امید نظری‌گوهر، خبرنگار: پیش از این در گزارشی به اهمیت آمادگی سنگربانان تیم‌ملی فوتبال ایران برای جلوگیری از رقم خوردن اتفاقات تلخ مقابل ستارگان قدرتمندی همچون هری کین، رحیم استرلینگ، میسون مونت، فیل فودن، بوکیو ساکا، کریستین پولشیچ و شاید گرت بیل اشاره کردیم؛ اما بیش از آمادگی مناسب دروازه‌بان‌ها، شاگردان دراگان اسکوچیچ نیازمند وجود یک سازماندهی مناسب دفاعی هستند. در این ساختار تدافعی مدافعان وسط نقش پررنگ و غیرقابل‌انکاری دارند.
در حد فاصل اتمام جام‌جهانی2018 روسیه تا امروز دفاع میانی یوزهای ایرانی بازیکنانی مثل مرتضی پورعلی‌گنجی، محمدحسین کنعانی‌زادگان، سیدمجید حسینی، شجاع خلیل‌زاده، پژمان منتظری، روزبه چشمی، محمدرضا خانزاده، امید نورافکن و سیاوش یزدانی به خود دیده است اما تمام بضاعت فوتبال ایران به این چند چهره خاص برنمی‌گردد. در ادامه تمام مدافعان شایسته حضور در جام‌جهانی2022 قطر را بررسی خواهیم کرد.

محمدحسین کنعانی‌زادگان
بازیکن اسبق پرسپولیس، سایپا، استقلال تهران، ملوان بندرانزلی و ماشین‌سازی تبریز که درحال حاضر عضو باشگاه الاهلی قطر است همواره جزء مدافعان مورد اعتماد کارلوس کی‌روش بود و حتی با وجود مصدومیت از ناحیه رباط‌صلیبی به اردوی ملی‌پوشان دعوت می‌شد و از امکانات پزشکی و ریکاوری کمپ تیم‌ملی استفاده می‌کرد. این اعتقاد تا حدی ازسوی مرد پرتغالی چشمگیر بود که کنعانی‌زادگان با وجود بازی در تیم پایین‌جدولی ماشین‌سازی تبریز در لیست نهایی جام ملت‌های آسیا2019 قرار گرفت و با 360دقیقه حضور مقابل ویتنام، عراق، چین و ژاپن ارزش‌های خود را ثابت کرد. شماره6 اسبق سرخپوشان پایتخت با درخشش خود یکی از دلایل اصلی دو قهرمانی اخیر پرسپولیس در لیگ برتر و صعود به فینال لیگ قهرمانان آسیا2020 بود و پرسپولیس در حضور این بازیکن 188سانتی‌متری با دریافت 17 و 14گل بهترین خط‌دفاعی مسابقات را ازآن خود کرد. این مدافع 28ساله در فصل فوتبالی 2022-2021، 2275دقیقه با پیراهن سبز الاهلی قطر به میدان رفت که حاصل آن 2گل، یک پاس‌گل و 5کارت زرد بود و الاهلی توانست با وجود این مدافع در لیگ ستارگان قطر با دریافت 39گل هشتمین خط‌دفاعی لیگ را ازآن خود کند. کنعانی‌زادگان در زمان حضور اسکوچیچ در راس کادرفنی هم همواره یکی از گزینه‌های اصلی برای بازی در خط‌دفاعی تیم‌ملی بود و هست و اگر اتفاق خاصی رخ ندهد باید او را از حالا یکی از حاضران در قطر بدانیم.

شجاع خلیل‌زاده
بازیکن اسبق مس رفسنجان، مس کرمان، سپاهان اصفهان، تراکتور تبریز، پرسپولیس تهران و فعلی الریان قطر که اوایل حضور کارلوس کی‌روش در فوتبال ایران برای پوست‌اندازی در پست دفاع میانی به اردوی تیم‌ملی ایران دعوت می‌شد اما با گذشت زمان دیگر مورد وثوق مرد کهنه‌کار پرتغالی قرار نگرفت و با تغییر روی نیمکت تیم‌ملی و حضور مارک ویلموتس بعد از سال‌ها پیراهن سفید ایران را بر تن کرد. با حضور مربی کروات روی نیمکت تیم رنکینگ21 دنیا به‌دلیل قرار گرفتن در بزنگاه حساس و پرخطر دراگان اسکوچیچ به زوج دفاعی کنعانی‌زادگان و خلیل‌زاده بیش از دیگر زوج‌ها اعتماد شد و از حیث کسب نتیجه اتفاقات قابل‌قبولی رقم خورد اما هنوز شکنندگی و ضعف در این پست دیده می‌شود. خلیل‌زاده 32ساله در فصل فوتبالی 2022-2021، 1984دقیقه برای الریان به میدان رفت که حاصل آن ثبت 2گل، یک پاس‌گل و 9کارت زرد بود. همچنین الریان قطر توانست با اتکا به حضور خلیل‌زاده و چند مدافع دیگر با دریافت 40گل نهمین خط‌دفاعی لیگ ستارگان قطر را به‌همراه الغرافه رقم بزند. نکته نگران‌کننده درمورد این مدافع 183سانتی‌متری افت این بازیکن بعد از پیوستن به الریان قطر است و نکته‌ای که می‌تواند شانس او را نسبت به دیگر مدافعان برای حضور در جام‌جهانی بیشتر کند توانایی بازی در پست دفاع راست برای مقابله با هافبک و وینگرهای چپ زهردار آمریکا و انگلیس است.

مجید حسینی
مدافع اسبق استقلال، راه‌آهن تهران، ترابوزون‌اسپور و فعلی کایسری‌اسپور ترکیه که بعد از مصدومیت روزبه چشمی و عدم آمادگی پژمان منتظری مقابل مراکش به میدان رفت و با اثبات توانایی‌های خود 180دقیقه مقابل آماج حملات ستاره‌های اسپانیا و پرتغال ایستادگی کرد و عملکردی درخور شأن یک مدافع ملی‌پوش به نمایش گذاشت. این مدافع 187سانتی‌متری 235دقیقه در جام ملت‌های آسیا برای یوزهای ایرانی به میدان رفت که حاصل آن ثبت 3کلین‌شیت بود او در فصل جاری مسابقات 2770دقیقه برای تیم شهر قیصریه به میدان رفت که حاصل آن ثبت 2گل، یک پاس‌گل و 4کارت زرد بود. همچنین این مدافع توانست در سوپرلیگ ترکیه آمار 994پاس صحیح، 85درصد دقت پاس، 6دریبل موفق، 30تکل موفق و 113دفع توپ را ثبت کند. تیم 56ساله کایسری‌اسپور دو هفته مانده به پایان مسابقات با اتکا به حضور حسینی با دریافت 59گل هفدهمین خط‌دفاعی سوپرلیگ ترکیه را به‌نام خود کرده که البته آمار جالبی نیست، با این حال نکته‌ای که می‌تواند باعث برتری مجید حسینی نسبت به دیگر مدافعان شود تجربه بالای او به‌دلیل 4فصل حضور در فوتبال ترکیه و رویارویی با تیم‌های بزرگی ازجمله بشیکتاش، فنرباغچه، گالاتاسرای، ترابوزن‌اسپور و استانبول‌باشاک شهیر است.

مرتضی پورعلی‌گنجی
بازیکن اسبق نفت تهران، تیانجین‌تدا، شنزن چین، السد، العربی قطر و یوپن بلژیک که بعد از درخشش در نفت به اردوی تیم‌ملی دعوت شد، با درخشش در جام ملت‌های آسیا2015 مقابل بحرین، قطر، امارت و عراق فوتبال‌دوستان را بابت داشتن یک مدافع مقتدر و کم‌اشتباه امیدوار و خوشحال کرد. او به‌دلیل توانایی‌هایش از پست هافبک دفاعی به دفاع وسط تغییر پست داد و با عملکردش جایگاه بازیکنانی مثل سیدجلال حسینی و پژمان منتظری را در تیم‌ملی متزلزل کرد. این مدافع 30ساله فصل فوتبالی 2022-2021 را به‌دلیل مصدومیت از ناحیه رباط‌صلیبی از دست داد اما اگر بتواند در فصل جدید عملکرد گذشته‌اش را تکرار کند قطعا یکی از کاندیداهای اصلی بابت حضور در قطر است. نکته مثبت این دفاع 187سانتی‌متری تجربه بالای او بعد از حضور در جام‌جهانی2018، جام ملت‌های آسیا2015 و 2019 است که قطعا درصورت حضور احتمالی او مقابل انگلیس، آمریکا و برنده پلی‌آف به شاگردان اسکوچیچ کمک شایانی خواهد شد.

رایان تفضلی
بازیکن اسبق سالبرزی‌سیتی، کونکوردرنجرز، کمبریج‌سیتی، منزفیلدتاون، پیتربورویونایتد، هال‌سیتی و فعلی وایکام‌واندرز انگلیس که با درخشش در فصل فوتبالی 2022-2021 شرایط حضور وایکام واندرز را در پلی‌آف صعود به چمپیونشیپ انگلیس رقم زد. این بازیکن توانست در مسابقات لیگ یک انگلیس و جام اتحادیه 3271دقیقه به میدان برود و با باز کردن دروازه شروزبری‌تاون، مورکامب اف‌سی، کروآلکساندرا و میلتون‌کینزدانز انگلیس ارزش‌های خود را به‌خوبی اثبات کرد. تیم 135ساله آبی‌پوش توانست با اتکا به حضور تفضلی و دیگر مدافعان به‌همراه پورتسموث و شروزبری‌تاون هفتمین خط‌دفاعی لیگ را برای خود ثبت کنند. مدافع 196سانتی‌متری توانست در لیگ یک انگلیس آمار 583پاس موفق، 59درصد دقت پاس، 19تکل موفق، 186دفع توپ و 5دریبل موفق را به نمایش بگذارد. شاید در نگاه اول دقت پاس 59درصد در ذوق بزند اما با مشاهده مسابقات لیگ یک انگلیس متوجه خواهیم شد به‌دلیل وجود مربیان انگلیسی در این لیگ هنوز سبک سنتی فوتبال انگلیس در این رقابت‌ها جاری است و پاس‌های بلند و بازی‌سازی از عقب این مدافع خوش‌قامت، دقت پاس او را پایین آورده است. حضور او در تیم‌ملی می‌تواند از جهاتی حائز اهمیت باشد، او به‌خاطر بازی در فوتبال انگلستان گزینه‌ای مناسب برای تقابل با انگلیس و شاید یکی از تیم‌های اسکاتلند و ولز است. تیم‌هایی که به ترتیب بازی مدرن و نیمه‌مدرن انگلیسی را به نمایش می‌گذارند. تفضلی 30ساله برخلاف اکثر مدافعان وسط تیم‌ملی پای تخصصی‌اش چپ است و توانایی مناسبی در بازیسازی از عقب دارد که بسیار در مسابقاتی همچون جام‌جهانی برای اجرای ضدحملات و خنثی‌کردن فشردگی و پرس میانه میدان مفید است.

محمد دانشگر
مدافع اسبق فجرسپاسی، نفت، سایپا تهران و فعلی استقلال که در چهارمین فصل حضورش در اردوی آبی‌پوشان به بلوغ رفتاری و تاکتیکی رسیده است. شماره 70 آبی پوشان در فصل فوتبالی 1401-1400، 1816 دقیقه به میدان رفته است که حاصل آن به ثمر رساندن 2 گل، یک پاس گل، 4 کارت زرد، 42 تکل موفق، 37 دفع توپ، 73 قطع توپ، 82 نبرد هوایی موفق و 34 نبرد هوایی ناموفق بوده است. تیم 2 ستاره فوتبال ایران با اتکا به حضور این مدافع و دیگر بازیکنان تدافعی پیش از آغاز هفته بیست‌وششم با دریافت 9 گل بهترین خط دفاعی بیست‌ویکمین دوره لیگ برتر را رقم زده است. نکته برجسته دانشگر نسبت به دیگر مدافعان توانایی بازی در پست دفاع راست است. توانایی او برای مقابله با قدرت هجومی سمت چپ حریفان در مسابقات 2022 قطر بسیار کارآمد و مفید است. پیش از این پژمان منتظری با این توانایی در جام‌جهانی 2014 برزیل کار حریفان را برای شکست ایران دشوار کرد.

سیاوش یزدانی
مدافع اسبق سیاه‌جامگان مشهد، سپاهان اصفهان، پیکان، استقلال تهران و بازیکن فعلی ملوان بندرانزلی با درخشش در 18 بازی که برای آبی‌پوشان به میدان رفت، شرایط این تیم را برای صدرنشینی سهل و آسان کرد. استقلال تا زمان حضور این مدافع در تیمش از حریفان خود 7 گل دریافت کرده بود که آماری درخشان و ارزنده است. دستاورد مدافع 30 ساله اسبق آبی‌پوشان در فصل 1401- 1400، 1635 دقیقه بازی، یک گل، یک پاس گل، 48 دفع توپ، 61 قطع توپ، 29 تکل موفق، 57 نبرد هوایی موفق و 31 نبرد هوایی ناموفق بوده است. نکته‌ای که شانس او را برای حضور در مسابقات جام‌جهانی کم می‌کند مشکلات سربازی این بازیکن است و اگر شایعات درمورد حل مشکل سربازی او رنگ واقعیت به خود بگیرد یکی از گزینه‌های شایسته برای حضور در جام‌جهانی 2022 قطر است.

محمدحسین مرادمند
مدافع اسبق سپاهان اصفهان، پدیده مشهد، استقلال تهران و مدافع فعلی ملوان بندرانزلی که در دومین فصل حضورش در تیم استقلال عملکردی متفاوت و مستحکم نسبت به فصل اول حضورش به نمایش گذاشت. او در فصل فوتبالی 1401- 1400 با 1470 دقیقه حضور، 46 تکل موفق، 27 دفع توپ، 65 قطع توپ، 107 نبرد هوایی موفق و 34 نبرد نا موفق عملکردی در حد یک ملی‌پوش را به نمایش گذاشت. نکته برجسته این مدافع تبحر خاص او در دوئل‌های هوایی و پیروزی در این جنگ این دو نفره است. نکته‌ای که بسیار در تورنمنت‌هایی همچون جام‌جهانی حائز اهمیت و تعیین‌کننده است. مرادمند نیز مثل یزدانی درگیر مشکلات سربازی است و اگر این مهره تدافعی 184 سانتی‌متری بتواند مشکلات خدمتش را حل کند و عملکرد گذشته را تکرار کند قطعا لیاقت حضور در اردوی تیم ملی و تقابل با بزرگان را داراست.

عارف غلامی
بازیکن سابق سپاهان و ذوب‌آهن اصفهان، فولاد خوزستان و مدافع فعلی استقلال تهران که بعد از پایان دوران مصدومیت دوباره موفق شده عملکردی مناسب از خود به نمایش بگذارد. او تا پیش از آغاز هفته بیست‌وششم در فصل فوتبالی 1401-1400، 660 دقیقه به میدان رفته است که در این دقایق عملکردش نسبت به دوران پیش از مصدومیت متفاوت بوده است. دستاورد این مدافع در این دقایق 23 قطع توپ، 11 تکل موفق، 15 دفع توپ، 32 نبرد هوایی موفق و 16 نبرد هوایی ناموفق بوده است.

عارف آغاسی
بازیکنی که در کارنامه حرفه‌ای خود سابقه بازی برای تراکتور تبریز، استقلال تهران و فولاد خوزستان را می‌بیند در فصل فوتبالی 1401- 1400، 2076 دقیقه به میدان رفته که ماحصل آن یک گل، 36 تکل موفق، 47 دفع توپ، 75 قطع توپ، 72 نبرد موفق هوایی و 33 نبرد ناموفق هوایی بوده است که به نسبت دقایق بازی آمار قابل قبولی است اما به‌دلیل وجود گزینه‌های زیاد با سبک و سیاق مختلف شانس آغاسی برای حضور در جام‌جهانی چندان زیاد نیست.

فرشاد فرجی
مدافع فعلی پرسپولیس تهران که سابقه بازی در تیم‌های سایپا، راه‌آهن تهران، صنعت نفت آبادان، خونه به خونه بابل، نساجی مازندران و شهرخودرو مشهد را در رزومه خود می‌بیند، موفق نشده در فصل فوتبالی 1401- 1400 عملکرد گذشته خود را تکرار کند و دستاوردش در 1804 دقیقه بازی به ثمر رساندن یک گل، 26 تکل موفق، 31 دفع توپ، 55 قطع توپ، 66 نبرد هوایی موفق و 32 نبرد هوایی ناموفق بوده است و حتی دعوت به اردوهای اخیر تیم ملی نمی‌تواند شانس او را برای حضور در قطر خیلی بالا ببرد و او برای حضور در جام‌جهانی نیازمند عملکردی کم‌نوسان‌تر از عملکردش در فصل جاری است.

4 یا 5 مدافع در لیست نهایی
195 روز مانده به آغاز مسابقات جام‌جهانی 2022 قطر نهاد عالی فوتبال فیفا درمورد تعداد بازیکنان تیم‌های شرکت‌کننده در مسابقات نظر نهایی خود را اعلام نکرده است و مشخص نیست لیست کشورهای حاضر مثل جام‌جهانی 2018 روسیه با 23 بازیکن تکمیل می‌شود یا مثل یورو 2021 تیم‌های حاضر با 26 بازیکن پا در این تورنمنت خواهند گذاشت ولی در کمترین حالت ممکن 4 مدافع وسط در لیست نهایی دراگان اسکوچیچ قرار خواهند گرفت. در مسابقات 2018 روسیه لیست نهایی کارلوس کی‌روش با حضور 5 مدافع یعنی روزبه چشمی، مرتضی پورعلی‌گنجی، سیدمجید حسینی، محمدرضا خانزاده و پژمان منتظری بسته شد و در جام‌جهانی 2014 برزیل امیرحسین صادقی، سیدجلال حسینی، پژمان منتظری و احمد آل‌نعمه راهی مسابقات شدند.