از امروز نشست صلح آستانه با حضور روسایجمهور سه کشور ایران، روسیه و ترکیه در تهران آغاز میشود، با توجه به شرایط منطقه و جایگاه تعیینکننده جمهوری اسلامی ایران، خروجی این نشست میتواند بر تحولات پیشروی منطقه و جهان موثر باشد، در همین راستا با حسن هانیزاده، کارشناس مسائل بینالملل پیرامون ابعاد این نشست و همچنین تلاشهای دیپلماتیک دولت سیزدهم برای بهبود روابط با همسایگان ایران گفتوگو کردهایم.
هانیزاده در ابتدای گفتوگو به سفر مقامات بلندپایه کشورهای منطقه به ایران طی 10 ماه گذشته اشارهای داشت و گفت: «جمهوری اسلامی ایران طی ماههای اخیر به یک کشور محوری و تاثیرگذار در منطقه خاورمیانه تبدیل شده است، در همین رابطه سفر روسایجمهور ترکمنستان، قزاقستان، تاجیکستان و همچنین سفر نخستوزیر عراق، امیر و وزیر خارجه قطر همراه حضور سایر مقامات و شخصیتهای بلندپایه منطقهای و جهانی در تهران نشاندهنده نقش راهبردی ایران در حل مناقشات منطقهای و جهانی است.»
این کارشناس مسائل بینالملل در رابطه با موضوعاتی که ممکن است در نشست آستانه موردتوجه سران سه کشور ایران، روسیه و ترکیه قرار گیرد، اظهار داشت: «با توجه به اینکه بسیاری از مسائل جهانی و منطقهای با محوریت ایران حلوفصل میشود، انتظار میرود در جریان نشست مشترک روسایجمهور ایران، روسیه و ترکیه در تهران مسائل مهمی ازجمله پیامدهای سفر اخیر بایدن به فلسطیناشغالی و عربستان، بحران بهوجودآمده در سوریه و اوکراین، حضور نیروهای ترکیه در استان ادلب سوریه و... در مدار بحثهای روسایجمهور سه کشور قرار گیرد. در همین رابطه مهمترین موضوعی که در تهران مورد بحث رئیسی، پوتین و اردوغان قرار خواهد گرفت، موضوع جنگ اوکراین و بحرانی است که با قطع صادرات نفت و گاز توسط روسیه برای کشورهای اروپایی به وجود آمده است و احتمالا درخلال گفتوگوهای طرفین به راهحلهای پیشنهادی برای پایان دادن به بحران اوکراین نیز خواهند رسید. با توجه به این موارد بهنظر میرسد ظرف روزهای آینده خروجی قابلتوجهی از نشست سران سه کشور ایران، روسیه و ترکیه در تهران بهدست خواهد آمد که بازتاب آن بر تحولات منطقه نیز موثر خواهد بود.»
در بخش دیگری از این گفتوگو از هانیزاده در رابطه با میزان موفقیت راهبرد دولت سیزدهم در زمینه تعامل با کشورهای منطقه و آسیایمیانه سوال کردیم، او در پاسخ اینگونه توضیح داد: «دولت سیزدهم به ریاست سیدابراهیم رئیسی در حوزه مسائل دیپلماتیک سیاست خود را مبتنی کرده بر گسترش رابطه با کشورهای منطقه، آسیانهمیانه و جنوب قفقاز، این سیاست تاثیر خود را بر بسیاری از رخدادهای منطقه گذاشته و همین تاثیرگذاری ثابت میکند دولت سیزدهم در زمینه مسائل دیپلماتیک پرتحرک بوده است. سیاست دولت رئیسی ایجاد همگرایی در بین کشورهای منطقه و کوتاه کردن دست رژیمصهیونیستی و آمریکا از خاورمیانه است، در پیشبرد این سیاست راهبردی دولت سیزدهم توانسته است با تحرکات دیپلماتیک خود و گسترش نفوذش بر کشورهای آسیای میانه، خطر نفوذ رژیمصهیونیستی در منطقه بهویژه در کشورهای جنوب خلیجفارس را کاهش دهد.»
چند روز قبل جو بایدن سفری به فلسطیناشغالی و عربستان داشت، یکی از اهداف مهم این سفر تشکیل ائتلافی با حضور متحدان منطقهای آمریکا علیه ایران بود، هانیزاده در پاسخ به سوالی در همین رابطه گفت: «سفر اخیر بایدن به عربستان و فلسطیناشغالی صرفا با هدف دادن روحیه به مقامات این رژیمها بوده و بهجز پروپاگاندای تبلیغاتی- سیاسی علیه ایران هیچگونه دستاوردی برای آمریکا و حتی متحدان منطقهایاش نداشته است. شکست بایدن در ایجاد ائتلاف منطقهای علیه ایران و همچنین ناتوانی وی در زمینهسازی تشکیل ناتوی عبری-عربی ضدمحور مقاومت نشان میدهد آمریکا جایگاه و نفوذی را که پیش از این در منطقه داشته، از دست داده و اکنون حتی کشورهای همپیمان با آن مانند امارات، بحرین، عربستان و کویت هم اعتماد و اطمینانشان را نسبت به ایالاتمتحده از دست دادهاند.»
وی در ادامه توضیحات خود به اختلافات موجود میان مقامات رژیمصهیونیستی اشاره کرد و اظهار داشت: «در چنین شرایطی آمریکا مانند گذشته دیگر نمیتواند چتر حمایتی خود را بهدلیل ضعفهای ساختاری که دارد بر متحدان منطقهای خود بگستراند و بعد از سفر بایدن به فلسطیناشغالی مقامات رژیمصهیونیستی بهدلیل شکست سیاستهای مشترک اسرائیل و آمریکا علیه ایران دچار اختلاف شدید شدهاند.»
در پایان گفتوگو هانیزاده اشارهای به چشمانداز روابط ایران با همسایگان داشت و گفت: «سیاست خارجه جمهوری اسلامی ایران در رابطه با کشورهای منطقه مبتنی است بر ایجاد همگرایی و وحدت و عدم دخالت در مسائل کشورها. در تداوم این سیاست ایران بهعنوان محوریترین کشور خاورمیانه همواره در تلاش بوده نفوذ رژیمصهیونیستی در میان کشورهای منطقه را کاهش دهد. تاکنون سیاستی که دولت سیزدهم در ارتباط با همسایگان درپیشگرفته سیاستی عقلانی است که خروجی آن علاوهبر اینکه باعث ایجاد همگرایی و وحدت میان کشورهای منطقه میشود در آینده سبب ایجاد یک بلوک مشترک سیاسی- اقتصادی در منطقه با حضور ایران و کشورهای آسیای میانه و غرب آسیا خواهد شد.»