مدیر اجرایی ستاد توسعه علوم و فناوری‌های شناختی:
علی نصرت، مدیر اجرایی ستاد توسعه علوم و فناوری‌های شناختی درباره اهمیت علوم‌شناختی گفت: «ما شناخت را تجربه می‌کنیم، اما وقتی می‌خواهیم به‌صورت روشمند درباره شناخت صحبت کنیم پای علوم‌شناختی به میان می‌آید. علوم شناختی چند حوزه اصلی دارد و این حوزه شامل علومی است که به چیستی و چگونگی شناخت و مکانیسم‌های آن می‌پردازد. علوم اعصاب‌شناختی، روانشناسی شناختی، زبان‌شناسی شناختی، هوش مصنوعی، فلسفه ذهن و مردم‌شناسی شناختی، علومی هستند که شناخت را موردمطالعه قرار می‌دهند. وقتی شناخت انسان را به‌خوبی مورد مطالعه قرار دادیم، می‌توانیم در سایر علوم و فناوری‌ها از آن بهره ببریم که در اینجا به حوزه علوم شناختی مضاف می‌رسیم. مدیریت شناختی، اقتصاد شناختی، آموزش‌وپرورش شناختی، رسانه و علوم سیاسی نیز شامل همین حوزه می‌شوند.» او با تاکید بر اینکه در علوم شناختی بر چهار حیطه اصلی تمرکز داریم، تصریح کرد: «یکی مکانیسم‌هایی که برای ما شناخت را توصیف می‌کند یعنی کارکردهای شناختی مغز مثل توجه، حل مساله، قضاوت، برنامه‌ریزی و... است که در بحث مدیریت‌کردن و سیاستگذاری و موضوعات فرهنگی به ما کمک می‌کند. حیطه دوم بحث هیجانات است. مدیریت و هدایت و کنترل هیجانات و به‌هنجار کردن هیجانات در این حوزه مطالعه می‌شود. حیطه سوم شبکه مفاهیم، باورها و ارزش‌هاست که حیطه گسترده‌ای از مسائل اجتماعی را در بر می‌گیرد. حیطه چهارم نیز مسائل مربوط به آگاهی ذهنی و Mindfulness است. با توجه به این دسته‌بندی کلی متوجه می‌شویم علوم شناختی چه تاثیر گسترده‌ای در شئون مختلف دارد.»
علوم شناختی؛ هم کمک‌کننده و هم خطرناک برای زندگی بشر
نصرت بیان داشت: «شبیه‌سازی از کارکردهای شناختی مغز انسان در حوزه‌های مختلف آینده بشر کاربرد دارد. این حوزه‌ای است که می‌تواند بسیار کمک‌کننده و در‌عین‌حال خطرناک باشد، به‌خصوص وقتی که می‌خواهید روی توده‌های مردم و فرهنگ یک جامعه تاثیرگذاری کنید. به همین دلیل در حوزه مدیریت منابع انسانی و کارآمد کردن آنها می‌توان از علوم شناختی بهره برد. همچنین یکی‌دیگر از عرصه‌ها صنعت است که یکی از مباحث جدی در رقابت شرکت‌ها در حوزه IT و موبایل و... به‌شمار می‌رود، یعنی در این حوزه با کمک گرفتن از این رشته سعی می‌شود هرچه بیشتر ابزارهای موجود را کارآمد کنند.»
سرمایه‌شناختی می‌تواند رشد جامعه را شتاب دهد
مدیر اجرایی ستاد توسعه علوم و فناوری‌های شناختی گفت: «دیدیم که کامپیوترها ابتدا جیبی شد و پس از آن ساعت‌ها و عینک‌های هوشمند مطرح شد و امروز کاشتنی‌ها و ایمپلنت‌های مغزی مطرح است که می‌تواند توانایی‌های فرد را بسیار افزایش دهد. حتی برای برطرف کردن بیماری‌ها از این علوم استفاده می‌شود. تمام موضوعات مرتبط با یادگیری اعم از مدرسه رفتن و... در آینده تحت‌تاثیر این فناوری‌ها قرار خواهد گرفت. همچنین ارتباطات میان انسان‌ها به‌شدت تحت‌تاثیر قرار خواهد گرفت، اتفاقی که امروز هم با فضای مجازی شاهد آن هستیم. ما هم باید این علوم را بهتر بشناسیم و هم تاثیرات آن در حوزه‌های مختلف اعم از آموزش، سلامت، مسائل دفاعی و... را به درستی درک کنیم. اگر کشوری امروز به این علوم جدید مجهز نشود از آنجا که دنیا دارد در زمینی جدید بازی می‌کند، آن کشور به‌طور کلی از مسائل جا می‌ماند و نمی‌تواند خودش را برساند.» نصرت با بیان اینکه امروز مفهومی تحت‌عنوان سرمایه‌شناختی یک جامعه مطرح است، خاطرنشان کرد: «تصمیم‌گیری صحیح، قضاوت و برنامه‌ریزی صحیح از کارکردهای شناختی مغز است که علوم شناختی به آن توجه دارد. فرض کنید اگر یک خانواده در این کارکردهای شناختی قوی باشد چقدر می‌تواند مشکلات خود را حل کند. درباره یک جامعه هم همین مقوله صدق می‌کند؛ از این رو سرمایه شناختی جامعه می‌تواند رشد جامعه را شتاب دهد؛ از این‌رو یکی از پنج رسالت اصلی ستاد توسعه علوم و فناوری‌های شناختی، رشد سرمایه اجتماعی جامعه ایرانی است. این مساله هم برای کودکان و هم برای بزرگسالان مطرح است و اهمیت دارد. به‌عنوان مثال به تاخیر انداختن آلزایمر یا کندذهنی‌ها از این موارد است.»
در این رابطه بیشتر بخوانید:
برتری علمی امروز در گرو موفقیت علوم بین‌رشته‌ای است(لینک)
اغلب فناوری‌های جدید از جنس فناوری‌های همگرا هستند(لینک)
غفلت از علوم همگرا کشور را به خارج از مرزها وابسته می‌کند(لینک)
مطالب پیشنهادی
