وقتی که دادگاه روی پرده می‌افتد

معین احمدیان دبیر گروه فرهنگ: ژانر دادگاهی یکی از محبوب‌ترین ژانرهای ادبیات و سینماست و برادرخواندگی‌هایی با چند ژانر دیگر، ازجمله جنایی، سیاسی، درام خانوادگی و... دارد. در سینمای جهان تاکنون فیلم‌های زیادی با موضوعات و داستان‌های حقوقی تولید شده‌اند که بعضی از آنها براساس واقعیت بوده‌اند. به بهانه جریان اختلافات جانی دپ و امبر هرد، هشت فیلم دادگاهی در سینمای جهان را معرفی کرده‌ایم که در ادامه آنها را می‌خوانید.

به نام پدر

«به نام پدر» یک فیلم درام جنایی زندگینامه‌ای محصول سال 1993 به نویسندگی و کارگردانی جیم شریدان است. این فیلم براساس داستان واقعی «چهار گیلدفورد» روایت می‌شود، چهار نفر که به‌دروغ به‌خاطر بمب‌گذاری در میخانه گیلدفورد در سال 1974 محکوم شدند.
این انفجار منجر به کشته شدن چهار سرباز بریتانیایی خارج از وظیفه و یک غیرنظامی شده بود. درواقع این فیلم در مورد جوانی (دانیل دی‌لوئیس) است که مجبور می‌شود اعتراف کند که در بمبگذاری سال 1975 ارتش جمهوری‌‌خواه ایرلند علیه نیروهای انگلیسی دست داشته و این اعتراف باعث زندانی شدن پدرش هم می‌‌شود. همزمان یک وکیل (اما تامسون) هم که درحال تحقیق درمورد این موضوع است. این فیلم در باکس‌آفیس 65 میلیون دلار فروخت و تمجیدهای بسیار مثبتی از سوی منتقدان دریافت کرد. «به نام پدر» نامزد هفت جایزه اسکار در شصت‌وششمین دوره جوایز اسکار هم شد.

مرا گناهکار بدان

«مرا گناهکار بدان» یک فیلم کمدی دادگاهی آمریکایی محصول سال 2006 است که توسط سیدنی لومت، کارگردان مشهور فقید نوشته و کارگردانی شده است. این فیلم براساس داستان واقعی طولانی‌ترین محاکمه مافیا در تاریخ آمریکا ساخته شده است. بسیاری از شهادت‌های دادگاه از رونوشت‌های اصلی دادگاه گرفته شده‌اند. وین دیزل در نقش جکی دی‌نورسیو، یک تبهکار نیوجرسی که به‌همراه 19 نفر از همکارانش به‌دلیل کتک‌کاری در دادگاه محاکمه می‌شود، بازی می‌کند. در ادامه دی‌نورسیو وکیل خود را اخراج می‌کند و تصمیم می‌گیرد خودش وکالت خودش را بر عهده بگیرد. ماجرای اصلی از این قرار بود که در آگوست 1985، برای اولین‌بار در تاریخ این ایالت، کل یک خانواده جنایت‌کار سازمان‌یافته را در یک محاکمه متهم کردند. بااین‌حال این خانواده جنایتکار ثابت کرد که تنها یک جناح از خانواده جنایتکاران لوچس هستند که فقط در نیوجرسی فعالیت می‌کنند. این پرونده در مارس 1987 در دادگاه فدرال در نیوآرک آغاز شد و در 26 آگوست 1988 به پایان رسید. این موضوع طولانی‌ترین پرونده جنایی ثبت‌شده در دادگاه‌های فدرال آمریکا بود.

دادگاه شیکاگو7

«دادگاه شیکاگو 7» درباره ماجرای معروفی در سال 1968 به همین نام است، یعنی محاکمه گروهی از معترضان ضدجنگ ویتنام که متهم به توطئه و عبور از خطوط قرمز دولتی به‌قصد تحریک شورش در کنوانسیون ملی دموکرات‌ها در شیکاگو هستند. گروهی از بازیگران ازجمله یحیی عبدالمتین، ساشا بارون‌کوهن، جوزف گوردون‌لویت، مایکل کیتون، فرانک لانگلا، جان کارول‌لینچ، ادی ردمین، مارک رایلنس، جرمی استرانگ و بن شنکمن در این فیلم حضور دارند. سورکین در ابتدا فیلمنامه را در سال 2007 نوشت، با این هدف که استیون اسپیلبرگ کارگردانی فیلم را با بازیگرانی عمدتا ناشناس انجام دهد، پس از اعتصاب انجمن نویسندگان آمریکا در سال 2007 و نگرانی‌های مربوط به بودجه، اسپیلبرگ مجبور به کناره‌گیری از کارگردانی شد. سورکین در اکتبر 2018 به‌عنوان کارگردان معرفی شد و بسیاری از بازیگران در همان ماه به آن پیوستند. فیلمبرداری در پاییز 2019 در شیکاگو و اطراف نیوجرسی انجام شد. در ابتدا برای اکران در سینما توسط پارامونت پیکچرز برنامه‌ریزی‌شده بود، اما حقوق پخش این فیلم به‌دلیل همه‌گیری COVID-19 به نتفلیکس فروخته شد.

ارین براکوویچ

«ارین بروکوویچ» یک فیلم درام حقوقی بیوگرافیک آمریکایی محصول سال 2000 به کارگردانی استیون سودربرگ و نویسندگی سوزانا گرانت است. این فیلم نسخه دراماتیزه‌‌ای از داستان واقعی بروکوویچ است که توسط جولیا رابرتز به‌تصویر کشیده می‌شود. بروکوویچ با شرکت انرژی اقیانوس آرام به‌دلیل مقصر بودن آن شرکت در حادثه آلودگی آب‌‌های زیرزمینی هینکلی مبارزه کرد. بروکوویچ در گیشه موفق بود و با واکنش مثبت منتقدان روبه‌رو شد. این فیلم در هفتادوسومین دوره جوایز اسکار پنج نامزدی دریافت کرد که شامل بهترین کارگردانی برای سودربرگ، بهترین فیلمنامه اصلی برای گرانت، بهترین بازیگر زن برای رابرتز و بهترین بازیگر نقش مکمل مرد برای آلبرت فینی بود. این فیلم همچنین برنده جایزه بفتا، گلدن گلوب، جایزه انجمن بازیگران سینما و چندین جایزه از منتقدین شد. سودربرگ یک نامزدی جداگانه برای بهترین کارگردانی برای «ترافیک» دریافت کرد، فیلم دیگری از او که در همان سال به اکران درآمد و برنده جایزه شد. در اوایل فیلم، ارین بروکوویچ واقعی در نقش پیشخدمتی به نام جولیا ظاهر می‌شود. اد مسری واقعی نیز در همان صحنه ظاهر می‌شود.

وکیل لینکلن سوار

«وکیل لینکلن سوار» یک فیلم مهیج حقوقی آمریکایی محصول سال 2011 است که از رمانی با همین عنوان توسط مایکل کانلی در سال 2005 اقتباس شده است. این فیلم به کارگردانی برد فورمن با فیلمنامه‌ای توسط جان رومانو ساخته شده است و متیو مک‌کانهی در نقش وکیل اصلی میکی هالر بازی می‌کند. در این فیلم رایان فیلیپ، ماریسا تومی، جاش لوکاس، ویلیام اچ‌میسی و برایان کرانستون نیز ایفای نقش می‌کنند. داستان فیلم از چندین رمان اقتباس شده است که شخصیت میکی هالر را نشان می‌دهند. او به‌جای یک دفتر، در یک خودروی لینکلن کار می‌کند. هالر برای دفاع از پسر یک تاجر ثروتمند لس‌آنجلسی در یک پرونده تجاوز استخدام می‌شود. جزئیات جنایت شباهت‌های ناراحت‌کننده‌‌ای را با یک پرونده قبلی نشان می‌‌دهد و هالر متوجه می‌‌شود که این دو مورد درهم‌تنیده شده‌‌اند. این فیلم در 18 مارس 2011 اکران شد، به‌طورکلی نقدهای مثبتی دریافت کرد و 87 میلیون دلار فروخت.

12 مرد خشمگین

«12 مرد خشمگین» یک فیلم درام دادگاهی آمریکایی محصول 1957 به کارگردانی سیدنی لومت، کارگردان مشهور فقید است که از یک نمایشنامه تلویزیونی به همین نام در سال 1954 توسط رجینالد رز اقتباس شده بود. این فیلم داستان هیات‌منصفه‌ای متشکل از 12 مرد را روایت می‌کند که درحال تصمیم‌گیری برای محکومیت یا تبرئه یک متهم 18 ساله براساس یک شک منطقی هستند و این روند قضاوت، اخلاقیات و ارزش‌های هیات‌منصفه را زیرسوال می‌برد. 12 مرد خشمگین، بسیاری از تکنیک‌های ایجاد اجماع و مشکلاتی را که در این فرآیند میان این گروه از مردان پیش می‌آید، بررسی می‌کند که طیف شخصیتی آنها بر شدت و درگیری می‌افزاید. فیلم همچنین قدرت یک فرد برای ایجاد تغییر را بررسی می‌کند. اعضای هیات‌منصفه فقط با عدد مشخص می‌شوند و هیچ‌نامی فاش نمی‌شود تا زمانی که گفت‌وگوی پایانی انجام شود. فیلم شخصیت‌ها و مخاطب را وادار می‌کند تا با مشاهده شخصیت، تجربیات و اقدامات هیات‌منصفه، تصویر خود را ارزیابی کنند. این فیلم به عنوان دومین درام برتر دادگاهی که تاکنون ساخته شده، توسط موسسه فیلم آمریکا برای لیست 10 فیلم برتر AFI انتخاب شد.

چند مرد خوب

«چند مرد خوب» یک فیلم درام حقوقی آمریکایی محصول سال 1992 است که براساس نمایشنامه آرون سورکین در سال 1989 ساخته شده است. این فیلم توسط سورکین به کارگردانی راب راینر نوشته شده و توسط راینر، دیوید براون و اندرو شاینمن تهیه شده است. در این فیلم بازیگرانی مانند تام کروز، جک نیکلسون، دمی مور، کوین بیکن، کوین پولاک، جی تی‌والش، کوبا گودینگ جونیور و کیفر ساترلند ایفای نقش می‌کنند. این طرح به‌دنبال دادگاه نظامی دو تفنگدار آمریکایی متهم به قتل یکی از تفنگداران دریایی و مصیبت‌های وکلای آنها هنگام آماده‌سازی پرونده است. چند مرد خوب توسط کاستل راک انترتینمنت تولید و توسط کلمبیا پیکچرز در 11 دسامبر 1992 منتشر شد و اولین‌بار در 9 دسامبر 1992 در وست وود به‌نمایش درآمد. این فیلم به‌دلیل فیلمنامه‌نویسی، کارگردانی، مضامین و بازیگری تام کروز، جک نیکلسون و دمی مور مورد تحسین قرار گرفت. این فیلم با بودجه 40 میلیون دلاری بیش از 243 میلیون دلار فروخت و نامزد چهار جایزه اسکار ازجمله بهترین فیلم شد.

مقررات درگیری

«مقررات درگیری» یک فیلم درام حقوقی و جنگی آمریکایی محصول سال 2000 به کارگردانی ویلیام فریدکین، نویسندگی استفن گاگان، براساس داستانی از جیم وب و با بازی تامی لی‌جونز و ساموئل ال‌جکسون است. جکسون نقش سرهنگ تفنگدار دریایی ایالات متحده تری چیلدرز را بازی می‌کند که پس از کشتن بسیاری از غیرنظامیان در خارج از سفارت ایالات‌متحده در یمن به دستور چیلدرز به دادگاه نظامی آورده می‌شود. این فیلم توسط وزارت دفاع آمریکا تهیه شده و یک پروپاگاندای محض درمورد حقانیت سربازان ایالات‌متحده در خارج از مرزهای این کشور است. کارگردان این فیلم که قبلا فیلم مشهور «جنگیر» را در ژانر وحشت ساخته بود، با چند فیلمنامه‌نویس در جریان ساخت این پروژه به‌مشکل برخورد، اما نهایتا کار به سرانجام رسید و حمایت وزارت دفاع آمریکا از فیلم «مقررات درگیری» به‌طور کامل صورت گرفت. لوکیشن‌های اصلی فیلمبرداری در مراکش، نوکسویل، ویرجینیا، وارنتون، ویرجینیا (صحنه‌های پایگاه نظامی و صحنه‌های املاک ژنرال هاجز)، جزیره شکار، کارولینای جنوبی (صحنه های ویتنام) و کوه واشنگتن بود.

در این رابطه بیشتر بخوانید:

صدا، دوربین، قضاوت (لینک)