امید نظری‌گوهر، خبرنگار: هر ساله در روزهای پیش از آغاز مسابقات لیگ برتر بخش عمده‌ای از لیست بازیکنان جذب شده تیم‌های مدعی لیگ برتر به حضور بازیکنان بزرگسال اختصاص پیدا می‌کند که همین موضوع منجر به پیوستن دانیال اسماعیلی‌فر، سروش رفیعی، سعید صادقی، علیرضا بیرانوند، گیورگی گولسیانی و مرتضی پورعلی‌گنجی به تیم پرسپولیس، سجاد شهباززاده، رضا میرزایی و تا حدود بسیار زیادی سیدمحمد حسینی به باشگاه استقلال و میلاد زکی‌پور و محمد دانشگر به تیم سپاهان شده است. البته این موضوع همواره گرهگشا نیست و گاهی اوقات پیوستن بیش از حد بازیکنان بالای 30 سال منجر به عدم شادابی تیم‌های حاضر در مسابقات و افزایش درصد و شدت مصدومیت‌ها می‌شود اما در سال‌های اخیر به دلیل عدم توجه به فوتبال پایه از سوی باشگاه‌های ورزشی و تیم‌های ملی، 16 تیم لیگ برتری با نقیصه حضور جوانان با استعداد مواجه شده‌اند که همین اتفاق باعث افزایش سهمیه لیست بزرگسال تیم‌های حاضر در لیگ برتر از 18 نفر به 20 نفر شده است. از نکات جالب دوره بیست‌ویکم لیگ برتر که باعث درک بهتر شرایط می‌شود، می‌توان به حضور یک بازیکن زیر 23 سال یعنی امیرحسین حسین‌زاده 21 ساله در کنار 5 بازیکن بالای 30 سال حاضر در لیست 10 گلزن برتر دوره بیست‌ویکم لیگ برتر اشاره کرد یا در بین 6 پاسور برتر لیگ برتر هیچ بازیکن زیر 23 سالی دیده نمی‌شود و همچنین در لیست برترین سنگربان‌ها از حیث کلین‌شیت حبیب فرعباسی و حسین پورحمیدی با 24 سال سن جوان‌ترین افراد هستند.

 وضعیت لیست بزرگسال 3 تیم مطرح ایران
در لیست بازیکنان پرسپولیس برای فصل 1402-1401 درحال حاضر بازیکنانی همچون علیرضا بیرانوند، احمد گوهری، فرشاد فرجی، مرتضی پورعلی‌گنجی، علی نعمتی، گئورگی گولسیانی، دانیال اسماعیلی‌فر، میلاد سرلک، کمال کامیابی‌نیا، سروش رفیعی، مهدی ترابی، امید عالیشاه، وحید امیری، سعید صادقی، سیامک نعمتی و حامد پاکدل قرار گرفته‌اند و باتوجه به احتمال تداوم حضور رضا اسدی و علیرضا ابراهیمی در پرسپولیس مدل 1402-1401 می‌توان اسامی این افراد را نیز به لیست اضافه کرد که این موضوع میانگین سنی بازیکنان بزرگسال پرسپولیس را به عدد تقریبی 29/2 خواهد رساند. همچنین در جمع بازیکنان فعلی قرمزپوشان 7 بازیکن 30 سال و فراتر از این عدد یعنی پورعلی‌گنجی، گولسیانی، کامیابی‌نیا، رفیعی، عالیشاه، امیری و پاکدل قرار دارند و اضافه شدن مهاجمی مثل کاسیانو 33 ساله که این روزها زمزمه پیوستنش به جمع شاگردان گل‌محمدی جدی به نظر می‌رسد باعث افزایش میانگین سنی سرخپوشان پایتخت خواهد شد و قرمزپوشان راهی جز خرید چند بازیکن جوان و استفاده بیشتر از افرادی مثل وحدت هنانوف، محمدمهدی احمدی و محمد عمری برای غلبه برمیانگین سنی بالای خود ندارند.
در جمع شاگردان ریکاردو ساپینتو در استقلال بازیکنانی مثل حسین حسینی، زبیر نیک‌نفس، روزبه چشمی، مهدی مهدی‌پور، سیدمحمد حسینی، سعید مهری، جعفر سلمانی، کوین یامگا، رضا میرزایی، ارسلان مطهری، سجاد شهباززاده، آرمان رمضانی و امین قاسمی‌نژاد در لیست بزرگسال قرار دارند که میانگین سنی این 13 نفر عدد 28/4 خواهد بود و در صورت تمدید با رافائل سیلوا، عارف غلامی و وریا غفوری که به ترتیب 30، 25 و 34 سال دارند میانگین سنی شاگردان مرد پرتغالی روی عدد 28/7 توقف خواهد کرد. در جمع بازیکنان فعلی آبی‌پوشان حسین حسینی، شهباززاده، رمضانی و قاسمی‌نژاد در رده بازیکنان 30 سال و بیشتر قرار می‌گیرند. همچنین پیوستن کاوه رضایی 30 ساله، محمد محبی 23 ساله، علی کریمی 28 ساله و محمد نادری 25 ساله به جمع استقلالی‌ها و رفع مشکل سربازی سیاوش یزدانی 30 ساله و محمدحسین مرادمند 29 ساله کمک چندانی به پایین آمدن میانگین سنی قهرمان لیگ بیست‌ویکم نمی‌کند و آنها ناچار هستند به پشتوانه بازیکنانی همچون امیرحسین حسین‌زاده(در صورت ماندن)، علیرضا رضایی، صالح حردانی، امید حامدی‌فر، محمدحسین زواری، امیرعلی صادقی و سبحان خاقانی شادابی و طراوت خود را حفظ کنند.
در لیست بازیکنان بزرگسال سپاهان تحت هدایت خورخه مورایس افرادی مثل رشید مظاهری، نیما میرزازاد، حجت صدقی، محمد دانشگر، عزت‌الله پورقاز، محمد نژاد‌مهدی، محمدرضا مهدی‌زاده، امید نورافکن، میلاد زکی‌پور، مسعود ریگی، سیدمحمد کریمی، حسن شوشتری، فرشاد احمدزاده، محمدرضا حسینی، میلاد جهانی و شهریار مغانلو قرار دارند که حضور این افراد میانگین سنی زردپوشان را به عدد تقریبی 28/9 خواهد رساند. همچنین تمدید قرارداد با جلال‌الدین علی محمدی32 ساله و کریستوفر کنت31 ساله منجر به رسیدن میانگین سنی به عدد 29/2 خواهد شد. در بین بازیکنان فعلی سپاهان، رشید مظاهری، مسعود ریگی، محمدرضا حسینی و عزت‌الله پورقاز از نظر سنی 30 سال و بالاتر دارند. همچنین طبق شایعات و گمانه‌زنی‌ها این باشگاه به دنبال خرید بازیکنانی مثل کاوه رضایی 30 ساله، علی کریمی 28 ساله، مهدی شیری 31 ساله، محسن آذرباد 32 ساله، احسان حاج‌صفی 32 ساله و محمد محبی 23 ساله است که کمک چشمگیری به جوانی و شادابی لیست بزرگسال این تیم نخواهد کرد و آنها ناچار هستند برای غلبه به عدم شادابی قرارداد یاسین سلمانی را تمدید کنند و به امیر سامان‌رنجبر، امیرمحمد محکم کار و آریا یوسفی فرصت بیشتری برای اثبات توانایی‌هایشان بدهند.

 لیگی که توانایی شکوفایی بازیکنان جوان را ندارد
با بررسی شرایط سنی 3 تیم نامدار ایران که آینه تمام‌نمای اکثر تیم‌های حاضر در چند دوره اخیر لیگ برتر هستند متوجه خواهیم شد واقعیت عینی فوتبال ایران چیزی جز ضعف شدید برای شکوفایی بازیکنان جوان نیست که قطعا معدود بازیکنان جوان حاضر در فوتبال ایران پاسخگوی تقاضای تمام تیم‌ها نیست و همین موضوع باعث تمایل بیش از اندازه 16 تیم حاضر در چندین دوره گذشته سطح اول فوتبال کشور به بازیکنان مسن و به‌خصوص افراد بالای 30 سال شده است؛ موردی که تاثیر شگرفی روی تیم‌ملی امید گذاشته است. تیم پرسپولیس در آخرین لیست شاگردان مهدی مهدوی‌کیا نماینده‌ای نداشت و ارمغان تیم سپاهان با حضور یاسین سلمانی و آریا یوسفی حضور 2 نماینده در تیم‌ملی امید بود و استقلال پیش از خط خوردن علیرضا رضایی، امیرعلی صادقی و سینا سعیدی‌فر با 3 نماینده در جمع شاگردان مهدوی‌کیا عملکردی نسبتا مثبت را از حیث تعداد بازیکن رقم زد که البته بعد از بررسی دقایق بازی این افراد متوجه نقش کمرنگ آنها در تیم‌های باشگاهی‌شان خواهیم شد. در سپاهان لیگ بیست‌ویکم سلمانی و یوسفی به ترتیب 422 و 27 دقیقه در مستطیل سبز حاضر شدند که این عدد برای رضایی، صادقی و سعیدی‌فر به ترتیب 360، 128 و صفر دقیقه بوده است که البته در اردوی دیگر تیم‌های لیگ برتری شرایط تفاوتی ندارد و تنها در بین بازیکنان ملی‌پوش تیم‌ملی امید محمدمهدی احمدی، محمد خدابنده‌لو و سامان فلاح در بیشتر از نصف دقایق مسابقات فصل 1401-1400 لیگ برتر به میدان رفتند. بعد از بررسی روند تیم‌های موفق لیگ برتر متوجه خواهیم شد اکثر این تیم‌ها با حربه تجربه به جنگ حریفان می‌روند؛ برای مثال نساجی مازندران در فینال جام حذفی برابر آلومینیوم اراک با ترکیبی قدم در مستطیل سبز گذاشت که 7 بازیکن بالای 30 سال در آن حضور داشتند و جوان‌ترین بازیکن استفاده شده در ترکیب اصلی توسط ساکت الهامی 25 سال سن داشت.