باید از آموزش حافظه‌محور به یادگیری تعالی‌بخش دست یابیم

دکتر محمدمهدی طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در افتتاحیه سی‌امین همایش سالانه بین‌المللی انجمن مهندسان مکانیک ایران که در واحد تهران‌مرکزی برگزار شد، گفت: «خداوند را شاکریم که با خردمندی جامعه پزشکی و تلاش و فهم بالای مردم در مقابله با ویروس کرونا، شاهد بازگشایی و حضوری شدن دانشگاه‌ها هستیم و شرایط طولانی برگزاری غیرحضوری کلاس‌های آموزشی را پشت‌سر گذاشته‌ایم.»
دکتر طهرانچی با اشاره به اهمیت توجه به بعد کمی‌وکیفی آموزش عالی، اظهار داشت: «براساس استاندارد‌های بین‌المللی مانند GRI برای ارزیابی نقطه مزیت کشور در حوزه دانش، به مساله تربیت دانشجویان مهندسی پرداخته می‌شود که کشور ما رتبه چهارم جهانی را از آن خود کرده است.»
وی ادامه داد: «برخی رشد کمی را عیب می‌دانند، اما اساسا کیفیت از کمیت گسترده، زاییده می‌شود و اگر یک بستر فراگیر در کشور به وجود آید، به‌یکباره ستاره‌ها و قله‌ها ظهور و بروز می‌یابند؛ همان‌طور که در حوزه شعر و ادب فارسی زمانی که دوران اوج شعر حماسی بود، فردوسی نمود پیدا کرد و در دوران شعر عرفانی نیز ستاره‌هایی همچون حافظ و مولانا ظهور کردند.»
وی خودکفایی در صنایع وابسته به علم را یکی از دستاوردها و پیشرفت‌های جمهوری اسلامی ایران عنوان کرد و افزود: «اگر کشور ما پس از پیروزی انقلاب اسلامی و به‌ویژه دو دهه متلاطم اخیر، توانسته امنیت را برقرار کند، به‌دلیل خودکفایی در صنایع وابسته به علم بوده است و اگر به صنعت نظامی کشور نگاه کنیم، با یک صنعت خودکفا مواجه می‌شویم که برآمده از حرکت دانشگاه‌هاست.»
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی خاطرنشان کرد: «اگر امروز قدرت دیپلماسی ما، مساله مذاکره با ابرقدرت‌ها و نظام سلطه را در یک فضای هماوردی پیگیری می‌کند، به‌دلیل دستاوردهای برآمده از علم هسته‌ای است و این دستاوردها حاصل نمی‌شد، مگر آنکه رشد کمی گسترده منجر به رشد کیفی شود.»
دکتر طهرانچی با بیان اینکه رشد کمی‌وکیفی علم‌وفناوری کشور ما باعث بی‌اثر شدن تحریم‌های ظالمانه شده، گفت: «با وجود تحریم‌های گسترده آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران که به‌زعم خودشان فلج‌کننده‌ترین تحریم‌ها بوده است، شاهد آن هستیم که صنعت ما همچنان پابرجاست و بدون‌شک این پابرجایی حاصل وجود جامعه علمی و حرکت علمی ماست. رشد و پیشرفت باید در فضای کسب‌وکار نیز اتفاق بیفتد تا فرآیند دانش‌بنیان شدن کشور تسریع شود.»
وی با اشاره به سند بنیاد ملی علوم (NSF)، گفت: «براساس این سند، ظرفیت علوم پایه و مهندسی کشورها و همچنین گستردگی آموزش عالی، قدم نخست برای اقتصاد دانش‌بنیان است. ازاین‌رو نمی‌توان بدون عبور از این مسیر، اقتصاد دانش‌بنیان را رقم زد و این نکته مهمی است که ان‌شاءالله در این همایش به آن پرداخته خواهد شد.»
عضو هیات‌امنای دانشگاه آزاد اسلامی خاطرنشان کرد: «در دنیا دو مفهوم «University System» و «University» که به معنای شهرهای دانشگاهی (سامانه‌های دانشگاهی) و دانشگاه است، داریم که کارکرد این دانشگاه‌ها نیز به‌صورت نخبگانی یا دانشگاه اجتماعی است. ریشه دانشگاه نخبگانی به اوایل قرن 19 میلادی برمی‌گردد و دانشگاه‌های اجتماعی نیز از نیمه دوم قرن 20 به وجود آمدند. مدل دانشگاه آزاد اسلامی «شبکه دانشگاهی گسترده شهر پایه» است که در منطقه فعالیت دارد. این دانشگاه یک دانشگاه غیردولتی غیرخصوصی گسترده است که افراد بسیاری در تاسیس و توسعه آن نقش داشته و مردم بزرگ‌ترین پشتوانه آن بوده‌اند.»
دکتر طهرانچی با بیان اینکه دانشگاه آزاد اسلامی با ظرفیت‌های عظیم خود حضوری موثر و جدی در آموزش عالی دارد، تاکید کرد: «این دانشگاه یک نظام دانشگاهی گسترده با 17 هزار هکتار مساحت، 11 میلیون مترمربع فضای ساختمانی، 273 واحد و 130 مرکز دانشگاهی است. همچنین دارای شعب برون‌مرزی در کشورهای امارات، افغانستان، لبنان و انگلستان است. این دانشگاه با دارا بودن 720 مدرسه و تحصیل 120 هزار دانش‌آموز در مدارس سما، بزرگ‌ترین شبکه آموزش‌وپرورش عمومی پس از وزارت آموزش‌وپرورش است.»
وی ادامه داد: «دانشگاه آزاد اسلامی مانند دانشگاه‌های نخبگانی، تک‌رسالتی نیست و ما معتقدیم مجموعه را باید با اجزاء و تناسب آنها شناخت. به همین دلیل دانشگاه آزاد اسلامی یک هسته علوم‌وتحقیقات و شبکه علمی در دل خود داشته و دارای شبکه ارتقای دانش عمومی است که این شبکه پوسته توانای گسترده در سطح کشور است.»
وی خاطرنشان کرد: «رسالت دیگر دانشگاه آزاد اسلامی بحث مهارتی است که براساس آن، شبکه مهارت و کارآفرینی در این دانشگاه به وجود آمده است. علاوه‌بر اینها، رسالت توسعه شهرها را نیز برعهده دارد.»
دکتر طهرانچی با بیان اینکه دانشگاه آزاد اسلامی تاکنون 7 میلیون فارغ‌التحصیل را تقدیم جامعه کرده، گفت: «یکی از تفاوت‌های دانشگاه آزاد اسلامی با دیگر دانشگاه‌ها در این است که آن دانشگاه‌ها جوانان و استعدادها را از شهرها به پایتخت و مراکز استان‌ها کشانده و باعث می‌شود این جوانان پس از فارغ‌التحصیلی، به شهرهای خود بازنگردند. این درحالی است که دانشگاه آزاد اسلامی با تاسیس واحدها و مراکز مختلف در شهرها، ارتقای دانش را در همان شهرها دنبال می‌کند و اکنون شاهدیم بدنه نخبگانی شهرها را دانش‌آموختگان و فارغ‌التحصیلان دانشگاه آزاد اسلامی تشکیل می‌دهند.»
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به سند تحول و تعالی و برنامه راهبردی عملیاتی پنج‌ساله این دانشگاه، گفت: «دانشگاه آزاد اسلامی در دوره جدید مدیریتی خود، یک مدل توسعه را درپیش گرفته و از 31 اردیبهشت امسال که وارد 40سالگی تاسیس این دانشگاه می‌شویم، با یک برنامه توسعه گام دوم را آغاز خواهیم کرد که در این سند، علم و فرهنگ در هسته قوام یافته و تربیت قوه عاقله با برون‌داد اقتصادی، اجتماعی و فناوری و در صحنه بین‌الملل تمدن‌سازی، الهام‌بخشی و مرجعیت‌آفرینی قرار دارد.»
دکتر طهرانچی با بیان اینکه در واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی امکانات بی‌نظیری وجود دارد، تصریح کرد: «آزمایشگاه‌های دانشگاه آزاد اسلامی بسیار پیشرفته است. برای مثال در واحد تفت آزمایشگاه سه‌بعدی میز لرزه تمام‌مقیاس وجود دارد که در نوع خود از پیشرفته‌ترین آزمایشگاه‌ها به حساب می‌آید. در کنار این امکانات پیشرفته، در دانشگاه قدرت تصمیم‌گیری سریع نیز وجود دارد. یعنی فاصله تصمیم تا اجرا، بسیار کوتاه و فارغ از نظام‌های بروکراتیک دولتی است.»
وی با بیان اینکه دانشگاه آزاد اسلامی دارای یک هسته نخبگانی دانشی است، گفت: «دانشگاه آزاد اسلامی در نظام رتبه‌بندی شانگهای در رشته مهندسی مکانیک رتبه 43 جهانی، مهندسی عمران رتبه 51 تا 75 جهانی، مهندسی معدن رتبه 51 تا 75 و... را به خود اختصاص داده است.»
عضو هیات‌امنای دانشگاه آزاد اسلامی خاطرنشان کرد: «در این دانشگاه 25 هزار عضو هیات‌علمی تمام‌وقت و 40 هزار عضو هیات‌علمی حق‌التدریس مشغول فعالیت هستند که هسته دانشی را تشکیل داده‌اند و برای جایگاه علمی دانشگاه تلاش می‌کنند. در طول عمر دانشگاه آزاد اسلامی 130 هزار و 450 مقاله در این دانشگاه تولید شده که یک میلیون و 448 هزار بار به آن استناد شده است. در سال گذشته میلادی 12 هزار مقاله در دانشگاه تولید شده که بسیار حائز اهمیت است. یکی از نکات مهم این است که بیش از 60درصد از مقالات در دانشگاه آزاد اسلامی Q1 و Q2 هستند که نشان از کیفیت مقالات دارد.»
دکتر طهرانچی با اشاره به نظام رتبه‌بندی نانو، گفت: «یک مقاله توسط آمریکایی‌ها نوشته شده که در آن مطرح شده در عرض 15 سال اتفاق شگفت‌انگیزی در نانو رخ داده و 20 موسسه علمی آمریکایی جای خود را به 20 موسسه علمی غیرآمریکایی داده‌اند که کشورهای چین و کره ازجمله آنها هستند. در این مقاله اشاره شده که اعجاب‌انگیزترین کشور، ایران است. با افتخار اعلام می‌کنم که دانشگاه آزاد اسلامی در میان موسسات ایرانی، جایگاه چهارم جهانی در فناوری نانو را به خود اختصاص داده است. این جنبه دانشگاه آزاد اسلامی است که باید در نشست‌های نخبگانی مورد توجه قرار گیرد.»
وی افزود: «اگر بخواهیم کل دانشگاه آزاد اسلامی را دانشگاه نخبگانی کنیم، باید بدانیم که دانشگاه آزاد اسلامی شبکه گسترده چهار زیرشبکه‌ای است که شامل زیرشبکه دانشی، زیرشبکه ترویجی و ارتقای سطح دانش، زیرشبکه مهارتی و زیرشبکه توسعه‌ای است.»
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی تاکید کرد: «باید از نگاه دولتی و دولت‌سالارانه به دانشگاه آزاد اسلامی به‌شدت پرهیز شود. در رویکرد جدید دانشگاه آزاد اسلامی، یک نگاه تحولی در آموزش را لازم می‌دانیم، به‌طوری‌که از آموزش حافظه‌محور به یادگیری تعالی‌بخش، عمیق، کاربردی، فایده‌محور و بسترساز اشتغال دانش‌بنیان دست یابیم.»
دکتر طهرانچی در این نشست گفت باید در کنار مباحث تخصصی به این موضوع پرداخته شود که چگونه مهارت‌های موردنیاز مهندسان را که شامل تعاملات، حل مساله، کار گروهی و کارآفرینی است باید در سیستم‌های تحول به‌کار گیریم و در پژوهش هم به پاسخگویی اثربخش به نیازهای علمی، تربیتی، محلی و ملی ، متاثر از آمایش دست یابیم.
وی در پایان گفت: «خوشبختانه کار آمایش اقتصادی اجتماعی کلیه استان‌ها در شهرها صورت گرفته و متناسب با آن یک حرکت جدید پیش‌رو داریم که دانش، مهارت و تعلیم و تربیت اجتماعی در کنار هم شکل گیرد.»

سرمایه‌گذاری هزار میلیاردتومانی برای ایده‌های دانشجویان در رویداد ملی دانشگاه در گام دوم
دکتر محمدمهدی طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی گفت: «تفاهمنامه‌های همکاری مشترک صندوق‌های پژوهش و فناوری استان کردستان، صنعت ماشین‌سازی، علم‌‌وصنعت و استان خراسان‌رضوی در رویداد ملی عصر امید دانشگاه آزاد اسلامی با صندوق پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی به‌منظور فعال‌سازی ظرفیت صندوق‌ها در راستای تحقق اهداف رویداد ملی عصر امید دانشگاه آزاد اسلامی منعقد شد.»
وی اظهار داشت: «طی این تفاهمنامه‌ها، صندوق استان کردستان تا سقف 40 میلیاردتومان، صندوق صنعت ماشین‌سازی تا سقف 50 میلیاردتومان، صندوق علم‌‌وصنعت تا سقف 50 میلیاردتومان و صندوق استان خراسان‌رضوی تا سقف 10 میلیاردتومان، در رویداد ملی عصر امید با مدل‌های مختلف تسهیلات، مشارکت مدنی و حقوقی، سرمایه‌گذاری، صدور ضمانتنامه، مشاوره و سایر خدمات مشارکت می‌کنند.»
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی گفت: «با امضای این 4 تفاهمنامه، صندوق پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی توانسته است وعده‌ تامین مالی هزار میلیاردتومانی برای رویداد ملی عصر امید را تحقق بخشد و تابه‌حال درمجموع تا سقف 1037 میلیاردتومان ظرفیت اعتباری، مالی و سرمایه‌گذاری برای شرکت‌کنندگان در رویداد ملی عصر امید ایجاد کند.»

میزبانی دانشگاه آزاد شیراز از همایش ملی «ترویج فرهنگ ایثار و شهادت»
نشست خبری نخستین همایش ملی ترویج فرهنگ ایثار و شهادت که خرداد۱۴۰۱ توسط دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز برگزار می‌شود با حضور اصحاب رسانه‌ استان فارس برگزار شد.
رئیس دانشگاه آزاد استان فارس در این نشست هدف اصلی از برگزاری این همایش را در مرحله اول آشنایی جوانان، دانش‌آموختگان، جوامع علمی و کسانی که تجربه حضور در جبهه ایثار و شهادت را نداشتند با مقوله شهادت و روحیه ایثار و ازخودگذشتگی شهدا، ایثارگران و جانبازان والامقام کشور و الگوبرداری از سیره زندگی این بزرگان برشمرد.
محمدرضا قائدی عنوان کرد: «نخستین همایش ملی ترویج فرهنگ ایثار و شهادت که توسط دانشگاه آزاد اسلامی شیراز و با همکاری اداره‌کل بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع‌مقدس فارس چهارم خرداد برگزار خواهد شد با تشکیل شورای سیاست‌گذاری و کمیته علمی همایش متشکل از مسئولان استانی و چهره‌های برتر علمی دانشگاه‌های مختلف کشور که در زمینه ایثار و شهادت تخصص علمی دارند، کار خود را از مهر۱۴۰۰ آغاز کرده است.»
وی افزود: «در راستای برگزاری این همایش تفاهمنامه‌ای با پایگاه استنادی علوم جهان اسلام منعقد شده و سامانه همایش‌های علمی کشور (سیویلیکا) با همایش در راستای نمایه‌سازی مقالات دریافتی و پذیرفته‌شده همایش همکاری خواهند کرد. برای امکان انعکاس مقالات این همایش تفاهمنامه‌ای نیز با نشریه «سیاست‌گذاری محیط شهری» در راستای چاپ مقاله‌های برتر همایش با تایید داوران در شماره‌های ویژه این فصلنامه علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز منعقد شده است.» رئیس بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع‌مقدس نیز از دریافت ۲۱۲مقاله در محورهای مختلف توسط دبیرخانه این همایش خبر داد و گفت: «تعداد ۱۹۱ مقاله براساس نظر داوران تخصصی که متشکل از ۳۸نفر از استادان دانشگاه‌های مختلف کشور بوده مورد تایید در قالب‌های (شفاهی، پوستر و چاپ در کتابچه) مورد پذیرش واقع شده است.»
سعید کوشکی نیز توضیح داد: «طبق تصمیم شورای سیاست‌گذاری و کمیته علمی همایش به تعداد ۳۰مقاله برتر همایش با تایید کمیته داوران و علمی، لوح برتر و جوایزی اهدا خواهد شد. ذیل برگزاری این همایش، کمیته هم‌اندیشی و ترسیم سند همایش توسط نخبگان لشکری و کشوری و استادان برجسته و متبحر در این زمینه برگزار می‌شود و نسخه نهایی این گفتمان و توفان فکری درکنار کتابچه همایش به چاپ می‌رسد و در دسترس عموم قرار خواهد گرفت.»