محمدرضا حاجیعبدالرزاق، خبرنگار گروه ورزش: سمینار دانشافزایی داوران و کمکداوران لیگ برتری از جمعه گذشته با حضور 145 داور و کمکداور آغاز شد و آنها پس از حضور در مراسم افتتاحیه و حضور در کلاسهای تئوری در تستهای آمادگی جسمانی شرکت کردند. این درحالی است که با پشت سر گذاشتن این تستها، تعداد زیادی از داوران و کمکداوران نتوانستند این تستها را با موفقیت بگذرانند تا با اعلام برخی رسانهها تا پایان نیمفصل حق قضاوت در لیگ را نداشته باشند، با این حال و طبق شنیدههای خبرنگار «فرهیختگان» این احتمال وجود دارد که زودتر از نیمفصل و با گرفتن تستهای مجدد، داورانی مانند مهدی سیدعلی، اشکان خورشیدی، محمدحسین زاهدیفر، روحالله شریفی، علی صفایی و علی میرزابیگی که جزء داوران و کمکداوران باتجربه و شاخص هستند، بتوانند فرصت حضور در عرصه داوری در سطح اول فوتبال کشور را داشته باشند. هرچند بهصورت منطقی نیز باید این تستها زودتر از نیمفصل هم گرفته شود؛ چراکه برای داوری که در تستهای مربوطه رد شده، سخت است که بخواهد یک نیمفصل بدن خود را روی فرم نگه دارد، ضمن اینکه این اتفاق یعنی دوری چندماهه از عرصه داوری، میتواند انگیزههای مادی و معنوی داوران را نیز از بین ببرد. بنابراین امکان دارد با تصمیم کمیته داوران فدراسیون فوتبال در میانههای نیمفصل (مانند سال گذشته) دوباره از داورانی که مردود شدهاند، تستهای لازم را بهعمل آورد تا فرصت برای بازگشت این عده همچنان وجود داشته باشد، هرچند مانند سال گذشته برخی همچنان معتقدند که در مردود شدن داوران مطرح، پای مسائل غیر فنی هم در میان است.
فارغ از این موضوع و برخی ابهامات مطرحشده، این سوال مهم هم پیش میآید که آیا درخصوص پشتوانهسازی برای داوری کشور اصولا اقدامی صورت گرفته است که حالا و پس از خانهنشینی اجباری داوران مطرح، با ضعف داوری در بالاترین سطح فوتبالی کشور مواجه نباشیم؟ در هر صورت تیمهای لیگ برتری برای لیگ بیستودوم مخارج سنگینی را متحمل شده و با هزینههای هنگفت بهدنبال آن هستند تا خود را در جمع مدعیان تا هفتههای پایانی حفظ کنند و نیمنگاهی هم به قهرمانی داشته باشند، بنابراین یکسوت اشتباه میتواند گاهی سرنوشت یک دیدار را تغییر داده و چهبسا در پایان رقابتها حتی سرنوشت لیگ را هم عوض کند.
بر همین اساس در روزهایی که همچنان خبری از وار نیست، پس میطلبد تا همین دسته از داوران جوان در غیاب باتجربهها با تمرکز و دقت بالایی رقابتهای مختلف را قضاوت کرده تا مشکلات داوری که هرسال جاروجنجالهای زیادی را بهپا میکند، تداوم پیدا نکند.
در همین خصوص دقایقی با علی خسروی از کارشناسان داوری و عضو کمیته داوران، اشکان خورشیدی، یکی از داوران باتجربه که تستها را با موفقیت سپری نکرده و ایرج احمدی ممتحن کلاسهای عملی داوری صحبت کردیم تا ضمن برطرف کردن ابهامات موجود، نقطهنظرهای آنها را نیز بشنویم.
خسروی: استرس داوران باتجربه امسال بیشتر بود
علی خسروی، عضو کمیته داوران در گفتوگو با خبرنگار «فرهیختگان» در پاسخ به این سوال که وقتی با کمبود داوری در سطح اول فوتبال کشور مواجه هستیم، چرا اصولا باید با خانهنشینی داوران مطرح هم مواجه شویم، گفت: «این موضوع به خیلی از مسائل ربط دارد، نباید یادمان برود که دو سال و نیم است که گرفتار کرونا هستیم و این موضوع تا حد زیادی اثرگذار بوده است. دیگر تمرینات داوری مثل گذشته نیست که شما فقط روی پیست یا در پارک بدوید. الان داوران ما باید کارهای بدنسازی انجام بدهند، باید وزنه بزنند و باید استخر بروند. در این مدت بهخاطر کرونا زمانهای سختی به داوران گذشت چون استخرها و سالنهای بدنسازی بسته بودند و خبری از این تمرینات نبود.»
وی درباره نحوه تستگیری از داوران و اعتراض برخی از آنها به فشار سنگین این تست ادامه داد: «تست داوران از سال 2005 توسط فیفا تغییر پیدا کرده و تست کوپر تبدیل به تست فیفا شده است. در این زمینه پروفسور هلسن ورنر نروژی یک طرحی را به فیفا ارائه کرد که دیگر داوران لازم نیست که 2800 متر پشت سر هم بدوند، بلکه باید در مقاطع مختلف و بهصورت پیاپی در یک زمان مشخص 75 متر بدوند و 25 متر راه بروند که این کار تا 40 بار ادامه پیدا میکند. سری قبل هم داوران 20 دفعه 150 متری این تست را پشت سر گذاشتند به این ترتیب که بعد از 150 متر دوندگی 50 متر راه میرفتند، این یعنی داوران باید یک دونده کامل باشند، یعنی هم استقامتی باشند و هم سرعتی.»
خسروی تاکید کرد: «این موضوع سبب میشود عضلههای دوقلو، عضلههای چهارسر، عضلههای پشت ران، عضلههای شکم، عضلههای پشت بازو و جلوی بازو همه تقویت شوند. این درحالی است که داوران حتما درطول هفته یک جلسه نیاز به آبدرمانی دارند و باید تمرینات خود را در آب انجام بدهند که این امکانات بهخاطر شیوع کرونا نبود. درعینحال بهخاطر این شرایط شاید در دفعههای قبلی در تستها سختگیری نمیشد اما برای امسال تصمیم گرفتیم تستها استاندارد شوند. در هر صورت خیلی از داوران بینالمللی ما باید در خارج از کشور هم تست بدهند و از آنجا که آماده نبودهاند حتی مسابقاتی مهم در سطح جام جهانی را از دست دادهاند.»
کارشناس داوری ایران یادآور شد: «همه این مسائل سبب شد تا این بار با دستگاه فتوفینیش دوومیدانی و 4 دستگاه دوربین تستها گرفته شود که همین موضوع باعث شد استرس داوران بیشتر و اعتمادبهنفس آنها کم شود که البته متاسفانه استرس داوران باتجربه ما را بیشتر هم کرد. با همه این تفاسیر درست است که چند داور مطرح و باتجربه نتوانستند تستها را پاس کنند اما این دلیل نمیشود که ما داوران خود را کنار بگذاریم، بلکه ما با داورانمان کارهای روحی و روانی را در این مدت انجام میدهیم.»
وی در پاسخ به این سوال که این داوران چه زمانی به عرصه داوری در سطح اول فوتبال کشور برمیگردند، گفت: «فعلا صحبت از نیمفصل است که دوباره از این داوران تست گرفته شود اما ممکن است تصمیماتی در کمیته داوران گرفته شود که این زمان تغییر کرده تا این دسته از داوران زودتر به عرصه قضاوت در لیگ برتر برگردند. همهچیز به قضاوتهای هفتههای ابتدایی برمیگردد به این معنی که آیا حضور داوران جوان توانسته این خلأ را پوشش بدهد که خیلی هم خوب اما اگر این اتفاق نیفتد شاید تصمیم دیگری گرفته شود.»
خسروی در پاسخ به این سوال که آیا از لحاظ نیروی انسانی برای داوری کشور پشتوانهسازی صورت گرفته است یا خیر، تصریح کرد: «در سال 2003 با تصمیم آقای نظری، نفراتی مانند محسن قهرمانی، محسن ترکی، حسن کامرانیفر، رضا سخندان و چند داور دیگر به فوتبال ایران معرفی و خیلی سریع جایگزین نفرات بزرگ داوری در کشور شدند. اتفاقا باید به داوران جوان کشورمان فضا بدهیم. داوران بزرگی مثل خورشیدی، سیدعلی یا زاهدیفر چقدر میتوانند بازیهای سخت و سنگین را قضاوت کنند؟ تا کی باید داوران جوان بازیهای معمولی را قضاوت کنند پس باید این فرصت را به آنها داد.»
وی در پایان گفت: «نیمفصل گذشته هم همین تعداد از تستها رد شدند اما در میانه نیمفصل دوم به رقابتها اضافه شدند و مشکلی نبود. من به شما قول میدهم نهتنها مشکلساز نمیشود، بلکه جوانترها به داوری سطح اول فوتبال کشور تزریق میشوند و بهروزهای سخت با بازیهای حساس و بزرگ هم میرسند که در این زمان هم داوران باتجربه جوان داریم و هم داوران باتجربه مطرح و قدیمیتر.»
خورشیدی: از مردودیها در اسرعوقت تست میگیرند
اشکان خورشیدی در گفتوگو با «فرهیختگان» درخصوص دلایل مردودیاش از تستهای آمادگی جسمانی داوران گفت: «در آستانه رقابتهای لیگ برتر و طبق سنوات گذشته کمیته داوران کلاسهای پیشفصل خود را برای هماهنگی و بازیابی داوران برگزار میکند تا ضمن صحبت درباره مسائل فنی، از آنها تست آمادگی جسمانی هم بگیرد تا درنهایت بعد از این کلاسها داوران به یک هماهنگی برسند. بر همین اساس در تستهای آمادگی جسمانی که برگزار شد متاسفانه من و یکسری از داوران نتوانستیم این تستها را پاس کنیم.»
وی ادامه داد: «هر کسی برای این مردودیت دلایل خاص خودش را دارد. در هر صورت این بحث مانند موضوع یک فوتبالیست است که ممکن است در یک روز بدن جواب نداده و در افت خودش باشد، یا بهخاطر استرس و فشار بالا یک داور نتواند روز خوبی را پشتسر بگذارد؛ اما با همه این تفاسیر در هر صورت با صحبتهایی که با کمیته داوران انجام شده قرار شد دوباره در اسرعوقت یک تست مجدد گرفته شود تا دوستان دوباره به چرخه مسابقات برگردند.»
خورشیدی درباره این اظهارنظر سیدعلی مبنیبر اینکه مباحث حاشیهای در مردودیت داوران در کار نبوده است درخصوص اینکه چه مسائل حاشیهای و غیرفنی میتواند در این موضوع تاثیرگذار باشد، گفت: «سالهای گذشته برخی حرفها مطرح شده بود که شاید بخواهند کاری کنند که داوران باتجربه نباشند؛ اما امسال اصلا چنین مواردی دخیل نبوده و این اتفاقی است که میتواند برای هر داوری پیش بیاید. مثل بازیکنی که مصدوم میشود داوران هم دچار مصدومیتهای گاه و بیگاه میشوند. بازهم تاکید میکنم داورانی که مردود شدند حتما روزشان نبوده و بدنشان جواب نداده است. قطعا هم ما و هم جوانانی که نتوانستند تستها را پاس کنند تلاش میکنیم با آمادگی بیشتری به چرخه مسابقات برگردیم.»
وی درباره اینکه خسروی هم گفته بود کرونا در این مدت به داوران لطمات زیادی زده است، یادآور شد: «بله، درست است و قطعا همینطور است چون اکثر ما به این ویروس مبتلا شدیم و همین موضوع ما را مدتها از آمادگی جسمانی دور کرد. ازسوی دیگر در این مدت در خیلی از شهرها داوران مکانی برای تمرینکردن نداشتند و همه این مسائل باعث شدند درطول این یکی، دوسال خیلی اذیت شویم. امیدوارم هرچه زودتر این ویروس هم از بین برود تا همه ورزشکاران درکنار داوران با خیال راحت بتوانند به فعالیتهای روزمره خود بپردازند.»
داور ملی فوتبال ایران درباره اینکه بهنظر او آیا درخصوص نیروی انسانی در داوری زیرساختها بهخوبی ساخته شده است، گفت: «قبلا هم گفته بودم که داوری کشور درحال پوستاندازی بوده و نسل داوری ایران درحال تغییر است. قطعا داوران جوان میتوانند در آینده بیایند و جای بزرگترها را بگیرند. مطمئن باشید چرخه داوری از کار نمیافتد. سال گذشته هم جوانهایی را داشتیم که بهخوبی از پس قضاوت دیدارهای لیگ برآمدند و امیدوارم این تعداد هم با قدرت در رقابتهای امسال حضور داشته باشند تا جای داوران باتجربه پر شود.»
خورشیدی یادآور شد: «اکبریان در نیمفصل دوم سال گذشته و کرمانشاهی قبل از رقابتهای امسال از عرصه داوری خداحافظی کردند که این موضوع خیلی ما را ناراحت کرد و جای آنها بسیار خالی است، اما بچههای دیگر تصمیمشان این است که در اسرعوقت برگردند و با قدرت ادامه دهند؛ هرچند ما تابع تصمیم کمیته داوران هستیم و هر زمان صلاح بدانند حتما خدمت آنها میرسیم اما بهنظر من اگر نیمفصل از رقابتها دور بمانیم شاید خیلی سخت باشد که بخواهیم در این مدت بدنمان را در شرایط تستگیری و حضور در مسابقات نگه داریم. این موضوع برای هر داوری سخت است اما با این حال ما انگیزه لازم را داریم و درمقابل تصمیم کمیته داوران هم سر تعظیم فرود میآوریم.»
احمدی: نمیتوانیم داوری را عمدا رد کنیم
ایرج احمدی، ممتحن دورههای آمادگی جسمانی داوران لیگ برتر نیز در گفتوگو با «فرهیختگان» درباره اینکه عدهای از داوران به فشار تستها اعتراضهایی را مطرح کرده و به این موضوع نقد داشتند، گفت: «این تستها استاندارد است و این نقدها هم طبیعی است. هر کسی که شرایط بدنی خوبی داشته باشد از پس آن برآمده و هر کسی هم که مردود شود مثل بازی فوتبال که وقتی بازیکنان اخطار و اخراج میشوند این موضوع را قبول ندارد و به آن اعتراض میکند و در این بین داور کار خودش را انجام میدهد، داوران مردودی هم میتوانند اعتراض کرده و خودشان را محق بدانند که این هم بخشی از کار ماست. البته موضوع حادی نبود و هرساله این اتفاقات میافتد و تکرار میشود. پارسال هم بود و امسال هم از این بحثها وجود داشت.»
وی درباره اینکه سال گذشته گفته میشد با هدف کنار گذاشتن داوران باتجربه آنها را مردود کردهاند، گفت: «امسال هم همین صحبتها را مطرح میکنند. علاوهبر آن، امسال میگویند داوران زیادی را دعوت کردند تا به بهانه تست باتجربهها را مردود کنند درحالی که اصلا پشتپرده چنین مسائلی وجود ندارد. استاندارد این تستها مشخص است و اگر کسی تست خود را پاس کند و بهموقع به خط پایان برسد، هیچکس نمیتواند ایرادی بگیرد یا اگر همه قبول شوند ما نمیتوانیم کسی را رد کنیم.»
احمدی درباره اینکه آیا پشتوانه داوری مناسبی برای داوران باتجربه در کشور وجود دارد، گفت: «اگر در رسانه افرادی که خود را صاحب قلم میدانند به هر دلیلی کنار بروند، آیا کار لنگ میماند؟ آیا جوانترها نمیتوانند جای آنها را پر کنند؟ در داوری هم به همین شکل است. در داوری بهقدری داوران بزرگ کنار رفتهاند که عرصه به داوران مطرح امروزی رسیده و این امروزیها اگر کنار بروند یکسری جوان این فرصت را خواهند داشت تا خودی نشان داده و به عرصه داوری در سطح اول فوتبال کشور ورود کنند و آینده این عرصه را بسازند.»