برنامه خندوانه هشتساله شد. اولین قسمت این برنامه تلویزیونی در ۲۱ خردادماه ۱۳۹۳ از شبکه نسیم پخش شد. ایده اجرای برنامه خندوانه یکبار در سال ۸۳ توسط رامبد جوان به شبکه دو سیما داده شده بود ولی بهخاطر تامین نشدن بودجه و مسائل اینچنینی ساخت آن به تعویق افتاد. رامبد جوان، مجری و کارگردان این برنامه بارها گفته است که از دو هزار مقالهای که درباره خندیدن و خنده در جهان تالیف و نوشته شده بود تقریبا ۹۰۰ مورد استخراج و بنمایه علمی برنامه خندوانه شد و بارزترین بخش این مقالات توجه به اثرات حیرتانگیز خنده در انسانها بود.
این برنامه هشتساله شده است و رامبد جوان با انتشار ویدئویی در اینستاگرام به مناسبت هشتسالگی خندوانه درباره این برنامه، دستاوردهایش و انتقاداتی که به آن میشود، صحبت کرد.
جوان با بیان اینکه «این خیلی هیجانانگیز و جذاب است که روزی پروژهای شروع شده و در کنار مخاطبش و تیمش که در آن سهم دارند، بزرگ شده و رشد کرده است»، درباره اینکه در ابتدا پیشبینی میکرد برنامه خندوانه پربیننده و ادامهدار شود، گفت: «هم بله و هم خیر؛ میدانستم پروژه جذابی است و میتوان خیلی کارها کرد اما این میزان از اقبال را انتظار نداشتم. واکنشها در برابر خندوانه یکجورهایی عجیب است. تماشاچیهایی که به استودیو میآیند، آنقدر واکنشهای صمیمانه دارند و با برنامه رفیقند که انگار بخشی از رفاقت، خانواده و فامیلشان است. این حس برای ما هم هست. خندوانه برای ما فضای خانوادگی و میهمانی است. دوست داریم کارکردش اینطور باشد که انگار در خانه یکی از ما جمع شدهایم و داریم معاشرت میکنیم، یک ساعت کیف کنیم و چای بخوریم و به خانه بگردیم؛ این باور هم برای ما وجود دارد و هم برای مخاطب این اتفاق افتاده است.»
جوان در پاسخ به اینکه از مسیری که خندوانه تا اینجا طی کرده، راضی است یا نه، گفت: «بله حتما؛ البته خیلی کارهای دیگر میشد کرد. خیلی کارها هم کردیم که فکرش را نمیکردیم. در طول این هشت سال خیلی کارها کردیم که وظیفه یک برنامه نیست، بلکه وظیفه یکسری ارگانها، وزارتخانه و سازمانها بوده ولی ما بهعنوان یک برنامه تلویزیونی خیلی سفت پای آن ایستادیم و انجامش دادیم.»
او در همین ارتباط به راهاندازی کمپین محیطزیستی قطرهقطره که 4/5 میلیون نفر در آن ثبتنام کردند و همچنین کمپین همسفره برای ۴۰۰ هزار کودک زیر 6سال که سوءتغذیه داشتند، اشاره کرد.
جوان درباره انتقادهایی که به خندوانه میشود هم گفت: «طبیعی است هر حرکت و عملکردی مخالف و منتقد دارد. خیلی هم خوب است. منتقدها کمک میکنند آدم بتواند مسیرش و جلوترش را بهتر ببیند و بهخاطر اینکه آنها به عملکرد تو انتقاد میکنند و وقتی تو به پشتسر نگاه میکنی، فرصت پیدا میکنی قدمهای بعدیات را یا دقیقتر یا به همان شکل برداری یا تغییراتی بدهی و به جلو بروی.»
جوان با بیان اینکه بودجه خندوانه هیچوقت از تلویزیون تامین نشده و همیشه اسپانسر داشته است، درباره آرزوهایش برای خندوانه گفت: «خیلی دلم میخواست ما سیستمی را میتوانستیم داشته باشیم که خندوانه سهشب در هفته ولی همه سال را بتواند پخش داشته باشد. به غیر از محرم و صفر که قرار نیست برنامههای کمدی روی آنتن تلویزیون باشند، خیلی باحال بود میشد شرایطی را ایجاد کنیم که خندوانه همینطور بماند. وقتی به گذشته نگاه میکنم میبینم اگر میتوانستیم فرمول اجرایی را داشته باشیم، آنوقت یکسری کارها را در خندوانه حتما نگه میداشتیم. مثل بعضی بازیها، بعضی کمپینها و ارتباطمان با بعضی ارگانها و انجیاوها را حفظ میکردیم و کارهای عملیاتی را به شکل روتین و متناوب ادامه میدادیم.»
مجری خندوانه اظهار کرد: «متاسفانه وقفههایی در خندوانه اتفاق میافتد که طبیعی هم هست. به هرحال ما یک مجموعه خصوصی هستیم که داریم برای تلویزیون کار میکنیم. امکانات ما امکانات زیادی نیست با اینکه به هرحال جزء پروژههای بزرگ برنامهساز تلویزیون و ایران هستیم ولی واقعیتش این است که یکی از مهمترین چیزهایی که باید داشته باشیم و نداریم، مکان است. ما هیچوقت یک جای ثابت و مستقل برای خودمان نداشتیم. چون وقتی جا داشته باشی میتوانی برنامهریزی طولانیمدت بکنی ولی وقتی نداری، مثل آدمهای مستاجر که مدام باید خانه عوض کنند، مجبوری محل زندگیات را عوض کنی. این باعث میشود ما هم در این اسبابکشیها چیزهایی را از دست بدهیم و برخی ایدهها فراموش میشوند.»
این مجری و بازیگر در پاسخ به اینکه سختیهایی که در طول ساخت خندوانه متحمل شده، چه بوده است، گفت: «مخاطب از ما توقع دارد یک برنامه سرحال ببیند و تعهد ما هم به مخاطبان این است که یک برنامه سرحال تحویلشان دهیم و آنها هم با لذت تماشایش کنند و حالش را ببرند. ما فقط سعی میکنیم ذهن مخاطب را نسبت به خود تمیز نگه داریم. در مواردی هم اگر از مشکل حرف زدیم، میخواستیم توضیح دهیم اگر در جایی خطایی یا کوتاهی صورت گرفته بهخاطر این مشکل بوده است.»
جوان در پاسخ به اینکه زیباترین خاطرهاش از خندوانه چیست، گفت: «خود خانوادهای که در خندوانه کار میکنند. همیشه میگویم حین کار کردن و ساختن خندوانه با تمام سختیهایی که کار دارد، آنقدر حالمان خوب است که واقعا داریم کیف میکنیم. با اینکه فیلمسازم، تهیهکننده و بازیگر هم هستم و میتوانم کارهای دیگری هم بکنم و برنامه دیگری بسازم، اما میتوانم تا روزی که زندهام خندوانه بسازم. واقعا ظرفی که در این برنامه است آنقدر بزرگ و لذتبخش است که میتوان همینطور این برنامه را ساخت و جلو رفت.»
مجری خندوانه با یادآوری انتقادی که همیشه متوجه این برنامه است، عنوان کرد: «چند روز پیش بهخاطر پدرم به بیمارستان رفتیم. خانم دکتری که پدرم را معاینه کرد گفت یک انتقاد به برنامه خندوانه دارم. گفتم با کمال میل؛ گفت چرا آنقدر میگویید همهچیز ایران خوب است این را نگویید، چون همهچیز خوب نیست، در هیچجای دنیا همهچیز خوب نیست و ایران هم که آنقدر گرفتاری دارد چرا به مردم تلقین میکنید که همهچیز خوب است؟ گفتم خواهش میکنم صادقانه بگویید هیچوقت کامل خندوانه را دیدهاید؟ شما این جمله را از من شنیدهاید که من بگویم چقدر همهچیز خوب است؟ حدود ۹۰۰ قسمت خندوانه ساختیم و من حتی یکبار هم نگفتم چقدر همهچیز خوب است. صحبت ما در خندوانه از قسمت اول این است که در برابر فشارهای زندگی و فشارهای روحی روانی اگر بتوانی قدرتمند عمل کنی از پس یکسری مشکلات برمیآیی. یکی از آیتمهایی که در خندوانه وجود دارد و آدمها به آن توجه نمیکنند، این است که ما با روانشناسهای گوناگونی صحبت کردیم. ۲۰۰۰ مقاله خواندیم و از آن تعداد 900 مقاله تبدیل شده به پشتوانه علمی خندوانه. برای اثبات اینکه شما هر کاری انجام دهید در روحیه و شرایط جسمی و روحیتان تاثیر میگذارد.»
او افزود: «خندوانه وظیفهاش ایجاد انرژی و حال خوب است. ما هیچوقت نگفتیم چقدر همهچیز عالی است. مگر دیوانهایم؟ خودمان هم داریم در این کشور زندگی میکنیم و گرانی و گرفتاری را میبینیم. حرف ما این نبوده که همهچیز عالی است. ما میگوییم چقدر ما باحالیم، این چه ربطی به این دارد که چقدر همهچیز خوب است؟ میگوییم حالتان چطور است و در پاسخ تماشاچیان میگویند عالی. همیشه گفتهام فقط شبیه این است که وقتی از شما میپرسند حالت چطور است، نگویی افتضاح، وقتی میگویی عالیام، داری ابراز میکنی که من قویام و دلم میخواهد که سرحال و قبراق باشم. ولی اصلا معنیاش این نیست که همیشه عالی هستم یا میخواهم خودم را گول بزنم عالی هستم؛ شاید هم آدم بتواند خود را گول بزند، ولی به هرحال کارکرد این برنامه انتشار حال خوب و انرژی مثبت است، چیزی که این روزها خیلی کم است. به نظرم خیلی از کسانی که این نقد را به خندوانه دارند، درگیر ادیتها و مونتاژهایی هستند که منتقدان ما میسازند که ما مرتب میگوییم عالی عالی! اینها واقعی نیست اینها ذات خود برنامه نیست. کسانی که بنشینند برنامه را کامل و درست ببینند میفهمند این شیطنت و دروغ است و هیچوقت نگاه ما این نبوده.»
رامبد جوان هم در پاسخ به این سوال که این روزها در فضای مجازی مطرح شده است درخصوص اینکه آیا گرینکارت دارد یا نه، گفت: «من گرینکارت ندارم. الان جنبشی راه افتاده که گرینکارتت را زمین بگذار و این حرفها، ولی من ندارم. برخی دوست دارند حرف خودشان را تکرار کنند. من گرینکارت ندارم، درنتیجه من مخاطب این موضوع نیستم.»
* روشنک دوراندیش