سارا طاهری، خبرنگار گروه دانشگاه: اواخر سال 85 بود که واحد فناور و نوآور پردیس بهعنوان یکی از واحدهای جوان دانشگاه آزاد اسلامی درکنار پارک فناوری پردیس تاسیس شد؛ واحدی که اولین واحد فناور و نوآور دانشگاه آزاد محسوب شده و در ناحیه نوآوری پردیس قرار گرفته است. ناحیه نوآوری پردیس مهمترین و بزرگترین اکوسیستم نوآوری کشور است که تجاریسازی دستاوردهای فناوران و ایجاد بستر مناسب برای رشد فناوری و البته توسعه بازار شرکتهای دانشبنیان را هدف قرار داده است.
ماموریت اصلی واحد فناور و نوآور پردیس هم تربیت فناوران و متخصصانی است که علاوهبر توسعه فناوری، توانایی مدیریت کسبوکارهای مبتنیبر فناوری را در بازارهای رقابتی ملی و بینالمللی دارا باشند و توانایی هدایت کسبوکارهای مبتنیبر نوآوری را برای برآورده ساختن نیازهای ملی بهدست آورند. هرچند این واحد دانشگاهی قرار است در آینده نزدیک درکنار پارک فناوری پردیس بهعنوان اصلیترین «کانون توسعه تکنولوژی پیشرفته» شناخته شود. به همین دلیل واحد پردیس دارای یک اکوسیستم کارآفرینی و کسبوکار است که تمام عوامل تولید و رشد یک کسبوکار را در مرزهای تکنولوژی برای دانشجویان خود فراهم آورده تا بتوانند به کمک آن علاوهبر ارتقای علمی به اهداف کاری خود نیز دست یابند. درحالحاضر 5100 دانشجو و حدود 73 هیاتعلمی در واحد پردیس مشغول به تحصیل و فعالیت هستند؛ دانشجویانی که بعد از فارغالتحصیلی در شرکتهای دانشبنیان مستقر در پارک فناوری مشغول به کار شده یا خودشان صاحب کسبوکار دانشبنیان در پارک فناوری میشوند. روزهای پایانی سال گذشته بود که اکوسیستم پارک فناوری پردیس و دانشگاه آزاد ناحیه نوآوری پردیس به یکدیگر متصل شد تا تعاملی مستمر با صنایع برای کاربردی کردن محتوای آموزشی دانشگاهها ایجاد شود که دانشجویان همزمان با تحصیل با فراگیری آموزشهایی مبتنیبر حل مساله برای ورود به محیط کار نیز آماده شوند.
حامد افشاری، رئیس دانشگاه آزاد واحد علوموفناوری پردیس است. او در گفتوگو با «فرهیختگان» میگوید 500 شرکت دانشبنیان در پارک علموفناوری پردیس مستقر شدهاند که دانشجویان این واحد دانشگاهی میتوانند از ظرفیت و پتانسیل این شرکتها استفاده کنند. به گفته او از این پس در واحد پردیس رشتهها براساس تقاضا و بهصورت پویا خواهد بود، یعنی فرآیند تغییر رشتهها براساس ارزیابی از شرکتهای دانشبنیان و اکوسیستم فناوری اتفاق میافتد. رئیس دانشگاه آزاد واحد علوموفناوری پردیس میگوید قرار است با یک مدل خصوصی در غرب تهران نیز پارک دانشگاه آزاد راهاندازی شود که این پارک تکمیلکننده حلقههای دانشگاه آزاد خواهد بود.
البته آنطور که او گفته اساتید، دانشجویان و کارمندان میتوانند تیمهایی را ایجاد کنند که نیاز به فضای فیزیکی دارند. واحد پردیس این بستر را برای آنها فراهم میکند، یعنی بهجای آنکه برای این تیمها ساختمان ساخته شود، بستر انجام کار برای آنها فراهم میشود تا براساس یک مدل مشارکتی فعالیت خود را آغاز کنند.
او معتقد است دانشجویانی که در واحد پردیس پذیرفته میشوند باید از همان ابتدا حس کنند با مدل جدیدی از آموزش روبهرو شدهاند و باید با هدف رو به جلوی در حوزه فناوری آموزش ببیند که البته به گفته او این مهم با فرهنگسازی اتفاق میافتد.
مشروح این گفتوگو را در متن زیر میخوانید.
حضور 500 شرکت دانشبنیان در پارک علموفناوری پردیس
بهعنوان سوال اول، چه شد واحد پردیس به یک واحد علوموفناوری تغییر ماموریت داد؟
همانطور که در دانشگاه آزاد، واحد علوموتحقیقات داریم، واحد پردیس نیز بهعنوان واحد علوموفناوری نامگذاری شد. واحد پردیس بهعنوان اولین واحد فناور، در جنب پارک علموفناوری پردیس قرار گرفته است. پارک علموفناوری پردیس نیز ذیل ریاستجمهوری بوده و درحال حاضر نزدیک به 500 شرکت دانشبنیان در فاز یک و دو آن مستقر بوده و حدود 6هزار نفر نیز در آن مشغول به فعالیت هستند.
دانشگاه آزاد پردیس مابین فاز 1 و 2 و فاز 3 و 4 واقع شده است؛ براساس توافقی که در سالهای گذشته بین دانشگاه آزاد و معاون علمیوفناوری ریاستجمهوری شده بود، دیوارهای بین پارک و دانشگاه برداشته و دانشگاه و پارک به ناحیه نوآوری پردیس تبدیل شد. امسال هم با توجه به نامگذاری سال، بعد از بازدید رئیسجمهور از پارک پردیس، ایشان شهر پردیس را به عنوان شهر نخبگانی معرفی کردند. با توجه به این که افراد فعال در این ناحیه نوآوری به 20 هزار نفر افزایش پیدا خواهد کرد، این 20 هزار نفر باید در شهر پردیس اسکان داشته باشند تا بتوانند فعالیتهای خود را به سرانجام برسانند. بنابراین شهر پردیس به عنوان شهر نخبگانی نامگذاری شد و دانشگاه علوموفناوری پردیس نیز با توجه به قرار گرفتن در این ناحیه، بهعنوان پشتیبان این اکوسیستم خواهد بود، یعنی دانشگاه تربیت کننده فعالان این اکوسیستم بوده و براساس نیاز، افراد را برای شرکتهای دانشبنیان و حوزه فناوری تربیت خواهد کرد. ما بهجای این که رشتههای ثابت داشته باشیم از این به بعد رشتهها را براساس تقاضا و بهصورت پویا خواهیم داشت. بهعبارتی، ممکن است چند سالی براساس تقاضا در یک رشته، نیاز به تربیت نیروی انسانی براساس نیاز این اکوسیستم داشته باشیم و بعد از چند سال دوباره این رشته تبدیل به یک نیاز دیگر شود؛ بهعبارت، بهتر باید گفت ما سالهای متمادی یک رشته را نخواهیم داشت.
فرآیند تغییر رشتهها براساس ارزیابی از اکوسیستم فناوری
فرآیند تغییر رشتهها بر چه اساسی خواهد بود؟
این تشخیص براساس ارزیابی از شرکتهای دانشبنیان و اکوسیستم فناوری اتفاق میافتد. بهطور مثال یکی از چالشهایمان درخصوص مدیران عامل در شرکتهای دانشبنیان است، یعنی تربیت نیروی انسانی که بتواند مدیرعامل شرکتهای دانشبنیان باشد را بهعنوان یک چالش پیشرو داریم. یا بهطور مثال رشته حسابداری یک رشته پرمتقاضی محسوب میشود اما هنوز شرکتهای دانشبنیان درخصوص حسابداری خودشان دچار مشکل هستند چون حسابدارانی که بتوانند برای شرکتهای دانشبنیان کار کنند پیدا نشده و تجربه لازم در این حوزه را ندارند. حالا در نظر داریم دانشجویانمان را با نگاهی که براساس تقاضا داریم، کارآموزیهای خود را در این شرکتها بگذرانند. این کارآموزیها باعث میشود دانشجویان علاوهبر تحصیل، در میدان عمل نیز با نیازهای شرکتها آشنا شوند. بر این اساس، شرکتهای دانشبنیان میتوانند این دانشجویان را براساس مصاحبهها و شایستگیهای آنان در شرکت خود جذب کنند. علاوهبر این، با توجه به اینکه واحد پردیس بهعنوان واحد علوموفناوری شناخته میشود دانشجویان دروس مازادی را بر دروس تخصصی خواهند گذراند. این دروس، دروس کسبوکار خواهند بود که دانشجوی ما علاوهبر اینکه دورههای کارآموزی براساس نیاز را در شرکتهای دانشبنیان میگذراند دروس کسبوکار را گذرانده و یک مدرک مشترک بین دانشگاه علوموفناوری پردیس و پارک علموفناوری پردیس در ناحیه نوآوری دریافت میکند. سپس دانشجویی که علاقهمند بود و براساس شایستگیهای خود در شرکت دانشبنیان جذب شد، میتواند در این شرکت شاغل شود. این دانشجو با توجه به گذراندن دروس کسبوکار و کارآموزی، میتواند کارآفرین شده و کسبوکار ایجاد کند. این توانایی مزیتی را ایجاد میکند که دانشجویان ما کارآفرینی کرده و بهدنبال آن برای کشور اشتغالزایی کنند.
رشتههای جدید در واحد علوموفناوری پردیس دایر میشود
پس قرار است رشتههای جدیدی به رشتههای واحد پردیس اضافه شود؟
بله؛ درخواست رشتههای جدید را ارائه دادهایم که در شورای عالی گسترش جذب استان نیز مصوب شدهاند. برای رشته مدیریت تکنولوژی، مدیریت کسبوکار و رشتههای حوزههای فناوریهای همگرا مثل نانو تکنولوژی، بیوتکنولوژی درخواست دادهایم که در شورای گسترش استان تصویب شده و به شورای گسترش سازمان ارسال شده است و بعد از تاییدیه این شورا میتوانیم این رشتهها را دایر کنیم.
بنابراین به امسال نمیرسد.
امید داریم به امسال برسد؛ لزوما بهدنبال راهاندازی این رشتهها در واحد پردیس نیستیم و اعلام کردهایم اگر این رشتهها در سایر واحدهای دانشگاه آزاد وجود دارد بتوانیم از ظرفیت آنها در سایر واحدها استفاده کنیم. بهطور مثال دانشجو در این رشتهها در واحد تهرانغرب جذب میشود اما محل گذراندن دروس او در واحد پردیس خواهد بود و مدرک او با عنوان مدرک دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهرانغرب ارائه میشود.
این روند مزیتی را نیز ایجاد میکند؛ فرض کنید دانشجویی که در شرق تهران زندگی میکند دیگر نیازی به حضور در دانشگاه آزاد تهرانغرب را نخواهد داشت. این روند یک مدل جدیدی خواهد بود که در سایر واحدهای دانشگاه آزاد نیز دنبال می شود.
اساتید حاضر به همکاری در این مدل جدید هستند؟
بله، اساتید برای این مدل انگیزه دارند. بهطور مثال وقتی یک استاد با شرکتها همنشین شده و پروژههایی با این شرکتها تعریف میکند برای او ایجاد انگیزه میکند و برای اساتید مزیتهایی را ایجاد میکند.
شهر پردیس، شهر نخبگانی میشود
گفتید افراد فعال در ناحیه نوآوری به 20هزار نفر افزایش پیدا خواهد کرد؛ این افزایش تا چه زمانی اتفاق میافتد؟
فازهای 3 و 4 پارک پردیس شروع به کار کرده و الان ساختمانهایی در آن ساخته شدند؛ درحال حاضر 85درصد زمینها در فازهای 3 و 4 فروش رفته و شرکتها شروع به ساختوساز کردهاند. اگر این ساختوسازها حدود 4سال بهطول بینجامد، تقریبا این نیروی انسانی تکمیل خواهد شد. از تهران تا پردیس یک فاصله 15کیلومتری است و معمولا برای کسانی که در تهران تحصیل کردهاند این که فضای کسبوکار آنها در پردیس باشد مشکلآفرین است. این افراد حتی وقتی در پارک پردیس مشغول بهکار میشوند بعد از مدتی بعد از پیدا کردن اولین فرصت شغلی به تهران بازمیگردند. ولی فردی که دانشجو است و در محیط پردیس تحصیل میکند زندگی خود را نیز در پردیس رقم میزند. همچنین با توجه به اینکه شهر پردیس، شهر نخبگانی خواهد شد، افرادی که زندگی خود را در این اکوسیستم بنا میکنند، افراد پایدارتری خواهند بود. پایداری نیروی انسانی برای شرکتها مهم است؛ یعنی فارغالتحصیلی که کارآزموده بوده و کارآموزی کرده میتواند در شرکت ماندگار شده و بهصورت دراز مدت برای یک شرکت نقشآفرینی کند. واحد علوموفناوری دانشجویان را از همان ابتدا در این اکوسیستم تربیت کرده و این دانشجویان به منطقه خو گرفته و میتوانند زندگی خود را در آن بنا کرده و نیروی پایدار برای شرکتها باشند. بنابراین بهدنبال این هستیم که فارغالتحصیلان واحد پردیس خود بتوانند کارآفرین شده و در این اکوسیستم کسبوکار ایجاد کنند.
رشتهها در واحد پردیس براساس نیاز اجرایی میشوند
واحد علوموفناوری پردیس در هدف بلندمدت خود قرار است به کانون تکنولوژی و پیشرفت تبدیل شود. لازمه رسیدن به این هدف چیست؟
یکسوم دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی در استان تهران هستند؛ سهم دانشجویان و اعضای هیاتعلمی واحد پردیس در کل دانشجویان و اعضای هیاتعلمی استان نقش پررنگی نیست. سوال اینجاست ما چطور میتوانیم این نقش را بهعنوان واحد علوموفناوری ایجاد کرده تا بتوانیم تقویتکننده این اکوسیستم بوده و ارتباط بین صنعت و دانشگاه را برقرار کنیم؟ پاسخ این است که باید از ظرفیت کل استان استفاده کنیم. یعنی نمی توانیم به ظرفیت محدود پردیس اکتفا کنیم بلکه باید ظرفیت تمام استان را از نظر اساتید و رشتههای تحصیلی به کار بگیریم. اینکه میگوییم رشتههای تحصیلیمان باید پویا باشد به این علت است که بهجای آنکه خودمان رشته بگیریم، یک نیاز را شناسایی کرده و در سال بعد براساس آن نیاز یک رشته را در واحد پردیس اجرایی کرده و جذب دانشجو کنیم تا در آینده کارآفرین شوند. این روند نیاز به چابکی دارد و اگر بخواهیم براساس روالهای عادی جلو برویم زمانبر خواهد بود. اما میتوانیم از ظرفیتهای استان و حتی کشور استفاده کرده تا آن رشته را به سایت پردیس آورده و از آن استفاده کنیم. بهطور مثال در واحد پردیس رشته پلیمر نداریم اما این رشته در واحد تهرانمرکزی وجود دارد که میتوان این رشته را به سایت واحد پردیس آورد.
رشتهها در تحصیلات تکمیلی تکنولوژی اورینتت میشود
در تحصیلات تکمیلی نیز بهدنبال آن هستیم تا رشتهها بهجای آنکه بهصورت پژوهشمحور یا آموزشمحور باشند تکنولوژی اورینتت باشند. یعنی رشتههای فوقلیسانس و دکتری ما تکنولوژی اورینتت شوند و استاد راهنمای مشترک بین شرکت دانشبنیان و دانشگاه براساس نیازهای شرکتهای دانشبنیان، پروژه تعریف کرده و دانشجوی ما روی پروژه فعال شده و خروجی او بهجای مقاله، ثبت اختراع یا یک محصول دانشبنیان شود. البته خطوطقرمزی نیز تعریف کردیم مبنیبر اینکه اگر قرار است برای نیاز آن شرکت دانشجو بگیریم، آن شرکت حتما باید واحد تحقیق و توسعه داشته باشد. درنهایت دانشجو روی تقاضای شرکت سوار شده و پروژه خود را بر آن اساس تعریف میکند. بنابراین براساس این برنامهها بهدنبال آن هستیم تا واحد علوموفناوری پردیس را بهعنوان هاب یا مرکز توسعه فناوری نهتنها برای این اکوسیستم ناحیه نوآوری بلکه برای کل اکوسیستم فناوریونوآوری کشور و با ظرفیت کل استان تهران معرفی کنیم، زیرا ظرفیت پردیس ظرفیت محدودی است و از نظر تعداد دانشجو، اعضای هیاتعلمی و رشتهها محدودیت داریم. برای رفع این محدودیتها نیازمند زمان هستیم و برای اینکه خود را از این بروکراسیها آزاد کنیم از ظرفیتهای استان استفاده میکنیم.
رسالت خود یعنی آموزش را براساس تقاضامحوری و نیاز توسعه میدهیم
نسبت شما با پارک علموفناوری دانشگاه چگونه تعریف میشود؟ قرار است سایت گرمدره به پارک علموفناوری اختصاص پیدا کند. هریک از واحدهای فعلی در برنامهریزی جدید دانشگاه بهلحاظ ساختاری و ارتباطی واحدهای استان تهران مکمل یکدیگر میشوند. با این اوصاف واحد پردیس چگونه با پارک علموفناوری مرتبط خواهد شد؟
یکسری سرمایهگذاریها توسط دولت اتفاق افتاده است؛ فرض کنید دانشگاه آزاد باید سیاستهای خود را نسبت به مراکز رشد مشخص کند. افرادی که در دانشگاه هستند با ادبیات بازار غریبه هستند پس باید در فضایی قرار بگیرند که این فضا، فضای رشد باشد تا بتوانند مسیر رسیدن به بازار و محصول در آن شرایط را ببینند. نقش دولت این است که این فضاها را فراهم کند یعنی نقش آن یک نقش حمایتی است تا یک فضای رشد ایجاد شود. در دانشگاه آزاد برای ایجاد این فضاهای رشد، متاسفانه مدل خود را با مدل دانشگاههای دولتی یکی کردیم. یعنی مدل فضاهای فناوری را با همان مدل دانشگاههای دولتی دیدیم. دولت میگوید: «من از یک شرکت حمایت و فضای رشد را فراهم کردم و درنهایت بعد از اینکه آن شرکت تبدیل به یک شرکت شد، خروجی آن، مالیاتی خواهد بود که به دولت بازمیگردد و من کار خود را کردهام.» ولی سوال اینجاست که با توجه به دغدغههای مالی و بحثهای گذران سیستم اداری و اینکه دانشگاه آزاد وابسته به پول نفت نبوده و با مضیقههای مالی روبهرو است و همچنین ثلث درآمد دانشگاه از شهریه دانشجویان است آیا باید با همین نگاه دولت جلو برویم؟
وظیفه دانشگاه حمایت صرف نیست؛ البته شاید بتوانیم این حمایت را بهعنوان یک رسالت اجتماعی تعریف کنیم اما درحالحاضر خودمان با دغدغههای زیادی روبهرو هستیم و مردم نیز برای تحصیل در مضیقه هستند. با مقایسهای بین شهریههای دانشجویی و شهریههای دانشآموزی متوجه خواهیم شد شهریه یک دوره کارشناسی از قیمت تمامشده کمتر است. لذا در این نقاط باید هوشمندانه رفتار کنیم. اگر در شرق تهران واحد فناوری پردیس را بهعنوان واحد علوموفناوری تعریف کردهایم، به این دلیل است که دولت در پارک پردیس سرمایهگذاری هنگفتی کرده و حالا ما باید به این اکوسیستم کمک کنیم؛ نقش اساسی ما نیز تربیت نیروی انسانی است. بنابراین رسالت اصلی خود یعنی آموزش را براساس تقاضامحوری و نیاز توسعه خواهیم داد. نکته دیگر آنکه باید از فضاهای حمایتی مانند مراکز رشد پارک پردیس کمک بگیریم تا بچههای ما در آن فضاها حاضر شوند و رشد آنها اتفاق بیفتد. درواقع با مدلهایی با آنها مشارکت کنیم که در آینده مشارکت ما در فضاهای حمایتی دولتی اتفاق بیفتد. یعنی به جای اینکه من خود حمایت کنم کسانی مانند پارک علموفناوری پردیس که بودجه دولتی دارند میتوانند از این فضاهای حمایتی داشته باشند.
پارک دانشگاه آزاد در غرب تهران راهاندازی میشود
درخصوص بحث واحد پردیس با پارک دانشگاه باید گفت فضایی در پارک پردیس داریم که با کمک پارک میتوانیم این فضا را فعال کنیم. بهعلاوه اینکه بهعنوان استان تهران دنبال آن هستیم تا با یک مدل خصوصی در غرب تهران نیز پارک دانشگاه آزاد را راهاندازی کنیم. این پارک تکمیلکننده حلقههای دانشگاه آزاد خواهد بود و یک قسمت آن پارک علموفناوری است. مدلها را نیز مشخص میکنیم که در این پارک که زمین گرمدره، تهرانغرب و تهرانمرکزی هستند، با چه رویکردی میتوان آن را تبدیل به یک پارک نوآوری و فناوری کرد.
استادان، دانشجویان و کارمندان ما میتوانند تیمهایی ایجاد کنند که این تیمها نیاز به فضای فیزیکی دارند. بنابراین ما بهعنوان دانشگاه باید بستر را برای آنها فراهم کنیم. یعنی به جای اینکه برای آنها ساختمان بسازیم، بستر انجام این کار را فراهم کنیم. بهعبارت بهتر بستر زمین، انشعابات و... را فراهم کرده و آنها خود فضا را ایجاد کرده و براساس یک مدل مشارکتی میتوانند مستقر شده و فعالیت خود را آغاز کنند.
بنابراین فضای آماده در اختیار کسی قرار نمیدهید؟
گاهی شرکتها کوچک هستند و در مراکز رشد مستقر میشوند؛ یعنی تنها نیازمند فضای اداری، کارگاهی و... هستند ولی گاهی براساس نیاز خود به فضا نیاز دارند. بهطور مثال در یک شهرک صنعتی به جای آنکه فضای آماده بسازند و به شرکتها تحویل دهند، میگویند ما زمین انشعابات و... را در اختیار شما میگذاریم و شما براساس نیاز خود میتوانید فضا را بسازید.
تفاوت خصوصی و دولتی چگونه تعریف میشود؟
در بحث دولتی زیرساختها، انشعابات و... توسط دولت حمایت شده و به پارک پردیس کمک کرده و این بستر را مهیا کرده است. ولی در دانشگاه و در گرمدره آمادهسازی فضاهایی بهعنوان فضاهای آموزشی و فناوری باید توسط دانشگاه و با یکسری مدلهای مشارکتی انجام شود.
بهطور مثال پارک پردیس با یک شرکت مشارکت نمیکند بلکه فضا را میفروشد. اما ما با توجه به اینکه شاید نتوانیم زمین را واگذار کنیم، میتوانیم با مدلهای مشارکتی با آنها کار را پیش ببریم. الان مدلهای مشارکتی مشخص شده و در دو سال گذشته 10 مدل مشارکتی در آییننامه به تمام واحدها ابلاغ شده است.
چرا پروژه گرمدره پیش نمیرود؟
گرمدره مشکلات واگذاری دارد؛ در سالیان گذشته زمینها برای فضای آموزش گرفته شده و منابع طبیعی این زمینها را در اختیار واحدها گذاشته تا به فضای آموزشی تبدیل شوند. بهطور مثال 10 سال در اختیار یک واحد گذاشته میشد که زمین تبدیل به فضای آموزشی شود و الان زمان این تفاهم گذشته و دوستان درحال تمدید این زمان هستند تا بتوانند این فضا را احیا کنند. درحالحاضر بحثهای اداری گرمدره درحال اتمام است. در سال باید عدد کمی را برای منابع طبیعی شارژ میکردند که بتوانند این فضا را احیا کنند و الان این رقم بالا رفته و باید مجوزها اخذ شود.
راهاندازی پارک دانشگاه آزاد در گرمدره در مراحل نهایی است
تابلوی پارک دانشگاه آزاد چه زمانی در گرمدره نصب میشود؟
طبق رایزنی با مسئولان دانشگاه آزاد تهرانغرب مشخص شده که در مراحل نهایی قرار داریم. البته نیازمند عزمی در این خصوص هستیم؛ یعنی بپذیریم با مدلیهایی شرکتهای ما در آنجا مستقر شوند. جلسات شورای اقتصاد دانشبنیان استان تهران نیز بهصورت مستمر برگزار میشود و امیدوارم مصوبات این جلسات از هیاتامنای استان اخذ شود. از آنجا که واگذاری زمین سخت است، مدلهای مشارکتی را راحتتر میتوان پیش برد. بهطور مثال در شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان، زمین برای دانشگاه بوده اما با مدل 99ساله این زمین را واگذار کرده است. در پارک پردیس این زمینها بهصورت دائمی واگذار میشود اما در شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان، زمین دولتی است اما دانشگاه اصفهان توانسته این زمین را بهصورت 99ساله واگذار کند. در دانشگاه آزاد نیز اگر بتوانیم مدلهایی را برای مشارکت با بخش خصوصی درنظر بگیریم، کار پیش خواهد رفت. ما نمیخواهیم تولیدکننده یکسری از محصولات باشیم؛ بنابراین باید با یکسری شرکتهای دانشبنیانی که از دل دانشگاه بیرون میآیند یک مدل مشارکتی تعریف کنیم. این مشارکت همان نگاه و تغییر است و امیدوارم با نگاه دکتر طهرانچی و تیم فعلی بتوانیم سریعتر این پروژه را به اتمام برسانیم.
برای تغییر نگرش دانشجویان در مدل جدید آموزش نیازمند فرهنگسازی هستیم
ما چالشی در فضای دانشگاهی کشور داریم که در دانشگاه آزاد البته این چالش کمرنگتر دیده میشود. شرایط و مدل تصمیمگیری ما در فضای آموزش عالی چابک نیست و امکان تغییر نسبت به اقتضائات روز را به ما نمیدهد. در بحث فناوری در دانشگاههای دولتی با این چالش مواجه هستیم و گاه برخی دانشگاهها بحث تغییر نسل و مدل دانشگاهها را قبول ندارند. البته پذیرش مرحله اول است و در مرحله دوم باید محیط دانشگاه، استادان و... این مدل جدید را حس کنند. یعنی دانشجویانی که در واحد پردیس پذیرفته میشوند باید از همان ابتدا حس کنند با مدل جدیدی از آموزش روبهرو شدهاند و باید با هدف روبهجلو در حوزه فناوری آموزش ببینند. با این چالش در واحد چگونه دستوپنجه نرم میکنید؟
برای ایجاد هر فضایی نیازمند فرهنگسازی هستیم؛ یعنی فرهنگ یک سیستم باید تغییر را بپذیرد. فرهنگسازی نیز کار یکشبه نیست؛ بهطور مثال استادی که همیشه به بحث آموزش علاقهمند بوده یا دانشجویی که وارد دانشگاه و فضای آموزشی شده تا فقط یک مدرک اخذ کند، نیازمند تغییر نگرش هستند. درواقع اگر بخواهیم نگاه آنها را بهسمت این ببریم که خلق کار کرده و کارآفرین باشند، نیازمند فرهنگسازی هستیم. باید برای دانشجویان این فرهنگسازی انجام شود که به جای اخذ یک مدرک صرف و توقع ایجاد شغل از دولت و بخش خصوصی، خود کارآفرین باشند.
احساس «ما میتوانیم» ایجادکننده یک جریان است
بخشی از این فرهنگ در دانشگاه به دانشجو تزریق میشود؛ یعنی دانشجو در مواجهه با استاد، کلاسها و اتفاقات دانشگاه باید با این نگاه آشنا شود.
ما با باز کردن فضای بین دانشگاه و پارک و برداشتن دیوارها تلاش کردیم این اقدام را انجام دهیم. حالا دانشجویان میتوانند از امکانات پارک پردیس استفاده کنند. بهطور مثال دانشجویان میتوانند از استخر، مسجد، امکانات رفاهی، رستوران، سالن چندمنظوره و... در پارک پردیس استفاده کنند. تصور کنید یک دانشجو با حضور در کافیشاپ پارک پردیس، ممکن است با مدیرعامل یک شرکت دانشبنیان آشنا شده و گفتوگو و مکالمهای بین آن دو شکل بگیرد. معتقدم افکار هر آدمی را پنج نفر اطراف او تعیین میکنند. اگر اطرافیان شما افرادی باشند که تولیدکننده یک کسبوکار و ثروت برای جامعه بوده و افکار مثبت به شما منتقل میکنند، میتوانند شما را نیز مثبتگرا کنند. یکی از عوامل موفقیت دانشجویان جدید در دانشگاه MIT موفقیت دانشجویان قدیمیتر است. دانشجویان با مشاهده موفقیت و ایجاد شرکت توسط دانشجویان سالهای بالاتر انگیزه پیدا میکنند. بنابراین احساس «ما میتوانیم» ایجادکننده یک جریان است. هدفمان از برداشتن دیوار بین واحد پردیس و پارک پردیس نیز این بود که دانشجویان ما با شرکتهای حاضر در پارک پردیس که توسط دولت حمایت و ایجاد شدهاند، آشنا و همنشین شوند.
حضور یک فضای اشتراکی در پارک پردیس برای فعالیتهای کسبوکاری دانشجویان
از نحوه تعامل دانشجویان با شرکتهای دانشبنیان پارک پردیس و نظر آنها برای برداشتن این دیوارها ارزیابیای صورت گرفته است؟
دانشجویان احساس تغییر را ابراز کردهاند؛ شما میتوانید با حضور در واحد علوم و فنون پردیس از دانشجویان این را بپرسید که دانشگاه در این چند ماه نسبت به گذشته چه تغییراتی کرده است. یک فضای اشتراکی نیز در پارک پردیس وجود دارد که دانشجویان میتوانند یک میز داشته باشند تا فعالیتهای کسبوکاری خود را در آن فضا ایجاد کنند. اگر بخواهیم این فضاها را ایجاد کنیم، نیازمند سرمایهگذاری و هزینه هستیم ولی با برداشتن این دیوارها این فضا در اختیار دانشجویان ما قرار گرفته است. در پارک پردیس هر ماه تیمهای خارجی حضور پیدا کرده و رویدادهای مختلفی برگزار میشود. حضور بچهها در این رویداد میتواند این فرآیند را تسهیل کرده و این فرهنگ را سریعتر القا کند. در چند ماه گذشته نیز ما چند رویداد ازجمله رویداد هکرها را برگزار کردیم. در رویداد هکرها بیش از 300 هکر در کشور در واحد پردیس به کمک پارک پردیس شرکت کردند. نفر چهارم هکرها دانشجوی واحد علوم و فنون پردیس بود که بعد از این رویداد در شرکتهای دانشبنیان پارک پردیس بهکار گرفته شد و الان در دو جا بهصورت پارهوقت مشغول فعالیت است. بنابراین، این بستر کمک کرده تا دانشجویان بتوانند خود را نشان دهند؛ رویداد هکرها باعث شد شرکتها و مردم متوجه شوند به هکرها نیز نیاز داریم، زیرا این افراد دارای ابعاد مثبت هستند. بهطور مثال چندی پیش سایت شهرداری هک شد، اگر بتوانیم برای رفع این معضل از هکرهای داخلی استفاده کنیم آنها میتوانند باگهای سیستم را شناسایی کرده واین بهعنوان یک شغل تعریف شود. بنابراین قرار گرفتن واحد پردیس در کنار پارک پردیس میتواند این فرهنگسازی و تعامل را تقویت کند.
جذب دانشجوی خارجی در واحد پردیس براساس توانمندیهای فناوری
جذب دانشجویان خارجی یکی از بحثهایی است که در واحد علوم و فنون پردیس دنبال شده. قرار بود دانشجویانی جذب شوند که بهعنوان سفیران نوآوری و فناوری در کشورهای خود حضور پیدا کنند. الان این اتفاق در واحد پردیس افتاده است؟
درخواست ما از سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی برای جذب دانشجویان خارجی با نگاه دیگر واحدهای دانشگاه متفاوت است. نگاه واحدهای دیگر برای جذب دانشجویان خارجی صرفا آموزشی است اما ما معتقدیم اگر قرار است دانشجویانی از کشورهای همسایه جذب شوند باید براساس توانمندسازی آنها بوده و در یکسری فناوریها و نیازها آنها را تربیت کرده و رشد خواهیم داد. فرض کنید یک دانشجوی عراقی، افغانستانی یا تاجیکستانی و... به داخل کشور ما آمده و بهطور مثال روی موضوع آب که موضوع کشور او نیز هست، کار کند؛ یکسری فناوریها (مانند آبشیرینکن، پساب و...) در کشورها در این خصوص وجود دارد، بنابراین وقتی این دانشجوی خارجی در یکی از شرکتهای دانشبنیان پروژهای تعریف میکند، با آن شرکت دانشبنیان تعامل برقرار کرده و رفاقتی ایجاد میشود. این تعامل با شرکت باعث میشود وقتی او به کشورش بازمیگردد، نماینده این شرکت در کشور خود باشد. چنین تعاملی چند مزیت برای ما ایجاد میکند؛ اول اینکه این دانشجو سفیر فناوری ما در کشور خود خواهد بود و امتیازات فناوریمان را به رخ افراد مختلف در کشور خود میکشد. دوم اینکه به جای این شرکت دانشبنیان، دفتر بزند و نیرو بگیرد، این دانشجو میتواند نماینده ما در کشور خود باشد و در چنین صورتی میتوانیم هزینههای خود را کاهش داده و با یک تیر چند نشان بزنیم. این دانشجویان سفیرانی هستند که قدرت کشور ما را در حوزههای مختلف ازجمله فناوری به رخ سیاستمداران و افراد فعال در کشور خود میکشند.
جذب دانشجوی خارجی بهصورت هدفمند و باکیفیت انجام میشود
الان فضای جذب دانشجوی خارجی در واحد علوموفنون پردیس آماده است؟
هدفمان جذب دانشجویان خارجی به تعداد زیاد نیست بلکه بهدنبال جذب آنها بهصورت هدفمند هستیم. بهطور مثال میخواهیم روی 30موضوع، دانشجوی خارجی جذب کنیم. یکی از مشکلاتمان کیفینبودن دانشجویانی است که از کشورهای خارجی جذب میشوند. برای جذب دانشجوی خارجی اصرار به کیفیت داریم و هر دانشجویی را نمیپذیریم؛ چنین نگاهی باعث برندسازی میشود یعنی بهجای آنکه بهصورت کمی فکر کنیم، تمرکز خود را بر جذب بهصورت کیفی گذاشته و کار را جلو ببریم. در چنین شرایطی وقتی بعد از چند دوره این دانشجویان فارغالتحصیل شده و به کشور خود بازگشته و کیفیت آموزش آنها دیده شود، خودبهخود این تمایل برای اینکه دانشجویان بیشتری تمایل به تحصیل در واحد علوموفناوری پردیس داشته باشند، افزایش پیدا میکند.
در حوزه کارکنان و اساتید نیز همین نگاه وجود دارد؟
بسیاری از شرکتهای دانشبنیان که در پارک پردیس مستقر هستند، افرادی با مقاطع دکتری هستند. این افراد دارای ظرفیتهایی هستند که میتوان از آنها کمک گرفت. بهدنبال آن هستیم تا افرادی که دارای یکسری ظرفیتها و شرایط هستند بتوانند در واحد پردیس تدریس کنند. البته فردی که در صنعت حضور دارند شاید نتواند بهصورت تماموقت فعالیت کند اما میتواند سهساعت کورس آموزشی داشته باشد تا پیچیدهترین و بهروزترین فناوری را که به آن دست پیدا کرده به دانشجویان منتقل کند.
5100 دانشجو در واحد علوموفناوری پردیس مشغول به تحصیل هستند
چه تعداد اعضای هیاتعلمی و دانشجویان در واحد علوموفناوری پردیس حضور دارند؟
درحال حاضر 5100دانشجو و حدود 73هیاتعلمی در واحد پردیس مشغول به تحصیل و فعالیت هستند.
صنایع خلاق و فناوریهای فرهنگی در 12 حوزه در واحد پردیس دنبال میشود
یکی از نگاههای ویژه واحد علوموفناوری پردیس، توجه به صنایع خلاق و نوآور فرهنگی است. چرا این نگاه در واحد پردیس دنبال میشود؟
یکی از بحثهایی که در دانشگاه آزاد به آن پرداخته شده و دومین رویداد آن نیز برگزار شد، بحث صنایع خلاق و فناوریهای فرهنگی است. البته قرار بود دومین رویداد در آذرماه برگزار شود اما بهعلت برگزاری رویداد ملی عصر امید، این رویداد نیز زودتر برگزار شد. صنایع خلاق و فناوریهای فرهنگی شامل 12حوزه از صنایعدستی، خطاطی و نقاشی گرفته تا صنعت ورزش، مدولباس و... را شامل میشوند. در گذشته در حوزههای رشتههای تحصیلی نگاهمان به شرکتها، اشتغال و... بیشتر به تجهیزات بود و کمتر به بحثهای سافتاسکیلها توجه میکردیم. در رویکرد جدید نگاهمان این است که در دانشگاه آزاد به فناوریهای نرم با نگاه ویژهای پرداخته شود. اگر رسانه را در نظر بگیرید در بسیاری از جوامع در جنگهای پیشآمده به رسانه میبازیم، زیرا رسانه یک فناوری نرم است و ما در این فناوری نرم نتوانستیم خود را قوی کنیم. پرداختن به فناوریهای نرم میتواند ما را مجهز به اسبابی کند که این اسباب برای رسیدن به اهدافمان به ما کمک کند. بنابراین برای توجه به این سافتاسکیلها، همان بحث فرهنگسازی مطرح میشود تا دانشجویان متوجه اهمیت موضوع شوند. البته الان دانشجویان متوجه اهمیت موضوع شدهاند و میدانند بهجای گرایش به رشتههای مهندسی باید در رشتههای علومانسانی متمرکز شوند. درحال حاضر بحث حکمرانی برای ما اهمیت زیادی دارد؛ در بسیاری مواقع فعالیتهای زیادی انجام میدهیم اما در انتهای کار که بحثهای حکمرانی مطرح میشود دچار مشکل میشویم زیرا نتوانستهایم متخصصان حوزه حکمرانی را بهخوبی تربیت کنیم. بنابراین بحثمان تربیت دانشجو و استاد در این حوزهها و همچنین تولید محصولات است. بهطور مثال در اسباببازی، بحثهای بازارپردازی فرهنگی مطرح میشود. کشورهایی مانند ترکیه و کره در حوزه بازارپردازی فرهنگی پیشتاز هستند و بعد از ساخت یک سریال، حتی عروسک، لباس و... آن سریال نیز دیده شده است؛ اما سوال اینجاست که ما به این زنجیرهها نگاه کردهایم؟ آیا به این حوزهها چه از نظر آموزشی و شرکتی، حمایتی و... پرداختهایم؟ حتی در بحث تولید محتوا نیز این بحث مطرح است. بهطور مثال تصور کنید یک دانشآموز میخواهد یک داستان گوش دهد اما نمیتواند به یک محتوای خوب دسترسی پیدا کند زیرا تیمهایی که بتوانند محتواسازی باکیفیت داشته باشند، وجود ندارند. مردم در محتوا، اسباببازی، لوازمالتحریر و... بهدنبال کیفیت خوب هستند، بنابراین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی میتوانند در این حوزهها پیشرو باشند.
ارسال 1380 اثر در رویداد اول و دوم صنایع خلاقوفناوریهای فرهنگی
تصور شما نسبت به پتانسیلهای فرهنگی دانشگاه آزاد قبل از برگزاری رویداد صنایع خلاقوفناوریهای فرهنگی با بعد از برگزاری این رویداد تفاوتی داشت؟ نگاه شما به تاثیرگذاری رویداد چگونه است؟
برگزاری این رویداد از سال گذشته آغاز و در دوران کرونا 600اثر به این رویداد ارسال شد. حوزه صنایع خلاقوفناوریهای فرهنگی بهگونهای است که حتی یک دانشجوی پرستاری میتواند علاقه و مهارت در یک حوزه دیگر داشته باشد، بنابراین اگر این بستر در دانشگاه آزاد فراهم شود مهارت او دیده میشود و میتواند در قسمت مهارتی نسبت به قسمت تخصصی که در آن مشغول به تحصیل است، رشد بیشتری داشته باشد. در رویداد دوم نیز حدود 780اثر ارسال شد که البته جای رشد بیشتری داشت. امیدوارم در سال آینده بتوانیم این رویداد را با قوت ادامه دهیم. بسیاری از دانشجویان دانشگاه آزاد شاغل هستند و صنایع خلاقوفناوریهای فرهنگی میتواند به آنها کمک کند.
موفقیت و تاثیرگذاری افراد باید با موفقیت دانشگاه گره بخورد
آیا در رویداد اول و دوم صنایع خلاقوفناوریهای فرهنگی موردی بود که از دیدن آن شگفتزده شوید؟
بله، در بحث انیمیشن نفر اول از دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان بود که در اشل و رتبه بینالمللی فعالیت میکرد ولی پیش از برگزاری این رویداد هنوز شناخته نشده بود، اما حالا صندوق پژوهشوفناوری دانشگاه قرار است برای او سرمایهگذاری کند. این افراد هم میتوانند تولید محتوا کرده و هم ایجاد اشتغال کنند بهشرطی که به آنها پرداخته شود. موفقیت و تاثیرگذاری افراد باید با موفقیت دانشگاه گره بخورد. گاهی اوقات کارمند دانشگاه مهارت خوبی دارد اما من بهعنوان رئیس واحد، اسبابی را فراهم نمیکنم که پیشرفت او را با پیشرفت دانشگاه گره بزنم. اما اگر با این نگاه که یکسال فرصت برای او ایجاد کرده سپس با این کارمند مشارکت کرده تا از کار کارمندی خارجشده و به یک شرکت تبدیل شود به موفقیت نزدیک میشویم. پارسال در واحد شیراز کارمندی داشتیم که روی چرم کار میکرد. سوال اینجاست که آیا فرصت رشد این کارمند را در دانشگاه فراهم کردهایم؟ یکی از بحثهایی که در کارآفرینی مطرح است بحث تیمسازی است، یعنی تیمهایی ایجاد شود که بتوانند محصول را توسعه داده و تبدیل به یک محصول تجاری کنند. یکی از مباحثی که در کشور با آن با مشکل مواجه هستیم بحثهای اسکیلاپینگ است، یعنی برای تولید یک یا دو محصول مشکلی وجود ندارد اما برای تولید هزار محصول با مشکل مواجه خواهیم بود. بهعبارت بهتر، درخصوص فناوری تغییر در تعداد با مشکل مواجه هستیم.
چه تعداد از دانشجویان و اساتید در بحث صنایع خلاق در دو دوره شرکت کردند؟
تعداد کارمندان و اساتید نسبت به دانشجویان کمتر بود و 10درصد آثار از کارمندان رسید و بین برگزیدگان نیز تقریبا 10درصد از کارمندان بودند.
یک قرارگاه صنایع خلاق در کل کشور ایجاد میشود
برنامه شما برای ادامه این رویداد چیست؟
هدفمان تقویت دبیرخانه رویداد صنایع خلاقونوآور فرهنگی است. همچنین با یک نگاه ویژه با کمک شورای فرهنگی و عمومی کشور یک قرارگاه صنایع خلاق که یک ضلع آن دانشگاه آزاد است، ایجاد خواهد شد. دبیرخانه شورای صنایع خلاق نیز با حمایت معاونت فرهنگی به واحد علوموفناوری پردیس واگذار شده است. شورای فرهنگی و عمومی کشور نیز قرار است یک قرارگاه صنایع خلاق در کل کشور ایجاد کند که ما به آنها پیشنهاد دادیم دانشگاه آزاد میتواند یک ضلع این قرارگاه باشد.
ایجاد کسبوکارهایی در صنایع خلاق بهصورت سیار از مهرماه
این قرارگاه چه پتانسیلی به دانشگاه آزاد اضافه میکند؟
ما میتوانیم به بازار بزرگتر، حمایتهای دولتی بیشتر و بحثهای اطلاعرسانی بیشتری دست پیدا کنیم. در شهرهای مرزی عروسکهایی تولید میشود که این عروسکها بازار بزرگی دارند، بنابراین از بستر دانشگاه آزاد بحثهای بازاریابی را نیز میتوانیم توسعه دهیم چون با پراکندگی واحدها در دانشگاه آزاد روبهرو هستیم. در استان تهران از مهرماه کسبوکارهایی در صنایع خلاق بهصورت سیار ایجاد خواهیم کرد که بهصورت هفتگی در هرکدام از واحدهای دانشگاه آزاد یک نمایشگاه کسبوکاری داشته باشیم تا دانشجویانی که محصولاتی در حوزه صنایع خلاق دارند در این نمایشگاه حضور پیدا کنند. با این اوصاف دانشجویانی که صاحب محصول و مهارت هستند درطول ترم بهصورت چرخشی در این نمایشگاه حاضر شده و ما بازار آنها را تقویت خواهیم کرد تا بچهها بتوانند از محصولات یکدیگر خرید کنند. درواقع میخواهیم کسبوکارهای دانشجویی را در حوزه صنایع خلاق بهصورت سیار کنیم. طرح دیگرمان با واحد کیش است تا برای برترینهای صنایع خلاق یک نمایشگاه برای بازار این محصولات فراهم کنیم. سال گذشته نیز با چند شبکه رایزنی کردیم تا مانند برنامه میدون شبکه سوم سیما بستری را برای صنایع خلاق دانشگاه آزاد ایجاد کنیم.
برگزاری همایشها در سطح استانها نیز میتواند این بستر را در دانشگاهها ایجاد کند تا توجه بهسمت این فضا باشد؟
بله، انشاءالله بهسمت این فضا نیز حرکت خواهیم کرد.
سومین رویداد صنایع خلاقوفناور فرهنگی اردیبهشتماه سال آینده برگزار میشود
رویداد سوم صنایع خلاقوفناور فرهنگی چه زمانی برگزار میشود؟
از آنجایی که برنامهمان برای برگزاری این رویداد در آذرماه بود اما این دوره بهدلیل برگزاری رویداد ملی عصر امید امکان برگزاری رویداد دوم در آذرماه نبود به احتمال زیاد زمان برگزاری آن را تغییر داده و به اردیبهشتماه منتقل میکنیم. فراخوان آن در سال تحصیلی جدید ابلاغ شده تا آثار رسیده و داوری شوند و رویداد در اردیبهشت برگزار شود. البته بعد از ارسال آثار یک برنامه توانمندسازی و استارتاپ ویکند نیز برای آنها برگزار میشود.
ایجاد شبکه بین فعالیتهای فناوری استان تهران
شما معاون فناوریونوآوری دانشگاه آزاد اسلامی استان تهران هستید، در این معاونت برنامه خاصی در دست دارید؟
در فناوری استان یکی از بحثهایمان ایجاد شبکه بین فعالیتهای فناوری استان است. بهطور مثال مراکز رشدمان را دارای شبکه میکنیم، به این معنی که اگر منزل فردی در شرق تهران است اما محل تحصیل او در غرب تهران است، بتواند در مرکز رشد تهرانشمال و تهرانجنوب مستقر شود. بهعبارت بهتر، همه مراکز رشد و زیرساختهای فناوری و سراهای نوآوری را شبکه میکنیم. اگر این شبکه ایجاد نشود مراکز رشد و سراهای نوآوری نمیتوانند از ظرفیتهای یکدیگر استفاده کنند. بنابراین با شبکهسازی میخواهیم تمام ظرفیتهای خود را به اشتراک بگذاریم.
شناسنامهدار کردن فناورهای استان دنبال میشود
این نگاه ملی است؟
فعلا برنامهمان در استان تهران است؛ بحث بعدیمان شناسنامهدار کردن فناورهای استان است، یعنی سطح بلوغ آنها رت تعیین خواهیم کرد تا مشخص شود چه تعداد فناوری در چه سطحی از بلوغ هستند. بهطور مثال فرض کنید یک فرد به فناوری نانوکپسول یک دارو دست پیدا کرده است؛ باید مشخص شود سطح بلوغ این فناوری چقدر است و درنهایت باید این فناوریها شناسنامهدار شوند تا بهطور مثال وقتی شما یک گزارش از این محصول تهیه میکنید، مخاطب بداند آن محصول در چه سطحی است. همچنین در بحث توانمندسازی و آموزش نیز ورود کرده و کمیسیونهای خاص فناوری را ایجاد کردهایم. در واحدهای دانشگاهی هر استان نیز شورای اقتصاد دانشبنیان را تقویت خواهیم کرد که هر ماه جلساتی داشته باشند.
وقتی شوراهای اقتصاد دانشبنیان را بررسی میکنیم متوجه میشویم برخی استانها هنوز با این فضا بیگانه هستند و حرفی برای گفتن ندارند. چه برنامهای برای تقویت شوراها در سطح استان دارید؟
علاوهبر برگزاری شورا بحثهای آموزشی را نیز خواهیم داشت؛ در استان علاوهبر اینکه شورای اقتصاد دانشبنیان بهصورت مستمر برگزار شده و گزارشدهی نیز اتفاق میافتد، بحثهای آموزشی و توانمندسازی نیز برگزار می کنیم تا واحدها را در بحثهای اقتصاد دانشبنیان توانمند کرده تا بتوانند تصمیمات بهتری در این حوزه اخذ کنند.