پیشگیری به سبک نویدکیا

امید نظری‌گوهر، خبرنگار: بعد از جدایی فرهاد مجیدی از قهرمان لیگ بیست‌ویکم و قبول هدایت الاتحاد کلبا امارات حالا نوبت سپاهان اصفهان است که بعد از استعفای محرم نویدکیا فردی جدید با افکار تازه را روی نیمکت خود ببیند. اسطوره محبوب زردپوشان اصفهانی که در زمان حضور 16ساله خود به‌عنوان بازیکن در این تیم توانسته بود 5 قهرمانی لیگ برتر، 4 قهرمانی جام‌حذفی، نایب‌قهرمانی لیگ قهرمانان آسیا 2007 و نایب‌قهرمانی دوره هفتم لیگ برتر را تجربه کند، بعد از حضور ناموفق افرادی همچون ایگور استیماچ، عبدالله ویسی، زلاتکو کرانچار، منصور ابراهیم‌زاده و امیر قلعه‌نویی در سالی که ورود مربیان و بازیکنان خارجی ممنوع بود هدایت سپاهانی را برعهده گرفت که ناکامی‌اش در کسب جام به 5 فصل رسیده بود و با توقعات، خواسته‌ها و امکانات باشگاه اصفهانی تناسب و سنخیت نداشت. این مربی در 37سالگی بعد از اتمام دوره نوزدهم لیگ برتر در فاصله 9 روز تا برگزاری 4 دیدار باقی‌مانده سپاهان در مرحله گروهی لیگ قهرمانان آسیا 2020 هدایت این تیم را برعهده گرفت و در همان بازی نخست افکار و سبک متفاوتش نسبت به مربی قبلی زردپوشان را به نمایش گذاشت.

فاصله خواسته‌های اسطوره با واقعیت‌های لیگ برتر
محرم در اولین حضورش در حیطه مربیگری مقابل شاگردان روی ویتوریا در النصر عربستان با کمترین تغییرات از حیث ابزارهای استفاده‌شده سبکی متفاوت نسبت به قلعه‌نویی را ارائه داد و به بازیکنانی مثل کیانی و استنلی افکاری شناورتر و چشم‌نوازتر تزریق کرد که البته با خواسته‌های فنی او فاصله بیش از حد داشت اما برای دوران گذر از افکار سنتی قلعه‌نویی به اندیشه‌های هجومی‌تر و چشم‌نوازتر نویدکیا این میانه‌روی بین استراتژی‌های مربی اسبق و فعلی الزامی به نظر می‌رسید. با شروع دوره بیستم لیگ برتر ذات آرمان‌خواه و ایده‌آل‌گرای نویدکیا به منطق فوتبال که همواره به تغییرات آرام تاکتیکی منتهی می‌شود، غلبه کرد و این مربی در هفته‌های نخست نقش بازیکنان تاثیرگذار زردپوشان در لیگ نوزدهم یعنی کیانی، استنلی و محبی که در فصل فوتبالی 1399-1398 به ترتیب 2834، 1891 و 2576 بار در مستطیل سبز حاضر شده بودند، کمتر کرد اما افکار این مربی نتوانست باعث بالاترین بازدهی استنلی و محبی شود. شاهکار فنی نویدکیا در فصل فوتبالی 1400-1399 تغییر پست سجاد شهباززاده از کانال‌های کناری مستطیل سبز به نوک پیکان هجومی این تیم بود که ماحصلش به ثمر رسیدن 20 گل در لیگ برتر بود و بعد از فصل 1394-1393 که با آقای گلی لوسیانو ادینیهو همراه بود آقای گل‌های فوتبال ایران یعنی مهدی طارمی، علی علیپور، کی‌روش استنلی، شیخ دیاباته و لوسیانو پریرا در رسیدن به این عدد ناکام بودند. نکته‌ای که خیلی سپاهان لیگ بیستم را آزار داد، فاصله سبک بازی و توانایی‌های فنی کیانی با خواسته‌های سرمربی زردپوشان بود و باعث حضور بازیکنانی مثل محمد کریمی و نورافکن در هافبک دفاعی شد که دارای توانایی هجومی مناسبی بودند اما در وظایف تدافعی که بخش اصلی و جدانشدنی این پست است قابلیت یک بازیکن مطمئن را نداشتند؛ همین موضوع باعث حضور حاج‌صفی در اردوی سپاهان شد، تیمی که از توازن مناسبی در بخش هجومی و دفاعی برخوردار بود. حضور این بازیکن در میانه زمین زردپوشان منجر به کسب 31 امتیاز در 13 دیدار نهایی شد. البته این برای قهرمانی کافی نبود و این تیم با ثبت 53 گل زده، 24 گل خورده و 65 امتیاز در جایگاه دوم دوره بیستم لیگ برتر قرار گرفت.

سپاهان درگیر زرق و برق نقل‌وانتقالات
با فرارسیدن نقل‌وانتقالات لیگ بیست‌ویکم سپاهانی‌ها برای غلبه بر حسرت 6ساله خود در راه قهرمانی لیگ برتر با حضور فعال در پنجره نقل‌وانتقالات تابستانی بازیکنان موثر همچون شهریار مغانلو، فرشاد احمدزاده و مسعود ریگی را جذب کردند که قابلیت‌های فنی غیرقابل انکاری داشتند اما بعضی خریدهای سپاهان اصلا با افکار نویدکیا متناسب نبود و با حضور بخش دیگری از بازیکنان کادرفنی سپاهان در استفاده بهینه و مناسب از تمام ابزارهای فنی‌اش ناکام ماند. شماره 4 اسبق سپاهان به‌درستی اهمیت بازیکن سرزن با قابلیت برد در دوئل‌های هوایی را درک کرد و شهریار مغانلو را به جمع خود اضافه کرد که توانایی بالایی در جنگ هوایی داشت و مثل استنلی در دوندگی و فشرده کردن فضای بازی سنگین و ناقص عمل نمی‌کرد. اما با مغانلو این تیم موفق نشد با آرایشی در مستطیل سبز حاضر شود که متناسب با ظرفیت‌های فنی شهباززاده باشد و این بازیکن دوباره از نوک پیکان هجومی به کانال کناری منتقل شد؛ این موضوع باعث افت شدید آقای گل لیگ بیستم شد. همچنین مسعود ریگی که یکی از بهترین هافبک‌های دفاعی فوتبال ایران است به‌دلیل پررنگ بودن خصوصیات تدافعی‌اش موفق نشد خواسته‌های کادرفنی متمایل به افکار هجومی را برآورده کند. دیگر نکته‌ای که باعث ناکامی سپاهان مدل 1401-1400 شد توجه بیش از اندازه سرمربی و دستیار این باشگاه در خرید بازیکنان یک‌سوم میانی و هجومی و غفلت در خرید بازیکنانی بود که در پست دفاع میانی توانایی پوشش فضای پشت‌سر امید نورافکن و دانیال اسماعیلی‌فر را داشته باشند و در حملات حضوری تعیین‌کننده دارند که این عمر طبیعتا فرصت ضدحملات و ضدتاکتیک‌ها را به حریفان می‌دهد. اما مهم‌ترین دلیل ناکامی شاگردان نویدکیا در فصل 1401-1400 موقعیت‌سوزی‌های بیش از اندازه این تیم بود که لیگ بیستم نیز آنها را آزار داد ولی در فصل اخیر تبدیل به یک معضل جدی و بغرنج شد. شاگردان نویدکیا در فصل اخیر در زمین بازی متحمل 7 شکست برابر ذوب‌آهن، گل‌گهر، استقلال، پیکان، پرسپولیس، مس رفسنجان و فولاد خوزستان شدند که تنها در دیدار مقابل فولاد و مس موقعیت‌های کم‌خطر و امید گل کمتر داشتند، این تیم حتی در دیدار پایانی خود مقابل الدحیل قطر موقعیت‌های باکیفیت‌تر و خطرناک‌تری نسبت به شاگردان هرنان کرسپو داشت اما عدم استفاده سپاهانی‌ها از شرایط موجود و بهره‌گیری رقیب از 8 شوت در چهارچوب شکست 5 بر 2 را برای نماینده فوتبال ایران رقم زد.

افکار تکامل پیدا نکرده دشمن 2 فصل اخیر سپاهان
سپاهان در 75 دیداری که هدایتش برعهده نویدکیا بود درون مستطیل سبز (نتیجه انضباطی دیدار گل‌گهر و سپاهان محاسبه نشده است) آمار 40 پیروزی، 21 تساوی،14 شکست، 112 گل زده و 69 گل خورده را ثبت کرده است. نویدکیا خیلی تلاش کرد قانون نانوشته «گل‌نخوردن در راه قهرمانی از گل زدن مهم‌تر است» را از دهان فوتبال‌دوستان پاک کند اما جسارت بیش از حد و استراتژی‌های ستاره‌محورش اسم سپاهان لیگ بیست‌ویکم را بین تیم‌های ناکام تاریخ فوتبال ایران قرار داد. این مربی اخلاق‌مدار که هنوز از نظر رفتار و برخورد مثل دیگر افراد حاضر در فوتبال ایران عمل نمی‌کند و به قول معروف ایرانیزه نشده است، اندیشه‌های تدافعی خام و تکامل پیدانکرده به تیمش تزریق کرده بود که همین موضوع یکی از دلایل ناکامی سپاهان بود. تیم تحت هدایت او بیش از اندازه به پاس‌های روی زمین و استفاده از طول و عرض زمین متکی بود که همین موضوع منجر به مشکل این تیم مقابل تیم‌هایی همچون فولاد تحت هدایت نکونام بود و فضای زمین را برای حریفان کوچک می‌کردند و با استفاده از ضدحملات و ضربات شروع مجدد توپ را وارد دروازه رقیب می‌کردند. قطعا اگر باشگاه‌های فوتبال ایران برنامه‌های مشخص و بلندمدت داشتند شخصی مثل محرم نویدکیا به‌مرور زمان در کنار سرمربی‌های بزرگ و باتجربه بین‌المللی قرار می‌گرفت و نقشه‌های در ذهنش به‌مرور زمان ترقی پیدا می‌کرد اما این مربی در پایان لیگ نوزدهم در روزهایی که ورود مربیان خارجی ممنوع بود هدایت این تیم را با اندوهی از اندیشه‌های امتحان‌نشده قبول کرد و بعد از 2 فصل احساس کرد قابلیت کمک به سپاهان لیگ بیست‌ودوم را ندارد و استعفای خود را تقدیم مدیران این باشگاه کرد. نویدکیا موفق نشد به حسرت سپاهان در راه قهرمانی پایان دهد اما حضور اسطوره فوتبال اصفهان روی نیمکت زردپوشان منجر به کسب اعتبار دوباره کادر مدیریتی این باشگاه بعد از چند سال ناکامی مدیریتی شد.