ندا اظهری، مترجم: بعد از گذشت بیش از دوسال‌ونیم از انتشار ویروس کرونا در دنیا، این ویروس گهگاه با سویه‌های جدید سروکله‌اش پیدا می‌شود و بخشی از دنیا را درگیر می‌کند و دوباره به‌حالت غیرفعال بازمی‌گردد. در این میان، تحقیق‌ها‌ و پژوهش‌ها همچنان ادامه دارد و دانش دانشمندان از این ویروس، چگونگی انتشار و ابتلای آن به افراد به‌روز می‌شود و گهگاه نتایج جدیدی از مطالعات خود منتشر می‌کنند که به شناخت هرچه بهتر ویروس کمک می‌کند. هنوز هم بعد از مدت‌ها، درمان‌های به‌کاررفته در درمان بیماران کرونایی به‌اندازه کافی نمی‌توانند موثر باشند تا جایی که شماری از بیماران با کرونای طولانی‌مدت دست‌وپنجه نرم می‌کنند که درمان‌های فعلی کمکی به بهبودی عوارض بعد از بهبودی آنها نمی‌کند و آنها تا ماه‌ها با عوارض ناشی از کرونا دست‌به‌گریبانند.

 نانولوله تونل‌زنی راهی برای گسترش ویروس کرونا
با وجود اینکه ویروس SARS-CoV-2 در ابتدا مجاری تنفسی را درگیر می‌کرد و بیمارانی که در ماه‌های ابتدایی همه‌گیری به این ویروس مبتلا می‌شدند، بیشتر با علائم تنفسی شدید مواجه می‌شدند، دیگر اندام‌های بدن مانند روده‌ها، کبد، کلیه‌ها، قلب و حتی مغز هم تحت‌تاثیر این ویروس قرار می‌گیرد. محققان تظاهرات عصبی حاد را در ارتباط با این بیماری به‌ویژه در موارد کرونای طولانی‌مدت گزارش کرده‌اند. توانایی ورود ویروس SARS-CoV-2  به سیستم عصبی نشان می‌دهد چند نوع ویروس کووید به سیستم عصبی مرکزی حمله کرده و در آن باقی می‌مانند. محققان در بررسی بافت مغز در بیمارانی که بر اثر ابتلا به کرونا فوت شدند، اعلام کردند کرونای آنها مثبت گزارش شده بود. بررسی ورود ویروس SARS-CoV-2  به سلول‌های عصبی برای درک تظاهرات عصبی مرتبط با کووید-19 الزامی است اما با وجود این، دستیابی و رسیدن این ویروس به سیستم عصبی مرکزی و چگونگی بروز علائم عصبی مرتبط با این عفونت هنوز به‌طور کامل مشخص نیست. محققان بر این باورند که ویروس کرونا از چند راه وارد سلول‌های بدن می‌‌شوند و زمانی که به سیستم عصبی مرکزی می‌رسند، به گیرنده آنزیم مبدل «آنژیوتانسین2(ACE2)»  متصل می‌شود که در معرض سلول‌های عصبی برای آلوده‌کردن مغز قرار دارند. مهم‌ترین مسئولیت گیرنده ACE2، کمک به ورود ویروس به مجاری تنفسی تحتانی است. برای این کار، پروتئین‌های اسپایک‌ویروس به دامنه آنزیمی این گیرنده متصل می‌شوند.
به گزارشscience، تظاهرات عصبی سندروم حاد تنفسی کرونا یکی از مسائل اصلی در کرونای طولانی‌مدت به‌شمار می‌رود. اینکه ویروس کرونا چگونه به مغز دسترسی پیدا می‌کند و چگونه این عفونت منجر به بروز علائم عصبی می‌شود، هنوز به‌درستی مشخص نیست؛ چراکه ابزار اصلی ورود ویروس توسط «اندوسیتوز»، به‌عنوان گیرنده آنزیم تبدیل‌کننده «آنژیوتانسین2» به‌سختی در مغز قابل شناسایی است. سلول‌های عصبی انسان، مجوزی برای ورود عفونت به بدن از مسیر «آندوسیتی» ندارند و زمانی که به‌همراه سلول‌های اپیتلیال کشت داده می‌شوند، احتمال آلودگی آنها وجود دارد. ویروس SARS-CoV-2  باعث تشکیل نانولوله‌های تونل‌زنی می‌شود که این مسیر، راهی برای گسترش ویروس به سلول‌های سالم به‌شمار می‌رود. محققان در مطالعات خود ارتباطی را میان ویروس SARS-CoV-2  و نانولوله‌های تونل‌زنی را کشف کرده‌اند.

 واکسن استنشاقی بینی مسیری برای مقابله با کرونا
تنها 10ماه بعد از نخستین گسترش ویروس حاد تنفسی کرونا در دنیا، محققان دو نوع واکسن mRNA  را رونمایی کردند که با آزمایش روی بیش از 74هزار نفر، معتقد بودند تا 95درصد در برابر ویروس موثر واقع می‌شود. بخش اعظمی از این موفقیت در گروی سرمایه‌گذاری 10میلیارددلاری دولت آمریکا بود که منجر به تسریع تولید و تجاری‌سازی این دو نوع واکسن در مارس2020 شد. پس از آن و توسعه انواع مختلفی از واکسن‌های کرونا، طرح واکسیناسیون در دنیا با سرعت پیش رفت اما شیوع نوع خفیف کرونا به‌نام اُمیکرون باعث شد دوباره سرعت واکسیناسیون کاهش یابد و پس از آن بار دیگر دنیا درگیر سویه جدیدی از کرونا شد که سرعت انتقال به‌مراتب شدیدتری داشت. در این میان، برخی مردم دنیا به‌دلیل تزریقی‌بودن واکسن‌های کرونا، خبر تولید واکسن استنشاقی که نیازی به تزریق عضلانی نداشت، با استقبال بالایی مواجه شد. محققان با مطالعات گسترده‌ای که روی اثربخشی واکسن‌های تزریقی انجام دادند، دریافتند واکسن‌های تزریق عضلانی ایمنی مخاطی را در سطح بافت ایجاد نمی‌کنند و تنها راه رسیدن به این هدف استفاده از واکسن‌های استنشاقی یا خوراکی است. درحال حاضر 12واکسن استنشاقی مراحل بالینی خود را سپری می‌کنند و 4واکسن هم در فاز3 آزمایش و کنترل قرار دارند.FluMist  تنها واکسن استنشاقی دنیاست که در سال2018 ازسوی سازمان غذا و دارو تایید شده بود. اگرچه این واکسن از نظر اثربخشی با واکسن‌های آنفلوآنزا برابری می‌کند، اما تزریق آن محدودیت سنی دارد و افراد تا 50سال مجاز به تزریق آن بوده و زنان باردار و افراد مبتلا به نقص سیستم ایمنی محدودیت تزریق دارند.

  مقابله با کووید طولانی همچنان ادامه دارد
درست است که بیش از دوسال از شروع کرونا می‌گذرد اما هنوز هم برخی بیماران هستند که تا ماه‌ها با عوارض بعد از کرونا دست‌وپنجه نرم می‌کنند؛ از این‌رو، محققان نام کووید طولانی‌مدت را روی این نوع موارد ابتلا به کرونا گذاشته‌اند. اگرچه دست‌کم 26آزمایش بالینی برای درمان کووید طولانی در دست انجام است، اما برخی آزمایش‌ها بسیار محدود بوده و محققان گروه‌های کنترل خوبی برای دستیابی به نتایج قابل‌قبول در دست ندارند. در سال آینده قرار است آزمایش‌های کلیدی در دستورکار دانشمندان قرار گیرد تا نتایجی برای داروهایی که سیستم ایمنی و لخته‌های خونی را مورد هدف قرار می‌دهند، به‌دست آید. یکی از موانع اصلی برای توسعه درمان‌های طولانی‌مدت کووید، عدم اطمینان از علت اصلی بیماری است. در دوسال گذشته، شماری از فرضیه‌ها پیشتاز بودند و محققان امیدوارند شناخت صحیح در درک علت اصلی، به توسعه درمان‌ها کمک کند. شواهدی نشان می‌دهد که ویروس کرونای طولانی‌مدت با تحریک سیستم ایمنی همچنان بعد از بهبودی هم باعث بروز مشکل می‌شود به‌طوری که علائمی وجود دارد مبنی‌بر اینکه عفونت، باعث تولید آنتی‌بادی‌هایی می‌شود که به اشتباه به پروتئین‌های بدن حمله کرده و مدت‌ها پس از بیماری اولیه، باعث بروز علائم و آسیب بیشتر به بدن می‌شود. محققان همچنین دریافته‌اند کووید-19 می‌تواند باعث ایجاد لخته‌های میکروسکوپی در خون شود که جریان اکسیژن را به بافت‌های بدن مسدود می‌کند. همچنین ممکن است عفونت SARS-CoV-2 بتواند در درازمدت میکروارگانیسم‌های روده را تخریب کند. داروهای ضدویروسی ممکن است پایداری ویروس کرونا را از بین ببرد. داروهایی که سیستم ایمنی را سرکوب می‌کنند، قادرند پاسخ ایمنی نادرستی را غیرفعال کنند. در این میان، استفاده از داروهای ضدلخته‌خون می‌تواند لخته‌های خونی ریز را در عروق از بین ببرد. محققان تاکنون درمان‌های مختلفی را آزموده‌اند که از این میان می‌توان به «کلشی‌سین»، داروی ضدالتهابی درمان‌کننده نقرس اشاره کرد که برخی پزشکان در درمان کووید طولانی تجویز می‌کنند. استفاده از برخی درمان‌های دیگر هم موفقیت نسبی داشته‌اند. ازجمله آنها، استروئیدها و سایر سرکوب‌کننده‌های ایمنی مانند «سیرولیموس» برای جلوگیری از پس‌زدن عضو پیوندی است. استفاده از آنتی‌هیستامین‌ها هم توانسته برخی علائم را در بیماران کاهش دهند. پزشکان درحال حاضر مشغول آزمایش درمان جدیدی برای مهار التهاب در مبتلایان به کووید طولانی هستند. آنها از داروی RSLV-132  برای حذف RNA در گردش خون بیماران استفاده کرده که گمان می‌کنند منشأ التهاب در آنجا باشد. آنها معتقدند این دارو می‌تواند در کاهش خستگی در بیماران هم موثر باشد.

  یک کرونایی چقدر ویروس منتشر می‌کند؟
به گزارش nature، مطالعات صورت‌گرفته روی سویه‌های مختلف کرونا که درطول مدت دوسال‌ونیم در دنیا منتشرشده، نشان می‌دهد افرادی که به سویه‌های آلفا، دلتا و اُمیکرون مبتلا شده‌اند، مقادیر بیشتری از ویروس را نسبت به دیگر بیماران منتشر می‌کنند. علاوه‌بر این، افرادی که پس از واکسیناسیون و حتی پس از تزریق دز تقویت‌کننده به کرونا مبتلا می‌شوند، همچنان ویروس را در هوا پخش می‌کنند. این مساله، اهمیت تهویه هوا به‌ویژه در فضاهای بسته را نشان می‌دهد به‌طوری‌که دولت‌ها باید هزینه‌های بیشتری را صرف تهویه و فیلتر هوای محیط‌های بسته کنند. محققان شماری از مبتلایان به کرونا را موردبررسی قرار دادند، به‌طوری‌که جلوی صورت آنها ابزاری قیف مانند قرار دادند تا به مدت 30 دقیقه درون آن آواز بخوانند یا فریاد بزنند که حتی برخی از آنها در این مدت سرفه و عطسه هم داشتند. در این برهه زمانی، یک دستگاه هم تعبیه شده بود که ذرات منتشرشده از دهان این بیماران را جمع‌آوری می‌کند. این دستگاه موسوم به Gesundheit-II، قطرات ریز خارج‌شده از دهان را با قطر پنج میکرومتر یا کمتر که قابل‌ماندگاری در هوا هستند و از طریق پارچه و ماسک‌های جراحی عبور می‌کنند، جداسازی می‌کند. افراد آلوده به ویروس‌های آلفا، دلتا و اُمیکرون، در مقایسه با مبتلایان به سویه‌های دیگر، بیشترین میزان ویروس را در فضا منتشر می‌کنند. در مبتلایان به سویه‌های دلتا و اُمیکرون، اندازه ذرات ویروس پنج برابر بزرگ‌تر از ذرات سویه‌های دیگر است.
البته محققان بر این باورند که انتشار ویروس همیشه هم عفونی نیست و وجود RNA ویروسی در ذرات خارج‌شده از دهان می‌تواند به انتشار بیماری در دیگران کمک کند. البته میزان ویروسی که از دهان مبتلایان به سویه‌های مختلف خارج ‌شده با یکدیگر متفاوت است و هنوز محققان نتوانسته‌اند آن را به مقدار صحیح اعلام کنند. به‌عنوان مثال، بیماران مبتلا به اُمیکرون ذرات حاوی RNA ویروسی 1000 برابر ریزتری را نسبت به سویه‌های آلفا و دلتا منتشر می‌کنند. درست است که ریشه این اختلافات به‌درستی مشخص نیست اما محققان اعلام کرده‌اند که علت آن می‌تواند به عوامل بیولوژیکی مانند سن و رفتار افراد بستگی داشته باشد. آن دسته از بیمارانی که بیشترین میزان ویروس را در فضا منتشر می‌کنند، بیشتر از دیگر مبتلایان سرفه می‌کنند. البته شواهد حکایت از آن دارد که مبتلایان به ویروس کرونا در مقایسه با مبتلایان به آنفلوآنزا، ویروس کمتری را در محیط منتشر می‌کنند.

  کوکتل آنتی‌بادی جدید و مقابله با تمام سویه‌های کرونا
محققان در تحقیقات خود به کوکتلی از آنتی‌بادی‌های استنشاقی دست پیدا کرده‌اند که با اتصال به ساقه ویروس، ممکن است به همه‌گیری کرونا پایان دهد. آنها با استفاده از این کوکتل آنتی‌بادی توانسته‌اند از انتشار تمام انواع ویروس‌های کرونا شامل سارس و مرس جلوگیری کنند. آنها مدعی شده‌اند که این درمان می‌تواند شیوه درمانی قدرتمندی برای مقابله با ویروس جهانی کرونا باشد. به گزارش
european-biotechnology، آنتی‌بادی‌های جدید شناسایی‌شده، برخلاف آنتی‌بادی‌ها یا واکسن‌های فعلی که ناحیه اتصال گیرنده پروتئین اسپایک را هدف قرار می‌دهند، منطقه ساقه S2 پروتئین اسپایک را مدنظر قرار می‌دهد. محققان انگلیسی ترکیبی از آنتی‌بادی‌ها را استفاده کرده‌اند که هر دو منطقه S1 و S2 را مورد هدف قرار می‌دهند. محققان آمریکایی در مطالعات خود به آنتی‌بادی 17 hmAbs رسیده‌اند که به ناحیه ساقه پروتئین S2 متصل می‌شوند. تنها چهار مورد از این آنتی‌بادی‌ها قادرند سویه‌های بتا و اُمیکرون را خنثی کنند. این آنتی‌بادی از موش‌ها دربرابر علائم کرونا محافظت می‌کند و با حفظ وزن بدن و پاکسازی ویروس از ریه‌های موش، چهار روز پس از ابتلا، اندازه‌گیری شده است. محققان معتقدند که آنتی‌بادی 1249A8hmAb در ترکیب با آنتی‌بادی 1213H7، تولید نوعی آنتی‌بادی می‌کند که RBD گلیکوپروتئین ویروس S را هدف قرار می‌دهند. آنها از دو آنتی‌بادی hmAbs در کوکتل AR-701 استفاده می‌کنند که برای استفاده استنشاقی طراحی شده است. این کوکتل آنتی‌بادی برای اثربخشی طولانی‌مدت طراحی شده و استفاده از آن یک سال یا بیشتر ماندگاری دارد.