عدم استقلال آژانس بین المللی انرژی اتمی، ضربه ای بر اعتماد عمومی جهان

این روزها طرف غربی و آمریکایی با ابزار آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، فشار بر ایران را تشدید کرده‌اند، به‌گونه‌ای که در دو ماه اخیر، ادعاها و گزارش‌های غیرمستدل بسیاری علیه ایران منتشر شده است‌. 

اشکان ممبینی، کارشناس مسائل بین‌الملل در این خصوص می گوید:
در چند روز اخیر شاهد رفتار ها و عملکرد بسیار ضعیف آژانس بین المللی انرژی اتمی در مورد پرونده هسته ای ایران بودیم. 
در بیان دلیل اصلی به وجود آمدن سازمان های بین المللی همین نکته بس که این سازمانها با آغار قرن بیستم و در پی آن گسترش مبادلات بین المللی و بروز جنگ های خانمان سوز و نیز به دنبال پیشرفت علوم و فنون و به ویژه فنآوری های نظامی پا به عرصه وجود نهادند و کارکرد آنها به نوعی ارتباط برقرار کردن بین دولت ها در عرصه های مختلف جهانی بوده است.
در همین راستا در خصوص آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز هدف از تاسیس، وجود یک نهاد و سازمان جهانی برای استفاده صلح جویانه از انرژی اتمی و مصارف مسالمت آمیز آن بوده است.
در واقع از جمله اهداف آژانس می توان به اولا استفاده صلح جویانه از انرژی اتمی و ترویج و توسعه آن در راه صلح، بهداشت، ترقی و رفاه در سراسر جهان و ثانیا اطمینان از این موضوع که کمک ها و اطلاعات ارائه شده از سوی آن در زمینه انرژی اتمی، صرف مقاصد و هدف های نظامی نخواهد شد، اشاره کرد.
 حال ذکر این نکته لازم است که از زمانی که پرونده هسته ای ایران با سیاه نمایی آمریکا واسراییل به یک بحران بین المللی تبدیل شدهگ، این دو کشور از هیچ تلاشی در جهت سیاسی کردن این پرونده فروگذار نکردند و آژانس بین المللی انرژی اتمی با فراموش کردن وظیفه اصلی خود و گردن نهادن به خواسته های نامربوط این دو کشور از مسیر اصلی خود منحرف شده و با ادعاهای گاه و بیگاه و بی اساس خود ایران را متهم به تولید سلاح هسته ای می کند، این در حالی است که همواره در طول این سالها ایران در راستایی آزمایی های مطروحه از طرف سازمان همکاری های لازم را انجام داده و صحت اقدامات ایران بارها مورد تاکید قرار گرفته است و ایران بارها بر صلح آمیز بودن فعالیت های هسته ای خود تاکید کرده است. 
اهمیت این مسئله تا جایی بوده که رهبر معظم انقلاب نیز بر این مسئله تاکید فرمودند و کاربرد سلاح هسته‌ای و انواع دیگرِ سلاح‌های کشتار جمعی همانند سلاح‌های شیمیایی و میکروبی را حرام می‌دانند و این فتوا در تاریخ ۲۱ آذر ۱۳۸۹ صادر شده‌است. تاکنون رهبر معظم انقلاب چندین بار در سال‌های پیش و طی سخنرانی‌های رسمی و عمومیِ خود پیرامون حرام بودنِ تولید و به‌کارگیری از این نوع سلاح‌های اتمی اشاره نمودند.
لذا در شرایط حاضر غیر مستقل بودن آژانس بین المللی انرژی اتمی و خارج شدن نظارت های این سازمان از بعد نظارتی به بعد سیاسی و گزارش های خارج از عرف و غیر کارشناسی و همچنین وابستگی آن به دستورات امریکا و اسراییل این واقعیت را آشکار می سازد که این ارگان بین المللی تصمیمات خود را بر اساس دستورات برخی کشورها اتخاذ می کند در حالی که باید بنا به وظیفه ذاتی خود تنها به گزارشهای مستند، تخصصی و عادلانه  بپردازد. 
از نمونه های بارز عدم استقلال آژانس و جهت گیری های سیاسی آن می توان به صحبت های ضد و نقیض مدیر کل آن در مورد برنامه صلح امیز هسته ای ایران و تحت تاثیر قرار گرفتن کشور های دیگر نظیر اسراییل و ضعف مدیریتی و تصمیمی گیری در این سازمان نام برد. علاوه بر این جهت گیری ها و تصمیمات غیر کارشناسی، شاهد این هستیم که سه کشور اروپایی و آمریکا در حال تنظیم قطعنامه در شورای حکام بر علیه ایران هستند. 
همچنین سفر گروسی مدیر کل آژانس  به اسراییل این واقعیت را بیش از پیش آشکار می سازد که آژانس تحت سلطه و تاثیر کشور های دیگر است و استقلال خود را روز به روز بیشتر از دست می دهد. این امر یعنی تبعیت از کشورهای دارای سوء نیت و نداشتن استقلال سیاسی  در تحلیل ها و تصمیم گیری ها اولا به حیثت و اعتبار آژانس لطمه وارد می کند و دوم اینکه کشورهای دیگر در حل مناقشات و مسایل اتمی خود دیگر به این سازمان اعتماد لازم را نخواهند داشت. آژانس باید تحت هر شریطی استقلال در اتخاذ تصمیمات بر اساس تخصص و تعهد را مینای کار قرار داده و از هرگونه جهت گیری سیاسی بپرهیزد. 
از طرف دیگر شاهد این هستیم که سه کشور اروپایی و آمریکا دو روز گذشته و همزمان با نشست فصلی شورای حکام پیش نویس قطعنامه ضد ایرانی را به شورا ارایه داده اند و از هیچ تلاشی در اعمال تحریم های ظالمانه علیه ملت ایران کوتاهی نمی کنند، دشمنی خود را با ایران بیش از پیش نشان می دهند و ثابت می کنند که بر خلاف تمام گفته های دروغین خود به هیچ عنوان تمایل در برداشتن قدم به سمت صلح و اتخاذ راه حل مورد تایید طرفین ندارند. 
تمام نشانه ها از عدم همکاری آژانس با ایران حکایت دارد، این در حالی است که آزانس و کشورهای اروپایی  تنها و به صورت یکجانبه توقع همکاری از ایران را دارند. باید گفت آیا آنها در عمل به تعهدات خود در قبال ملت ایران جدی بوده اند؟  در عمل ابتکاری از طرف اروپا و امریکا نشان داده نشده و آخرین بد عهدی نیز مربوط به خروج آمریکا از برجام می شود و بعد از آن هم عدم ابتکار عمل حتی در دوران جو بایدن برای برگشت به برجام . از تحریم جدید ضد ایرانی نیز که دیگر تبدیل شده به اهرم فشار هم بگذریم بازهم شاهد این هستیم علیرغم تلاش های یک طرفه ایران برای رفع بحران غرب کمر همت در دشمنی با جمهوری اسلامی ایراندبسته و از طرف دیگر دم از مذاکره و حل و فصل مناقشات می زنند ولی در واقعیت هیچ کدام از وعده هایشان حقیقت ندارد و عملی نشده است