بایدن توافق را پذیرفته، مساله‌اش افکارعمومی آمریکاست

گروه سیاست: ایران باید تصمیم بگیرد، پاسخ آری یا خیر است، مذاکرات برای همیشه ادامه نخواهد داشت. این ادبیات تهدیدآمیزی است که طرف‌های غربی تا یک‌هفته پیش علیه ایران به‌کار می‌گرفتند. حالا اما این ادبیات کاملا به‌سمت غرب تغییر کرده، گویا نیاز غربی‌ها به توافق، اروپا را دچار دستپاچگی و آمریکا را دچار انفعال کرده است. انفعالی که شعاری‌بودن ادبیات تهدیدآمیز غرب را تا حد زیادی آشکار کرده است. هفته گذشته بعد از ارائه متن پیشنهادی اتحادیه اروپا به ایران، پیتر استانو سخنگوی سیاست خارجی اتحادیه اروپا در بروکسل با هدف تحت‌فشار قرار دادن ایران فضای مذاکرات را پایان‌یافته توصیف کرد و گفت: «ما یک متن نهایی داریم. بنابراین در این لحظه باید تصمیم گرفت؛ بله یا خیر. ما از همه طرفین انتظار داریم که این تصمیم را خیلی سریع اتخاذ کنند.» ایران اما در واکنشی معقول به این ادبیات شروط خود روی متن پیشنهادی را ارائه داد. این پیشنهاد با واکنش مثبت مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا مواجه شد. جوزپ بورل دوشنبه 31مرداد ضمن «منطقی» دانستن پاسخ ایران به پیشنهاد ارائه‌شده ازسوی اروپا، گفت «در انتظار جواب آمریکا هستیم» این واکنش مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، شعاری‌بودن تهدیدهای پیشین این اتحادیه علیه ایران را تا حد زیادی زیرسوال برده و توپ تصمیم‌گیری را به زمین آمریکا انداخته است. شاید بتوان دلیل این کنش عجولانه و غیرمنسجم اتحادیه اروپا را در نیاز این قاره به ورود هرچه سریع‌تر ایران به بازار انرژی قبل از فرارسیدن زمستان دانست. درحالی‌که انتظار می‌رفت آمریکا در زمان سریع‌تری به پاسخ‌های ایران واکنش نشان دهد، این واکنش بیش از یک‌هفته به‌طول انجامید و نهایتا عصر دیروز پاسخ آمریکا به دست ایران رسید. در رابطه با این تعلل آمریکا، ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا شامگاه دوشنبه گفت به‌محض تکمیل رایزنی‌‌های داخلی این کشور، پاسخ ایران به پیشنهاد اتحادیه اروپا داده خواهد شد. علی‌رغم تاخیر یک هفته‌ای آمریکا در پاسخگویی موضع‌گیری برخی مقامات آمریکایی درمورد پاسخ واشنگتن احتمال توافق را تا حد زیادی بالا برده است. در تازه‌ترین واکنش مایک پمپئو، وزیر امور خارجه سابق در دولت دونالد ترامپ، در توئیتی نوشت: «اخبار رسیده از وین به‌شدت نگران‌کننده است. تیم بایدن به احیای توافق ناکام با ایران نزدیک‌تر می‌شود.» پیش از این نیز جان کربی، هماهنگ‌کننده ارتباطات راهبردی شورای امنیت ملی آمریکا در گفت‌وگو با شبکه فاکس‌نیوز بر تعهد دولت آمریکا نسبت به احیای توافق تاکید کرده و گفته بود: «دولت باید مصمم به پیوستن مجدد به برجام و استفاده از دیپلماسی به‌عنوان ابزاری برای جلوگیری از دستیابی ایران به توانمندی‌های هسته‌ای باشد.» اگرچه این اظهارات تمایل آمریکا برای بازگشت آمریکا را نشان می‌دهد اما نمی‌توان توقع داشت واشنگتن بدون ارائه هیچ پیش‌شرطی بله یا خیر نهایی را بگوید. این احتمال وجود دارد که آمریکا برای اینکه نشان دهد همیشه حرف آخر را خواهد زد، آخرین ایرادات خود را مطرح‌کرده و پاسخ را به ایران واگذار کرد. طرح ادعاهای مجدد رافائل گروسی علیه برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران تا حد زیادی این پازل را تکمیل می‌کند. در این رابطه رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز دوشنبه در مصاحبه‌‌ای با شبکه خبری سی‌‌ان‌‌‌‌ان خطاب به ایران گفت: «به ما اطلاعات و پاسخ‌‌های ضروری و دسترسی به افراد و اماکن را بدهید تا بتوانیم درباره چیزهای زیادی که هنوز به توضیحات نیاز دارند، شفاف‌‌سازی کنیم. وقتی که این اتفاق رخ بدهد ما هر چیزی را کنار خواهیم گذاشت و گزارشی برای توضیح درباره آنچه اتفاق افتاده تهیه خواهیم کرد و این مسائل فیصله خواهند یافت.» این اظهارات را می‌توان آخرین تلاش‌های جبهه متحد غربی برای روایت‌سازی از نتیجه مذاکرات توصیف کرد؛ روایتی که طی آن قرار است آژانس نهادی مستقل جلوه داده شده و آمریکا با قدرت به توافق بازگردد اما مقایسه واکنش‌های طرف غربی با خواسته‌های ایران تا حد زیادی این تصویر دروغین را خراب می‌کند. ایران پیش از این بسته‌شدن پرونده‌های ادعایی علیه برنامه هسته‌ای خود را به‌عنوان پیش‌شرط توافق اعلام کرده بود و این آژانس بود که از پذیرش این امر سر باز زده بود. واکنش محمد مرندی به اظهارات گروسی نشان می‌دهد تهران همچنان از این امر به‌عنوان یکی از شروط اصلی خود کوتاه نیامده است. محمد مرندی مشاور تیم مذاکره‌کننده ایران در پاسخ اظهارات گروسی در توئیتی نوشت: «هیچ توافقی قبل از بسته‌شدن دائمی پرونده اتهامات نادرست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی علیه برنامه هسته‌‌ای ایران اجرا نخواهد شد.» آن‌طور که از اظهارات آمریکایی‌ها برمی‌آید دولت بایدن خود را به یک‌قدمی توافق رسانده و می‌توان این احتمال را مطرح کرد که درحال طرح‌ریزی برای اقناع مخالفان صهیونیستی و آمریکایی برجام است تا با کمترین فشار سیاسی ممکن به برجام بازگشته و با دست پرتری در انتخابات کنگره حاضر شود.

در این رابطه بیشتر بخوانید:

آمریکا احتمالا پیشنهادهای ایران را با چند اصلاح جزئی می‌پذیرد (لینک)

آمریکا درحال آماده کردن افکار عمومی خود برای اعلام خبر توافق است(لینک)