سارا طاهری، خبرنگار گروه دانشگاه: متعالی‌ترین هدف دانشگاه‌ها کشف استعدادها در زمینه‌های مختلف علمی و ایجاد ‌‌انگیزه در مخترعان و مبتکران است؛ هدفی که مدتی است دانشگاه آزاد اسلامی در بستر جشنواره فرهیختگان آن را دنبال می‌کند. در سال‌های گذشته هشت دوره از جشنواره علمی، پژوهشی و فناوری یا همان «فرهیختگان» برگزار شده بود و امسال نیز نهمین دوره آن، همزمان با رویداد عصر ملی امید برگزار شد تا بستری مناسب برای تکریم مقام اندیشمندان و نخبگان عرصه علم‌وفناوری فراهم شده و پژوهشگران، فناوران و نوآوران شناسایی و معرفی شوند. نهمین جشنواره علمی، پژوهشی و فناوری فرهیختگان در سه شاخه هیات‌علمی، دانشجویی و دانش‌‌آموزی به صورت ملی برگزار شد. ایجاد بستری مناسب برای تکریم مقام والای اندیشمندان و نخبگان عرصه علم‌وفناوری، شناسایی و معرفی پژوهشگران، فناوران و نوآوران و مدیران پژوهش و فناوری دانشگاه، کشف استعدادهای برتر، ایجاد‌انگیزه در مخترعان، مبتکران، نوآوران، فن‌آفرینان و پژوهشگران دانشگاه، آشنایی با استعدادها و توانمندی‌های کشور، گسترش تجربه‌های علمی در سطح دانشگاه و فراهم‌سازی فضایی پرشور و رقابتی بین پژوهشگران از مهم‌ترین اهداف برگزاری جشنواره فرهیختگان است.

 داوری‌ها چگونه انجام شد؟
برای انتخاب برگزیدگان، داوری در سه مرحله مجزا انجام شد؛ مرحله اول توسط واحدهای دانشگاهی، مرحله دوم توسط استان‌ها و اعلام برگزیدگان استان‌ها به دبیرخانه جشنواره و مرحله سوم و نهایی با حضور 32 داور در دبیرخانه جشنواره. داوران حاضر در دبیرخانه جشنواره شامل نمایندگان معاونت‌های تخصصی، اعضای هیات‌علمی واحدهای دانشگاهی و مدیران کل معاونت تحقیقات، فناوری و نوآوری بود.

 فرآیند معرفی، داوری و انتخاب برگزیدگان چگونه بود؟
در ابتدا فرم‌ها و ملاک‌های ارزیابی تهیه شد و در مرحله بعد از معاونت‌های تخصصی درخصوص این فرم‌ها و ملاک‌های ارزیابی نظرخواهی شد. ابلاغ دستورالعمل و بخشنامه به واحدهای دانشگاهی در مهرماه سال 1400 مرحله دیگری بود که انجام شد. انجام فرآیند داوری در مرحله اول توسط واحدهای دانشگاهی و مرحله دوم توسط استان‌ها تا تاریخ یکم دی‌ماه سال گذشته به طول انجامید و برگزیدگان استان‌ها به دبیرخانه جشنواره معرفی شدند. انجام داوری‌های مرحله سوم و نهایی با حضور 36 داور در دبیرخانه جشنواره تا بیست‌وهفتم بهمن‌ماه سال گذشته با ترکیب نمایندگان معاونت‌های تخصصی؛ اعضای هیات‌علمی واحدهای دانشگاهی؛ مدیران کل معاونت تحقیقات، فناوری و نوآوری انجام شد. درنهایت تعداد 85  برگزیده و 6 تقدیری از 21 استان و 38 واحد دانشگاهی انتخاب شدند.

بخش‌ها و محورهای جشنواره چه بود؟
در نهمین دوره جشنواره فرهیختگان 32 محور درنظر گرفته شده بود که پژوهشگر، مقاله، کتاب تالیفی، کتاب ترجمه، کتاب بین‌الملل، رساله دکتری، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، طرح پژوهشی برون‌دانشگاهی، کرسی ترویجی، اختراع داخلی و بین‌المللی، فناور، واحد فناور، کارآفرین، مرکز رشد، شرکت دانش‌بنیان، سرای نوآوری، مرکز تحقیقات و... بخشی از این 32 محور است که در هر محور چند برگزیده انتخاب شد. به‌طور مثال 7 پژوهشگر برتر و 7 مقاله برتر در این دوره برگزیده شدند که در جدول شماره یک زیر محورها و تعداد برگزیدگان و تقدیری‌ها به تفکیک مشخص شده است.

 2567 اثر به جشنواره فرهیختگان رسید
2567 اثر به دبیرخانه نهمین دوره از جشنواره فرهیختگان رسیده بود که مدرسه حوزه پژوهش با 500 اثر بیشترین تعداد آثار را به خود اختصاص داده است. نشریه‌های سرآمد و قابل تقدیر نیز با 444 اثر در رتبه دوم تعداد آثار قرار دارد. باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان و عضو باشگاه پژوهشگران جوان نیز هرکدام با 290 اثر در رتبه سوم تعداد آثار رسیده قرار دارند که در جدول شماره ۲ تعداد آثار رسیده به دبیرخانه به تفکیک محورها مشخص شده است.

 کدام استان‌ها در جشنواره فرهیختگان پیشتاز بودند؟
از تعداد 85  برگزیده و 6 تقدیری استان اصفهان با 16 برگزیده پیشتاز سایر استان‌هاست. استان تهران نیز با 10 برگزیده در مقام دوم و استان آذربایجان شرقی با 8 برگزیده در مقام سوم قرار گرفته‌اند. استان البرز، یزد، واحد علوم و تحقیقات، نجف‌آباد، کرمان، گیلان، سمنان و قزوین نیز به تربیت هرکدام با 6، 5 و 4 برگزیده در مقام سوم تا دهم قرار گرفته‌اند. در جدول تعداد برگزیدگان استان‌ها به تفکیک مشخص شده است.

واحدهای پیشتاز در نهمین دوره جشنواره فرهیختگان
علاوه‌بر استان‌ها، برخی از واحدها نیز در این جشنواره پیشتاز بودند و تعداد زیادی از برگزیدگان را به خود اختصاص دادند. واحد خوراسگان با 11 برگزیده مقام اول را در تعداد برگزیدگان واحدهای دانشگاه به خود اختصاص داده است. پس از آن واحد تبریز و کرج هرکدام با 6 برگزیده، واحد علوم تحقیقات و واحد نجف‌آباد هرکدام با 5 برگزیده و واحد تهران مرکزی و یزد هرکدام با 4 برگزیده در مقام‌های دوم، سوم و چهارم قرار گرفته‌اند. در جدول شماره ۴ تعداد واحدهای پیشتاز به تفکیک مشخص شده‌اند.