نیمکت‌هایی که دیگر جای افکار قدیمی نیست

امید نظری‌گوهر، خبرنگار: مسابقات هفته سی‌ودوم لیگ آزادگان جمعه‌شب با تساوی مس کرمان مقابل شهرداری آستارا و پیروزی ملوان بندرانزلی روبه‌روی ماشین‌سازی تبریز همراه شد و با توجه به تساوی بدموقع شاگردان قاسم شهبا مقابل سایپا دو تیم استان کرمان و گیلان بعد از 8 و 6 سال راهی مسابقات لیگ برتر شدند. فارغ از جذابیت‌های حضور این 2 تیم در بین بزرگان لیگ برتر نکته‌ حائز اهمیت در باشگاه مس کرمان و ملوان بندرانزلی که سابقه کسب جواز حضور در مسابقات آسیایی را دارند، حضور مربیانی جوان روی نیمکت نارنجی پوشان و سفیدپوشان است که در زمان سقوط به‌عنوان بازیکن نتوانستند مانع این اتفاق تلخ بشوند ولی حالا با دانش و تلاش خود دوباره شرایط حضور باشگاه‌های محبوب‌شان را در سطح اول فوتبال ایران فراهم کردند.

    بازیکن مغموم دیروز، سرمربی مسرور امروز
مازیار زارع 37 ساله که از شروع فصل فوتبالی 1400- 1399 هدایت پنجمین تیم پرافتخار تاریخ جام حذفی را برعهده گرفت، به‌دلیل تجربه کم و فراهم نبودن شرایط مناسب برای کسب جواز حضور در لیگ بیستم نتوانست در همان فصل اول حضورش خلأ حضور یک نماینده از استان گیلان در فوتبال ایران را پر کند و دستاورد این مربی با ثبت آمار 12 برد، 10 تساوی ، 12 شکست و 46 امتیاز جایگاه یازدهمی بود اما بازیکن اسبق پرسپولیس تهران و تیم ملی که سابقه گلزنی در شهرآورد پایتخت را دارد در سی‌وچهارمین دوره جام حذفی با شکست رایکا بابل، ویستا توربین تهران، نساجی مازندران و خیبر خرم‌آباد جواز حضور در نیمه‌نهایی این مسابقات را کسب کرد تا شرایط کاملا ناامیدکننده نباشد و او بتواند برای فصل فوتبالی 1401-1400 روی نیمکت ملوان پرافتخار و جذاب بنشیند. با شروع فصل فعلی مسابقات مشخص بود ملوانی‌ها شرایطی متفاوت نسبت به سال‌های گذشته دارند و این تیم که 22 هفته فصل جاری مسابقات را به‌عنوان صدرنشین دنبال کرد با کسب 18 برد، 11 تساوی، 3 شکست و کسب 65 امتیاز به جمع بزرگان پیوست. در اردوی مس کرمان نیز مدیران این تیم بعد از چندسال اعتماد به مربیانی همچون اکبر میثاقیان، وینگو بگوویچ، منصور ابراهیم‌زاده، نادر دست‌نشان، محمدرضا مهاجری و فرهاد کاظمی که چندان خون جوانی در رگ‌های آنها جاری نیست، برای دومین‌بار به فرزاد حسین‌خانی 41 ساله اعتماد کردند که سابقه 22 سال حضور در این باشگاه را در رزومه خود می‌بیند. او که سابقه سرمربیگری تیم دوم مس کرمان، مس نوین را در فصل فوتبالی 1400-1399 داراست در لیگ جاری با کسب 18 برد، 12 تساوی، 2 شکست، 66 امتیاز و بهترین خط دفاع با 9 گل خورده پیش از هفته سی‌وسوم جواز حضور در دوره بیست‌ودوم مسابقات لیگ خلیج‌فارس را کسب کرد. البته دستاوردهای او تنها معطوف به لیگ سطح دوم فوتبال کشور نیست و این مربی موفق شد با تکیه به بازیکنان جوان و افراد پرورش داده شده در آکادمی مس کرمان تیم‌های خوشه طلایی ساوه، ماشین‌سازی تبریز، فولاد خوزستان و خیبر خرم‌آباد به جمع 4 تیم راه پیدا کند و با یک بازی حساب‌شده سرانجام در دقیقه 118 نیمه‌نهایی جام حذفی مقابل نساجی مازندران شکست بخورد.

    لیگ برتر در مشت مربیان جوان
یکی از جذابیت‌های احتمالی لیگ بیست‌ودوم تنها به حضور این 2 مربی اختصاص ندارد و فوتبال ایران در سال‌های گذشته با اعتماد به مربیانی مثل مهرزاد معدنچی، جواد نکونام، سیدمهدی رحمتی، محمد ربیعی، محرم نویدکیا، فراز کمالوند، رسول خطیبی، داوود سیدعباسی، مجتبی سرآسیایی، فرهاد مجیدی و رضا عنایتی که در زمان قبول هدایت آخرین تیم‌شان 45 سال و کمتر داشتند، روی نیمکت‌ها یک پوست‌اندازی و تغییر مهم انجام داده است که همین اتفاق منجر به حذف مربیان مسن و سالخورده از چرخه مربیان شاغل در لیگ برتر شد که دوران افول و غروب فنی خود را سپری می‌کند. در دوره بیست‌ویکم لیگ برتر 26 مربی در سطح اول فوتبال ایران فعالیت کردند که 9 تیم استقلال تهران، سپاهان اصفهان، پرسپولیس تهران، گل‌گهر سیرجان، مس رفسنجان، ذوب‌آهن اصفهان، پیکان تهران، هوادار تهران، صنعت نفت آبادان تا پایان هفته بیست‌ونهم تغییری روی نیمکت خود ایجاد نکردند. باشگاه‌های فولاد خوزستان، آلومینیوم اراک و نساجی مازندران با 2 مربی خود را به هفته پایانی مسابقات رساندند و تیم‌های تراکتور تبریز، شهرخودرو مشهد، نفت مسجدسلیمان و فجرشهید سپاسی 3 تغییر روی نیمکت خود ایجاد کردند.
 اگر از نظر سنی این افراد را بررسی کنیم و مبنا را بررسی سن آنها در اولین حضورشان در فصل فوتبالی 1401-1400 قرار دهیم، اکبر میثاقیان با 68 سال پیرترین مربی و محرم نویدکیا با 38 سال جوان‌ترین مربی این فصل لقب می‌گیرد. در بازه سنی 40 سال و کمتر فوتبال ایران شاهد حضور 5 سرمربی یعنی مهرزاد معدنچی، جواد نکونام، سیدمهدی رحمتی، محمد ربیعی و محرم نویدکیا بودیم. همچنین فراز کمالوند، رسول خطیبی، داوود سیدعباسی، مجتبی سرآسیایی، فرهاد مجیدی و رضا عنایتی از نظر سنی بین 41 تا 45 سال قرار می‌گیرند. در فاصله 46 تا 50 سال شاهد حضور عبدالله ویسی، ساکت الهامی، مهدی تارتار، مجتبی حسینی، علیرضا منصوریان و یحیی گل‌محمدی هستیم. همچنین زوونیمیر سولدو، علی‌اصغر کلانتری، محمود فکری، ارطغرل ساغلام و اسماعیل اسماعیلی از نظر سنی در گروه افراد بین 51 تا 55 قرار می‌گیرند. ژنرال فوتبال ایران امیر قلعه‌نویی و محمدرضا مهاجری که از مربیان پیشکسوت فوتبال ایران هستند با قرار گرفتن بین افراد 56 تا 60 سال میانگین سنی مربیان لیگ برتر را بالا بردند و فیروز کریمی و اکبر میثاقیان با 63 و 68 سال در بین مربیان کهنه‌کار، مسن و ناموفق لیگ برتر قرار گرفتند. بعد از توجه به این آمارها متوجه خواهیم شد میانگین سنی مربیان شاغل در بیست‌ویکمین دوره لیگ برتر با حضور مربیان جوان صاحب سبک همچون محرم نویدکیا، فرهاد مجیدی، جواد نکونام و محمد ربیعی به عدد 48.5 رسیده است که در صورت حضور محتمل مازیار زارع و فرزاد حسین‌خانی روی نیمکت ملوان بندرانزلی و مس کرمان این 2 مربی خوش‌فکر و با استعداد میانگین سنی مربیان شاغل در لیگ بیست‌ودوم را کمتر خواهند کرد. برای درک بهتر این موضوع به نظر می‌رسد باید شرایط سنی مربیان حاضر در لیگ بیستم را بررسی کنیم. در فصل فوتبالی 1400-1399، 29 مربی روی نیمکت تیم‌های لیگ برتری نشستند که حضور آنها میانگین سنی مربیان شاغل را به نزدیک 45 سال می‌رساند و نشان‌دهنده‌ حرکت فوتبال ایران به سمت‌وسوی جوان‌گرایی روی نیمکت‌هاست.