میراحمدرضا مشرف، پژوهشگر: امارات متحده عربی و رژیم‌صهیونیستی هفته گذشته توافقی تجاری را امضا کردند که تبلیغات و هیاهوی زیادی به‌همراه داشت. سرعت شکل‌گیری این توافق، آن‌هم در شرایطی که عمر رابطه رسمی دو کشور به دوسال نمی‌رسد، اعلام رفع سریع موانع و تعرفه‌های تجاری برای 96درصد کالاهای مورد مبادله و رقم مورد ادعا برای آینده مبادلات تجاری (10میلیارد دلار) همگی ازجمله مواردی بودند که با هیاهوی فراوان ازسوی دو کشور در بوق و کرنا شدند تا نشان دهند روابط اعراب و رژیم‌صهیونیستی وارد مرحله جدید و دوران نزدیکی غیرقابل بازگشت شده است. با این همه بسیاری از کارشناسان منطقه و حتی جهان غرب نسبت به ابعاد مختلف این قرارداد و قابلیت اجرایی آن به دیده شک و تردید می‌نگرند. در همین راستا نشریه تایم در شماره اخیر خود در چهارچوب یک یادداشت کوتاه به‌سراغ برخی کارشناسان منطقه و به‌ویژه کارشناسان داخلی این کشورهای عربی رفته و نظر آنها را در این مورد انعکاس داده است. درنهایت بررسی نشریه تایم به این تحلیل منجر شده که سه واقعیت پنهان در پشت توافق تجاری امارات و رژیم‌صیهونیستی خودنمایی می‌کند.
1) بازی با آمار و اعداد؛ برمبنای مفاد این توافق تعرفه‌های موجود بر بیش از 96درصد کالاهای مبادله‌شده میان دو طرف کاهش‌یافته یا به‌طور کامل برداشته خواهد شد. علاوه‌بر این، امارات و رژیم‌صهیونیستی براساس این توافق پیش‌بینی می‌کنند حجم تجارت و مبادلات دوجانبه طی یک بازه زمانی پنج‌ساله به رقم 10میلیارد دلار (یعنی بیش از 10برابر رقم فعلی) افزایش پیدا کند. در اینجا نشریه تایم با مراجعه به یکی از کارشناسان سیاسی محلی (احتمالا اماراتی) از وی درمورد میزان صحت و امکان تحقق‌پذیری این آمارها و ارقام سوال می‌کند. وی با این استدلال که به‌دلیل زیرسوال بردن اطلاعات ارائه‌شده ازسوی دولت‌های منطقه ممکن است موقعیت شغلی‌اش با مخاطره مواجه شود؛ ضمن درخواست پنهان ماندن نامش ازسوی این نشریه، بر این نکته تاکید می‌کند که این آمارها و ارقام صرفا یک غلو است: «ببینید، اگر دولت‌ها منابع اطلاعاتی هستند، آنها معمولا اغراق می‌کنند.»
2) بندبازی امارات؛ بنابر نقل‌قول نشریه تایم، حسن‌الحسن کارشناس حوزه خلیج‌فارس در موسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک، این توافق را بخشی از استراتژی وسیع‌تر امارات برای محافظت از خود دربرابر ایران ارزیابی می‌کند. از نظر وی، امارات به‌دنبال ارتقای روابط با ایران است و در همین راستا در ماه دسامبر مشاور ارشد امنیت ملی خود را عازم تهران کرد. به این ترتیب تنها درصورتی‌که این دیپلماسی امارات شکست بخورد، آن‌وقت این کشور برای محدودکردن حوزه نفوذ ایران به روابطش با رژیم‌صهیونیستی متوسل خواهد شد.
3) مساله فلسطین؛ در مطلب نشریه تایم این نکته مورد تاکید قرار گرفته که درست چند روز قبل از امضای توافق تجاری میان امارات و رژیم‌صهیونیستی، وزیر امور خارجه امارات‌متحده‌عربی نسبت به یورش شهرک‌نشینان افراطی به مسجدالاقصی، در جریان راهپیمایی تحریک‌آمیز پرچم توسط راستگراهای افراط‌گرا در بیت‌المقدس، معترض شده و آن را محکوم می‌کند. درواقع این اظهارات یادآور موانع بزرگی است که برسر راه شکوفایی روابط امارات و رژیم‌صهیونیستی وجود دارد. بدرالسیف، یکی دیگر از کارشناسان عرب حوزه خلیج‌فارس که در دانشگاه کویت اشتغال دارد، وضعیت آینده را این‌گونه برای تایم تحلیل کرده است: «معاملات و قراردادهای میان اعراب و رژیم‌صهیونیستی (مانند همین توافق تجارت آزاد) بدون حل‌وفصل عوامل ریشه‌ای درگیری میان دو طرف، هیچ‌گاه به ظرفیت کامل خود نخواهد رسید.»
درنهایت و با توجه به نکات مطرح‌شده، تحلیلگر تایم به این نتیجه رسیده که هم رژیم‌صهیونیستی و هم امارات درمورد منافع اقتصادی عمده‌ای که چنین توافقی می‌تواند برای آنها به ارمغان بیاورد، صرفا دست به تبلیغات زده‌اند؛ اما با توجه به دیدگاه‌های کارشناسانی که در اینجا مورد مصاحبه قرار گرفته‌اند، هنوز خیلی زود است که به ارزیابی تاثیرات اقتصادی چنین توافقاتی بپردازیم و درواقع ارزش آنها احتمالا بیشتر در قالب ماهیتی سیاسی باقی خواهد ماند.
مطالب پیشنهادی
