ایران تماشاچی بازار ۲۷۰ میلیارد دلاری بازی

سیدسجاد قوامی، خبرنگار: این روزها با تعطیلی مدارس و آغاز فصل تابستان، دانش‌آموزان فرصت بیشتری برای سرگرمی دارند. یکی از این سرگرمی‌ها، بازی‌های دیجیتال است. جست‌وجوها در بازار بازی نشان می‌دهد گردش مالی بسیار هنگفتی پیرامون صنعت بازی در ایران شکل‌ گرفته است. برای درک بهتر گردش مالی بسیار قابل‌توجه در این بازار کافی است تصور کنید برای نصب 15 بازی روی کنسول رقمی بین 1.8 میلیون تومان تا دومیلیون تومان از افراد دریافت می‌شود. باورم نمی‌شد نصب بازی آفلاین و کرک شده اینقدر گران شده باشد. البته به‌دلیل تحریم و سرعت اینترنت عملا امکان استفاده از بازی‌های آنلاین برای کنسول‌ها در ایران وجود ندارد.

بازار 272 میلیارد دلاری بازی
بازی‌های دیجیتال یکی از پررونق‌ترین بخش‌ها در صنعت رسانه و سرگرمی جهانی است که شامل بازی‌هایی است که روی رایانه‌های شخصی، موبایل و کنسول‌ها اجرا می‌شوند. در سال 2016، بازار جهانی بازی‌های دیجیتال درآمدی نزدیک به 94 میلیارد دلار داشت. براساس تحقیقات بازار بازی Netscribes، انتظار می‌رود بازار بازی‌های دیجیتال با رشد قابل‌توجهی به بیش از 272 میلیارد دلار تا پایان سال 2022 برسد.
بازی‌های موبایلی در چند وقت اخیر با سرعت فوق‌العاده بالایی توسعه یافته‌اند و در سال 2016 بزرگ‌ترین بخش بوده و پس از آن بازی‌های کنسولی و رایانه‌های شخصی قرار دارند. طبق پیش‌بینی‌های صنعت بازی، این بخش سریع‌ترین رشد بازار را خواهد داشت و بین سال‌های 2022-2017 بیش از 25 درصد رشد را تجربه کرده است. این بخش به‌دلیل موانع ورودی کم و فعالیت‌های گسترش سریع اینترنت و تلفن‌های هوشمند در سراسر جهان درحال افزایش است.
بازی‌های رایانه‌ای و کنسول‌ها بخش قابل‌توجهی از درآمد بازی‌های دیجیتالی جهانی را در اختیار دارند و بررسی‌ها نشان می‌دهد بین سال‌های
2022-2017 به ترتیب با 11 و 15 درصد رشد بیشترین رشد را داشته‌اند. اگرچه بسیاری از صنعت مرورگر/بازی آنلاین رایگان در بازی‌های رایانه‌ای به‌سمت گوشی‌های هوشمند و تبلت‌ها سوق داده شده است، تجزیه‌وتحلیل خرید دیجیتالی گسترده‌ای را در رایانه‌های شخصی نشان می‌دهد. هر دو بخش رایانه و کنسول به‌دلیل پذیرش واقعیت مجازی، ورزش‌های الکترونیکی و افزایش خرید دیجیتال شاهد رشد خواهند بود.
طبق گزارش جدیدی از Data.ai که قبلا با شرکت بین‌المللی داده (App Annie) جمع‌آوری‌شده است، هزینه مصرف‌کنندگان در سراسر جهان برای بازی‌های ویدئویی امسال به رکورد جدیدی خواهد رسید. این دو شرکت مشخص کرده‌اند بازار بازی طی سال 2022 درمجموع 222 میلیارد دلار خواهد بود که بیش از 61 درصد آن را بازار بازی‌های موبایلی تشکیل می‌دهد.
 وب‌سایت Data.ai در گزارش تحلیل صنعت بازی در سال 2022 عنوان می‌کند: «بازی‌های موبایل درحال‌حاضر محرک اصلی رشد مصرف بازی‌های دیجیتال است و قرار است در سال 2022 پیشتازی جهانی خود را با 3.3 برابر کنسول‌های بازی خانگی افزایش دهد. از آنجا که COVID-19 باعث افزایش فروش کنسول‌های بازی شد، در دسترس بودن بیشتر کنسول‌های Xbox Series X/S و پلی‌استیشن 5 که به‌تازگی منتشرشده‌اند نیز باعث رشد بیشتر بازی‌ها در سال 2022 خواهد شد. علی‌رغم این پیش‌بینی، این وب‌سایت معتقد است بازار کنسول‌ها در سال جاری اندکی کاهش می‌یابد و به 42 میلیارد دلار می‌رسد، البته بازی‌های PC/Mac تقریبا برابر با 40 میلیارد دلار هستند.
این گزارش در بخش دیگری به یک تحول مهم اشاره می‌کند: «تجربه کنسول و موبایل نیز درحال ادغام است؛ دستگاه‌های تلفن همراه اکنون می‌توانند گرافیک کنسول‌ها و تجربه‌های گیم‌پلی را همراه با ویژگی‌های بازی اجتماعی و رقابتی بین پلتفرمی ارائه دهند.»

10 کشور برتر در بازار بازی
به گزارش سایت نیوزو در سال 2021 تعداد کاربران و درآمد برای 10 کشور برتر به این ترتیب است؛ چینی‌ها با 685 میلیون بازیکن و 49 میلیارد دلار درآمد، آمریکایی‌ها با 191 میلیون بازیکن و 47 میلیارد دلار درآمد، ژاپنی‌ها با 76 میلیون بازیکن و 22 میلیارد دلار درآمد، کره‌جنوبی با 33 میلیون بازیکن و 8.3 میلیارد دلار درآمد، آلمانی‌ها با 46 میلیون بازیکن و 6.8 میلیارد دلار درآمد، انگلیسی‌ها با 38 میلیون بازیکن و 5.7 میلیارد دلار درآمد، فرانسوی‌ها با 38 میلیون بازیکن و 4.3 میلیارد دلار درآمد، کانادایی‌ها با 21 میلیون بازیکن و 3.7 میلیارد دلار درآمد، ایتالیایی‌ها با 36 میلیون بازیکن و 3.1 میلیارد دلار درآمد و برزیلی‌ها با 92 میلیون بازیکن و 2.5 میلیارد دلار درآمد به ترتیب اول تا دهم هستند.

 بازی‌های دیجیتال در ایران
آخرین آمار رسمی که درخصوص تعداد کل بازیکنان ایرانی تا سال 1398 توسط بنیاد ملی بازهای رایانه‌ای منتشر شده است عدد 32 میلیون نفر را نشان می‌دهد. البته همه‌گیری ویروس کرونا و تاثیر آن در افزایش نفراتی که وارد فضای بازی‌های دیجیتال شده‌اند با محاسبه تقریبی نرخ رشد به نظر می‌رسد در سال 1401 این عدد به نزدیک 45 میلیون نفر رسیده باشد. بازار بازی‌های دیجیتال در ایران جهان به چند دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
1- کامپیوترها و لپ‌تاپ‌های گیمینگ
2- کنسول‌های بازی
3- موبایل
 در این سه بازار اصلی دو قسمت سخت‌افزار و نرم‌افزار و لوازم جانبی اهمیت ویژه دارند و به‌نوعی قسمت قابل‌توجهی از گردش مالی این صنعت در این بخش‌ها وجود دارند.
در قسمت کامپیوتر و لپ‌تاپ‌های مخصوص بازی که ویژه افراد حرفه‌ای هستند و حداقل بودجه برای یک دستگاه‌های مناسب برای بازی برابر با 32 میلیون تومان است و البته با توجه به برند لپ‌تاپ یا قطعات سخت‌افزاری کامپیوترهای شخصی این رقم تا 92 میلیون تومان قابل‌افزایش است. البته باید در نظر داشته باشیم این هزینه‌ها صرفا برای سخت‌افزار است و برای خرید اقلام جانبی نظیر هدست مخصوص بازی یک تا هشت‌میلیون تومان با توجه به برند، صندلی مخصوص گیمینگ بین 15 تا 20 میلیون تومان یا برای خرید کیبورد و موس مخصوص یا پد موس هم با توجه به برند بین 6 تا 20 میلیون تومان باید هزینه کنید. تجهیزات مربوط به استریم شامل میکروفن‌های مخصوص و سیستم نورپردازی هم حداقل 6 تا 10 میلیون تومان می‌تواند هزینه داشته باشد. قسمت مربوط به بازی‌ها مخصوص PC کم‌هزینه‌ترین بخش بازار PC و لپ‌تاپ است و تقریبا با دومیلیون تومان می‌توانید بین 10 تا 15 بازی مناسب را خریداری کنید.

2 میلیون تومان برای نصب یک بازی!
بازار کنسول‌های بازی سال‌هاست که در جهان و ایران طرفداران خاص خود را دارد؛ از آتاری تا PS و XBOX به‌محض معرفی توسط کمپانی‌ها سازنده به فاصله اندکی در بازار ایران قابل‌خرید هستند. این روزها شما برای خرید یک کنسول باید مبلغی بین 9 تا 32میلیون تومان هزینه کنید. در این بین خرید لوازم جانبی کنسول از عینک واقعیت مجازی تا اقلام دیگر می‌تواند هزینه‌ای بسیار گزاف برای خریدار داشته باشد. در قسمت خرید بازی و اکانت وارد دنیای بزرگی خواهید شد برای خرید بازی‌های اصلی بسته به نوع و سبک بازی به‌طور متوسط مبلغ یک‌میلیون تومان باید در نظر بگیرید.
البته نصب بازی‌های آفلاین برای کنسول‌ها هم بسته به حجم هارد دیسک و برند کنسول متغیر است، به‌طور مثال با بررسی میدانی برای نصب بازی روی کنسول XBOX ONE S با ظرفیت یک ترابایت در مناطق به اعداد متفاوتی دست پیدا کردیم. در شمال و شمال‌غرب تهران بین یک تا دومیلیون برای نصب بازی باید هزینه کنید و جالب اینکه همین بازی‌های در جنوب و جنوب غربی و شرقی هزینه تقریبی 500 هزارتومان را برای شما درپی خواهد داشت، البته خرید انواع گیفت‌کارت‌ها و اکانت‌های ویژه به‌صورت ماهانه 300 تا 450 هزارتومان برای علاقه‌مندان هزینه ایجاد می‌کند.
دنیای بی‌نهایت زیبای بازهای کامپیوتری در دنیا تبدیل به صنعتی بسیار سودآور شده است و به‌نظر می‌رسد بازار ایران هم از این قافله عقب نمانده و بازار غیررسمی گردش بالای 8000 هزار میلیارد ریالی را تشکیل داده است. البته باید توجه داشت که آمارهای رسمی و دقیقی برای حجم بازار وجود ندارد و محاسبات بر مبنای گمان در نظر گرفته شده است.

موبایل، بازی و دیگر هیچ
موبایل یکی از ابزار بسیار پرکاربرد در میان مردم است. این روزها با پیشرفت و سرعت بی‌نظیر تکنولوژی و ظهور نسل جدید موبایل‌ها، بازی‌های مبتنی بر موبایل تقریبا در همه‌جای دنیا تبدیل به یک اعتیاد عمومی شده و جالب اینکه بیشترین هزینه‌ها برای خرید بازی، اکانت و سکه‌های مربوط به بازی‌ها توسط کاربران موبایل انجام می‌شود. فرقی نمی‌کند شما کودک هفت‌ساله باشید یا پیرمرد 70ساله! تقریبا همه مردم ایران دارای گوشی موبایل هستند و قسمت بزرگی از این جامعه موبایل‌های هوشمند را به‌عنوان ابزار کاربردی در اختیار دارند. کافی است در مترو یا اتوبوس و تاکسی نگاهی به همراهان خود داشته باشید تا متوجه شوید از بازی ایرانی آمیرزا تا بازی کال‌اف‌دیوتی ابزاری برای گذران وقت ما شده است.
چندسال قبل پژوهشی درخصوص وضعیت بازار بازی‌های دیجیتال توسط بنیاد ملی بازهای رایانه‌ای منتشر شد و آمار جالب‌توجهی در آن گزارش درخصوص فضای بازی دیجیتال به خوانندگان ارائه شد. این روزها با توجه به گسترش وسیع ابزار بازی، نیاز به یک بررسی عمیق و علمی درخصوص جنبه‌های مختلف این بازار کاملا احساس می‌شود. فرصت‌ها، تهدیدها، نقاط‌قوت و ضعف بازار باید شناخته شود تا شرکت‌های بازیساز ایرانی سهم بیشتر از بازار را در اختیار بگیرند و در ضمن یک قانون و دستورالعمل مشخص و پیوست رسانه‌ای هم تدوین شود.