میلاد جلیل‌زاده، خبرنگار گروه فرهنگ: نتفلیکس می‌گوید هم‌اکنون در ۲۴۶ کشور به آن دسترسی وجود دارد؛ البته احتمالا با احتساب دولت‌های محلی به این عدد می‌رسد و تنها چهار کشور، یعنی چین، کره‌شمالی، سوریه و کریمه به نتفلیکس اجازه تجارت نمی‌دهند. از چند وقت پیش که جنگ اوکراین در شرق اروپا رخ داد، نتفلیکس به‌طور یکجانبه کاربران روس را هم تحریم کرد و پس از اتمام اشتراک کسانی که از داخل این کشور ثبت‌نام کرده‌اند، روسیه هم به‌عنوان کشور پنجمی که نتفلیکس در آن فعال نیست، شناخته خواهد شد. در بعضی کشورهای دیگر هم به روش‌های نیمه‌رسمی، دسترسی‌هایی به این پلتفرم وجود دارد. مثلا در ایران با فیلترشکن می‌توان به این سیستم وصل شد اما پرداخت مبالغ اشتراک، به‌دلیل تحریم‌ها با موانعی مواجه است. حدود ۸۱ کشور دسترسی قانونی و مشخصی به نتفلیکس دارند اما قیمت اشتراک برای هرکدام‌شان متفاوت است. این‌که در هر کشوری بهای اشتراک نتفلیکس چقدر باشد، به نرخ برابری ارزی آن کشور با دلار و میانگین سطح درآمد بستگی دارد. با وجود اینکه تفاوت قیمت‌ها بین کاربران کشورهای مختلف گاه تا چندبرابر می‌رسد، اما با توجه به سطح درآمد و نرخ ارز کشوری که کاربر در آن ساکن است، نوعی همسانی در این زمینه بین نقاط مختلف جهان وجود دارد. درمورد پلتفرم‌های دیگر ازقبیل آمازون، هولو، اچ‌بی‌او، دیزنی‌پلاس، اپل‌تی‌وی‌پلاس و... هم همین قاعده وجود دارد. ارزان‌ترین بهای نتفلیکس در کشورهای عضو این شبکه، به ترتیب متعلق به پاکستان، ترکیه و هند است. تاکنون در طول سال ۲۰۲۲، نتفلیکس در ایالات متحده، کانادا، بریتانیا، ایرلند، ترکیه و دانمارک افزایش قیمت داشته که بیشتر آنها در سال ۲۰۲۱ هم شاهد افزایش قیمت مشابه بودند. در مقابل، نتفلیکس اخیرا اعلام کرد که قیمت‌های خود را در هند کاهش می‌دهد تا با دیزنی‌پلاس و آمازون‌پرایم رقابت کند. با توجه به نوع محاسبه نرخ اشتراک نتفلیکس و سایر پلتفرم‌های مشابه آن در کشورهای مختلف، به احتمال بالا نرخ بهره‌برداری از آنها در ایران می‌توانست از پاکستان و ترکیه هم ارزان‌تر باشد. میانگین جهانی هزینه هر برنامه تلویزیونی یا فیلم سینمایی برای طرح‌های پایه، 0.00154 دلار است. اما پاکستانی‌ها، هندی‌ها و ترک‌ها به ترتیب 0.00042 دلار، 0.00044 دلار و 0.00055 دلار می‌پردازند.
 این باعث می‌شود هزینه آنها برای هر عنوان 95 تا 115درصد ارزان‌تر از میانگین باشد. آنها همچنین حداقل 65درصد کمتر به ازای اشتراک در طرح‌های استاندارد و پریمیوم پرداخت می‌کنند. قیمت نتفلیکس در بعضی کشورها هم بالاتر از نرخ متوسط جهانی است که سوئیس و کرواسی به ترتیب رتبه‌های اول و دوم را دارند و کشورهای اروپای غربی ازجمله لیختن‌اشتاین هم در رتبه‌های بعدی بالاترین قیمت قرار می‌گیرند. بااین‌حال اگر نرخ‌ها براساس متوسط درآمد افراد و ارزش پول ملی آنها محاسبه شود، خواهیم دید که فاصله قیمت اشتراک نتفلیکس در کشورهای مختلف به‌شدت کاهش خواهد یافت. اگر جدولی در این زمینه با رنگ‌بندی تنظیم شود، پاکستان که ارزان‌ترین اشتراک نتفلیکس در دنیا را دارد، از سوئیس، کرواسی و لیختن‌اشتاین پررنگ‌تر خواهد بود و به‌عبارتی مردمش برای تماشای نتفلیکس، بهای بالاتر و سهم بیشتری از درآمدشان را پرداخت می‌کنند. نوع دیگری از محاسبه خدمات این پلتفرم‌ها وجود دارد که با میزان دسترسی افراد به آرشیو مرتبط است. در کشورهای مختلف میزان دسترسی افراد به عناوین برنامه‌های تلویزیونی و فیلم‌های سینمایی متفاوت است اما به هرحال این رقم‌ها مشخص هستند. در این نوع محاسبه سنجیده می‌شود که بهای تماشای هر عنوان محصول سینمایی یا تلویزیونی در این پلتفرم، برای کاربران ساکن در هر نقطه از دنیا چقدر است اما از این لحاظ در پلتفرم‌های خارجی یا همین مورد به‌خصوص نتفلیکس را نمی‌توان با پلتفرم‌های داخلی مقایسه کرد، چون اطلاعات دقیق آنها مشخص نیست و به‌علاوه، آنها به‌طور دلبخواه و یکطرفه می‌توانند پخش قسمت جدید هر برنامه را به بهانه‌های مختلف مثل رخدادهای غم‌انگیز اجتماعی یا مراسم عزاداری به تعویق بیندازند. قوانین این پلتفرم‌ها هم زمین تا آسمان فرق دارد و به‌عنوان مثال برای مشترکان نتفلیکس گزینه حق انصراف وجود دارد؛ کاربر این حق را دارد که ظرف 14 روز پس از تاریخ انعقاد قرارداد خریداری یک سرویس، بدون ذکر دلیل از قرارداد منصرف شود و پول خود را پس بگیرد اما شما برای تماشای چهار قسمت از یک سریال طی چهار هفته در یکی از پلتفرم‌های ایرانی اشتراک خریده‌اید و پخش یک هفته‌اش را به بهانه حادثه متروپل به تعویق می‌اندازند و یک هفته دیگر به بهانه سالگرد ارتحال بنیانگذار انقلاب و قیام 15خرداد! نتفلیکس درحالی اجازه می‌دهد که مشترک یک‌ماهه‌اش بعد از ۱۴ روز انصراف بدهد و تمام مبلغ را پس بگیرد که از دنبال‌شدنش توسط کاربران مطمئن است و اعتمادبه‌نفس دارد. آنها می‌دانند که اگر کسی ۱۴ روز وارد این فضا شود، به‌سختی خواهد توانست از آن بیرون برود. مخاطبان پیگیر قسمت‌های بعدی سریال‌هایی هستند که در همان 14روز دیده‌اند یا ذوق و شوق دسترسی به آرشیو انبوه فیلم‌های سینمایی دست از سرشان برنمی‌دارد. حتی یاد داریم که در اوایل شیوع پاندمی کرونا، نتفلیکس برای تشویق مردم به ماندن در خانه‌ها، تهدید کرده بود که سریال‌هایش را روی بنرهای سطح شهر اسپویل می‌کند و این اعتمادبه‌نفس بالای آنها را نشان می‌داد اما پلتفرم‌های داخلی در شرایط انحصاری رشد کرده‌اند و می‌توانند به‌طور دل‌بخواهی و بدون موافقت مخاطب، تصمیم به پخش یا عدم پخش یک مجموعه یا برنامه بگیرند. در ادامه جدولی آمده که ۸۱ کشور کاربر نتفلیکس را به ترتیب ارزان‌ترین نرخ‌ها تا گران‌ترین نرخ‌های اشتراک نمایش می‌دهد. دو تصویر هم در پیوست می‌آیند که ارزان یا گران بودن نرخ اشتراک نتفلیکس را با رنگ‌بندی نمایش داده‌اند و تفاوت‌شان نکته ظریفی است که با تعیین قیمت اشتراک این پلتفرم در نقاط مختلف دنیا ارتباط دارد. در یکی از این تصاویر با توجه به قیمت دلاری اشتراک در هر کشور رنگ‌بندی صورت‌گرفته است و در تصویر دیگر این رتبه‌بندی با توجه به برابری نرخ ارز آن کشور و متوسط درآمد جوامع انجام می‌گیرد. مقایسه قیمت اشتراک نتفلیکس با پلتفرم‌های ایرانی درحالی صورت می‌گیرد که حتی کمترین قیمت‌های فعلی هم در مقایسه با قیمتی که اگر این پلتفرم در ایران به‌طور رسمی ارائه می‌شد، روی خدماتش در ایران قرار می‌گرفت، بیشتر است. نوع سرویس‌دهی این پلتفرم‌ها هم قابل مقایسه نیستند و همین موضوع، اعتراضات فراوانی را بین کاربران ایرانی ایجاد کرده است.

در این رابطه بیشتر بخوانید:

چه جوری حساب می‌کنین؟ (لینک)