کمبود پرستار، دلیل‌کاهش‌کیفیت خدمات درمانی

درحال حاضر تعداد پرستاران کشور حدود 150هزار نفر است که گفته می‌شود حداقل باید به دوبرابر میزان فعلی افزایش یابد. درحالی که مقامات وزارت بهداشت در سخنان خود از کمبود 100 هزار نفری پرستاران در طرح تحول نظام سلامت سخن می‌گویند، چندی پیش یکی از اعضای کمیسیون بهداشت و درمان مجلس از کمبود 150 هزار نفری پرستار در مراکز درمانی و بیمارستان‌های کشور خبر داده بود. این در حالی است که پیش از این انجمن پرستاری ایران اعلام کرده بود که کشور به 250 هزار پرستار نیاز دارد. با این حال این تمام ماجرا نیست. درحالی که اجرای طرح تحول نظام سلامت با کمبود شدید پرستاران مواجه است و در این میان به وزارت بهداشت اجازه استخدام پرستار جدید داده نمی‌شود، طی چهار سال گذشته 27هزار پرستار بازنشسته شدند. این در حالی است که طی چهار سال گذشته با اجرای طرح تحول نظام سلامت فشار کاری پرستاران چندین برابر شده است، به‌طوری که چندی پیش محمد میرزابیگی، معاون پرستاری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اعلام کرد که برخی پرستاران مجبورند تا 30 مریض را رسیدگی کنند. در چنین شرایطی نه‌تنها کیفیت ارائه خدمات کاهش می‌یابد، بلکه مطمئنا پرستاران هم از ادامه این روند ناراضی خواهند بود. دیروز منوچهر جمالی، عضو کمیسیون بهداشت و درمان با انتقاد از کمبود پرستار و مجوز ندادن جذب نیرو به وزارت بهداشت گفت: «دقت بالا در کار، سلامت کار، تعهد سازمانی و تعهد به عملکرد، احترام به بیماران و تکریم آنها ازجمله مواردی است که مراکز درمانی از قشر پرستاری انتظار دارند اما با وجود تمامی این انتظارات پرداخت‌های آنها با تاخیر انجام شده و به دلیل کمبود نیرو با مشکلات زیادی مواجه هستند.» به اعتقاد او سازمان امور استخدامی باید مجوز جذب نیرو را صادر کند. ثابت ماندن میزان پرستاران در حالی است که براساس آمار وزارت بهداشت هفت‌هزار تخت بیمارستانی به حوزه بهداشت کشور اضافه شده است و از آنجا که براساس استانداردها هر تخت نیازمند حداقل دو پرستار است، با این حساب باید 140 هزار پرستار نیز جذب می‌شدند. البته این رقم همچنان کمتر از استانداردهاست چراکه به گفته معاون پرستاری وزارت بهداشت به ازای هر تخت بیمارستانی باید 5/2 پرستار حضور داشته باشد ولی در حال حاضر این میزان در کشور 4/1 است. البته به گفته او در طول یک سال گذشته به ازای هر تخت بیمار تعداد پرستاران از 7/0 درصد به 8/1 درصد افزایش یافته است. چند روز پیش حسن قاضی‌زاده‌هاشمی وزیر بهداشت گفت که درمجموع حدود 16 هزار و 700 مجوز استخدام پرستار را گرفته است اما این تعداد در قبال 21 هزار تختی که ایجاد شده، کافی نیست. در این میان بسیاری از پرستاران به تعیین نشدن تعرفه پرستاران گله‌مندند. پس از اجرای طرح تحول سلامت گام‌های مثبتی برای واقعی شدن تعرفه‌های پزشکی برداشته شد به‌طوری که درآمد پزشکان افزایش معناداری پیدا کرد، با این حال با وجود اینکه دریافتی پرستاران در این دوره هم افزایش یافت اما هنوز تعرفه‌های پرستاری مشخص نشده است. چند ماه پیش قرار بود وزارت بهداشت با همکاری شورای عالی بیمه اقداماتی را برای تصویب تعرفه‌های پرستاری انجام دهد اما گویا شورای عالی بیمه علاقه چندانی به این کار ندارد. موضوعی که باعث شده است تا اعضای کمیسیون بهداشت مجلس به فکر تغییر در ساختار و اعضای شورای عالی بیمه بیفتند؛ چراکه وزارت بهداشت به‌عنوان متولی اصلی سلامت مردم تنها یک رای در شورای عالی بیمه دارد. در این میان در برنامه ششم توسعه نیز بر گسترش خدمات پرستاری در جامعه و خارج از بیمارستان و ازجمله خدمات پرستاری در منزل تاکید شده است که همین امر خود استخدام بیشتر پرستاران توسط وزارت بهداشت را می‌طلبد.