خطر زنگ‌تفریح شدن

امید نظری‌گوهر، خبرنگار: بعد از لغو دیدار تدارکاتی شاگردان دراگان اسکوچیچ مقابل کانادا که البته کاملا مسائل سیاسی در آن دخیل بود، نگرانی‌ها درباره روند آماده‌سازی تیم‌ملی در مسیر جام‌جهانی تشدید شده است. بعد از قرعه‌کشی جام‌جهانی2022 قطر نزدیک به دوماه فوتبال‌دوستان و علاقه‌مندان تیم‌ملی ایران با اسامی تیم‌هایی همچون برزیل، آرژانتین، اسپانیا، پرتغال، نیوزیلند، اکوادور، سنگال، آلبانی، کرواسی، روسیه و کانادا مواجه شدند اما 177روز مانده به آغاز جام‌جهانی فعلا هیچ دیداری قطعی نشده و ناچار به امیدواری برای به‌وقوع پیوستن دیدار مقابل کشورهایی هستیم که اسامی‌شان مثل پاراگوئه به‌تازگی از زبان مسئولان و افراد مطلع فدراسیون بازگو شده است.

وضعیت آماده‌سازی برای 2 جام‌جهانی قبلی
تیم‌ملی فوتبال ایران در سال‌های گذشته مشکلات زیادی بابت برگزاری دیدارهای تدارکاتی پیش‌روی خود دیده است و در 18سال اخیر تنها می‌تواند به برگزاری دو دیدار شاخص افتخار کند؛ دیدار نخست مقابل آلمان که تقریبا با تمام ستارگانش در تاریخ 18مهر1383 مقابل شاگردان برانکو ایوانکوویچ قرار گرفت و دومین دیدار مقابل برزیل تحت هدایت مانو منزس در تاریخ 15مهر1389 مقابل شاگردان افشین قطبی قرار گرفت که همین معضل باعث شد مسئولان و کادرفنی تیم‌ملی بابت رویارویی مقابل شیلی و سوئد که روزهای 6 و 11 فروردین1394 برگزار شد با افتخار و خرسندی صحبت کنند اما بعد از برگزاری این رقابت‌ها سقف آرزوهای فوتبال‌دوستان کوچک شد و باید به دیدار با تیم‌هایی مثل ترکیه، روسیه و الجزایر افتخار می‌کردند. اما با تمام این گفته‌ها قبل از حضور تیم‌ملی ایران در جام‌های جهانی 2014 و 2018 علاقه‌مندان این ورزش جذاب در هیچ‌کدام از روزهای پیش از اعزام به مسابقات برگزارشده در برزیل و روسیه از نظر دیدارهای تدارکاتی، برنامه‌های تمرینی و امید به آینده با فضای فعلی فوتبالی ایران که پر از دلسردی و تاثر است، مواجه نبودند. تیم تحت هدایت کارلوس کی‌روش در مقدماتی جام‌جهانی2014 بعد از شکست مقابل لبنان و ازبکستان تا مرز ناکامی و عدم صعود به جام‌جهانی2014 پیش رفت اما درنهایت موفق شد با سه برد شیرین مقابل قطر، لبنان و کره‌جنوبی راهی بیستمین دوره جام‌جهانی شود. بعد از صعود یوزهای ایرانی به این مسابقات مسئولان تصمیم‌گیر و تاثیرگذار فدراسیون فوتبال با تدارک دیدارهای دوستانه مقابل گینه، بلاروس، مونته‌نگرو، آنگولا و تیرینیدادوتوباگو که همراه با دیدارهای مقدماتی جام‌ملت‌های آسیای2015 استرالیا مقابل تایلند (دو دیدار)، لبنان و کویت شد باعث آمادگی نسبی برای حضور مناسب و آبرومندانه شاگردان مرد پرتغالی برای رویارویی با نیجریه، آرژانتین و بوسنی‌وهرزگوین شدند. تیم ایران حضور خود در جام‌جهانی را 363روز قبل از اولین دیدار خود در ورزشگاه بایکسادا مقابل شاگردان استفان کشی در نیجریه قطعی کرد و تا 103روز مانده به آغاز جام‌جهانی به‌دلیل درگیری با دیدارهای مقدماتی جام‌ملت‌های2015 دیداری تدارکاتی برگزار نکرده بود اما برخلاف وضعیت فعلی برنامه‌ای مشخص و روشن برای آماده‌سازی وجود داشت و با اطلاع به مردم ورزش‌دوست نگرانی آنها رفع شده بود. شرایط آماده‌سازی پیش از تقابل با مراکش، اسپانیا و پرتغال در جام‌جهانی2018 روسیه بهتر بود و شاگردان مربی پرتغالی بعد از دو پیروزی مقابل قطر و کسب یک برد برابر ازبکستان، کره‌جنوبی و چین و تساوی مقابل چین و سوریه درنهایت توانستند با کسب پیروزی دوم مقابل ازبکستان، 368روز مانده به آغاز بیست‌ویکمین دوره جام‌جهانی حضور خود را در روسیه قطعی کنند و با برگزاری دیدار برابر کشورهای توگو، روسیه، پاناما، ونزوئلا، سیرالئون، تونس، الجزایر، ازبکستان، ترکیه و لیتوانی با شرایطی مناسب راهی مسابقات شدند و تا یک‌قدمی صعود به دور یک‌هشتم نهایی و تقابل با روسیه که منجر به حذف پرتغال از دور گروهی رقابت‌ها می‌شد؛ پیش رفتند. در شرایط مشابه یعنی 177روز مانده به آغاز رقابت‌ها شاگردان کی‌روش توانسته بودند مقابل توگو، روسیه، پاناما و ونزوئلا به میدان بروند و تمام برنامه‌های خود را مثل وضعیت فعلی به روزهای پیش از آغاز رقابت‌های2018 محول نکرده بودند.

برای بازه کوتاه‌مدت نیز طراحی مناسب نیست
فوتبال تیم ملی ایران معمولا نسبت به کشورهایی مثل عربستان که بعد از صعود به جام‌جهانی2018 با کشورهایی همچون پرتغال، بلژیک، ایتالیا و آلمان دیدار کرد یا ژاپن که پیش از آغاز بیست‌ویکمین دوره جام‌جهانی برابر برزیل، بلژیک، سوئیس قرار گرفت و کره‌جنوبی که بعد از قطعی شدن بلیت حضورش در روسیه به دیدار تیم‌های مقتدری همچون مراکش، کلمبیا، لهستان و سنگال رفت، شرایطی متفاوت دارد اما در دوره‌های گذشته همواره یک‌سری حداقل‌ها وجود داشته که در شرایط فعلی فوتبال ایران از آن‌هم بی‌نصیب است. در زمان حضور مرد پرتغالی روی نیمکت تیم‌ملی پیش از درگیری با برانکو همواره نسبت به او حس اطمینان و اعتقادی وجود داشت که درحال حاضر مرد کروات 53ساله از این مورد بی‌بهره است. شاگردان کی‌روش پیش از حضور در جام‌جهانی2014 برزیل به دیدار گینه، بلاروس، مونته‌نگرو، آنگولا و ترینیدادوتوباگو رفتند که به ترتیب در جایگاه‌های شصت‌وسوم، هشتادوسوم، پنجاه‌وچهارم، نودوچهارم و هفتادوچهارم رتبه‌بندی فیفا قرار داشتند یا پیش از آغاز جام‌جهانی2018 روسیه شاگردان کی‌روش مقابل توگو، روسیه، پاناما، ونزوئلا، سیرالئون، تونس، الجزایر، ازبکستان، ترکیه و لیتوانی قرار گرفتند که به ترتیب در جایگاه صدوبیست‌ویکم، شصت‌وچهارم، چهل‌ونهم، پنجاه‌ویکم، نودوهشتم، بیست‌وسوم، شصتم، هشتادوهشتم، سی‌وهفتم و صدوبیست‌وششم رتبه‌بندی فدراسیون جهانی فوتبال موسوم به فیفا قرار گرفتند که هیچ‌کدام با متر و معیار مدنظر فوتبال‌دوستان دیدارهای بزرگ و خوشحال‌کننده نیست؛ اما به‌دلیل برنامه‌هایی که همواره در تیم‌ملی حاکم بود همین دیدارهای کوچک که اکثرا باعث ایجاد فشار روی ملی‌پوشان نمی‌شد منجر به ثبت دومین پیروزی تاریخ فوتبال ایران در جام‌جهانی و پیش رفتن تا یک‌قدمی صعود به مراحل حذفی جام‌جهانی2018 روسیه شد.

مربی منفعل، مدیران ضعیف
بعد از برد شاگردان اسکوچیچ مقابل عراق در تاریخ 7بهمن1400 که منجر به صدور جواز حضور در بیست‌ودومین دوره جام‌جهانی شد تا امروز چندان شرایط و امکان برگزاری دیدار دوستانه فراهم نبوده اما مسئولان فدراسیون در این مدت 121روز فرصت داشتند برای اولین فیفادی پیش‌رو برنامه‌ای مناسب برای تیمی برگزینند که در یک‌سال اخیر به هوادارانش القا شده که توانایی و ظرفیتش بیش از حذف در مرحله گروهی است و باید به جمع 16تیم دور حذفی صعود کند. فوتبال ملی ایران برای 10روز آینده برنامه‌ای روشن و قابل دفاع ندارد اما فارغ از کیفیت دیدارهای تدارکاتی در نزدیکی مرزهای خاکی ایران تیم‌ملی عربستان می‌داند در روزهای پیش‌رو باید مقابل کلمبیا و ونزوئلا ظاهر شود و حتی برای ماه‌های آینده با کشوری مثل اکوادور برای برگزاری دیدار تدارکاتی به توافق رسیده است یا میزبان جام‌جهانی (قطر) بعد از کسب جواز حضور و عدم نیاز به حضور این تیم در مرحله نهایی مقدمانی جام‌جهانی در دو سال اخیر دیدارهای تدارکاتی زیادی برگزار کرده است که بعضی از آنها مثل دیدار مقابل آذربایجان، لوکزامبورگ و السالوادور از کیفیت نازلی برخوردار است اما همین برنامه‌های منظم که به‌صورت متوالی زیرنظر فیلیکس سانچز پیاده می‌شود قطعا در ادامه راه کمک شایانی به عنابی‌پوشان خواهد کرد. در شرق آسیا تیم‌ملی ژاپن در روزهای آینده با برنامه‌ای حساب‌شده مقابل پاراگوئه، برزیل و غنا قرار خواهد گرفت و تیم‌ملی کره‌جنوبی در همین بازه زمانی به دیدار برزیل، شیلی، پاراگوئه و مصر خواهد رفت.
قطعا برگزاری دیدارهای تدارکاتی بزرگ پیش از آغاز جام‌جهانی به حضور شایسته شاگردان اسکوچیچ برابر انگلیس، آمریکا و برنده پلی‌آف کمک خواهد کرد اما چیزی که این روزها ضروری و حیاتی به‌نظر می‌رسد تدوین یک برنامه اصولی که با واقعیت‌های فوتبال ایران همخوانی دارد و تلاش برای اجرایی‌کردن آن است که درنهایت نتیجه‌اش حضور زیبنده ایران در ششمین حضورش در جام‌جهانی باشد. صدالبته که شرایط برای برگزاری بازی‌های دوستانه همیشه سخت بوده اما در این دوره اوضاع بدتر از هر زمانی است و نمی‌توان همه آن را به مسائل غیرورزشی ربط داد و ماحصل عملکرد ضعیف مدیران فدراسیون است و صدالبته که سرمربی تیم‌ملی هم تاثیر خاصی در معادلات ایفا نمی‌کند و به نگرانی‌ها افزوده و با این وضعیت اهالی فوتبال نگران ثبت یک فاجعه در قطر هستند.