مطالبات دانشجویان از معاون اول رئیس‌جمهور چه بود؟

فاطمه طاری‌بخش، خبرنگار: صبح دیروز 23 خرداد، معاون اول رئیس‌جمهور در نشستی با جمعی از تشکل‌های دانشجویی پای صحبت‌ها و مطالبات نمایندگان آنان نشست و به این مطالبات پاسخ داد. نشست دانشجویان با معاون‌اول دولت نکات جالب‌توجه کم نداشت. صرف‌نظر از نحوه و زمان هماهنگی و عدم حضور اعضای جنبش عدالتخواه دانشجویی، ضبط و پخش نشدن جلسه هم به نگاه حاضران مهم جلوه کرده بود. امیررضا بخش‌پور عضو شورای مرکزی تحکیم وحدت، الهه‌سادات قاسمی ‌دبیر بسیج دانشجویی دانشگاه‌الزهرا(س)، زینب شوندی عضو اتحادیه انجمن اسلامی دانشجویان مستقل و محمد عسگری عضو شورای مرکزی ناظر بر نشریات وزارت علوم از مطالبات خود در این نشست گفتند که در ادامه می‌خوانید.

عمده مطالبات دانشجویان پیرامون مسائل اقتصادی کشور بود

امیررضا بخشی‌پور، عضو شورای مرکزی تحکیم وحدت: نشست اخیر معاون‌اول رئیس‌جمهور با تشکل‌ها از این لحاظ که رسانه‌محور و تبلیغات‌محور نبود را باید جلسه خوبی دانست. اینکه جلسه تبلیغاتی نبوده جزء امتیازات بسیار خوب جلسه به‌شمار می‌رود. دانشجویان حاضر در این جلسه حرف‌هایی که در نظر داشتند را مطرح و درمقابل مخبر نیز بحث‌های جدی و مفصلی را در این جلسه عنوان کردند. عمده مطالبات نمایندگان تشکل‌ها، پیرامون مسائل اقتصادی در داخل کشور بود. دانشجویان درمورد اقتصاد صحبت کردند و حذف ارز ترجیحی جزء سوالات اکثریت نمایندگان بود. مساله دومی که در این جلسه بیان شد، تشدد آرا بین افراد اقتصادی دولت بود. یک‌سری مطالب نیز حول مسائل دانشگاه مطرح شد. در این میان ما نیز مطالبات‌مان را در سه حوزه تقسیم‌بندی کردیم. اولین مبحث اقتصاد دانش‌بنیان بود؛ ‌با توجه به اینکه رهبری امسال را به‌نام اقتصاد دانش‌بنیان نامگذاری کردند نکاتی را در این حوزه بیان کردیم. دومین نکته موضوع دانشگاه‌ها و عدالت آموزشی و مطالبه سوم نیز درباره رسانه‌زدگی برخی اعضای دولت بود. درباره بحث دانشگاه و عدالت آموزشی، معاون‌اول رئیس‌جمهور مساله را پذیرفت و عنوان کرد دولت درحال کار روی کنکور و ایجاد فضای عادلانه در این زمینه است. درباره مطالبه دوم نیز او از ارتباط‌گیری مستمر با شرکت‌های دانش‌بنیان سخن گفت و درباره مطالبه سوم نیز این مهم را پذیرفت که ارتباط دولت با مردم در فضای رسانه باید اصولی‌تر باشد. به‌صورت کلی، این جلسه نسبت به جلسات دیگر جدی‌تر بود و دلیل اصلی نیز همان نبود تبلیغات و رسانه‌ است. از جلساتی که شکل گزارش‌کار و گزارش تصویری و غیره دارد نتیجه خاصی نمی‌توان گرفت. درباره جلساتی مانند دیروز نیز تنها زمانی که مستمر هستند می‌توان نتیجه گرفت که اثرگذار بوده یا خیر.

بیش از سفره‌ مردم، عدم اضافه برداشت از بانک مرکزی خط‌قرمز دولت است

زینب شوندی، دبیر سیاسی اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان مستقل: یکی از نمایندگان تشکل‌های دانشجویی در ابتدای جلسه دانشجویان با معاون‌اول رئیس‌جمهور به این مساله اشاره کرد که بسیاری از این جلسات با مسئولان به‌کار نمایشی تبدیل شده است و توقع ما از این جلسات صرفا انتشار گزارش‌های تصویری نیست. این موضوع باعث شد معاون‌اول رئیس‌جمهور نیز نیازی به رسانه‌ای‌کردن عکس و فیلم‌ها نبیند. حتی اجازه ندادند عکاس یا تصویربردار وارد سالن شود. یکی از ویژگی‌های مثبتی که این جلسه داشت، همین بود.
اولین مطالبه ما در حوزه ارز ترجیحی بود زیرا سیاست‌های اقتصادی دولت نشان می‌دهد بیش از سفره‌ مردم، عدم اضافه‌برداشت از بانک مرکزی خط‌قرمز دولت است. ابعاد و تبعات برداشت از بانک مرکزی از تورم فزاینده حذف ارز ترجیحی کمتر است. گفته می‌شود دولت درحال مدیریت فضاست و کالاهای مورد نیاز به‌وفور در قفسه فروشگاه‌ها یافت می‌شود، اما باید در نظر گرفت بخش قابل‌توجهی از این وفور، به کاهش قدرت خرید مردم نیز بازمی‌گردد. هر تکانه‌ اقتصادی در سال‌های اخیر یک مولفه را از سفره مردم حذف کرد و سبد غذایی خانواده ایران ضعیف‌تر و بی‌کیفیت‌تر شد. مطالبه دوم ما درباره اقناع افکار عمومی در مسائل اقتصادی بود. کاش تیم رسانه‌ای دولت از ساختن مستندهای لطیف از دیدار رئیس‌جمهور و مردم دست برمی‌داشت و به اقناع افکار عمومی درخصوص تبعات تصمیمات دولتی می‌پرداخت. اقناع افکار عمومی صرفا تریبون یک‌طرفه داشتن در صداوسیما، گزارش‌های بعضا عصبی‌کننده، خبر نیست‌. پایش آماری از مرکز رشد دانشگاه امام صادق(ع) نشان می‌دهد که حدود ۷۰درصد مردم اظهار کردند که نسبت به مساله ارز ترجیحی بی‌اطلاع بودند ‌و این موضوع نشان می‌دهد پیوست رسانه‌ای آن شکست‌خورده است.
موضوع سومی که در این جلسه مطرح کردیم؛ سیاست‌های قیمت‌گذاری و اقتصادی دولت بود. به این دلیل که در شیر و لبنیات‌ و روغن و... شاهد افزایش قیمت ناشی از سیاست‌های دولت بودیم. قیمت مرغ و تخم‌مرغ به‌علت استفاده از آخرین سهم از یارانه‌های گذشته، رشد چشمگیری نداشته است. اما باید توجه داشت که اهداف سوداگرانه از یک‌سو و ناامنی و بی‌اعتمادی مدیران واحدهای تولید مرغ مادر نسبت به آینده فروش محصولات از سوی دیگر موجب تکرار همان صحنه‌های ناگوار جوجه‌کشی در روزها اخیر شدند. میزان جوجه‌ریزی نیز در خرداد ۴۰ درصد کاهش پیدا کرده است‌ و در این شرایط باید منتظر افزایش جدی قیمت‌ها در این حوزه باشیم‌. حداقل کاری که می‌توان کرد این است که واحدهای پشتیبان امور دام به تولیدکننده دام اطمینان دهند که با قیمت معقول محصول نهایی را خواهند خرید، از طرف جهاد کشاورزی باید آماری مشخص از میزان کاهش مصرف مرغ و تخم‌مرغ جامعه با فرض افزایش قیمت‌ها داشته باشد و میزان تولید را متناسب با آن تعیین کند.‌
چهارمین بحثی که مطرح شد درباره مسکن بود. ۴۰درصد از جمعیت کشور را اجاره‌نشینان تشکیل می‌دهند و ۴۰ تا ۵۰ درصد هزینه‌ها این خانوارها در هزینه‌ مسکن خلاصه می‌شود. اکنون که با شما صحبت می‌کنم درکنار گرانی کالاهای اساسی، قیمت مسکن و اجاره‌بها نیز رشدی چشمگیر داشته است. دیگر مثل نامه‌های قبل از کوچک شدن سفره‌ مردم سخن نمی‌گوییم‌. اکنون از جابه‌جای دهک‌ها و سقوط میلیونی بخشی از جامعه به زیرخط فقر صحبت می‌کنیم. بررسی تجربه چندسال اخیر نشان می‌دهد که افزایش اجاره‌بها و قیمت مسکن با تورم واقعی، افزایش قیمت ارز و طلا نسبت نابرابر دارد. این موضوع به‌علت وجود قدرتمند شبکه ۱۶۰ هزار نفر از مشاوران املاک، کمبود مسکن به‌علت کاهش ساخت مسکن در سال‌های اخیر و کمبود مسکن ناشی از تبدیل شدن آن به کالای سرمایه‌ای و احتکار آن در قالب آمار تخمین دومیلیون خانه‌ خالی از مشخص‌ترین علل این وضعیت هستند.
در شرایطی که نظارت کارآمد بر دلالان عرصه‌ مسکن وجود ندارد، نباید انتظار داشت مشاور املاک به‌ضرر خود عمل کرده و در شرایطی که می‌تواند به‌علت افزایش سایر قیمت‌ها، قیمت معامله‌ مسکن را بالا ببرد، فرزند خوبی باشد و به ۲۵درصد افزایش قیمتی که دولت خواسته است، بسنده کند. از سمت دیگر مدیریت بدون سامانه‌ها شفاف اطلاعات ممکن نیست. یکی از عرصه‌ها تصمیمات سخت و اقدامات جدی شکل‌گیری همین سامانه املاک و اسکان است که قطعا به‌مذاق سرمایه‌داران خوش نمی‌آید اما دست دولت را در اجرای بسیاری از ایده‌آل‌ها و مطلوب‌هایش باز خواهد کرد.
 بیش از ۱۰ماه از عمر دولت می‌گذرد اما این سامانه همچنان وضعیت مشخصی ندارد، این درحالی است که به‌اذعان کارشناسان ایجاد و شکل‌گیری چنین سامانه‌ای با جامعه مخاطب ۸۰ میلیون ایران، در حداکثرترین حالت به یک ماه زمان نیاز دارد. نمی‌توان برای خنثی کردن شیب تند افزایش قیمت مسکن تا تحقق وعده ساخت یک‌میلیون مسکن صبر کرد. هرچند افزایش قیمت‌ها، عمیق‌تر شدن شکاف طبقات و قیمت بالای تعیین‌شده برای این مسکن‌ها به‌نحوی است که فقط قشری از جامعه می‌توانند آن را تهیه کنند که اساسا نیاز به آن ندارند.
پنجمین مبحث مطرح‌شده نیز در مورد برنامه مشخص دولت برای مدیریت بود. ما با دولتی روبه‌رو هستیم که با وعده‌های حداکثری روی کار آمد و معتقد بود که دولت سیزدهم هرکه باشد، حتی اگر کاری نکند وضعیت از وضع فعلی بهتر خواهد شد، اما اکنون عمده استدلال ارائه‌شده در پاسخ به گرانی‌ها و مشکلات این است که مردم بدانند وضعیت می‌توانست از این خیلی بدتر باشد و ما نگذاشتیم. این سبک استدلال با شعارها و افق دیدی که دولت ترسیم می‌کرد، متفاوت است.  
وقتی افزایش قیمت‌ها تا این اندازه وسیع و گسترده باشد، دیگر حتی بحث‌های نخبگان در مورد اقناع افکار عمومی و پیوست رسانه‌ای و تریبون‌ها و گفت‌وگوی ویژه خبری هم پاسخگو نیست. مردم اکنون متعجب و حیران از افزایش قیمت‌ها، حتی قدرت کنشی منطقی در این باره را از دست دادند، افزایش آمار سرقت‌های سازماندهی‌شده و خیابانی، کاهش استفاده مردم از خدمات بهداشتی، درمانی و آموزشی، افزایش آسیب‌های اجتماعی و روانی از کم‌ترین تبعات مورد انتظار است. تبعات امنیت و اطلاعات آنکه به فرض بدیهی بودن بیش‌ از اندازه ذکر نمی‌شود.
درباره راضی‌کننده بودن این جلسه نیز باید بگویم که ما قبل از این جلسه بارها و بارها به محمد مخبر نامه نوشته بودیم و تقریبا اتحادیه دانشجویی نبود که از جناب مخبر درباره ارز ترجیحی دعوت نکرده باشد. نکته جدی‌ این است که جلسه دیر برگزار شد و انتظار داشتیم جلسه زودتر برگزار شود. برگزاری آن درحال‌حاضر کمی از کارآمدی‌اش خارج می‌کند اما به‌صورت کلی وقتی گذاشته شد و روند جلسه روند روبه‌جلو و انتقادهای مطرح‌شده نیز مثبت و جدی بود. اثرگذاری جلسه بستگی به گزارش کاری که نسبت نکات مطرح‌شده در جلسه و تداوم این جلسات دارد. ناظر بر اینکه تا چه اندازه به مسائل جلسه اول اعتنا شده است و رضایت‌بخش بودن جلسه به این موارد بستگی دارد، روند جلسه به‌صورت کل مثبت بود. بستگی دارد که گزارش کار که نسبت به نکات مطرح‌شده در جلسه بعد از آن داده می‌شود یا خیر و جلسات تداوم داشته باشد.

دولت باید نظارت بیشتری بر بازار داشته باشد

محمد عسگری، عضو شورای مرکزی ناظر بر نشریات وزارت علوم: جلسه دانشجویان با معاون اول دولت، تنها یک روز قبل اطلاع‌رسانی و هماهنگ شد و این نکته نیز داخل جلسه مطرح شد که چنین جلسه‌ای باید زودتر برگزار می‌شد و هماهنگی بهتری برای جلسه وجود می‌داشت. اینکه در آستانه یک‌سالگی دولت تازه معاون اول با دانشجویان جلسه گذاشت در این اوضاع و بعد از اینکه اتفاقات زیادی افتاد و بسیاری از حرف‌هایی که باید شنیده می‌شد، شنیده نشد. فکر می‌کنم دیر بود برای این اقدام اما ما تاکید داریم جلسات باید ادامه داشته باشد. نکات نیز گفته شد و فکر می‌کنم جلسه‌ای بود که نیاز به جلسه تکمیلی نیز دارد.
اصلی‌ترین مطالبه و بحثی که مطرح کردم این بود که اگر بحث درگیری بین روسیه و اوکراین و بحث حذف ارز ترجیحی را در نظر نگیریم و تنها قبل از آن را در نظر بگیریم از همان شروع به کار دولت تا قبل از این اتفاقات، دولت در کنترل بازار ناتوان بود و نتوانسته بود کنترل درست بر بازار داشته باشد. در هر برهه زمانی ما شاهد چنین گرانی‌هایی بوده‌ایم. با تمام کارهای مثبتی که صورت گرفت اما همیشه با گرانی مواجه بودیم که از هیچ قاعده‌ای در بازار پیروی نمی‌کرد و به عدم نظارت و عدم توانایی کنترل بازار توسط دولت بازمی‌گردد، برای مثال در گرانی آرد می‌توانستند با نظارت‌ها و مجراهای اقتصادی این کنترل را داشته باشند که فشار آن به مردم وارد نشود. بین صحبت‌های مخبر گریزی درباره مطالبات زده می‌شد اما به‌طور کامل چون وقت جلسه محدود بود و معاون اول نیز می‌خواست مباحث دیگری را مطرح کند، پاسخ درستی به مطالبات داده نشد. درباره این جلسه به‌طورکلی می‌توان گفت که انتقال مباحث به شرطی که اثر و تداوم داشته باشد قطعا اثرگذار است.

پاسخ دقیقی درمورد مطالبات دریافت نکردیم

الهه‌سادات قاسمی‌، مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه‌الزهرا (س): جلسه دیروز دانشجویان فعال تشکل‌ها با معاون‌اول رئیس‌جمهور با کیفیت خوبی برگزار و مطالبات مهمی از طرف نمایندگان تشکل‌ها مطرح شد. البته عمده بیانات بر محور اقتصاد بود و تمام تشکل‌ها دغدعه‌هایشان را نسبت به مسائل اقتصادی کشور مطرح کردند. مطالباتی را که مجموعه بسیج از معاون‌اول ریاست‌جمهور داشت می‌توان در چند بخش تقسیم‌بندی کرد. یکی از این دغدغه‌ها درمورد فضای دانشگاه بود و بحث کوتاهی را هم شامل می‌شد، این بود که از نظر مباحث اجتماعی پس از چندوقتی که از حضوری شدن دانشگاه‌ها می‌گذرد، هنوز دانشگاه‌ها با دانشگاه اسلامی که مدنظر ماست، مطابقت ندارد و از نظر بعد اسلامی‌بودن و اسلامی‌نبودن در صحن دانشگاه و عدم همراهی دانشگاه با مسائل فرهنگی و مذهبی به بهانه کمبود بودجه معنی می‌شود... درمقابل نیز کارهای تاسیساتی و احداث ساختمان‌های خاص و فعالیت‌هایی که اولویت‌دار نیستند، صورت می‌گیرد. بحث علمی دانشگاه نیز مطرح است و مقام‌معظم‌رهبری نیز بر این مساله تاکید کردند اما در فضای دانشگاه اساتید دنبال کار دانش‌بنیان نیستند و به‌قدری که به‌دنبال رزومه و مقاله و غیره هستند که هیات علمی شوند و از این طریق به سمت معاونت‌ها برسند به‌دنبال این نیستند مباحثی که به دانشجو یاد می‌دهند چگونه می‌تواند در صنعت استفاده شود.
بحث نسبت دولت با مردم نیز وجود دارد و رئیس‌جمهور نیز قول‌هایی را در این زمینه داده و این موضوع تا چه حد به وقوع پیوسته است و اینکه رصدی برای این قول‌ها وجود دارد یا خیر که اعتماد مردم به دولت افزایش پیدا کند هم مساله دیگری بود که مطرح شد. نسبت به ستاد مردم‌سازی دولت هم نقد وجود داشت که اتفاقات خوبی از انتصابات در دولت رقم نخورده است و بحث مردمی‌سازی نیز ملموس نیست. مطالبه بعدی ما درخصوص رسانه‌ای‌بودن دولت بود. عنوان کردیم رسانه دولت باید در دو بعد معنا پیدا کند؛ اول اینکه وقتی تصمیم خاص گرفته می‌شود تبیین رسانه‌ای مناسب هم به‌دنبال داشته باشد. برای مثال همین تصمیم که به‌عنوان جراحی اقتصادی نظام عنوان شده، دولت باید برای تبیین آن در رسانه‌های مختلف حضور داشته باشد و به تبیین مساله بپردازد. با نشان دادن افق روشن درصدد اقناع مردم و آرامش دادن به آنان باشد. یک بعد دیگر حضور رئیس‌جمهور در رسانه است که از اتفاقات مثبت و مثمرثمری است که رقم می‌خورد و درباره پیشرفت‌های حاصل‌شده صحبت کنند و مردم در جریان امور قرار بگیرند.
مساله و مطالبه آخر که از مخبر به‌عنوان نفر اول بعد از شخص رئیس‌جمهور در دولت از طرف دانشجویان مطرح شد، این بود که طبق فرمایشات رهبری ارتباط‌شان را با دانشجویان بیشتر کنند. یک بعد این ارتباط همان حضور در جلسات تشکل‌های دانشجویی است که تشکل‌ها به‌عنوان نماینده بیایند حرف‌ها و مطالبات خود را بگویند و درمقابل پاسخ‌ها را به بدنه دانشگاه و دانشجویان برسانند. بعد دیگر ارتباط مسئولان با دانشجویان حضور آنان در دانشگاه‌ها و میان دانشجویان است. همان‌طور که مقام‌معظم‌رهبری هم همین کار را می‌کردند و با حضور در دانشگاه‌ها، دانشجویان را می‌شنیدند. هر فرد در جایگاه خودش باید چنین کاری را انجام دهد و با حضور میدانی میان دانشجویان حرف‌ها آنان را بشنود. در جلسه دانشجویان با رهبری هم اشاره شد که این قشر حرف‌هایی دارند که باید مسئولان پای حرف‌های آنها بنشینند و دانشجویان نیز باید حرف‌های مسئولان را بشنوند، متاسفانه این مساله کمرنگ شده است.
این مطالباتی بود که بسیج دانشجویی در جلسه روز گذشته مطرح کرد و درمقابل معاون‌اول رئیس‌جمهور جواب محسوسی به این مطالبات نداد. هرچند بعد از اتمام صحبت دانشجویان، او صحبت‌هایی داشت اما درصدد ایجاد یک نگاه کلی به فضای کشور در دوره قبل و دوره فعلی بود. البته یک‌سری پاسخ‌های جسته‌وگریخته‌ای داده شد اما پاسخ مشخص به مطالبات ما نبود. بیشتر پاسخ‌ها به‌صورت پراکنده و حین توضیحات او از شرایط فعل و قبل کشور بود. درمجموع برگزاری چنین جلسات دوطرفه‌ای که مسئولان و دانشجویان پای صحبت‌ها بنشینند خوب است، اما مهم خروجی‌های مثمرثمر این جلسات است. امیدوارم که این جلسه هم اتفاق خوبی را رقم بزند.