فاطمه طاری‌بخش، خبرنگار: هر اندازه آغاز فصل گرما برای عموم جامعه کلافه‌کننده است، اما رسیدن تابستان به‌دلیل تعطیل شدن دانشگاه‌ها بازه زمانی مهمی برای فعالان دانشجویی به شمار می‌رود. آن هم تابستان 1401 که شرایط به نسبت دوران همه‌گیری کرونا به ثبات رسیده و حالا تشکل‌‌های دانشجویی می‌توانند همانند سال‌هایی که دنیا رنگ‌وبوی کروناویروس را نگرفته بود، مهم‌ترین برنامه‌های خود را دنبال کنند. البته همزمانی این برنامه‌ها با آغاز انتخابات تشکل‌ها باعث شده دبیران برخی تشکل‌ها برخلاف گذشته نحوه برگزاری برنامه‌های اصلی خود را نداشته باشند؛ چراکه به گفته خودشان اعضای جدیدی که بعد از برگزاری انتخابات روی کار می‌آیند، درباره جزئیات و چگونگی برگزاری برنامه‌ها تصمیم‌گیری خواهند کرد. بااین‌حال سراغ 4 تشکل دانشجویی رفتیم تا در جریان اصلی‌ترین برنامه‌هایشان در هفته‌های پیش‌رو قرار بگیریم که در ادامه مشروح آن را می‌خوانید.

مردادماه؛‌ زمان آغاز نشست سالیانه اتحادیه انجمن‌های اسلامی مستقل

دوره تشکیلاتی آموزشی جهاد اکبر را باید اصلی‌ترین برنامه انجمن‌های اسلامی دانشجویان مستقل دانست که بیستمین دوره آن نیز اسفندماه سال گذشته برگزار شد. در آن دوره با توجه به ماهیت جهاد اکبر که دانشجویان به‌عنوان مهم‌ترین عنصر تحول‌خواهی درنظر گرفته می‌شوند،‌ جلساتی چالشی با حضور مسئولان مختلف برگزار شد. همچنین برگزاری کارگاه‌هایی با موضوع تحول دانشجو و گرفتن آزمون از شرکت‌کنندگان را باید یکی دیگر از بخش‌های اردوی جهاد اکبر دانست. اتحادیه انجمن‌های اسلامی مستقل دانشجویی دوره‌های نخبه‌پروری را در بهار امسال برگزار کرد، این دوره‌ها درواقع ادامه سیکل آموزشی این اتحادیه به شمار می‌رود. امیرحسین ‌پناهی، دبیر اتحادیه انجمن‌های اسلامی مستقل دانشجویی در این‌باره به «فرهیختگان» گفت: «روند انتخاب دوره نخبه‌پروری بدین‌شکل بود که از میان افرادی که داخل جهاد اکبر شرکت کرده بودند، آزمونی گرفته شد و براساس آن از بین جمعیت 500نفره تنها 140 نفر به دوره اول نخبه‌پروری که خردادماه امسال در تهران برگزار شد، راه یافتند.» او افزود: «دوره دوم و سوم نخبه‌پروری نیز در تابستان امسال یعنی در تیر و شهریورماه دنبال می‌شود که از جمع نخبه‌پروری دوره اول گزینش خواهند شد.»  از اصلی‌ترین برنامه‌های تشکل‌های دانشجویی نشست سالیانه‌ای است که در اواخر تابستان برگزار می‌شود. بیست‌وسومین نشست سالیانه اتحادیه نیز در اواخر مردادماه به‌مدت 7 روز از 22 مرداد تا 29 مرداد برگزار خواهد شد. در این نشست حدود 400 نفر از دانشجویان شرکت خواهند کرد. این نشست متشکل از برنامه‌های آموزشی، سیاسی و فرهنگی است که انتخابات بیست‌وسوم شورای مرکزی اتحادیه نیز در روز آخر برگزار خواهد شد. پناهی درمورد برنامه‌های نشست سالیانه توضیح داد: «برنامه‌های آموزشی خاص و کلاس‌های آموزشی که به‌صورت حوزه‌بندی‌شده در حوزه‌های سیاسی، روابط‌عمومی، فرهنگی، آموزش و تشکیلات است صبح‌ها برگزار می‌شود و بعدازظهرها نیز شخصیت‌های کشوری و لشکری به ما می‌پیوندند. از روسای قوه‌ها، وزرای هیات‌دولت، نمایندگان شاخص مجلس، روسای کمیسیون‌ها، هیات‌رئیسه و فرماندهان نظامی را خواهیم داشت. که جزئیات آن و شعار نشست و میهمانان برنامه در روزهای آخر مشخص می‌شود.»

برگزاری پنجمین دوره طرح کوثرانه در اواخر تیرماه
در ادامه برنامه‌های تابستانی این اتحادیه، برنامه کنشگری و مطالبه نیز وجود دارد. مثل برنامه‌هایی که برای مسائل اقتصادی به‌خصوص بحث مسکن و مستاجران برگزار خواهد شد و سلسله‌جلساتی با کارشناسان برای تحلیل این مسائل خواهند داشت و بررسی کنشگری‌هایی که منجر به تغییر این فضا و بهبود شرایط مردم شود. پناهی درباره دلیل اصلی انتخاب این موضوع توضیح داد: «بحث اجاره‌بها و مستاجران یکی از مسائلی است که داغ است، ممکن است دولت اقداماتی انجام دهد که تاثیرگذار نباشد. درست است که اقدامات خوبی است اما همه‌جانبه نیست ولی جای امیدواری دارد و تلاش ما این است که این اقدامات از سوی دولت و مجلس تقویت شود. مساله دیگری که دنبال می‌کنیم، مساله شفافیت آرای مجلس است که به روش‌های مختلفی پیگیری می‌کنیم تا این وعده نمایندگان مجلس به تحقق بپیوندد و زمینه تصمیم‌گیری‌های درست و حساب‌شده مجلس فراهم شود.»
او در ادامه درباره برگزاری جشنواره نشریات اتحادیه مستقل بیان داشت: «مورد دیگری که ما در تابستان برگزار می‌کنیم، جشنواره نشریات این اتحادیه است و در همین راستا فراخوانی را منتشر می‌کنیم تا براساس آن نشریات دانشجویی دفاتر عضو اتحادیه در سال‌های کرونایی یعنی سال گذشته و سال 1399 در آن به رقابت بپردازند. در این زمینه نشریات دانشجویی، نشریات صوتی و پادکست‌هایی که دفاتر ما تولید کردند و همچنین از طرق گوناگون تولید محتوا، تولیدات چند رسانه‌ای، حضور در بستر مجازی اقدام به کنشگری کرده‌اند، ‌می‌توانند در این جشنواره شرکت کنند و بعد از داوری‌ها به برترین‌ها جوایزی اعطا می‌شود.»
پناهی در پایان اضافه کرد: «برنامه دیگری که این اتحادیه برای تابستان درنظر گرفته است، دوره پنجم کوثرانه است که در اواخر تیرماه با حضور 200 نفر از خواهران فعال در تشکیلات برگزار می‌شود. مباحث اصلی این دوره مباحث مربوط به حوزه زنان است و درباره نقش‌آفرینی و مسائلی است که در حوزه زنان در تشکیلات و جامعه وجود دارد. این دوره در اواخر تیرماه برگزار خواهد شد.»

حوزه‌های فکری و عقیدتی محور برنامه‌های دفتر تحکیم وحدت

شورای مرکزی دفتر تحکیم وحدت با توجه به اینکه در آینده‌ای نزدیک دچار تغییر خواهد شد و سیاستگذاری‌ها نیز از شورای مرکزی نشأت می‌گیرد، تنها یک روند کلی برای برگزاری دوره‌های تابستانه خود درنظر گرفته است. البته مولفه تکراری درباره برنامه‌های تابستانی تشکل‌ها آن است که عمده فعالیت‌شان معطوف به تقویت دوره‌های تشکیلاتی‌شان است. تحکیم وحدت نیز امسال برنامه‌ای خاص در این حوزه دارد. و مولفه اصلی در این‌باره نیز توجه به حوزه‌های فکری و اعتقادی است. یعنی دانشجویان در تابستان شروع به خواندن جزوه و مطالعه می‌کنند. امیررضا بخشی، عضو شورای مرکزی دفتر تحکیم درباره جزئیات این برنامه‌ها گفت: «جزئیات این برنامه‌ها مشخص نیست و اطلاعاتی مانند اینکه این دوره چه زمانی و در کجا و با چه عنوانی برگزار می‌شود، در شورای جدید تصمیم‌گیری و سیاستگذاری می‌شود. بااین‌حال غیر از دوره‌ها برنامه‌های دیگری نیز داریم که الان تا حد زیادی روند برگزاری آن مشخص شده است.» او ادامه داد:‌ «به‌طور مثال در تابستان هفته دولت را داریم و در این هفته قطعا برای بررسی عملکرد دولت برنامه‌های مختلفی توسط این دفتر دنبال خواهد شد. از سوی دیگر مناسبت‌هایی که در تابستان خواهیم داشت نیز جزء برنامه‌‌های اصلی خواهد بود.»

برگزاری سی و سومین نشست سالانه جادی‌ها

اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان نیز در تابستان امسال به برگزاری اردوهای تشکیلاتی می‌پردازد. اردوهای تشکیلاتی مربوط به دفاتر دانشگاهی است. و در کنار آن تولید محتوایی را برای سال بعد هم در دستورکار قرار می‌دهند. به گفته محمدحسین کاظمی، دبیرکل اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان دوره‌های آموزشی که در سال پیش داشتند، تبدیل به جزوات و کلیپ‌های قابل استفاده در دفاتر دانشجویان می‌شود که در اختیار آنها قرار خواهد گرفت. او درباره نشست سالانه و برنامه‌های مختص اربعین امسال افزود:‌ «امسال سی‌وسومین نشست سالانه را خواهیم داشت، همچنین در بعد بین‌الملل نیز ما بحث اربعین را درنظر داریم که درواقع برنامه‌ریزی‌ها درحال انجام است. تلاش داریم به نحوی مراسم و موکبی را در این زمینه و مشارکت دانشجویان بین‌الملل آن را داشته باشیم. این موارد کلیات برنامه‌های پیش‌رو است اما چون آخر دوره ماست، بیشتر برنامه‌ریزی‌ها برای شورای بعدی می‌ماند.»

بسیج و برگزاری اردوهای جهادی در تابستان امسال

هرساله در ایام تابستان مسئولان جدید واحدهای مختلف بسیج دانشجویی انتخاب می‌شوند و بعد از آن انتخابات شوراهای تبیین مواضع که از دل آن دبیران شورای تبیین مواضع مشخص می‌شود، درنهایت مجمع کشوری شورای تبیین را شکل می‌دهند. در کنار آن طبق روال هر سال در فصل تابستان اردوهای جهادی توسط مراکز بسیج در دانشگاه‌های مختلف برگزار می‌شود تا از این طریق ظرفیت دانشجویی برای رفع محرومیت مناطق محروم مورد استفاده قرار بگیرد.
محسن نراقی، دبیر شورای تبیین مواضع بسیج دانشجویی با بیان اینکه امسال نیز در نوروز این اردوها برگزار شد اما بخش وسیع‌تر اردوها را در تابستان امسال برای بخش‌های مختلف کشور خواهیم داشت، گفت:‌ «در سه ماه تابستان گروه‌های مختلف دانشجویی اردوهای متعدد جهادی را برگزار می‌کنند. در کنار آن، طبق برنامه همیشگی برگزاری دوره‌های معرفتی و تشکیلاتی را نیز انجام می‌دهیم. برخی دوره‌ها به‌صورت کشوری توسط بسیج دانشجویی برگزار می‌شود که ازقبیل دوره طرح ولایت، دوره اسلام ناب، دوره میقات است که در آن دانشجویان مختلف شرکت می‌کنند و بحث‌های معرفتی تشکیلاتی توسط استادان معرفی می‌شود و گفت‌وگویی شکل می‌گیرد.»
او ادامه داد:‌ «در کنار این اردوهای ملی هرکدام از دانشگاه‌ها نیز اردوهای مختلف تشکیلاتی را برگزار می‌کنند که این اردوها در هر دانشگاهی بنا به ظرفیتی که دارد، ‌دنبال خواهد شد. این کار در راستای توانمندسازی کادر از سوی دفاتر بسیج دنبال می‌شود. همچنین حوزه‌های مطالبه‌گری در این ایام که دانشگاه تعطیل است، ادامه خواهد داشت و هرکدام از گروه‌ها و دانشجویان پیگیر مطالباتی که از قبل داشتند، خواهند بود. اگر مساله و بحثی اتفاق بیفتد که لازم باشد بسیج دانشجویی اعلام موضع انجام دهد و جریان مطالبه‌گری را پرچمداری کند، قطعا این اتفاق توسط دانشجویان خواهد افتاد.»

 بسیج دانشجویی همراه‌تر از همیشه در اربعین امسال
بسیج دانشجویی در تابستان امسال با توجه به اینکه ایام محرم و اربعین را درپیش دارد، شاهد برگزاری هیات‌های بزرگ دانشجویی در سطح کشور خواهد بود و بسترسازی برای تسهیل برگزاری پیاده‌روی اربعین نیز کارویژه دیگر بسیج دانشجویی خواهد بود. نراقی در این‌باره گفت: «‌در همین راستا اقدام به برگزاری موکب‌های بین‌راهی چه در مسیر مرزهای جمهوری اسلامی و چه در مسیر نجف و کربلا خواهیم کرد. به‌عبارت دیگر بسیج دانشجویی کمک می‌کند دانشجویان بسیجی اتفاقات خوبی را در این‌باره رقم بزنند تا ما شاهد برگزاری پرشور این پیاده‌روی بزرگ باشیم. علاوه‌بر این موارد نیز پیگیر بسترسازی حضور دانشجویان در این پیاده‌روی هستیم که تسهیلگری انجام شود تا دانشجویان بتوانند به‌صورت راحت‌تر در این همایش و پیاده‌روی جهانی شرکت کنند.»

هزار  دانشجو در دوره اسلام ناب شرکت می‌کنند

از برنامه تشکل‌های دانشجویی که بگذریم،‌ طرح اسلام ناب یکی از مهم‌ترین برنامه‌هایی است که توسط بسیج دانشجویی در تابستان برگزار می‌شود. این طرح از سال 1393 توسط دانشجویان تشکلی دانشگاه‌های تهران شروع شد. مهدی عزیزوند، مسئول طرح اسلام ناب کشور در این‌باره می‌گوید:‌ «این طرح از سال 1394 طبق رویکردی که دولت وقت درمورد جریانات هسته‌ای داشت و مباحثی که آن دوره درباره مذاکره امام حسن(ع) مطرح بود،‌شکل گرفت. این برنامه به‌تدریج در دانشگاه‌‌های دیگر هم دنبال شد.» او درباره لزوم برگزاری چنین دوره‌ای تصریح کرد:‌ «قطعا اگر ما فضای دانشگاه را با گفتمان امامین انقلاب مانوس نکنیم و به شبهات پاسخ ندهیم احتمال انحراف در تشکل‌های انقلابی وجود خواهد داشت، در همین راستا اسم این دوره نیز از همان سال 95 دوره اسلام ناب نام‌گذاری شد که از صحیفه حضرت امام وام گرفته است. در این دوره دانشجویان هم معارف انقلابی را یاد می‌گرفتند.» مسئول طرح اسلام ناب کشور با تاکید بر اینکه این دوره در سال 1396 منسجم‌تر و در سال97 فراگیر شد، اظهار داشت:‌ «این طرح به‌تدریج کل کشور را فراگرفت و بسیج دانشجویی متولی و مجری این کار شد. محتوای آن نیز در بسیج دانشجویی بسته شد؛‌ بااین‌حال مجبور شدیم در ایام کرونا و به‌‌مدت دو سال اسلام ناب را به‌صورت مجازی برگزار کنیم که خوشبختانه امسال بار دیگر به فضای حضوری برگشتیم.»

 آبعلی؛ مقصد دانشجویان دوره اسلام ناب
عزیزوند به طرح امسال اشاره و تصریح کرد: «در این طرح 700 مرد و 300 زن در این دوره در دو بازه زمانی شرکت می‌کنند. یعنی دوره برای مردان در 24 تیر و برای خواهران 20 مردادماه برگزار می‌شود. فرق دوره خواهران با برادران این است که مدت زمان آموزش آن برای خواهران 10 و برادران 14 روز است. البته هر دو دوره در آبعلی برپا خواهد شد. همچنین از نظر محتوایی نیز موضوعات فضای خواهران متناسب با فضای بانوان است و مثلا زن در مکتب امام و سیاستی که بانوان در فضای اجتماعی قرار داشته باشد باید چطور باشد و وظایف اجتماعی آن چیست؛ بحث می‌شود.» او در ادامه اضافه کرد: «با توجه به اینکه دوره امسال فراگیرتر شد، بخشی تحت‌عنوان میدان به آن اضافه شد که امسال این بخش میدان خیلی مهم‌تر از مباحث معرفتی است و بخش معرفتی ما را مکلف به مسئولیت اجتماعی می‌کند تا عملیاتی را انجام دهیم. حضور دانشجویان نیز در این دوره غالبا به‌صورت تشکیلاتی است یعنی با تیم خود در این دوره حاضر می‌شوند. اما به‌صورت تیمی تشکل‌ها را در دوره پذیرش می‌کنیم و با آنها کار می‌کنیم و خودشان را نیز در طراحی دوره و بخش میدان آن دخیل می‌کنیم.» وی درباره بازخوردهای این دوره تصریح کرد: «مدعی نیستیم دوره ما کامل است، قطعا هر دوره‌ای نقاط مثبت و منفی دارد اما در بحث معرفتی نیازهای زمان حال دانشجویان پاسخ داده می‌شود. مثلا دوره‌ای است که صرفا می‌خواهد دانشجویان را تحلیلگر سیاسی کند اما این دوره با نگاه امامین انقلاب و با توجه به مسائل روز دانشجویان را تحلیلگر سیاسی می‌کند. از جهات دیگر نیز این دوره به دانشجویان می‌گوید که باید مسائل را تغییر دهند. آموزش می‌دهد که با استقامت و کار درست می‌توان بر مسائل فائق شد.» وی در ادامه درباره استادان این حوزه گفت: «استادان ما زمان دانشجویی از فعالان دانشجویی بودند و براساس دغدغه‌شان در فضای معرفتی استاد شدند و در اندیشه امام کار کردند. مانند مجتبی عرب که مسئول سابق بسیج دانشجویی دانشگاه شریف بود، حمید جلالی، مصطفی جلیلی، حجت‌الاسلام نوری و وطن‌پرست؛ خیلی از استادان هستند.»