پیرمردهای تمام‌نشدنی

سیامک خاجی، خبرنگار گروه ورزش: کریم بن‌زما در 34 سالگی به قدری خوب کار کرده که حتی نامش به‌عنوان یکی از مدعیان اصلی فتح توپ طلا و جایزه بهترین بازیکن سال 2022 از همین حالا مطرح شده است و بعید نیست امسال بالاخره بتواند این افتخار را به ویترین جوایز پرشمارش اضافه کند. رئال‌مادرید به لطف این مهاجم فرانسوی توانست در مسابقه‌ای که به نظر می‌رسید شانس زیادی ندارد و تحت‌فشار شدیدی قرار داشت، عملکردی شبیه به معجزه را رقم بزند و با وجود شکست 4 بر 3 در این مسابقه امیدهایش برای بازی برگشت و صعود به فینال لیگ قهرمانان اروپا زنده ماند. بن‌زما با یک ضربه دقیق و غیرقابل‌مهار و همچنین پنالتی ریسکی که زد نقش مهمی در امیدوارماندن شاگردان آنچلوتی داشت و حالا شاید در بازی برگشت در برنابئو رئالی‌ها بتوانند شاهکاری دیگر را رقم زده و با عبور از سد سیتیزن‌ها راهی فینال شوند.

به‌دنبال رکورد کریس
هواداران رئال تصور می‌کردند با جدایی کریس رونالدو این تیم در خط حمله با مشکلاتی جدی مواجه می‌شود، به‌خصوص که سن و سال بن‌زما هم بالا رفته بود و به نظر می‌رسید این تیم نیاز به تغییراتی در این پست دارد اما این ستاره فرانسوی خیلی زود ثابت کرد حتی در غیاب کریس هم رئال می‌تواند همچنان یکی از مدعیان فتح لالیگا و لیگ قهرمانان باشد. اگرچه رئال در این مدت نتوانسته فاتح اروپا شود و تغییرات در این تیم باعث بروز مشکلاتی در نتیجه‌گیری شد اما همین موفقیت‌های چند فصل اخیر خود را مدیون درخشش بن‌زمایی است که روند گلزنی فوق‌العاده‌ای داشته و در سخت‌ترین شرایط بارها به کمک تیمش آمده است.
او امسال بهترین فصل عمرش در لیگ قهرمانان را می‌گذراند و بهترین روند گلزنی خود درطول یک فصل را به‌جای گذاشته است. این مهاجم 34 ساله با دو گلی که به منچسترسیتی زد آمار گل‌هایش در این دوره لیگ قهرمانان را به عدد 14 رسانده که او را به سومین نفری در تاریخ این تورنمنت تبدیل کرده که چنین آماری را به ثبت رسانده است. پیش از این کریس رونالدو دو بار در فصول 14-2013 (17 گل) و 16-2015 (16 گل) بیش از این تعداد گل زده بود و روبرت لواندوفسکی هم در فصل 20-2019 با زدن 15 گل در 9 مسابقه توانسته بود نامش را بین بهترین‌های تاریخ این تورنمنت قرار دهد. حالا بن‌زما این فرصت را دارد که در بازی برگشت و شاید حتی درصورت رسیدن رئال به فینال آمارش را بهتر کرده و در 34 سالگی بهترین فصل فوتبالی‌اش را رقم بزند.
به نظر می‌رسد او هرچه سنش بالاتر می‌رود شم گلزنی‌اش بهتر می‌شود و در این شرایط حالا هواداران رئال دیگر جای خالی فوق‌ستاره‌ای همچون رونالدو را در ترکیب تیم خود حس نمی‌کنند. او در این فصل در لالیگا هم عملکردی عالی داشته و 25 گل و 11 پا گلی که در 29 بازی برای رئال داشته، اصلی‌ترین دلیل صدرنشینی شاگردان آنچلوتی و قهرمانی احتمالی آنهاست که به نظر می‌رسد خیلی زود قطعی خواهد شد. او تا اینجای فصل آمار فوق‌العاده 1/38 گل در هر 90 دقیقه را به ثبت رسانده که فراتر از حد تصور است؛ چراکه همین فصل پیش آمار او 0/68 گل در هر بازی بود و قبل از آن هم میانگین 0/7 گل را داشت که این فصل این آمار را تقریبا دوبرابر کرده است. او در لیگ قهرمانان خود را به رده پنجم بهترین گلزنان تاریخ این مسابقات رسانده و در بازی شماره 600 خود برای تیمش نهمین گلش را در مرحله حذفی امسال زد تا نقش بی‌بدیل خود در موفقیت‌های اخیر رئال را باردیگر ثابت کند.
رئال در مسابقه‌ای که می‌توانست یک فاجعه تمام‌عیار برای این تیم باشد و با اختلاف گل زیادی به شاگردان گواردیولا ببازد با درخشش بن‌زما و البته وینیسیوس که یک گل انفرادی عالی را به ثمر رساند خود را در تورنمنت نگه داشت. پنالتی پاننکا بن‌زما هم یکی از نقاط‌عطف بازی بود که اگر به هدر می‌رفت می‌توانست به‌شدت در روحیه تیم تاثیرگذار باشد. بن‌زما درباره اینکه چرا تصمیم گرفت در این دیدار حساس پنالتی خود را به‌صورت چیپ بزند، می‌گوید: «در آن لحظه اعتمادبه‌نفس بسیار زیادی داشتم و از نظر روحی و ذهنی کاملا آماده بودم. به همین دلیل تصمیم گرفتم پنالتی‌ام را به این صورت بزنم و خوشبختانه تبدیل به گل شد.»

اوج‌گیری پس از 30 سالگی
بن‌زما البته نخستین نمونه از بازیکنانی نیست که با بالارفتن سن به عملکرد بهتر دست پیدا کرده و به‌عنوان مهاجم به پختگی لازم دست پیدا می‌کنند. در ورزش و به‌خصوص فوتبال وقتی سن شما بالاتر می‌رود به‌تدریج قلب کندتر شروع به پمپاژ می‌کند، عضلات شروع به تحلیل رفتن می‌کنند، سرعت، چابکی و واکنش‌های بازیکن کمتر می‌شود و عملا افت آنها آغاز می‌شود. حتی برای بازیکنان حرفه‌ای هم ورود به 30 سالگی آغاز دوران افت است اما در این فصل برخی ستاره‌ها نقیض این ادعا را ثابت کرده‌اند. به‌جز کریم که در آمار خیره‌کننده‌اش در 34 سالگی غیرطبیعی به نظر می‌رسد. روبرت لواندوفسکی هم با بایرن‌مونیخ نه‌تنها در لیگ قهرمانان نمایش خوبی داشت بلکه با 25 گل هم‌اکنون بهترین گلزن بوندس‌لیگا محسوب می‌شود و با دومین نفر در این فهرست (پاتریک شیک) 12 گل اختلاف دارد. چیرو ایموبیله 32 ساله در سری A فعلا بهترین گلزن مسابقات است و ویسام بن‌یدر نیز در لیگ فرانسه رقابت نزدیکی با کیلیان امباپه جوان برای آقای گلی دارد.
جالب اینکه در اواسط دهه 90 طبق آماری که در لیگ برتر انگلیس وجود داشت، بهترین گلزنان این رقابت‌ها معمولا در سومین دهه زندگی خود در اوج قرار داشتند. مثلا اندی کول که سومین گلزن برتر تاریخ لیگ جزیره است در 23 سالگی توانست رکورد 41 گل در یک فصل را به‌جای بگذارد و وقتی به 30 سالگی رسید، بهترین عملکردش تنها 13 گل زده بود. مایکل اوون در 24 سالگی و رابی فاولر در 21 سالگی بهترین فصول ورزشی خود را تجربه کردند اما این روزها حتی 40 سالگی هم پایان راه برخی بازیکنان نیست و ستاره‌ای همچون زلاتان ابراهیموویچ در این سن همچنان در میلان موفق است.
یکی از مهم‌ترین دلایلی که در این‌باره وجود دارد این است که بازیکنان مدرن در دوران حضور خود در آکادمی‌های فوتبال به خوبی از نظر فیزیکی و کارهای بدنسازی آماده می‌شوند و به همین دلیل دیرتر بالا‌رفتن سن در ساق‌هایشان نمایان می‌شود. نیک گرانتام، متخصص عملکردهای ورزشی در این‌باره می‌گوید: «ورزشکاران در این دوره کاملا با گذشته فرق کرده‌اند و از نظر بدنی در شرایط به‌مراتب بهتری قرار دارند. تمرینات مدرن و پیشرفت‌هایی که در علم پزشکی به وجود آمده باعث می‌شود بازیکنان و به‌خصوص مهاجمان بعد از 30 سالگی هم بتوانند همچنان در فرم مطلوبی قرار داشته باشند.»
تحقیقی که در این زمینه انجام شده نشان می‌دهد از فصل 1993-1992 تا 2018-2017 میانگین سن بازیکنان در لیگ قهرمانان 6/1 سال افزایش داشته و این تحقیق نشان می‌دهد بازیکنان حالا در سن بالاتر هم می‌توانند در بهترین و پرفشارترین تورنمنت باشگاهی دنیا هم درخشش داشته باشند. در سال‌های قبل با ورود بازیکن به 30 سالگی به‌تدریج از ارزش او کاسته می‌شد و کمتر فرصت درخشش پیدا می‌کرد اما حالا بازیکنی مثل جیمی واردی تازه پس از 30 سالگی به اوج درخشش خود دست پیدا می‌کند و در چهارمین دهه زندگی خود در 128 بازی لیگ برتر 94 گل به ثمر رسانده که آماری عالی محسوب می‌شود. البته رژیم غذایی این بازیکنان نیز در ماندن آنها در اوج بی‌تاثیر نبوده است و مثلا واردی با رژیمی که بیشتر آن را سبزیجات تشکیل می‌دهند و لواندوفسکی با استخدام یک متخصص خواب و همچنین استفاده از آبمیوه‌های طبیعی توانسته‌اند خود را در بهترین شرایط نگه دارند.
یکی از بهترین نمونه‌ها در این زمینه زلاتان است که در 40 سالگی هنوز یکی از بهترین‌هاست و جالب اینکه وقتی در سال 2016 و در 34 سالگی راهی یونایتد شد، توانست در پایان فصل بهترین گلزن این تیم لقب گرفته و به همراه آنها لیگ اروپا و جام اتحادیه را فتح کند. او در میلان هم فصل پیش نمایشی عالی داشت و روسونری به کمک او بود که توانست پس از هفت سال دوباره شانس حضور در لیگ قهرمانان را پیدا کند.