راضیه فلاح، خبرنگار: مهرماه سال 1362 اولین واحد دانشگاه آزاد اسلامی در شهر رشت و با رشته ریاضی کار خود را آغاز کرد. این آغاز فعالیت بزرگ‌ترین دانشگاه کشور در استان گیلان بود و پس از آن در دیگر شهرهای این استان واحدهای لاهیجان، رودسر و املش، آستانه‌اشرفیه، آستارا، بندرانزلی، ماسال، لشت‌نشاء و زیباکنار، سیاهکل، لنگرود، فومن و شفت، صومعه‌سرا، رودبار و تالش نیز تاسیس شدند. این استان به‌دلیل داشتن شرایط خاص طبیعی و جغرافیایی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؛ از شمال با دریای مازندران و از قسمت کوچک آستارا نیز با کشور آذربایجان هم‌مرز است. همچنین به استان‌های زنجان، قزوین، مازندران و اردبیل نیز راه ارتباطی دارد. این شرایط خاص باعث شده گیلان اهمیت ترانزیتی پیدا کند و راهی برای صادرات و واردات از کشور به دیگر کشورهای منطقه قفقاز به حساب آید. در تحولات دو سال اخیری که در دانشگاه آزاد استان گیلان به وجود آمد، بسیاری از اقدامات نو در این استان شکل گرفت که برای نمونه می‌توان به تاسیس دانشکده خدمات بندری و کلینیک گیاه پزشکی در شهر آستارا، تاسیس رشته دندان‌پزشکی در واحد لاهیجان اشاره کرد.

تغییر ریل حرکت دانشگاه آزاد براساس آمایش سرزمینی

سال‌های اخیر، مسیر حرکت دانشگاه آزاد در مناطق مختلف کشور متفاوت از گذشته دنبال شده و توجه به مزیت منطقه‌ای هر استان در دستورکار دانشگاه آزاد قرار گرفته است. براساس همین در سفر سال 1399 دکتر طهرانچی به استان گیلان نیز بر مزیت‌های منطقه‌ای این استان تاکید و برای هر واحدی یک ماموریت خاص تعریف شد. در این سفر دکتر طهرانچی از لزوم آموزش فناوری‌های شغل‌محور با احصای مشاغل موردنیاز منطقه و اهمیت رشته‌های مربوط به کشاورزی و از تلاش دانشگاه آزاد برای حل مسائل مربوط به کشاورزی و برنامه‌ریزی برای رفع نیاز فناوری این حوزه سخن گفت. تحول در حوزه کشاورزی، رشته کشاورزی و امنیت غذایی و راه‌اندازی مقطع دکتری حرفه‌ای این رشته نیز از دیگر مطالبات او در این سفر بود. دکتر طهرانچی برای تجهیز آزمایشگاه‌های دانشگاه آزاد استان گیلان و احیای رشته‌های دامپزشکی، کشاورزی و صنایع غذایی قول مساعد داد و بر استفاده از مزیت‌های سوق‌الجیشی بندر انزلی در توسعه این شهر و کشور تاکید کرد. مجموع این موارد را می‌توان در حدود 20 عنوان خلاصه و دسته‌بندی کرد، عناوینی که حالا با پیگیری و اجرای بخش‌هایی از آنها تغییر افق فعالیت‌های دانشگاه را می‌توان احساس کرد و «فرهیختگان» در گزارش پیش‌رو به بررسی آنها پرداخته است. هرچند با وجود پیگیری‌های مکرر از رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندر انزلی پاسخی نسبت به نحوه اجرای برنامه‌ها و اهداف تعیین‌شده سال‌های اخیر دریافت نشد.
آن‌گونه که محمد دوستار، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان گیلان می‌گوید این استان در آمایش منطقه‌ای به سه بخش شرقی، مرکزی و غربی تقسیم شده است. بخش شرقی با محوریت لاهیجان به علت آنکه در منطقه‌ای نزدیک به جلگه‌ها و کوه‌ها قرار گرفته برای رشته‌های کشاورزی درنظر گرفته شده است. بخش مرکزی با محوریت رشت در کنار فعالیت در رشته‌های متنوع بر مساله غذا و امنیت غذایی متمرکز خواهد شد و در آخر بخش غربی با محوریت انزلی به علت نزدیکی به دریا و ساحلی بودن، متمرکز بر رشته‌های دریایی یا دریامحور تعیین شد.

سیر تا پیاز تشکیل پردیس غذایی دانشگاه آزاد واحد رشت

استفاده از علم روز در کنار صنعت باعث می‌شود آن صنعت به رشد بالا و کارایی بیشتری برسد. کشاورزی هوشمند یکی از بهترین نمونه‌ها برای توصیف این عمل است که توانسته علم روز هوش مصنوعی و استفاده از اینترنت را با کشاورزی پیوند بزند و کارایی این صنعت قدیمی را بالا  برده و هزینه‌های آن را بسیار کم کند. در این مرحله کشاورزی دیگر تنها یک تخصص و علم مبتنی‌بر تولید یک گیاه نیست و نیاز دارد از فناوری روز مانند اینترنت اشیا یا پهپاد سم‌پاش استفاده کند. یعنی کسی که برای فراگیری رشته کشاورزی وارد دانشگاه می‌شود در کنار آموزش دروس سابق نیازمند فراگیری دروس جدید نیز هست. در کنار آن، اهمیت امنیت غذایی این روزها، پس از درگیری‌های روسیه و اوکراین بیش از گذشته احساس می‌شود. موضوعی که دانشگاه‌ آزاد در سال‌های اخیر به‌عنوان یکی از چالش‌های اساسی کشور در دستورکار خود به شکل‌ ویژه‌ای قرار داده است.
بنابراین و برای رسیدن به یک سیستم هدفمند با بازدهی بالا مجموعه‌ای از فعالیت‌های هماهنگ در حوزه غذا و امنیت غذایی، تاسیس پردیس ویژه‌ای با این عنوان در استان گیلان تبدیل به یکی از اولویت‌های جدی دانشگاه آزاد شد. این اقدامات یک روش بسیار مناسب برای بازدهی بیشتر علم و کارایی تخصص دانشگاهی با جامعه است. البته باید توجه داشت که راه‌اندازی و اجرای طرح پردیس یک فرآیند زمان‌بر و طولانی است که پیشبرد هر مرحله در گرو تهیه مجوزهاست و به غیر از آن نیز هزینه‌های جالب‌توجهی دارد.
محمد دوستار، رئیس دانشگاه آزاد استان گیلان در گفت‌وگو با «فرهیختگان» از تلاش برای تاسیس رشته‌های کشاورزی هوشمند، صنایع غذایی و گروه پژوهشی، سرای نوآوری ماشین‌‌آلات کشاورزی و صنایع تبدیلی، تاسیس دانشکده کشاورزی و تهیه مزرعه و زیرساخت‌های لازم دانشکده آن گفت. او می‌گوید در نتیجه پیگیری‌های این واحد برای تاسیس رشته کشاورزی هوشمند، دانشگاه توانست آن را در شورای گسترش تصویب کرده و به شورای‌عالی ارجاع دهد.
دوستار تاکید می‌کند: «در این دو سال چندبار رفت‌وآمد بین دانشگاه و شورای گسترش انجام گرفته و تعریف سرفصل‌های دروس مربوط به رشته امنیت غذایی تعریف شده و به شورای گسترش ارسال شده است. رشته‌های پیشنهادی از طرف دانشگاه واحد رشت نیز ازقبیل مدیریت ارگانیک–گیاهان زراعی، ارشد گردشگری کشاورزی، ارشد فرهنگ غذا و مدیریت تولید و مزارع برنج بوده است. واحد رشت در انتظار تایید این سرفصل‌هاست تا بتواند گام‌های بعدی را بردارد. البته راه‌اندازی رشته‌های مرتبط با زیست‌بوم گیلان یکی دیگر از درخواست‌های دیگر این استان بود که دکتر طهرانچی با آن موافقت کرده بود. این رشته‌ها مانند صنایع غذایی، صنایع‌دستی و رشته‌های دریامحور بودند که از این بین رشته صنایع غذایی در واحد رشت تدریس می‌شود و پیگیری‌های لازم برای تاسیس دو رشته دیگر نیز با دانشکده کارآفرینی و مهارتی انجام شده و در انتظار تایید برای تدریس این رشته‌ها هستند.
کشاورزی در استان گیلان همیشه اهمیت داشته و به علت نبود امکانات نگهداری متاسفانه کشاورزان مجبور به خام‌فروشی با حداقل قیمت بودند. صنایع تبدیلی می‌تواند برای این بخش در استان ارزش‌افزوده به وجود بیاورد و از این منظر اهمیت ویژه‌ای دارد. نیاز است برای انجام اقدامات درست مطالعاتی صورت بگیرد؛ برای مثال بخش غربی استان گیلان تولیدکننده میوه کیوی است. از تولید این میوه چندان برداشت خاصی انجام نمی‌شود و تنها به برخی کشورها مانند هندوستان، روسیه و آذربایجان صادر می‌شود. این میوه در کشور نیز مصرف کمی دارد و این موضوع درحالی است که از آن می‌توان 40 نوع محصول تهیه کرد؛ اما تنها به صادرات ساده آن بسنده شده است. برای تولید محصولات دیگر از میوه کیوی لازم است مطالعاتی روی آن انجام شود که این مطالعات نیز باید درسرای نوآوری صورت بگیرد و اقدامات لازم نیز انجام شود تا به نتیجه دلخواه رسید.»
دوستار در این خصوص از نشست‌های مختلفی نیز بین دانشگاه و جهاد کشاورزی خبر می‌دهد و می‌گوید که درنتیجه آن سرای نوآوری کشاورزی و صنایع تبدیلی فعالیت خود را آغاز کرده است. همه این اقدامات برای رسیدن به پردیس غذایی انجام شده و به نوعی استفاده از فرصت‌ها برای رسیدن به یک نتیجه خوب بوده تا در طول زمان تاسیس آن، زمان و فرصت از دست نرود. حتی برای تولید بذر هیبریدی موردنیاز استان، سموم دفع آفات، بانک نشا و مطالعات مرتبط با بیوتکنولوژی در حوزه کشاورزی مطالعاتی انجام شده و با واحد استان اصفهان توافقاتی نیز انجام شد و بازدیدهای دوگانه‌‌ای را هر دو واحد داشته‌اند. زمین موردنیاز برای تولید درنظر گرفته شده و درحال تهیه زیرساخت‌های آن هستند.

شبکه پژوهشگران به عرصه ملی می‌آید

تکنولوژی ارتباطی در دنیای امروز دسترسی به بسیاری از موارد را ساده کرده و حتی از موازی‌کاری در خیلی از موارد جلوگیری می‌کند. شبکه‌های مختلفی که باعث هم‌افزایی و جمع شدن افراد متخصص در یک شاخه خاص علمی می‌شود و یکی از بهترین شیوه‌های جلوگیری از هدر رفت زمان و انرژی است. شبکه پژوهشگران دانشگاه آزاد اسلامی استان گیلان یکی از بهترین نمونه‌های ایجاد و تقویت روابط بین پژوهشگران است. در این شبکه خدمات و ظرفیت‌های زیرساختی علمی دانشگاه در قالب آزمایشگاه‌ها و کارگاه‌ها و نیز توانمندی‌های دانشگاه از منظر هیات‌علمی و اساتید به جامعه معرفی می‌شود.
سامانه شبکه اطلاعات پژوهشگران، اطلاعات تخصصی ۷۳۷ نفر از پژوهشگران استان گیلان، ۲۰۴۴۳ پایان‌نامه و رساله دفاع شده، ۲۸۳ کتاب درون‌دانشگاهی، ۳۴۹ کتاب برون‌دانشگاهی، ۱۵۷۷ طرح پژوهشی درون‌دانشگاهی و ۱۰۷ طرح پژوهشی برون‌دانشگاهی در درون خود ثبت و ضبط کرده است.
حسین ازگومی، عضو هیات‌علمی گروه کامپیوتر دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت و زیرنظر حوزه پژوهش و فناوری دانشگاه این سامانه را طراحی کرده که اردیبهشت‌ماه سال گذشته توسط دکتر طهرانچی رونمایی شد. رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان گیلان می‌گوید این شبکه درحال حاضر برای استان گیلان فعالیت خود را آغاز کرده و اگر حمایت لازم از سوی سازمان مرکزی انجام پذیرد؛ فعالیت این سامانه به‌زودی برای کل کشور نیز آغاز خواهد شد.
این سامانه به‌منظور محاسبه حق‌الزحمه اساتید راهنما، مشاور، داور و ناظر پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها و براساس بخشنامه‌های دانشگاه آزاد اسلامی ایجاد شده است و قابلیت‌هایی همچون ثبت اطلاعات اساتید، ثبت اطلاعات دانشکده‌ها و گروه‌های آموزشی، ثبت جداول پایه حق‌الزحمه، ثبت و ویرایش پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها، ثبت مقالات مستخرج از پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها را در خود دارد.

کلینیک‌های گیاه‌پزشکی دانشگاه آزاد در خدمت اکوسیستم کشاورزی

کلینیک گیاه‌پزشکی یکی دیگر از ایده‌ها و برنامه‌هایی بود که برای تغییر مسیر حرکت دانشگاه آزاد در استان گیلان مطرح و پیگیری می‌شود. کلینیک‌ها مکانی برای به‌کارگیری علوم‌وفناوری‌های کشاورزی در زمینه‌های مختلف ازجمله گیاه‌پزشکی است که در آن شناسایی و کنترل عوامل خسارت‌زا به‌صورت استفاده توأم انجام می‌شود و از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. لزوم ایجاد مراکز مشاوره و کلینیک‌های گیاه‌پزشکی جهت ارشاد و راهنمایی کشاورزان و باغداران و آشنایی آنها با آفات و بیماری‌ها و علف‌های هرز به‌منظور تشخیص سریع و دقیق آفات و بیماری‌ها و سایر عوامل خسارت‌زا در دنیای امروز امری حیاتی تلقی می‌شود. براساس همین، فرآیند کسب مجوز و راه‌اندازی کلینیک گیاه‌پزشکی در استان گیلان از سال 99 آغاز شد. این کلینیک سال گذشته فعالیت خود را در واحد رشت با حضور 33 نفر از دانشگاهیان دانشگاه آزاد شروع کرد. 30 نفر از اعضای هیات‌علمی واحد با تخصص‌های مختلف کشاورزی در این کلینیک فعالیت دارند و درخصوص بیماری‌های گیاهان و تجویز دارو، مطالعاتی را انجام می‌دهند. دوستار، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت می‌گوید: «برای بلندمدت درنظر داریم با همکاری گمرکات بر صادرات و واردات گیاهان از بندر انزلی و شهر آستارا نظارت داشته و در صدور تاییدیه گمرکی نقش‌آفرینی کنیم. برای تحقق این امر نیز دانشگاه در انتظار صدور مجوز از جانب جهاد کشاورزی است تا بتواند خدمات این کلینیک را در سطح استان توسعه دهد. این کلینیک توانسته با گلخانه‌داران مختلف استان نیز برای ارائه خدمات به آنها مذاکراتی را داشته ‌باشد.» او با بیان اینکه فعالیت یک‌ساله این کلینیک به‌خاطر ارائه خدمات مفیدی که داشته، در شمال کشور منحصربه‌فرد بوده است، تصریح می‌کند: «این کلینیک در دانشگاه مستقر است و توانسته در این مدت آورده مالی حدود 50 میلیون تومان داشته‌ باشد. از سوی دیگر وجود این کلینیک در دانشگاه باعث شده دانشجویان مقطع کارشناسی‌ارشد و دکتری رشته‌های مرتبط با کشاورزی نیز از امکانات این کلینیک استفاده کنند.» موقعیت خاص جغرافیایی شهر بندری آستارا از یک‌سو به‌واسطه اهمیت ترانزیتی و از سوی دیگر شرایط خوب برای تولیدات کشاورزی اهمیت راه‌اندازی کلینیک گیاه‌پزشکی در این منطقه را نشان می‌دهد. روند احداث کلینیک گیاه‌پزشکی واحد آستارا از سال گذشته آغاز شده و در مرحله اخذ مجوزهای اولیه از سازمان نظام مهندسی و جهاد کشاورزی است.
اورنگ استقامت، رئیس دانشگاه آزاد واحد آستارا می‌گوید: «درحال‌حاضر منتظر پاسخ از سازمان نظام مهندسی هستیم. فضای موردنیاز در خود دانشگاه تهیه شده است. استادان متخصص این حوزه را هم داریم و قرار است فعالیت کلینیک زیرنظر استادان دنبال شود.» او به جلسات مشاوره‌ای دانشگاه آزاد اسلامی واحد آستارا با کیوی‌کاران منطقه اشاره کرده و ادامه می‌دهد: «قرار است این کلینیک به باغداران و کشاورزان منطقه برای بهبود کشت و افزایش بهره‌وری و زمان دقیق سم‌پاشی و نوع سموم مصرفی‌ مشاوره دهد.» به گفته استقامت اگر مجوز لازم از سوی سازمان نظام مهندسی صادر شود، می‌توان در کلینیک گیاه‌پزشکی واحد آستارا برای صادرکنندگان نیز پروانه صادرات (certificate) صادر کرد. در همین رابط اداره گمرک شهرستان نیز قول همکاری برای تامین مکان موردنیاز را داده است. برمبنای اظهارات رئیس واحد آستارا، اگر کارهای اخذ مجوز دقیق پیش رود، کلینیک این واحد می‌تواند از اول مهرماه سال جاری فعالیت خود را آغاز کند.

راه تقویت حوزه دامپزشکی از تاسیس بیمارستان دامی می‌گذرد

حوزه دام و دامپزشکی اگرچه از آن دست حوزه‌هایی است که با تاریخ بشر گره خورده و سابقه‌ای به وسعت آن دارد اما امروزه با پیشرفت علم نیازمند نگاه‌های متفاوتی از مدل سنتی است. از یک‌سو مسائل بهداشتی و درمانی که محدود به حیوانات نمی‌شود و از سوی دیگر اهمیت اقتصادی و اجتماعی این حوزه لزوم توجه به رویکرد علمی در این حوزه را دوچندان کرده است. با وجود تربیت دانشجویان و متخصصان این حوزه در کشور اما هنوز استان گیلان و برخی نواحی اطراف این استان از کمبود آن رنج می‌برند. باتوجه به همین نیاز، از دو سال قبل تاکنون اقدامات مفیدی در افزایش قابلیت‌های این رشته در دانشگاه آزاد اسلامی این استان انجام شده است. درحال حاضر این رشته در مقطع کاردانی و رشته علوم آزمایشگاهی امور دامی در مقطع ارشد در واحد رشت تدریس می‌شود. حال این واحد به دنبال تاسیس رشته دامپزشکی حرفه‌ای در مقطع دکتری است و برای تاسیس آن نیز مکاتبات مختلفی را با سازمان مرکزی و معاونت علوم پزشکی انجام داده و جلساتی را نیز با وزارت علوم داشته است. البته برای تاسیس این رشته نیاز به بیمارستان دامی وجود دارد. رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت با تاکید بر اینکه تجهیز مجموعه درمانی دانشگاه در دستورکارمان قرار دارد، اضافه کرد: «اکنون درحال تهیه هزینه‌های لازم این بیمارستان هستیم. تلاش داریم تا هرچه سریع‌تر این رشته را در واحد تدریس کنیم. اگر بتوانیم مجوز‌های لازم را از سازمان مرکزی دانشگاه و شورای گسترش وزارت علوم کسب کنیم؛ این رشته فعالیت خود را در واحد آغاز خواهد کرد.»

راه‌اندازی رشته و دانشکده؛ اتفاقات جدید حوزه پزشکی گیلانی‌ها

حال که از زمان شیوع و فراگیری بیماری کرونا گذشته؛ شاید بتوان راحت‌تر از مشکلات کمبود افراد متخصص در رشته‌های پزشکی و پیراپزشکی سخن گفت. این کمبود نیرو باعث شد تا فشاری که روی این قشر در این مدت بود نیز افزوده شود. برای جبران این کمبود اقدامات مثبتی در دانشگاه آزاد اسلامی انجام شده که افزایش ظرفیت رشته‌های پیراپزشکی در واحدهای این استان و تاسیس رشته دندانپزشکی در واحد لاهیجان ازجمله آن بوده است. البته فرآیند تاسیس دانشکده دندانپزشکی واحد لاهیجان 20 سالی می‌شود که به تعویق افتاده است. مجید عاشوری رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد لاهیجان می‌گوید: «هر بار به علتی، تاسیس این دانشکده به تاخیر می‌افتد اما پس از موافقت دکتر طهرانچی، بار دیگر انجام اقدامات لازم در این واحد آغاز شد. تاسیس رشته یک فرآیند بسیار زمان‌بر و طولانی است. درحال حاضر مقدمات کار انجام شده و پیگیری برای اخذ مجوزهای لازم از وزارت بهداشت دنبال می‌شود.» عاشوری به مساعدت نماینده شهر لاهیجان درخصوص تاسیس این دانشکده هم اشاره و تصریح کرد: «این پیگیری‌ها به دیدار با بهرام عین‌اللهی، وزیر بهداشت نیز ختم شده است و امیدواریم با ارائه مدارک لازم روند تاسیس آن سرعت گیرد. فضای موردنیاز برای تاسیس دانشکده دندانپزشکی تهیه شده اما امکان تاسیس بیمارستان مستقل برای واحد به علت کمبود بودجه وجود ندارد؛ در نتیجه نیاز به یک عزم شهرستانی برای تهیه بیمارستان موردنیاز احساس می‌شود. حتی 25 نفر متخصص دندانپزشکی که برای این رشته نیاز است انتخاب شده‌اند و توافقات اولیه با این افراد حاصل شده و مدارک و مستندات لازم نیز تهیه شده است. برای رشته دندانپزشکی به‌طور معمول سهمیه 15 تا 20 نفر اعلام می‌شود و این بسته به امکاناتی که وجود داشته‌باشد تغییر کرده و احتمال افزایش این تعداد نیز وجود خواهد داشت. آنچنان که رئیس واحد لاهیجان می‌گوید می‌توان مهرماه سال آینده شاهد آغاز فعالیت این دانشکده باشیم.  از سوی دیگر، تدریس رشته پرستاری در مقطع ارشد هم به واحد رشت اضافه شده است. این رشته در مقطع کارشناسی سال‌هاست که در این واحد ارائه می‌شود. همچنین جذب دانشجو در رشته‌های روانشناسی سلامت و مدیریت خدمات درمان نیز در مقطع کارشناسی آغاز شده است. باتوجه به رویکرد جدید دانشگاه، تاسیس رشته طب دریا یا اورژانس دریایی در واحد رشت نیز دنبال می‌شود. دوستار با اشاره به تمرکز رشته اورژانس دریایی روی مسائلی مانند دریازدگی پرسنل کشتی، توریست و گردشگری دریایی، از مراحل آخر تاسیس رشته طب دریایی خبر داد. بنابراین می‌توان امیدوار بود از مهرماه سال جاری در واحد رشت جذب دانشجو داشته باشد و تدریس شود.  در واحدهای آستارا، تالش و لاهیجان نیز کارشناسی‌ارشد رشته پرستاری، کارشناسی‌ارشد ناپیوسته رشته مامایی، رشته اخلاق پزشکی، کارشناسی امداد دریایی و روانشناسی سلامت افزایش ظرفیت را نیز به همراه داشته‌اند.»

خدمات بندری؛ دانشکده مهارتی دانشگاه آزاد شهر بندری آستارا

تاسیس دانشکده مهارتی خدمات بندری یکی دیگر از برنامه‌های دانشگاه آزاد اسلامی در استان گیلان است. زمانی که صحبت از خدمات بندری می‌شود طیف وسیعی از فعالیت‌ها موردنظر قرار می‌گیرد. صادرات، بسته‌بندی، ترانزیت و سردخانه بخشی از این خدمات هستند که در ارسال محصولات به کشورهای دیگر ارائه می‌شوند. صادرات محصولات غذایی به مشاغل مرتبط با آزمایشگاه‌های بهداشتی و کسب مجوزهای مربوطه نیز اهمیت ویژه خود را دارند. اهمیت این رشته زمانی بیشتر خود را نشان می‌دهد که در زمستان سال گذشته برخی محصولات کشاورزی که به کشور آذربایجان و روسیه صادر شده بودند؛ با آزمایش‌هایی که در کشور مقصد روی محصولات انجام گرفت و به علت میزان بالای برخی موادمعدنی به کشور برگشت زده شد. واحد آستارا با تکیه بر قابلیت‌های این منطقه، ایجاد دانشکده‌های مهارتی و تاسیس دانشکده بین‌الملل را در اولویت برنامه‌های خود قرار داده است. درحال‌حاضر بخشی از توجه واحد آستارا به تاسیس دانشکده بین‌الملل معطوف است که با به نتیجه رسیدن آن با سرعت بالا به‌دنبال تاسیس دانشکده مهارتی خدمات بندری می‌رود. استقامت، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد آستارا می‌گوید از زمانی که دکتر طهرانچی پیشنهاد تاسیس این دانشکده را مطرح کرده، تاکنون اقدام به کسب مجوزهای لازم انجام شده و این واحد توانسته بخشی از مجوزهای موردنیاز خود را اخذ کند و به‌زودی سایر مجوزهای موردنظر اخذ خواهد شد. کسب مجوزها و گذراندن بروکراسی‌های اداری را می‌توان جزء زمان‌برترین مرحله هر کاری دانست. امکانات واحد برای تاسیس دانشکده خدمات بندری آماده است؛ فقط باید از مرحله کسب مجوزها بگذریم تا دانشکده فعالیت خود را آغاز کند. ارتباط دریایی یکی از راه‌های مناسب برای شهرهای ساحلی است که در بیشتر کشورها از آن استفاده می‌شود. این نیاز امروز بین شهرهای ساحلی دریای مازندران است که تا امروز به‌نوعی مغفول مانده است. رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد آستارا با اشاره به پتانسیل حمل‌ونقل دریایی می‌گوید: «اگر بین شهرهای ساحلی این منطقه تاکسی دریایی به وجود بیاید و خدمات دریایی به‌صورت گسترده‌تری بین این شهرها شکل بگیرد، بسیاری از حوادث جاده‌ای در این مسیرها کاهش پیدا می‌کند و هزینه سوختی به‌مراتب کمتر خواهد شد. برای به وجود آوردن این خدمات نیز رشته خدمات بندری در زیرساخت‌سازی بسیار اهمیت خواهد داشت.» او در توضیح نحوه فعالیت دانشکده مهارتی خدمات دریایی در واحد آستارا می‌گوید: «این دانشکده مهارتی می‌تواند کار خود را با سه رشته که حداقل تعداد رشته‌ها برای تاسیس یک دانشکده است، آغاز کند. بسته به فنی بودن یا نبودن رشته‌ها، درس‌ها و نیازهای متفاوتی نیز برای ارائه به دانشجویان پیش‌ می‌آید. برای مثال اگر تدریس درخصوص فعالیت‌های شناورهای دریایی باشد، به دروسی در زمینه‌های مکانیک، برق، سازه و معماری نیاز پیدا می‌شود. اگر در زمینه فعالیت‌های گمرکی رشته تعریف شود، اهمیت مباحث درسی در زمینه حسابداری، مدیریت مالی و اقتصاد بیشتر است. دیگر تخصص‌های لازم مربوط به ژئوپلیتیک و مسائل مرزی نیز نیازمند رشته‌های جغرافیای سیاسی و شهرسازی است. حتی بسته به نوع بازار هدفی که درنظر گرفته شود، میزان و نوع رشته‌ها نیز تعیین می‌شود و تغییر خواهد داشت.» استقامت تاکید می‌کند: «باید توجه داشت اگر بازار کار برای رشته‌ها‌ نباشد، به‌صرفه نیست به تاسیس آن رشته اقدام شود. بنابراین لازم است در این مرحله توجه و دقت لازم صورت گیرد.»