانین سفت و سخت حضور شرکت‌ها به‌عنوان سهام در بازار بورس همین اطلاع‌رسانی‌های دقیق در سامانه کدال است. درصورتی‌که ناظر بازار نسبت به انتشار اطلاعات اختلالی احساس کند در سریع‌ترین زمان ممکن سهم را متوقف کرده تا بررسی‌های بیشتر صورت بگیرد. ازاین‌رو باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس به‌محض ورورد به بورس ملزم به انتشار شدند.
شاید اولین سوالی که به ذهن شما خطور کند این است که سایر شرکت‌ها که در بورس یا فرابورس پذیرش نشده‌اند چرا در این سامانه فعالیت می‌کنند. چرا برخی تیم‌های خصوصی مشغول در فوتبال باید در این افشاگری شرکت کنند؟ اولا بسیاری از شرکت‌ها با هدف آماده‌سازی برای ورود به بورس وارد این سامانه شده‌اند و برخی دیگر نیز به دلایل الزام‌های قانونی موجود در حوزه‌های مختلف دست به این کار زده‌اند که فوتبال هم شامل آن می‌شود.
موضوع وقتی برای اهالی فوتبال جالب‌تر می‌شود که درواقع هر نوع اتفاق مهمی که در شرکت رخ بدهد، مانند امضای یک قرارداد، نتیجه یک دادگاه، ترازنامه سالانه، گزارش مالی ماهانه، نتیجه جلسه هیات‌مدیره، جلسه سهامداران و... همه و همه باید بدون فوت وقت توسط سامانه کدال در اختیار مخاطبان قرار بگیرد. بنابراین معمولا گفته می‌شود که برای به دست آوردن دقیق‌ترین و سریع‌ترین اطلاعات از سامانه کدال استفاده کنید. هر فضایی غیر از این سامانه غیرمعتبر تلقی می‌شود و نمی‌توان به آن اعتماد کرد.
بنابراین اطلاعات در سامانه کدال معتبر بوده و هیچ اشکالی از این بابت به آن وارد نیست. اما این بدین معنی نیست که تمامی اطلاعات درست و بدون شائبه هستند. ازاین‌رو نیاز به بررسی دارد و معمولا کارشناسان خود سامانه کدال بخش بزرگی از این بررسی‌ها را انجام می‌دهند و سعی می‌کنند اطلاعات تمیزتری در اختیار مخاطبان و سرمایه‌گذاران قرار بگیرد.
بد نیست بدانید در قراردادهای فوتبالی به‌طورکل هر قراردادی که بر سود و زیان باشگاه نشرکننده اثر مثبت و منفی داشته، باید براساس قانون روی سامانه کدال منتشر ‌شود. به‌عنوان مثال دو باشگاه استقلال و پرسپولیس، مهم‌ترین بخش هزینه‌های خود را که مربوط به قرارداد‌های بازیکنان و کادرفنی است، منتشر کردند. در ادامه مسئولیت صحیح بودن اطلاعات منتشرشده ابتدا برعهده دو تیم استقلال و پرسپولیس و بعد اگر اطلاعات در گزارش‌های حسابرسی‌شده منتشر شود، مسئولیت برعهده حسابرس است.
ازاین‌رو انتشار قرارداد‌ها، هزینه‌ها و پرداختی باشگاه‌ها را مشخص و همچنین قرارداد‌های اسپانسری درآمد‌های باشگاه را مشخص و اعلام می‌کند؛ سهامدار نیز براساس این، میزان سود و زیان احتمالی را تخمین زده و می‌تواند در رابطه با اقدام خود مانند خریدوفروش تصمیمی صحیح اتخاذ کند.

 همه باشگاه‌ها باید اطلاع‌رسانی کنند
اکنون با روند مثبتی که انتشار قراردادها درپیش گرفته، اغلب باشگاه‌ها دست به کار شده و برای انتشار درآمد و هزینه‌ها اقدام کردند. این شامل یک یا دو باشگاه نیست بلکه طبق آنچه استعلام کردیم قرار است همه باشگاه‌ها به فرمان سازمان خصوصی‌سازی مبالغ قراردادها و همچنین اسپانسرینگ خود را منتشر کنند. در چنین شرایطی است که می‌توان فهمید براساس آنچه افزایش مبلغ قراردادها در فصل جدید نام گرفت، کدام باشگاه چه مقدار هزینه کرده است.
این البته به معنی کلیه باشگاه‌های لیگ برتری نیست و تیم‌های خصوصی از این قاعده مستثنی هستند. درواقع سازمان خصوصی‌سازی به استناد آنچه قانون نامیده می‌شود فعلا از شرکت‌های دولتی و صنعتی خواسته اسناد خود را منتشر کنند و این شامل باشگاه‌های زیرمجموعه آنها نیز می‌شود، درنتیجه فعلا از تیم‌های خصوصی که عضو بنگاهی خصوصی هستند چنین درخواستی نشده است.

 مدیرعامل نساجی: ما خصوصی‌ها الزامی نداریم
ایزد سیف‌الله‌پور، مدیرعامل باشگاه نساجی که ازجمله باشگاه‌های خصوصی است با تایید این موضوع گفت: «هنوز سازمان خصوصی‌سازی چنین درخواستی از ما نداشته است و ملزم به انتشار اسناد مالی نیستیم. البته ما ابایی از انتشار قراردادها نداریم و چه‌بسا اگر همه باشگاه‌ها طبق خواست سازمان خصوصی‌سازی قراردادهایشان را نشر دهند، ما هم قراردادمان را منتشر کنیم.»
البته اغلب باشگاه‌های لیگ برتری همان‌طور که در درآمدزایی ناموفق هستند و نمی‌توانند روی ورودی مالی از طریق اسپانسرهایشان مانور دهند، در هزینه‌کردها هم ناموفق هستند و با انتشار مبالغ قراردادهایشان چندان اتفاق خاصی رخ نمی‌دهد، مگر مواردی خاص و قابل‌تامل.

 مدیرعامل آلومینیوم: ملزم شدیم و منتشر می‌کنیم
اگر به‌خاطر داشته باشید رجائیان، مدیرعامل باشگاه آلومینیوم بعد از اینکه صحبت از انتشار قرارداد باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس شد، ادعا کرد حاضر است همه قراردادهای بازیکنانش را منتشر کند و اتفاقا از مشتاقان این کار است اما تاکید داشت درصورتی این کار را می‌کند که قرارداد سایر باشگاه‌ها نیز منتشر شود. درواقع او مایل بود بداند بازیکنانی که به‌دلیل اختلاف مالی با آنها قرارداد نبستند در دیگر تیم‌ها با چه مبالغی قرارداد بسته‌اند.
مدیرعامل باشگاه آلومینیوم بعد از گذشت چند هفته از آن زمان در گفت‌وگو با «فرهیختگان» درخصوص اینکه آیا باشگاه آلومینیوم به‌عنوان زیرمجموعه ایرالکو ملزم به انتشار قراردادها شده است، اظهار داشت: «سازمان خصوصی‌سازی از شرکت ایرالکو خواسته است قراردادها را منتشر کند. در همین راستا شرکت نیز از ما خواسته قراردادها را منتشر کنیم. ما این کار را انجام داده و مبالغ قراردادها را منتشر کردیم و در اختیار شرکت قرار دادیم تا در سامانه کدال منتشر کنند.»
به این ترتیب، درصورتی‌که باشگاه آلومینیوم ملزم به انتشار شده، قطعا دیگر باشگاه‌های صنعتی مشابه نیز ملزم به انتشار هستند و این می‌تواند شامل باشگاه‌‌های فولاد خوزستان، مس، گل‌گهر و حتی فولادمبارکه سپاهان نیز باشد. درباره اصفهانی‌ها فقط اطلاعات سپاهان نوین در دسترس است! هستند باشگاه‌هایی در لیگ برتر که بسیار پرهزینه بودند و هنوز قراردادهایشان منتشر نشده و می‌توان حدس زد که چه هزینه‌هایی صورت داده‌اند.

 مدیر گل‌گهر: با شفافیت تمام از این طرح استقبال می‌کنیم
اخیرا امیر قلعه‌نویی اعلام کرده از باشگاه گل‌گهر خواسته‌اند نسبت به انتشار قراردادها در سایت کدال اقدام کند. از سوی دیگر افسری، مدیر تیم گل‌گهر با اعلام اینکه لیست قراردادها را با جزئیات ارائه خواهد داد، به «فرهیختگان» گفت: «لیست قراردادها را طبق درخواستی که از ما شد، تهیه کردیم و ارائه خواهیم داد. البته روز گذشته ما در این خصوص اقدام کردیم. اما در سازمان لیگ مسئولان مربوطه حضور نداشتند و امروز مدارک را بار دیگر ارائه و تحویل می‌دهیم. باشگاه ما هیچ مشکلی با انتشار قراردادها ندارد و اتفاقا با شفافیت تمام از این طرح استقبال می‌کنیم.»
 به این ترتیب باید منتظر بررسی گزارش‌های ارائه‌شده و در پی آن انتشار آنها باشیم. این شفاف‌سازی می‌تواند به پاکسازی برخی هزینه‌های مجهول در فوتبال کمک کند و از بسیاری از ابهامات پرده بردارد؛ چراکه این تنها هزینه‌ها نیست که منتشر می‌شود بلکه در آمد نیز از ملزومات انتشار خواهد بود.

 در انتظار روشنگری درباره همه قراردادها
اغلب دوست داریم بدانید این مبالغ منتشره صرف چه چیزی شده و حتی به شکل کلی‌تر چه مبلغی برای خرید چه بازیکنی صرف شده است. چیزی که هنوز از سایت کدال ندیدیم و شاید در آینده ببینیم. اما آنچه پیش از این حسین قربانزاده، رئیس سازمان خصوصی‌سازی گفته بود: «برخی هواداران دو تیم سرخابی نسبت به قرارداد‌های منعقدشده با بازیکنان و مربیان دغدغه دارند.»
او در همان زمان قول داد، این دو باشگاه پس از ورود به بورس باید رویداد‌های عمده مالی خود را در سایت کدال بورس افشا کرده و متن کامل همه قرارداد‌ها را علاوه‌بر تنظیم‌گران تخصصی مانند سازمان لیگ و... به شرکت فرابورس و سازمان خصوصی‌سازی ارائه کنند. این می‌تواند جزئیات قراردادها را علنی کند اما هنوز اتفاق نیفتاده است.
بدون‌شک با توجه به اینکه از گذشته مدارکی مبنی‌بر انتشار برخی قراردادها از سوی برخی تیم‌ها نظیر پیکان و فولاد در سامانه کدال موجود است، مشخص است که پیش‌تر نیز وزارتخانه‌ها خواهان این انتشار شده بودند و برای ورود به بورس نیازمند انتشار بودند. بااین‌حال این اعداد و ارقام مربوط به امسال نیست و به نظر می‌رسد حساسیت‌ها درباره افشای قراردادها فقط مربوط به دو تیم بزرگ پایتخت است!

در این رابطه بیشتر بخوانید:

باید پاسخگوی سهامداران باشیم، صداوسیما حق‌مان را بدهد(لینک)