مدیرکل فرهنگی و اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی در گفت‌وگو با «فرهیختگان»:
سارا طاهریسارا طاهری، خبرنگار گروه دانشگاه: بی‌شک هنر و ادبیات بهترین وسیله برای انتقال مفاهیم است؛ به همین دلیل است که مقام‌معظم‌رهبری، خود را از دوستداران هنر اعلام کرده و گفته‌اند: «بنده جزء دوستداران هنر و معتقد به رسالت هنر هستم؛ یعنی من از بن‌دندان به هنر معتقدم. درست است که هنر سن و سال خاصی نمی‌شناسد، اما طبیعی است که قشر جوان شور و شوق بیشتری نسبت به فعالیت در عرصه‌های مختلف هنری دارند»، مولفه‌ای که باعث شده تا به جرات بتوان گفت دانشگاه کانون جوشش استعدادهای هنری به شمار می‌رود و طبیعی است که متولیان فرهنگی دانشگاه‌ها درصدد شناسایی این استعدادها باشند. در این میان مسئولان دانشگاه آزاد اسلامی تصمیم گرفتند نه‌تنها در راستای شناسایی استعدادهای دانشجویان، بلکه برای کل خانواده این دانشگاه و همچنین به‌منظور تحقق بسته کاری ارتقای تربیت اخلاقی، فرهنگی و هویتی سند تحول و تعالی دانشگاه، جشنواره‌ای را با عنوان جشنواره سراسری هنر و ادبیات برگزار کنند؛ جشنواره‌ای ویژه دانشجویان، استادان و کارمندان این دانشگاه. چندسالی می‌شود که مقوله فرهنگی در دانشگاه آزاد اسلامی از اولویت ویژه‌ای برخوردار شده و تغییر رویکرد فرهنگی این دانشگاه طی سال‌های اخیر به برگزاری برنامه‌های هنری و فرهنگی جالبتوجهی منتهی شده؛ برنامه‌هایی که گاه در سطح کشوری برگزار می‌شود و دستاوردهای خوبی را هم به ارمغان آورده و با استقبال جالبتوجهی به‌ویژه از سوی قشر دانشجو روبه‌رو شده است. به‌عبارت دیگر دانشگاه آزاد سال گذشته برای اولین‌بار اقدام به برگزاری جشنواره شعری در سطح کشور کرده که توانست با اقبال خوبی از سوی دانشجویان همراه شود. بعد از این اقبال، مسئولان تصمیم گرفتند این جشنواره را گسترش داده و این‌بار جشنواره‌ای برگزار کنند که فقط مختص به شعر نبوده و شامل تمام ارکان هنر شود. به همین دلیل امسال نخستین جشنواره سراسرى هنر و ادبیات امید طراحی و اجرایی شده است.
این جشنواره که اولین گام آن از سال گذشته آغاز شده، به محلی برای رقابت استعدادهای هنری در بخش‌های مختلف تبدیل شده است. دانشجویان، استادان و کارمندان تا انتهای اسفندماه 1400 مهلت داشتند تا آثار خود را ارسال کنند و داوری‌ها نیز به‌سرعت از اول فروردین‌ماه امسال آغاز شده و اختتامیه نیز در تیرماه برگزار خواهد شد. یکی از مهم‌ترین مولفه‌های این جشنواره آن است که ویژگی‌های خاصی برای آن تعریف شده است. یعنی این‌طور نبوده که جشنواره‌ای طراحی شود و صرفا آثار ارسال شود؛ بله، تمام واحدهای دانشگاهی درگیر کار شده‌اند. طبیعی است که برگزاری در چنین سطح با چند هدف از سوی مسئولان دانشگاه طرح‌ریزی شده باشد. شناسایی استعدادهای جامعه دانشگاهی دانشگاه آزاد در زمینه‌های مختلف هنری و ادبی مهم‌ترین هدفی است که در این جشنواره دنبال می‌شود. درواقع مسئولان دانشگاه می‌خواهند استعدادهای هنری کشور را با برگزاری یک جشنواره شناسایی کنند تا هنر آنها در میان حجم انبوهی از مشکلات گم نشود. تقویت حس اعتمادبه‌نفس ملی در جامعه دانشگاهی دانشگاه آزاد از طریق ارائه دستاوردهای هنری و ادبی دومین هدفی است که مسئولان دانشگاه آن را دنبال می‌کنند. آنها همچنین می‌خواهند با برگزاری چنین جشنواره‌ای به تحولات فکری و فرهنگی جامعه دانشگاهی در راستای تقویت مولفه‌های کلیدی موثر بر فرهنگ جهت‌دهی مثبت داشته باشند. ترویج هنر و ادبیات فاخر اسلامی و ایرانی، افزایش روحیه نشاط و پویایی در دانشگاه آزاد اسلامی، بهره‌مندی از تجارب هنرمندان شاخص و انتقال آنها به نسل جوان و تقویت گفتمان فرهنگی و هنری در سطح دانشگاه با استفاده از ظرفیت هنر و ادبیات از دیگر اهدافی است که توسط مسئولان فرهنگی دانشگاه با برگزاری این جشنواره دنبال می‌شود.
اما موضوعات جشنواره چیست؟ افزایش امید، افزایش اعتمادبه‌نفس ملی، تقویت همبستگی اجتماعی، تقویت هویتی دینی- ملی و انقلاب اسلامی، انتظار سازنده و امید 5 موضوعی است که دانشگاهیان می‌توانند آثار خود را درخصوص آن ارسال کنند.شرایط شرکت در جشنواره و تعداد آثار ارسالی از استان‌ها نیز به این‌صورت است که هر شرکت‌کننده می‌تواند در تمام رشته‌های جشنواره شرکت کند. البته اثر نباید قبلا در مسابقه و جشنواره دیگری شرکت داده شده باشد و باید مربوط به همان سال جاری (سال تحصیلی) باشد.
مراحل جشنواره نیز به این‌صورت است که ابتدا آثار از دانشجویان دریافت و آثار برگزیده به دبیرخانه جشنواره استان ارسال می‌شود. داوری اولیه اثر دومین مرحله است که پس از آن آثار و نتایج به دبیرخانه مرکزی جشنواره تحویل داده می‌شود. بعد از داوری آثار و نتایج به اداره‌کل فرهنگی و اجتماعی توسط واحد میزبان اعلام شده و سپس مراسم اختتامیه نیز برگزار می‌شود. درحال‌حاضر هیات‌داوران نخستین جشنواره سراسری هنر و ادبیات امید مشخص شده و داوری‌ها نیز آغاز شده است. فعلا آثار از واحدها جمع‌آوری شده و براساس شیوه‌نامه تطبیق داده شده و هر اثری که براساس این نبود، حذف می‌شود. در هر بخش، به نفرات اول تا سوم اعم از دانشجویان، استادان و کارکنان در بخش‌های فردی به ترتیب مبلغ 30میلیون، 20میلیون و 10میلیون ریال و در بخش‌های گروهی به ترتیب مبلغ 60میلیون، 50میلیون و 40میلیون ریال پرداخت می‌شود.
اولین جشنواره هنر و ادبیات امید کار خود را در 5 بخش آغاز کرده است
علیرضا زارع‌شهرآبادی، مدیرکل فرهنگی و اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی در گفت‌وگو با «فرهیختگان» درخصوص جشنواره هنر و ادبیات امید، اظهار کرد: «امسال اولین جشنواره هنر و ادبیات امید در سطح دانشجویان، استادان و کارکنان در دانشگاه آزاد اسلامی کار خود را در پنج بخش ادبی، هنرهای نمایشی، هنرهای تجسمی، صنایع‌دستی، داستان‌نویسی و نمایشنامه‌نویسی و دوبلاژ، پادکست و محتوای رادیویی، برنامه‌ریزی و آغاز کرده است.» او در ادامه گفت: «عنوان‌های امید، افزایش اعتمادبه‌نفس ملی، تقویت و همبستگی اجتماعی، تقویت هویت دینی، انقلاب اسلامی، انتظار سازنده و عمر از موضوعات اصلی آثار ارسالی است. دبیرخانه مرکزی جشنواره امسال استان خوزستان و واحد اهواز است.»
زارع درخصوص تاریخ آغاز به‌کار جشنواره هنر و ادبیات امید، عنوان کرد: «مهلت ارسال آثار به جشنواره در آذرماه سال 1400 درنظر گرفته شد و این تاریخ تا هفته سوم اسفندماه تمدید شد. به علت برخی مشکلات در ارسال آثار از جانب برخی واحدهای استان‌ها این زمان تا اول اردیبهشتماه نیز تمدید مجدد و اختتامیه نیز در تیرماه برگزار خواهد شد.»
مدیرکل فرهنگی و اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی افزود: «درحال‌حاضر جشنواره در مرحله داوری به سر می‌برد. به بیان دیگر آثار از واحدها جمع‌آوری شده و براساس شیوه‌نامه تطبیق داده شده و هر اثری که براساس این نبود، حذف شده و در مرحله آخر آثاری که از استان‌ها به دبیرخانه مرکزی ارسال شد؛ تحویل داورها شده است.»
حضور 5 داور و یک رئیس هیات کمیته داوران در جشنواره
او درخصوص تعداد و نحوه انتخاب داوران برای جشنواره هنر و ادبیات امید، گفت: «5 داور و یک رئیس هیات کمیته داوران برای این جشنواره درنظر گرفته شده است. نحوه انتخاب داوران با انتخاب رئیس هیات داوران آغاز شد. پس از آن سرپرست داوران که خود از حوزه هنری استان کرمان بود، زیرمجموعه‌ای را برای گروه داوران انتخاب کرد.»
2 هزار و 274 اثر هنری به دبیرخانه ارسال شد
زارع درخصوص تعداد آثار ارسالی به این جشنواره، اظهار کرد: «پس از تطبیق با شیوه‌نامه‌های جشنواره 2 هزار و 274 اثر هنری به دبیرخانه در همه بخش‌ها و از بین همه دانشجویان، استادان و کارکنان ارسال شد. امید است تا آخر اردیبهشتماه کارهای داوری تمام شود و در خرداد یا تیرماه برگزیدگان آثار در محورهای درنظر گرفته‌شده اعلام شود و تقدیرهای لازم از آنها به عمل آید.» او افزود: «افرادی که در جشنواره شرکت داشته‌اند با توجه به اینکه برخی آثار بهصورت گروهی ارسال شده؛ بالطبع بیشتر از تعداد آثار ارسالی است. برای مثال در بخش هنرهای نمایشی افراد بهصورت گروهی شرکت کرده‌اند.» مدیرکل فرهنگی و اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی درخصوص شیوه‌نامه جشنواره هنر و ادبیات امید، عنوان کرد: «شیوه‌نامه بهصورت ساختاری درنظر گرفته شده است. به بیان دیگر در هر بخش بهصورت تخصصی شرایط مورد قبول آثار ارسالی را با توجه به معیارهای مشخصی درنظر گرفته‌ایم. برای مثال در قسمت داستانی یکی از معیارهای درنظر گرفته‌شده تعداد کلمات است که برای داستان کوتاه این تعداد باید 3 هزار و 500 کلمه شود. همین تعداد کلمات در متن ادبی 2 هزار و 500 کلمه با یک اندازه و فونت مشخص درنظر گرفته شده است. حتی برای فاصله بین کلمات نیز معیاری دقیق را مدنظر قرار داده و در قالب PDF ارسال شود. این معیارها برای هر رشته هنری و در همه بخش‌ها با همین معیارهای تخصصی بسته به نوع رشته هنری درنظر گرفته شده و شناسنامه خاص خود را دارد.» او گفت: «داوری‌هایی که انجام می‌شود هرکدام شناسنامه مخصوص خود را دارد. به بیان دیگر هر فردی اعم از دانشجو، استاد یا از کارکنان که اثری را ارسال کرده است؛ پس از آنکه با شیوه‌نامه تطبیق داده شد و درست بود، به مرحله داوری می‌رسد. در این مرحله آثار براساس محتوا توسط داورها سنجیده می‌شوند و درنهایت آثار برگزیده اعلام می‌شوند. زمانی که همه این مراحل اتفاق بیفتد؛ به نوعی یک شناسنامه برای آثار تشکیل می‌شود. هر شرکت‌کننده‌ای که اعتراضی به بخشی از داوری داشته باشد می‌تواند با مراجعه متوجه چگونگی حذف اثر خود شود.»
تمرکزمان روی ساختار آثار و شیوه‌نامه است
زارع با اشاره به نحوه داوری‌های جشنواره هنر و ادبیات امید، گفت: «برای نحوه و چگونگی داوری‌ها معیار و ملاکی درنظر نگرفته‌ایم. تمرکز ویژه را روی ساختار آثار و شیوه‌نامه گذاشتیم. برای بخش داوری‌ها، نظر تخصصی خود داورها اکتفا می‌کند. داورها خود افرادی متخصص در بخش خود هستند و براساس تجربه و تخصص خود آثار برتر را انتخاب می‌کنند. اگر به غیر از شیوه باشد دیگر داوری محسوب نمی‌شود. دست داورها نیز بسته می‌شود و صرفا نوعی پالایش آثار می‌شود.» سرپرست اداره‌کل فرهنگی و اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی درخصوص جوایز درنظر گرفته‌شده برای نفرات برتر جشنواره، عنوان کرد: «در بخش جوایز برای نفرات برتر هر بخش به ترتیب از مقام اول تا سوم مبلغ 3 میلیون تومان، 2 میلیون تومان و یک میلیون تومان درنظر گرفته شده و همچنین برای بخش‌های گروهی نیز به ترتیب رتبه مبلغ 6 میلیون تومان، 5 میلیون تومان و 4 میلیون تومان درنظر گرفته شده است.»
درنظر داریم استعدادهای بخش ادبیات را کشف و شناسایی کنیم
او درخصوص هدف برگزاری جشنواره هنر و ادبیات امید، گفت: «برای قدم اول درنظر داریم استعدادهایی را که در بخش‌های مختلف، به‌خصوص بخش ادبیات حضور دارند، کشف و شناسایی کنیم. در قدم دوم درنظر داریم این استعدادهای برتر شناسایی‌شده را به‌سمت امتداد و تقویت پیش برده و زمینه‌سازی لازم برای این استعدادها را فراهم کنیم. در قدم بعد درنظر داریم اعتمادبه‌نفس ملی را تقویت کنیم. امروز جامعه ایران نیاز به تقویت حس اعتمادبه‌نفس ملی دارد. پس از آن ترویج هنر و ادبیات فاخر ایرانی اسلامی است. در این جشنواره می‌توان این هنر برتر را شناسایی و معرفی کرد. در قدم بعدی می‌توان روحیه نشاط و انگیزه را به فضای دانشگاه‌ها آورد و افزایش داد. برای قدم بعدی می‌توان با نگاهی دیگر از هنرمندان هر بخش به‌عنوان استاد برای موارد دیگر استفاده کرد و درنهایت این جشنواره یک تقویت گفتمانی در فضای فرهنگی و هنری دانشگاه به وجود می‌آورد.»
نفرات اول را به مراجع مربوط برای همکاری معرفی می‌کنیم
زارع درخصوص حمایت‌هایی که از افراد برتر صورت خواهد گرفت، اظهار کرد: «کار و فعالیت اصلی ما بعد از جشنواره با شناسایی و ارتقای این افراد صورت می‌گیرد. افرادی که توانستند در بخش‌های مختلف جزء نفرات اول باشند به مراجع مربوط برای همکاری معرفی می‌کنیم. برای مثال به حوزه هنری معرفی می‌شوند. همچنین اگر نیاز به کلاس آموزشی و کارگاه داشتند، می‌توانند از طریق همین جشنواره در دوره‌های مختلف آموزشی و کارگاهی شرکت کنند.»
سرپرست اداره‌کل فرهنگی و اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی درخصوص روند ادامه جشنواره هنر و ادبیات امید برای سال‌های بعد، گفت: «سال گذشته یک جشنواره شعر امید برگزار کردیم. به نوعی جشنواره امسال همان جشنواره سال گذشته با توانایی و تنوع بخش‌های بیشتر است. جشنواره شعر امید سال گذشته بسیار محدودتر برگزار شد و بخش‌های هنری تنها در بخش شعر خلاصه شده بود. درحالی‌که در جشنواره هنر و ادبیات امید بخش‌های متنوعی را درنظر گرفته‌ایم. بنابراین می‌توان گفت که این اولین جشنواره محسوب می‌شود. همچنین درنظر داریم این روند را برای سال‌های دیگر با همین ساختار کلی ادامه دهیم.»
مطالب پیشنهادی
