فرهیختگان: صبح روز 18 اردیبهشت 99 و ظهر روز 3 خرداد 1401؛ این دو روز، بهترتیب تاریخ تولد و تاریخ پایان غیررسمی فراکسیون اکثریت مجلس یازدهم است. فراکسیون پرجمعیتی که پیش از اجلاسیه اول طلوع و پیش از اجلاسیه سوم غروب کرد. فراکسیون انقلاب اسلامی، حدود دو سال قبل، در نشستی با تصمیم نمایندگان مورد حمایت «شورای ائتلاف اصولگرایان» و «جبهه پایداری» متولد شد. اما حالا نمایندگان در آستانه ورود به سومین سال مجلس یازدهم، تصمیم دیگری درباره سرنوشت آن گرفتهاند. اعضای این فراکسیون، روز گذشته رودربایستی کوتاهمدت اما پرفرسایش خود را کنار گذاشته و تصمیمشان را نهایی کردند و بهطور غیررسمی، به این ائتلافی که هم نوشته و هم نانوشته محسوب میشد بهصورت غیررسمی پایان دادند. شاید بتوان اعلام آمادگی الیاس نادران برای رقابت با قالیباف بر سر کرسی ریاست در سال سوم مجلس را شروع فرآیند پایاندهنده به فراکسیون انقلاب اسلامی دانست. البته تصمیم نادران، درصورتی بهعنوان آغازکننده این فرآیند محسوب خواهد شد که قصد داشته باشیم از کنشگریهای جستهوگریخته و پیدا و پنهان نمایندگان منتسب به جبهه پایداری چشمپوشی کنیم. نمایندگانی که بعد از انصراف نادران از ادامه حضور در «فراکسیون انقلاب اسلامی»، بهطور تلویحی، از نامزد شدن او برای رقابت با قالیباف نیز حمایت کردند. فارغ از اینکه چه کسی، چه جریانی و با چه اقدامی پایان غیررسمی فراکسیون اکثریت مجلس را رقم زد، از تحولات کوچک و بزرگ شکلگرفته در آستانه اجلاسیه سوم مجلس یازدهم میتوان سه پیام مهم سیاسی دریافت کرد. نخست آنکه نقطهعطف روند غیررسمی پایان دادن به فراکسیون انقلاب اسلامی از سوی نمایندگان، خروجی جلسه روز گذشته اعضای این فراکسیون بود؛ تصمیم قطعی برای «عدم انتشار لیست واحد» مورد حمایت فراکسیون اکثریت. پیام دوم، مستقیما به مواجهه نمایندگان جبهه پایداری با محمدباقر قالیباف مربوط میشود. به بیان سادهتر، رای احتمالی اعضای جبهه پایداری به رقیب قالیباف-هر نمایندهای که باشد- صرفا بهمعنای «نه به قالیباف» خواهد بود نه تایید نامزد رقیب. نکته قابلتوجه دیگر در اینباره آنکه، حمایت جبهه پایداری از نمایندهای مثل نادران که از فراکسیون اکثریت مجلس خارج شده است هم چند معنا دارد. یک آنکه پایداری، با حمایت از نادران که شاید تعلق چندانی هم به این جریان سیاسی نداشته باشد، نیمنگاهی نیز به آرای نمایندگانی خواهد داشت که به قالیباف منتقدند. معنای دیگر این حمایت آنکه جبهه پایداری، درنهایت بهدنبال قدرت گرفتن جریان دگر(آلترناتیو) قالیباف است. البته همینکه قالیباف، امروز، با کمتر از 200 رای به ریاست مجلس برسد هم برای این جریان راضیکننده خواهد بود. موضوعی که پیشتر و در «فرهیختگان» 22 اردیبهشتماه با عنوان «نادران؛ گزینه پایداری؟» در گفتوگو با تعدادی از نمایندگان موافق و مخالف ریاست رقبای قالیباف، بهطور جزئیتر به آن پرداختیم. سومین پیام مهم سیاسی که میتوان درنتیجه اتفاقات اخیر مشاهده کرد، مستقیما تحتتاثیر رایگیری استمزاجی روز گذشته نمایندگان است. تصمیمی که در فراکسیون اکثریت و درحضور بیش از 140 نماینده مجلس گرفته شد. روز گذشته نمایندگان در جلسه فراکسیون انقلاب اسلامی تصمیم گرفتند میان پژمانفر(گزینه جبهه پایداری) و ذوالنوری یکی را انتخاب کنند تا دیگری به نفع فرد منتخب کنار کشیده و در انتخابات نوابرئیس مجلس نامزد نشود. نتیجه این اعلامنظر نمایندگان، 108 رای به ذوالنوری درمقابل تنها 35 رای به پژمانفر بود. بنابراین میتوان گفت اگر جبهه پایداری در انتخابات امروز هیاترئیسه، نامزد مستقلی معرفی کند، میزان رای کسبشده توسط نامزد معرفیشده را میتوان سنگمحک خوبی برای وزنکشی این جریان سیاسی در مجلس دانست. اما اگر چنین تصمیمی از سوی این جریان گرفته نشود نیز،میتوان نتیجه آرای روز گذشته نمایندگان به گزینه جبهه پایداری(نصرالله پژمانفر) را، شاخص بهروزشدهای از وزن و جایگاه این جریان سیاسی در مناسبات مجلس یازدهم درنظر گرفت.
نمایندگان عضو فراکسیون انقلاب اسلامی، تا پیش از تصمیم دیروزشان مبنیبر عدم ارائه لیست واحد، فهرستی از نمایندگان را بهعنوان گزینه مورد حمایت خود اعلام کرده بودند. در آن لیست، محمدباقر قالیباف بهعنوان تنها نامزد موردنظر این فراکسیون برای جایگاه ریاست مجلس معرفی شده بود. همچنین عبدالرضا مصری، علی نیکزاد، نصرالله پژمانفر، مجتبی ذوالنوری، ابراهیم عزیزی و حمیدرضا حاجیبابایی، نامزدهای موردنظر آنان برای تکیه بر جایگاه نایبرئیسی مجلس بودند.
با هدف ارزیابی فضای حاکم بر مجلس و واکاوی آخرین تصمیم اعضای فراکسیون اکثریت درخصوص ارائه یا عدم ارائه فهرست پیشنهادی، به گفتوگو با نمایندگان مجلس پرداختهایم که در ادامه، متن هریک را میخوانید.
عفت شریعتیکوهبنانی، نماینده مردم کرمان:
سکانداری مجلس باید حسابشده باشد
عفت شریعتیکوهبنانی، نماینده مردم استان کرمان در گفتوگو با «فرهیختگان» درباره انتخابات هیاترئیسه مجلس گفت: «ما امروز انتخابات دوره سوم هیاترئیسه مجلس را داریم و طبعا فراکسیونهای مختلف نظرات خودشان را مطرح کرده و افرادی را مشخص میکنند. مجلس نیز با رویکردی انقلابی این اهتمام را دارد که هیاترئیسه مجلس در دو سال باقیمانده سکانداری کاملا حسابشده و دقیقی را داشته باشد. از اینجهت نیز نظرات در فراکسیونها مطرح میشود تا گزینهها مشخص شود. فراکسیونها فردا نظرات خود را مشخص کرده و اعلام میکنند. اما درنهایت همهچیز به رای نمایندگان مجلس بستگی دارد.» این نماینده استان کرمان درمورد احتمال کاندیداتوری الیاس نادران و فریدون عباسی، نیز میگوید: «اگر نمایندگان خودشان موافق باشند و این توانمندی را به لحاظ تقنینی و نظارتی برای ورود به هیاترئیسه در خود ببینند، طبیعتا مطابق سنت هرساله اعلام کاندیداتوری خواهند کرد.»
در ادامه از شریعتی پرسیدیم که موضع نادران درمورد عدم اقبال احتمالی نمایندگان برای سپردن ریاست مجلس به ایشان چیست؟ آیا فکر میکنند رای لازم را کسب خواهند کرد؟
او پاسخ میدهد: «هرکس برای خود نظری دارد و متناسب با تکلیف و مشی سیاسی خود تصمیم میگیرد در این عرصهها اعلام حضور کند. این را باید از خودشان پرسید که چقدر به تحقق هدف خود اطمینان دارند.»
او در پایان با اشاره به اینکه دور از ذهن نیست تغییراتی در ترکیب هیاترئیسه مجلس صورت بگیرد، درباره افرادی که به هیاترئیسه وارد میشوند، توضیح میدهد: «از الان نمیشود پیشبینی کرد که نظرات به چه صورت خواهد بود. همیشه در هر انتخاباتی موافق و مخالفی وجود دارد و من فکر نمیکنم مشکلی وجود داشته باشد. به نظرم اینطور میرسد که انتخابات با یک توجه ویژهای برگزار شود و هیاترئیسه نیز از بین نمایندگان که شاخص هستند، مشخص شوند.»
محمدتقی نقدعلی، نماینده مردم اصفهان:
نادران برای ریاست مجلس برنامه ندارد
محمدتقی نقدعلی، نماینده مردم اصفهان در گفتوگو با «فرهیختگان» میگوید: «برای ریاست مجلس سه نفر، آقایان محمدباقر قالیباف، الیاس نادران و فریدون عباسی اعلام کاندیداتوری کردهاند و به این لیست سهنفره حداقل یک نماینده دیگر نیز تا فردا اضافه خواهد شد.»
او ادامه میدهد: «فراکسیون انقلاب اسلامی، فراکسیون اکثریت مجلس است، در دو دوره گذشته، پیش از برگزاری انتخابات کاندیداها به فراکسیون میآمدند و در آنجا برای حضور در انتخابات استمزاج میکردند. در این دوسال تقریبا هر تصمیمی که نمایندگان در فراکسیون پیرامون انتخابات هیاترئیسه میگرفتند، در صحن علنی نیز همان تصمیم رخ میداد، به همین جهت کاندیداهایی که در فراکسیون رای نمیآورند، خودشان در روز انتخابات از رقابت انصراف میدادند. اما امسال فراکسیون تصمیم گرفته است تصمیم نهایی در رابطه با ترکیب هیاترئیسه مجلس را به صحن علنی مجلس واگذار کرده و از چهره خاصی حمایت نکند.»
او درباره اینکه اقبال نمایندگان به قالیباف بیشتر است یا دو کاندیدای دیگر، میگوید: «اقبال به آقای قالیباف برای ریاست مجلس بیشتر از دو نفر دیگر است. آقایان نادران و عباسی تاکنون برنامه مشخص و مدونی برای ریاست مجلس ارائه ندادهاند که نمایندگان بخواهند براساس آن برنامه این دو نفر را قضاوت کنند. دو رقیب آقای قالیباف بهجای ارائه برنامه، صرفا نقدهایی به هیاترئیسه مجلس وارد میکنند که این انتقادها را ما نیز بعضا قبول داریم اما آقای نادران یا عباسی نمیگویند ایده جایگزین آنها برای ریاست مجلس و رفعانتقادهای موجود چیست.» او در پایان نیز افزود: «انتخابات هیاترئیسه مجلس خیلی اتفاق خاصی نیست و امری معمولی است. زیرا جایگاه هیاترئیسه صرفا جایگاهی مدیریتی برای انجام کارهای اداری مجلس است و تاثیری بر وزن اعضایش ندارد و همه نمایندگان نیز از نظر اینکه به پشتوانه رای مردم عضو مجلس هستند از ارزشی برابر هم برخوردارند.»
حسن لطفی، نماینده مردم همدان:
نامزدی آقاتهرانی برای ریاست قطعی نیست
حسن لطفی، نماینده مردم استان همدان درباره انتخابات هیاترئیسه مجلس میگوید: «دیروز فراکسیون اصلی مجلس تشکیل جلسه داد و رایگیری کرد که آیا فراکسیون برای رایگیری امروز رای بدهد یا نه. با توجه به اینکه اکثریت مجلس را فراکسیون انقلاب در دست دارد لزومی ندارد که لیستی داده شود. بنابراین دیروز لیستی برای انتخابات هیاترئیسه مجلس از سوی فراکسیون انقلاب ارائه نشده و امروز خود مجلس راجعبه کاندیداهای هیاترئیسه تصمیمگیری خواهد کرد.»
او تاکید میکند: «با این تفسیر من احساس میکنم نمایندگانی که رای ضعیفی دارند امروز ثبتنام نکنند.» حسن لطفی ادامه میدهد: «ریاست مجلس مشخص است. نادران مصر است و کاندیدا خواهد شد. قالیباف ثبتنام خواهد کرد. آقاتهرانی نیز هنوز موضع خود را مشخص نکرده که وارد انتخابات خواهد شد یا نه. البته به غیر از این سه فرد، ما فرد دیگری را نداریم. غیر از فراکسیون انقلاب، مستقلین نیز هستند که خیلی در انتخابات دخیل نیستند. لیست فراکسیون انقلاب احتمالا همان خروجی انتخابات فردا خواهد بود. اما نمیشود پیشبینی کرد که کدام افراد درنهایت انتخاب خواهند شد.»
او به این نیز میپردازد: «ما در مجلس فراکسیون دیگری نداریم که بگوییم طیفهای مختلف به تفاهم رسیدهاند. اکثریت غالب مجلس دراختیار یک فراکسیون است و فراکسیون مستقلین نیز اقلیت هستند. درمورد حضور چهرههایی همچون پژمانفر در لیست منتشرشده نیز باید گفت هنوز نتیجه مبهم است و ممکن است تغییراتی صورت بگیرد.»
حسن لطفی در پایان میگوید: «قبلا پیش از تشکیل صحن علنی، فراکسیون موضع خودش را مشخص میکرد و معلوم بود افرادی که در فراکسیون انتخاب نشدهاند طبعا در انتخابات نیز رای اعضای فراکسیون را نخواهند داشت. اما الان که موضع فراکسیون مبهم است، خود افراد اگر احساس کنند رای اکثریت مجلس را ندارند ثبتنام نیز نمیکنند.»
سیدکاظم موسوی، نماینده اردبیل:
الیاس نادران رای ندارد
سیدکاظم موسوی، نماینده استان اردبیل در مجلس در گفتوگوی خود با «فرهیختگان»، با بیان اینکه بیشترین رای را محمدباقر قالیباف برای کسب سمت ریاست مجلس میآورد، گفت: «قالیباف بیش از 200 رای خواهد آورد. او از نیروهای انقلابی و از مدیران جهادی است که در اجلاسیه اول و دوم نیز مجلس را بهخوبی مدیریت کرد، قالیباف مقبولیت دارد.» موسوی به روال تصمیمگیری فراکسیون انقلاب اسلامی برای انتخابات هیاترئیس مجلس نیز پرداخت: «روال دو سال گذشته اینگونه بوده است که یک روز قبل از رایگیری رسمی، اعضای فراکسیون انقلاب اسلامی که حدود 200 نماینده عضو آن هستند، جلسه گذاشته و پس از رایگیری در این جلسه کاندیداهای خود برای انتخابات را معرفی خواهند کرد، امسال تصمیم بر این شده است که جلوی کاندیداتوری کسی از قبل گرفته نشود تا هرکسی که مایل بود کاندیدا شود، همگی در یک فضای آزاد با هم به رقابت بپردازند. قبل از برگزاری رسمی انتخابات نیز نمایندگان میتوانند اعلام کاندیداتوری کنند.» او در پایان به میزان رای دیگر کاندیداهای ریاست مجلس ازجمله الیاس نادران اشاره و تاکید کرد: «الیاس نادران فردی قابل احترام است، اما رای ندارد. امیدوارم خودش قبل از انتخابات از کاندیداتوری برای ریاست مجلس انصراف دهد.»
علیاکبر علیزادهبرمی، نماینده مردم سمنان:
اصلاحطلبان برای هیاترئیسه کاندیدا ندارند
نماینده مردم استان سمنان، علیاکبر علیزادهبرمی در گفتوگوی خود با «فرهیختگان» به این میپردازد که تا پایان دیشب ثبتنام نمایندگان برای انتخابات هیاترئیسه مجلس کامل شده و امروز کسی کاندیدا نخواهد شد.
او میگوید: «اینکه چه کسی رئیس مجلس برای سال سوم خواهد شد، قابل تشخیص نیست، اما آنچه از ظواهر امر پیداست، احتمالا امسال هم با رای نمایندگان آقای قالیباف رئیس مجلس یازدهم باشند.»
او درباره چینش فراکسیونهای مجلس معتقد است: «فراکسیون مستقلین که در آن نمایندگان اصلاحطلب عضویت دارند، تعدادشان خیلی کم است. اعضای این فراکسیون احساسشان این بود که اگر نمایندهای بهعنوان کاندیدا در انتخابات هیاترئیسه معرفی نکنند، برایشان بهتر است، زیرا اصلاحطلبان بهخوبی میدانند اگر کسی را معرفی کنند، بهدلیل وزن کمی که در مجلس و در کشور دارند قطعا گزینه آنها رای نخواهد آورد، به همین جهت اصلاحطلبان و اعضای فراکسیون مستقلین در انتخابات هیاترئیسه مجلس به جای معرفی کاندیدای مستقل، از کسانی حمایت خواهند کرد که به لحاظ فکری به مشی آنها نزدیکتر است.»
فرهاد طهماسبی، نماینده مردم فارس:
ممکن است تغییراتی در دبیران داشته باشیم
فرهاد طهماسبی، نماینده مردم استان فارس درباره انتخابات هیاترئیسه مجلس توضیح میدهد: «قرار است فراکسیون انقلاب، لیست واحدی برای انتخابات هیاترئیسه مجلس ارائه نکند و مقرر شد در صحن مجلس رایگیری شود.»
از طهماسبی پرسیدیم برای این تصمیم، رایگیری استمزاجی انجام شد؟ او پاسخ داد: «بله، طبق رایگیری استمزاجی نظر اعضای فراکسیون را گرفتند.»
این نماینده مردم استان فارس درباره اینکه تا به الان فرد جدیدی به غیر از الیاس نادران و محمدباقر قالیباف کاندیدای ریاست مجلس شدهاند یا خیر، توضیح میدهد: «من تا به الان چیزی نشنیدهام و تاکنون فقط محمدباقر قالیباف و الیاس نادران اعلام کاندیداتوری کردهاند.»
او درباره کاندیدا شدن فریدون عباسیدوانی نیز میگوید: «وقتی فریدون عباسی را میبینیم، میگوید کاندیدا میشود اما اینکه امروز کاندیدا شود یا نشود، مشخص و جدی نیست.»
او در پایان به ترکیب هیاترئیسه مجلس اشاره کوتاهی میکند و میگوید: «در هیاترئیسه مجلس نیز شاید ترکیب جدیدی بیاید، مشخص نیست. ممکن است ترکیب هیاترئیسه مجلس تغییر کند و بستگی به نظر نمایندگان دارد. ممکن است تغییراتی در دبیران و نظار بشود.»
حسین جلالی، نماینده مردم کرمان:
پژمانفر برای نایبرئیسی کاندیدا نمیشود
حسین جلالی، نماینده مردم استان کرمان در ابتدای گفتوگوی خود با «فرهیختگان»، در توضیح و هدف از رایگیری استمزاجی دیروز درباره انتخابات هیاترئیسه و مرتبط با فراکسیون انقلاب میگوید: «رایگیری استمزاجی راجعبه افراد نمیشود، بلکه راجعبه شیوه انتخابات میشود که آیا برگهای(کارتی) یا الکترونیکی باشد. رایگیری استمزاجی دیروز در مجلس هم مبنیبر این مساله بود. حدس ما این است که امروز برای رایگیری وقت کم داریم، چون رایگیری ساعت هشت تا 10 صبح است و ما دو ساعت بیشتر فرصت نداریم و بعدش باید برویم دیدار با مقاممعظمرهبری، لذا اگر همه رایگیریهای هیاترئیسه مجلس برگهای باشد، وقت کم میآوریم. چون حدودی برای 30 نفر باید رایگیری شود، شمارش اینها خیلی طولانی میشود و بعید است که در دو ساعت تمام شود. لذا ما دیروز رایگیری کردیم که انتخاب رئیس هیاترئیسه مجلس که تعداد نفرات کمتری برای آن کاندیدا شدند، برگهای بشود و بقیه الکترونیکی بشود. چون حساسیت روی ریاست مجلس است و بقیه خیلی مهم نیست. بنابراین فکر میکنم که امروز شیوه انتخابات به اینصورت انجام شود.»
او درباره رایگیری که دیروز بین نصرالله پژمانفر و مجتبی ذوالنوری برای حضور در هیاترئیسه مجلس شده بود، نیز توضیح میدهد: «بله، این انتخابات انجام شد و بنا شد برای انتخابات هیاترئیسه مجلس مجتبی ذوالنوری کاندیدا شود، و نصرالله پژمانفر کاندیدا نمیشود.»
در ادامه از او پرسیدیم یعنی در فراکسیون انقلاب رایگیری شد که پژمانفر کاندیدا نشود؟
او پاسخ داد: «در خود صحن افراد، تصمیم گرفتند که بین این دو نفر یک ارزیابی کنند و هرکدام رایشان بین نمایندهها بیشتر است، بماند که رای ذوالنوری بیشتر بود. این رایگیری خارج از فراکسیون انقلاب انجام شد.»
او به علت اینکه نصرالله پژمانفر رای نیاورد نیز اشاره کرد: «نصرالله پژمانفر دو سه روزی است که تصمیم به کاندیداتوری گرفته، اما آقای ذوالنوری دو ماه است که دارد کار میکند و با افراد مختلف درباره کارکرد خود صحبت کرده است.»
حسین جلالی در پایان به نتیجه انتخابات نیز گریزی زد و گفت: «تغییرات زیادی در هیاترئیسه مجلس رخ نخواهد داد. تغییرات جزئی است و رای آقای قالیباف ریزش داشته است اما نه به اندازهای که رئیس مجلس نشود. قالیباف باز هم رای میآورد اما نزدیک به 70 یا 80 رای ریزش دارد و احتمالا با 180 یا 170 انتخاب میشود و احتمالا دو نفر از دبیران و یکی از ناظران هم عوض میشود.»
محمد سرگزی، نماینده مردم سیستانوبلوچستان:
70 درصد اعضای فعلی در ترکیب هیاترئیسه باقی میمانند
محمد سرگزی، نماینده مردم استان سیستانوبلوچستان در گفتوگوی خود با «فرهیختگان» درباره انتخابات هیاترئیسه مجلس توضیح داد: «با توجه به اینکه مهلت ثبتنام تمام شده و صحبتهایی که بین نمایندگان مجلس هست، احتمالا 70درصد اعضای فعلی در ترکیب هیاترئیسه مجلس باقی بمانند.»
او درباره لیست منتشرشده در چند روز اخیر منسوب به فراکسیون انقلاب نیز گفت: «دیروز بنا شد فراکسیون اکثریت یا فراکسیون انقلاب دیگر لیستی را به صحن ارائه ندهد و رایگیری در صحن علنی مجلس انجام بشود، بنابراین لیستی را به صحن اعلام نمیکنند.»
در پایان از او درباره دیگر فراکسیونها نیز پرسیدیم که فراکسیونهای دیگر، لیست یا کاندیدایی ندارند؟ که او پاسخ داد: «بناست فراکسیون اکثریت لیستی ندهد، فراکسیونهای مستقل و دیگر خودشان میدانند که لیستی ارائه دهند یا نه.»
علی باباییکارنامی، نماینده مردم مازندران:
کمترین تغییرات در ترکیب فعلی هیاترئیسه رخ میدهد
نماینده مردم استان مازندران، علی باباییکارنامی درباره انتخابات هیاترئیسه مجلس توضیح میدهد: «لیستی که تحتعنوان فراکسیون انقلاب منتشر شده، موردتایید است. درمورد اسامی پیشنهادی فراکسیون پیگیری نشد و تصمیمی که شورای مرکزی فراکسیون و خود فراکسیون داشت این بود که رقابت در خود صحن انجام شود.»
او ادامه میدهد: «نادران گفت که ثبتنام میکند و باید صبر کنیم ببینیم چه اتفاقی رخ خواهد داد. به نظرم تغییرات آنچنانی در هیاترئیسه کنونی نخواهیم داشت. برآیند انتخابات فکر میکنم این باشد که کمترین تغییراتی در ترکیب فعلی هیاترئیسه رخ دهد.»
این نماینده مجلس درباره اینکه چرا برای دبیری اسم هیچ فردی در لیست فراکسیون نبود، شرح میدهد: «آن ثبتنام براساس آییننامه برای صحن فراکسیون بود. زمانی که اساسا انتخاباتی در فراکسیون برگزار نشده، طبعا خروجی نیز نخواهد داشت. نمایندگان تا قبل از رایگیری میتوانند در صحن اعلام داوطلبی کنند.»