فاطمه طاریبخش، خبرنگار: برگزیدگان المپیادهای دانشجویی و استعدادهای درخشانی که در زمان دانشآموزی شناسایی میشوند؛ بخش مهمی از جامعه نخبگان کشور را تشکیل میدهند. سرمایهگذاری روی این نخبگان قطعا سرمایهگذاری روی آینده کشور است. معمولا نخبگان دانشآموزی در رشتههایی غیر از رشتههایی که در المپیاد آن برگزیده شدند، شرکت میکنند؛ درصورتیکه اگر این افراد به سمت رشتههایی که در آن استعداد دارند و برگزیده شدند، ادامهتحصیل دهند قطعا بهنفع جامعه علمی و کشور خواهد بود. وزارت علوم که نقش اصلی را در شکوفایی این استعدادها ایفا میکند برای هدایت این افراد شورایی با نام شورای هدایت استعدادهای درخشان دارد. در جلسه هفتادوهفتم این شورا که روز گذشته بود؛ طرح ویژهای برای حمایت از این استعدادها ارائه شد.
کدام رتبهها مشمول طرح حمایت از استعدادها میشوند؟
براساس آنچه در این جلسه اعلام شد، با تصویب وزارت علوم، بنیاد نخبگان و معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری رتبههای یک تا ۱۰۰ گروههای ریاضی و فیزیک، علومتجربی، علومانسانی و رتبههای یک تا ۵۰ هنر و زبانهای خارجی و دارندگان نشانهای طلا، نقره و برنز کشوری در المپیادهای ملی دانشآموزی درصورت انتخاب و پذیرش در رشتههای هدف اولویتدار از مزایای طرح مذکور برخوردار میشوند.
کدام رشتهها مشمول طرح حمایت از استعدادها میشوند؟
البته تعیین رشتههای هدف کمی کار را ویژه میکند؛ چراکه طبق اعلام مسئولان این وزارتخانه در گروه علوم پایه، رشتههای آمار، آمار و سنجش آموزشی، دکتری پیوسته فیزیک، ریاضیات و کاربردها، زمینشناسی، زیستشناسی جانوری، زیستشناسی سلولی و مولکولی، زیستشناسی دریا، زیستشناسی گیاهی، شیمی کاربردی، شیمی محض، فیزیک، زیست فناوری بهعنوان رشتههای هدف معرفی شدهاند. همچنین در گروه علوم انسانی ایرانشناسی، باستانشناسی، تاریخ، جامعهشناسی، جغرافیا، زبان و ادبیات عربی، زبان و ادبیات فارسی، علوم تربیتی، علوم قرآن و حدیث، فقه و مبانی حقوق اسلامی، فلسفه، معارف اسلامی رشتههای هدف هستند. علوم و مهندسی آب، علوم و مهندسی باغبانی، علوم و مهندسی خاک، علوم و مهندسی صنایع غذایی، مهندسی اقتصاد کشاورزی، مهندسی ترویج و آموزش کشاورزی پایدار، مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی نیز به عنوان رشتههای هدف گروه مهندسی کشاورزی اعلام شدهاند.
چه تسهیلاتی برای طرح حمایت از استعدادها در نظر گرفته شدند؟
البته از مهمترین اقداماتی که در قالب این طرح صورت میگیرد میتوان به بهرهمندی از تسهیلات طرح جایگزین خدمت بنیاد ملی نخبگان، پذیرش بدون آزمون بهعنوان استعدادهای درخشان در دورههای تحصیلی بالاتر تا مقطع دکتری در رشتههای هدف، اعطای تسهیلات دوره پسادکتری بنیاد ملی نخبگان، اعطای تسهیلات جذب در نهادهای فناورانه و شرکتهای دانشبنیان بنیاد ملی نخبگان، اعطای بیمه تکمیلی درمان به برگزیدگان طرح و اعضای خانواده آنان، اعطای تسهیلات راهاندازی، حمایت از کسبوکارهای دانشبنیان و اعطای پوشش صندوق حمایتی بیمه درآمد بنیاد ملی نخبگان پس از دانشآموختگی اشاره کرد.
حمایت ویژهای از نفرات برتر در پسادکتری میکنیم
وزیر علوم در این جلسه به توافقنامهای که بین بنیاد ملی نخبگان و وزارت علوم و معاونت علمی ریاست شکلگرفته اشاره کرد و گفت: «این توافقنامه نیازهای استعدادهای درخشان را مورد توجه قرار داده است. این افراد در دوره تحصیل از یک بورسیه استفاده و مبلغی هم معادل حقوق وزارت کار بهعنوان حقوق دریافت میکنند. البته این توافقنامه آغازی برای قدرشناسی از استعدادهای برتر است و براساس آن زمینههای نرمافزاری و سختافزاری لازم را برای رشد و شکوفایی استعدادها به کار میگیریم.»
زلفیگل با بیان اینکه ارائه این تسهیلات بهشرط حفظ پویایی تحصیلی استعدادهای برتر میسر است، اظهار داشت: «برای رفع نگرانی از آینده شغلی این برگزیدهها تصمیم گرفتیم بعد از دوره دکتری و برای پسادکتری از آنها به شکل ویژهای حمایت کنیم، بهگونهای که اگر تمایل داشتند عضو هیات علمی دانشگاه شوند، هیات اجرایی جذب، زمینه بورس و استخدام آنها را بهعنوان عضو هیات علمی فراهم کند.»
علیرغم مشکلات مالی، حمایت از نخبگان جزء اولویتهای ماست
در ادامه سورنا ستاری، معاون علمی ریاستجمهوری نیز به نقش بنیاد ملی نخبگان در حمایت از استعدادهای درخشان اشاره کرد و گفت: «ما در بنیاد ملی نخبگان و همچنین در معاونت علمی برای حمایت از این افراد آمادگی داریم؛ گرچه مشکلات مالی همیشه در این سالها وجود داشته و ما را اذیت کرده است، اما علیرغم مشکلات مالی، پروژه حمایت از نخبگان جزء پروژههای بزرگ ماست و از آن حمایت خواهیم کرد.» او با بیان اینکه امیدوارم مدل موجود بین دستگاههای مربوط طرح حمایت از نخبگان بهخوبی اجرایی شود، تصریح کرد: «این توافقنامه اتفاق خوبی برای تقویت رشتهها خصوصا حوزه علوم پایه است، ضمن آنکه موارد تشویقی برای برگزیدگان المپیادهای علمی و همچنین نفرات برگزیده آزمون سراسری در نظر گرفته شده است.» معاون علمی ریاستجمهوری اظهار داشت: «قطعا این مساله بسیار مهمی است که دولت نخبهپرور داشته باشیم که میتواند اتفاقات خوبی را در این حوزه رقم بزند، از اینرو امیدوارم این توافقنامه نتایج خوبی داشته باشد.»